Aa (Frankrijk): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AGL (overleg | bijdragen)
- categorie
Dolfy (overleg | bijdragen)
k sp.
Regel 10:
|afbeelding=
}}
De '''Aa''' is een [[rivier]] in Noord-[[Frankrijk]] van ca.circa 80 km lang. Ze ontspringt in [[Bourthes]], stroomt door [[Sint-Omaars]] en mondt uit in de [[Noordzee]] bij [[Grevelingen (stad)|Grevelingen]].
 
In een gebied van Noord-Frankrijk tot Noordwest-Duitsland komen veel rivieren voor met de naam [[Aa (waternaam)|Aa]], een woord van Germaanse oorsprong dat 'water' betekent.
[[Afbeelding:MerckSaintLiévinGesamtblick.JPG|thumb|right|200px|Bovenloop van de Aavallei bij Merck-Saint-Liévin]]
De loop heeft drie karakteristieke delen: de bovenloop die loopt van de bron tot [[Wavrans-sur-l'Aa]] met een sterk verval, de middenloop vanaf Wavrans tot [[Arke (gemeente)|ArquesArke]] met veel oude industrie en de benedenloop vanaf Arques (bij [[Sint-Omaars]]) tot de monding, waar de rivier traag door een vochtige vlakte stroomt die door een fijnmazig kanaalstelsel wordt afgewaterd.
 
De '''bovenloop''' van de Aa (''Vallée de la Haute Aa'') vormt een landelijke vallei met weilanden en heeft vandaag vooral een toeristische bestemming, met weekendverblijven dicht bij de rivier. Een karakteristiek dorpje is [[Merck-Saint-Liévin]], het marktplaatsje [[Fauquembergues]] is de grootste gemeente aan de bovenloop. De bovenloop kende enige industrialisering in de 19e eeuw, in het spoor van vroeger molenactiviteiten, met enkele fabrieken langs de rivier en een lokaal smalspoor van [[Anvin]] naar [[Calais]] dat van [[Renty]] tot [[Lumbres]] door de Aavallei liep (in gebruik genomen in 1882). De lijn is in 1955 buiten gebruik gesteld, maar enkele stationsgebouwtjes en paden op de voormalige spoordam zijn in de vallei her en der nog herkenbaar.
[[Afbeelding:Aa_Wizernes.jpg|thumb|200px|<center>De middenloop van de Aa bij [[Wizernes]]</center>]]
De '''middenloop''' is tamelijk diep ingesneden en kende eveneens voor de [[Industriële Revolutie]] industriële activiteit door onder meer de aanwezigheid van watermolens. In de 19e eeuw raakte de middenloop echter veel sterker geïndustrialiseerd, onder meer door de aanleg van de spoorweg van Sint-Omaars naar [[Boulogne-sur-Mer]], die al in 1874 gereed was. Die industriële as is vandaag nog herkenbaar aan de vele oude fabrieksgebouwen in o.m.onder meer [[Lumbres]], [[Esquerdes]], [[Hallines]], [[Wizernes]], [[BlendecquesBlendeke]] en [[ArquesArke (Pas-de-Calaisgemeente)|ArquesArke]]. De spoorlijn bestaat nog van ArquesArke tot Lumbres, maar is enkel in gebruik voor toeristische treinritten en ten behoeve van de papier en verpakkingsfabriek Sical in Lumbres. Door de teloorgang van de 19e en vroeg 20e-eeuwse industrie is ook de middenloop aanmerkelijk "groen" geworden.
[[Image:Saint-Georges-sur-l'Aa.jpg|thumb|200px|[[Sint-Joris]] in de poldervlakte van de Aa]]
Omdat de Aa bij ArquesArke vrij abrupt het zeeniveau bereikt, kent de '''benedenloop''' geen verval. Daardoor ontstaat het uitgestrekte moeras van [[Clairmarais]], ten oosten van Sint-Omaars. Verder stroomafwaarts was de Aa oorspronkelijk een breed [[estuarium]], blootgesteld aan de invloed van de zee. Het gebied is echter in de loop van de hoge middeleeuwen door inpoldering drooggelegd en in cultuur gebracht. Vandaag is de hele benedenloop gekanaliseerd en sluit bij ArquesArke aan op het Canal de Neufossé, dat de Aa met de [[Leie (rivier)|Leie]] verbindt. De aansluiting overbrugt een aanzienlijk hoogteverschil via de scheepslift van Les Fontinettes (tegenwoordig buiten gebruik en vervangen door een sluizencomplex).
 
De benedenloop van de Aa vormt over grote delen de grens tussen het departement Nord[[Noorderdepartement]] en het departement [[Pas-de-Calais]], wat tevens de historische grens is tussen de voormalige graafschappen Vlaanderen en [[Artesië]] (van de middeleeuwen tot het einde van het Ancien Régime).
 
[[Categorie:Rivier in Frankrijk]]