Wikipedia

Wodaabe: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k Wijzigingen door 194.78.192.239 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Joey11.
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Image:1997 276-18A Yaake demonstration.jpg|thumb|right|300px|Yaake dance, Niger 1997]]
De '''Wodaabe''' (enk. Bodaado) of '''Bororo''' wonen in [[Niger (land)|Niger]], Nigeria, Kameroen en Tsjaad, en behoren tot het volk van de [[Fulbe|Peul]]. Ze wonen ten zuiden van de [[Sahara]] waar in Niger ook de nomadische [[TouaregsTouareg]] en Toubou wonen en ten noorden van de [[savanne]] waar men landbouwers aantreft. Voordat de Sahara woestijn werd zouden de Wodaabe daar gewoond hebben.
 
== Maatschappij ==
Tot de Wodaabe behoren zo'n 45150.000 mensen. Ze zijn de enige groep van de Peul die nog [[Nomaden|nomadisch]] leven. Ze zijn trots op dit nomadisch bestaan maar ontzeggen zich hierdoor wel bepaalde elementen van de moderne samenleving zoals [[onderwijs]]. ZeTegenwoordig kennenontstaan een [[matrilineair]]e samenlevinghier en wonendaar insemi-sedentaire tentenkampen.nederzettingen Bijmet heteen [[huwelijk]]put, gaateen deschooltje, maneen inwonengraanopslagplaats, bijeen demoskeetje familie... van de vrouw.
Ze houden vee waaronder schapen, geiten, kamelen maar vooral runderen zoals de [[zeboe]]. Een belangrijk element van hun economie is de handel van levensmiddelen zoals melk.
The Wodaabe spreken [[Fula (taal)|Fula]] en gebruiken geen geschreven taal.
Regel 12:
Zo is er een exemplaar dat aan een vrouw wordt geschonken wanneer zij een dochter baart. Deze kalebas wordt verpakt op een kunstzinnige manier in een elletel set en naast het bed van de vrouw bewaard. Eénmaal per jaar vindt er een feest plaats (het worso feest) dat 3 à 4 dagen duurt en waarop de familie alle [[geboorte]]n en [[huwelijk]]en van het voorbije jaar viert. Op dat ogenblik wordt de elletel set van de vrouw voor haar tent geplaatst en gaan de vrouwen elkaars sets bewonderen.
 
Er wordt bij de Wodaabe heel wat aandacht besteed aan de lichaamstooi. Het haar van jonge vrouwen is in een typische Peul-kapselknot vooraan op het hoofd, die al op rotsgravures van wel 7000 jaar geleden te zien is. Als een vrouw ouder wordt, vlecht ze het haar uniseksachteruit. De jonge mannen dragen links en rechts van het hoofd drie vlechten, en een serie kleinere vlechtjes achteraan. Oudere mannen scheren hun haar af. De juwelen van dezowel vrouwen als mannen kunnen naar haar sociale status verwijzen of gewoon decoratief bedoeld zijn. Het meest bijzonder is echter de lichaamstooi van de jongemannen die zij aanbrengen voor de dansen.
 
== Dans ==
[[Image:1997 274-24 Gerewol.jpg|thumb|left|300px|Gerewol dans, Niger 1997]]
Dans speelt een belangrijke rol in de cultuur van de Woodabe. De jongemannen worden ''sukaabe'' genoemd, letterlijk 'zij die dansen'. Deze term is van toepassing voor iedere man ouder dan ongeveer 12 jaar, totdat hij zelf een zoon vanheeft 12die jaaraan heeftde dans gaat deelnemen. Er zijn drie belangrijke dansen met elk een specifieke lichaamstooi.
 
*De '''ruume''' heeft louter een amusementswaarde. Deze dans vindt plaats in een cirkel waarbij er een [[loflied]] over een mooi meisje gezongen wordt door een voorzanger en een [[koor

(zang)|koor]].
*De '''yaake''' vestigt de aandacht op het taalgebruik en de mimiek van de danser. De nadruk ligt bij deze dans op lichamelijke schoonheid en het persoonlijke charme van de danser. De sfeer is luidruchtig en los. Voor deze dans zijn voorgeschreven attributen nodig zoals een lans, een sabel en een geborduurde tuniek die de danser van zijn vriendin heeft gekregen.
*De '''geerewol''' wordt ook de dans van de schoonheid genoemd. Iedere danser heeft dezelfde gezichtsbeschildering en kostumering want de concrete fysieke [[schoonheid]] van de danser is het belangrijkste aandachtspunt. De dans is fysiek erg zwaar omdat hij vaak urenlang doorgaat.
 
Gedanst wordt er bij verschillende gelegenheden, maar de geerewol-dans wordt enkel uitgevoerd tijdens een geerewol. Deze term wordt vaak foutievelijk gebruikt voor eender welke Wodaabe-dans of -samenkomst. Een geerewol is een soort symbolische oorlog, waarbij leden van één clan een 'verrassingsaanval' uitvoeren op een kampement van een andere clan. In de loop van een week voegen zich dan zoveel mogelijk verwanten bij elk van beide partijen. Daarna wordt er een week afwisselend en confronterend gedanst. In magere jaren gaat er geen een gerewol door, in goede jaren (zoals in het najaar van 2007) zijn er meerdere. Alhoewel verschillende reisagentschappen 'het gerewol-feest' programmeren, ligt uiteraard nooit op voorhand vast wanneer zo'n verrassingsaanval uitgevoerd zal worden. Meestal is er één vlak na de Algemene Vergadering van het [http://www.wodaabe.org Wodaabe-collectief Djingo], van 22 tot 29 september (2008: uitzonderlijk later vanwege de Ramadan).
 
Deze drie dansen worden opgevoerd op het belangrijkste feest van de Wodaabe, het geerewol feest. Dit feest duurt zeven dagen en vindt één maal per jaar plaats op het einde van het [[regenseizoen]]. Het wordt gevierd tussen twee bevriende clans. Het begint met de ruume dans waar de jongens aan kunnen deelnemen. Vervolgens volgen de yaake en de geerewol waaraan enkel de mooiste jongemannen mogen deelnemen. Het geerewol feest is een belangrijke mogelijkheid voor je jonge mannen en vrouwen om elkaar te leren kennen.
 
 
Regel 29 ⟶ 30:
Image:1997 275-15 young Wodaabe women.jpg|Jonge Wodaabe vrouwen met gezichtstatoeages
Image:1997 276-22A Wodaabe fashion.jpg|Twee Wodaabe mannen
Image:1997 275-9 Gerewol.jpg|Een jonge vrouw die de schoonheid van de mannen beoordeelt optijdens heteen Gerewol feestgerewol
Image:1997 277-2A Wodaabe leaving camp.jpg|Groep Woodabe onderweg
 
Regel 38 ⟶ 39:
*'''(nl)''' [http://www.ethesis.net/wodaabe/wodaabe_inhoud.htm Studie naar de dansen van de Woodabe]
*'''(en)''' [http://iws.ccccd.edu/mbailey/wodaabe.pdf Niger's Wodaabe: "People of the Taboo"]. ''National Geographic'', Oktober 1983
*'''(en)''' [http://home.scarlet.be/iez/Wodaabe_VV78.pdf Artikel over het politiek bewustwordingsproces bij de Wodaabe in Niger, maart 2006
}}
 
 
== Foto's en video ==
*[http://www.youtube.com/watch?v=Dm1tN3SmDWs Video over heteen Gerewol festivalgerewol], National Geographic
*[http://www.projectexploration.org/niger2000/wodaabe_feature.htm Fotos op Projectexplorantion.org]
 
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Wodaabe"