Parade ('s-Hertogenbosch): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Stef Bilo (overleg | bijdragen)
uitbreiding beschrijving, vnl groot begijnhof
Regel 1:
{{coördinaten|51_41_14_N_5_18_28_E_type:landmark_scale:2000_region:NL|51° 41' 14" NB 5° 18' 28" OL}}
De '''Parade''' is een [[plein]] in het [[Binnenstad ('s-Hertogenbosch)|centrum]] van [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]]. Het plein dankt zijn naam aan het feit dat het tussen 1749 en 1935 een militair exercitie- en paradeterrein was.
 
==Geschiedenis==
Het plein dankt zijn naam aan het feit dat het oorspronkelijk een militair oefenterrein was. In de [[18e eeuw]] was 's-Hertogenbosch een [[garnizoensstad]] en waren er militaire kazernes in het centrum. Deze kazernes hadden een oefenterrein nodig. In [[1749]] brak men hiertoe de huisjes van de [[begijn]]en voor de [[Sint-Janskathedraal]] af. De militaire oefeningen werden voorheen gehouden op de [[Markt ('s-Hertogenbosch)|Markt]]. De Parade was in deze periode nog onverhard.
===Groot begijnhof===
Het huidige plein beslaat ongeveer twee derde van wat vroeger een [[begijnhof]] was, die waarschijnlijk rond 1274 door de Hertog van Brabant werd gesticht. Er woonden tot 300 [[begijn]]en binnen de muren, en zij hadden hun eigen kerk die ongeveer midden op de huidige parade stond. De driebeukige kerk kwam in 1304 gereed, en was toegewijd aan Sint-Nicolaus. De hoofdpoort die toegang verschafte tot het hof lag tegenover de [[Sint-Janskathedraal]].
Nadat Den Bosch door Prins [[Frederik Hendrik van Oranje]] was veroverd op de Habsburgers, werd in de overgavebepalingen opgenomen dat het begijnhof mocht blijven bestaan, totdat de laatste begijn zou zijn gestorven. Dit was in 1675, toen Cornelia van Deursen stierf.
 
===Militaire parade en stallen===
Tegenwoordig is het plein uiteraard wel verhard en heeft voor lange tijd dienst gedaan als parkeerterrein. In 2007 kwam het besluit het niet meer te gebruiken als parkeerterrein en is het een plein voor evenementen die plaats vinden. Aan het plein is het [[Theater aan de Parade]] gevestigd. Het plein is beplant met [[Kastanje|wilde kastanjes]], die vooral in de zomer het zicht op de Sint-Janskathedraal belemmeren.
Hierna ontstond er geschil tussen het stadsbestuur en de [[Raad van State]] over de eigendom van de grond. In 1721 werd er een schikking getroffen waarbij de stad het westelijke deel - het huidige plein - en het landsbestuur het westelijke deel kreeg toebedeeld. Ondertussen raakte een groot deel van de huisjes op het begijnhof in staat van verval, in 1701 stortte ook de kerk in.
Het plein dankt zijn naam aan het feit dat het oorspronkelijk een militair oefenterrein was. In de [[18e eeuw]] was 's-Hertogenbosch was destijds een [[garnizoensstad]], en warenin er1741 werden twee militaire kazernespaardenstallen ingebouwd hetvoor de centrumcavalerie. Deze kazernes hadden een oefenterrein nodig. In [[1749]] brak mende stad op haar terrein hiertoe de laatste huisjes van de [[begijn]]begijnen af, en voorrichtte dedeze [[Sint-Janskathedraal]]in afals paradeterrein. De militaire oefeningen werden voorheen gehouden op de [[Markt ('s-Hertogenbosch)|Markt]]. De Parade waswerd in deze periode nogverhard met klinkers. Ergens in de 19e eeuw werd deze bestrating weer onverhardverwijderd.
 
===Casino Schouwburg===
In 1934 werden de stallen gesloopt, ervoor in de plaats kwam de nieuwe schouwburg van de sociëteit Casino. Het straatje dat werdt aangelegd tussen Triniteitsstraat en de Casinotuin wordt ter nagedachtenis aan de vertrokken paarden en hun berijders Cavaleriestraat genoemd. Vanaf de jaren '30 staan er rondom het plein lindebomen.
 
===Tweede helft 20e eeuw - heden===
Vanaf 1961 wordt de Parade gereconstrueerd tot binnenstadsplein met parkeerfunctie. Het plein wordt verhard, de 130 lindebomen worden gerooid en vervangen door kastanjebomen. Dit werdt gedaan vanwege de auto's, die erg vies zouden worden door de kleverige honigdauw van bladluizen die in lindebomen zitten. Aan de zuidzijde word een extra straat aangelegd; de Triniteitsstraat.
In 1976 wordt [[Theater aan de Parade]] gebouwd, ter vervanging van de oude schouwburg. Deze theaterzaalstaatt er tot op de dag van vandaag.
In 2007 kwam het besluit de Parade zelf niet meer te gebruiken als parkeerterrein en is het een plein voor evenementen die plaats vinden.
Het plein is aan alle zijdes beplant met [[Kastanje|wilde kastanjes]], die vooral in de zomer het zicht op omringende bebouwing - zoals de Sint-Janskathedraal - belemmeren.
 
[[Categorie:Plein in 's-Hertogenbosch]]