Rattanakosin (periode): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Robbot (overleg | bijdragen)
k Robot-geholpen doorverwijzing: Lanna - Link(s) veranderd naar Lanna (koninkrijk)
Regel 10:
Koning [[Rama I]] herstelde veel van het sociale en politieke systeem van het koninkrijk Ayutthaya, vaardigde nieuwe wetten uit, herstelde hofceremonies en legde discipline op aan de [[Boeddhistisch]]e [[monnik]]enorders. Zijn regering bestond uit zes grote ministeries met aan het hoofd elk een koninklijke prins. Vier van deze bestuurden een deel van het territorium van de staat: de [[Kalahom]] het zuiden; de [[Mahatthai]] het noorden en oosten; de [[Phrakhlang]] het gebied direct ten zuiden van de hoofdstad; en de [[Krommueang]] het gebied rond Bangkok. De andere twee waren het ministerie van landbouw (Krom Na) en het ministerie van het koninklijk paleis (Krom Wang). Het leger werd geleid door de [[Uparat]], de broer en plaatsvervanger van de koning.
 
In [[1785]] vielen de [[Myanmar|Birmezen]] Siam weer binnen, omdat ze in de chaos die was ontstaan na de omverwerping van koning [[Taksin]] hun kans roken. Rama moest toestaan dat de Birmezen het noorden en het zuiden bezetten, maar de ''uparat'' leidde het Siamese leger naar de klassieke invasieroute over de [[Drie pagoden pas]] en versloeg de Birmezen in een veldslag bij [[Changwat Kanchanaburi|Kanchanaburi]]. Dit was de laatste grote Birmese invasie van Siam, hoewel nog in [[1802]] Birmese troepen verdreven moesten worden uit [[Lanna (koninkrijk)|Lanna]] in het noorden.
 
In [[1792]] bezetten de Siamezen [[Koninkrijk Luang Prabang|Luang Prabang]] en brachten het grootste deel van [[Laos]] onder Siamees bestuur. [[Cambodja]] werd ook bestuurd als [[vazalstaat]] van Siam. Tegen zijn dood in [[1809]] had Rama I een Siamees rijk opgebouwd dat beduidend groter was dan het hedendaagse Thailand.
Regel 45:
De eerste jaren werd de regering van Rama V gedomineerd door zijn conservatieve [[regent (bestuurder)|regent]] Chao Phraya [[Si Suriyawongse]], maar toen de koning in [[1873]] volwassen werd nam hij de touwtjes in handen. Hij creëerde een Raad van State, een formeel rechtbankssysteem en een begrotingsbureau. Hij kondigde aan dat de [[slavernij]] spoedig zou worden afgeschaft en bondage als gevolg van schulden beperkt zou worden.
 
Eerst verzetten de oudere prinsen en andere conservatieven zich met succes tegen de hervormingsagenda van de koning, maar naarmate de oudere generatie werd vervangen door jongere, westers-opgeleide broers van de koning (hij had héél veel broers) nam het verzet af. De koning kon altijd als reden aanvoeren dat het enige alternatief bestuur door het buitenland (als kolonie) was. Hij vond machtige bondgenoten in zijn broers Prins [[Chakkraphat]], zijn minister van financiën, Prins [[Damrong]], die het binnenlands bestuur en onderwijs organiseerde, en zijn zwager Prins [[Devrawongse]], die 38 jaar minister van buitenlandse zaken was. In [[1887]] bezocht Devrawongse Europa om regeringssystemen te bestuderen. Op zijn aanbeveling stelde de koning bestuur in de vorm van een [[kabinet]] in, een [[Rekenkamer]] en een ministerie van onderwijs. De semi-autonome status van [[Lanna (koninkrijk)|Chiang Mai]] werd beëindigd en het leger werd gereorganiseerd en gemoderniseerd.
 
[[Image:Thailand.gif|200px|thumb|Verlies van territorium (incl. claims) door Siam tussen 1893 en 1909]]