Swainsona formosa: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Veendorp (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
k Links fix met AWB
Regel 17:
|w-naam= ''Swainsona formosa''
|auteur= ([[George Don|G.Don]]) [[Joy Thompson|Joy Thomps.]]
|datum= 1990 }}
 
'''''Swainsona formosa''''' (Engels: Sturt's desert pea) is een [[Australië (continent)|Australische]] plant, die bekend staat om zijn opvallende bloedrode, bladachtige [[bloem (plant)|bloem]]en, die elk een bolvormig, zwart centrum of knobbel hebben. Het is een van de bekendste wilde planten van Australië. De plant komt van nature voor in de droge gebieden van centraal en noordwestelijk Australië. Het verspreidingsgebied strekt zich uit over alle deelstaten van het vaste land van Australië, behalve [[Victoria (Australië)|Victoria]]<ref>[http://www.anbg.gov.au/emblems/sa.emblem.html Australian emblems - South Australia] (Australian National Botanic Gardens website)</ref>.
Regel 27:
Een verdere herclassificatie, onder de naam ''Willdampia formosa'', werd voorgesteld in de publicatie ''Western Australian Naturalist'' in 1999. Dit voorstel vond echter geen steun in de wetenschappelijke gemeenschap<ref>[http://www.anbg.gov.au/cgi-bin/apni?taxon_id=223995 Australian Plant Name Index]</ref>.
 
De Engelse naam Sturt's desert pea is een eerbetoon aan [[Charles Sturt]], die verslag deed van zijn waarneming van het aanschouwen van grote hoeveelheden van de bloemen op zijn ontdekkingstocht door het midden van Australië in 1844. De tweede versie van de wetenschappelijke geslachtsnaam was bedoeld om ontdekkingsreiziger [[William Dampier]] te eren.
 
[[Afbeelding:Swainsona formosa2.jpg|200px|thumb|left|19e eeuwse illustratie]]
 
''Swainsona formosa'' is een lid van de [[vlinderbloemenfamilie]](''Leguminosae''), in de onderfamilie ''[[Papilionoideae]]''. Zijn [[bloem (plant)|bloem]]en zijn zo verschillend in vergelijking met zijn naaste verwanten, dat de plant bijna onherkenbaar is als lid van de vlinderbloemenfamilie <ref>[http://farrer.csu.edu.au/ASGAP/s-formos.html Info Page from the Association of Societies for Growing Australian Plants] (hosted by [[Charles Sturt University]], [[New South Wales]].</ref>. De bloemen zijn circa 9 cm lang en groeien in clusters van circa vijf stuks op dikke, verticale bloemstelen, die elke 10–15 cm ontspringen vanuit de liggende stengels, die 1–1,5 m lang kunnen zijn. De plant bloeit van de lente tot de zomer, met name na een regenperiode. Er bestaat een natuurlijke, puur witte vorm, alsook [[hybride (biologie)|gehybridiseerde]] vormen met gele en rode tot paarse bloemen, met of zonder de centrale knobbel. Ongeveer vijftien zijdeachtige, grijsgroene [[blad]]eren ontspringen van iedere liggende stengel. Zowel de stengels als de bladeren zijn bedekt met zachte, haarachtige filamenten. Zijn [[vrucht (plant)|vrucht]] is een circa 5 cm lange [[peul (vrucht)|peul]], die bij volledige rijpheid meerdere [[nierNier (biologie)|niervormig]]vormig, platte [[zaad (plant)|zaden]] bevat.
 
De meeste vormen van de plant zijn laaggroeiend of liggend, maar in de regio [[Pibara]] in noordwestelijk Australië zijn variëteiten opgemerkt, die tot 2 m hoog worden.
 
==Levenscyclus==
De kortlevende [[vaste plant]] wordt vaak behandeld als een [[eenjarige plant]] bij cultivatie. Als de wortels echter ongemoeid worden gelaten kan de plant het volgende seizoen weer bloeien.
 
De plant is goed aangepast aan het leven als een [[woestijnplant]]. De kleine zaden behouden lang hun [[kiemkracht]] en kunnen na vele jaren nog ontkiemen. De harde zaadschil, die het zaad beschermt tegen droge omstandigheden tot de volgende regenperiode, remt ontkieming in normale kweekomgevingen. Kwekers kunnen dit oplossen door de zaadschil van het binnenste van het zaad af te snijden of door het zaad zacht tussen stukken schuurpapier te wrijven. Ook kan een regenstorm in de woestijn worden nagebootst en wordt het zaad in heet (maar niet kokend) water geplaatst om het overnacht te laten weken. Kokend water zou niet moeten worden gebruikt omdat de gunstige [[bacterie]]flora op de zaadschil dan zou worden vernietigd.
 
Eenmaal ontkiemd, ontwikkelen [[zaailing]]en snel een diepe [[penwortel]], die noodzakelijk is voor overleven in de [[woestijn]]. Dit betekent dat gecultiveerde planten moeten worden geplant op hun definitieve plaats of zo snel mogelijk moeten worden verplant na ontkieming. De planten tolereren geen verstoring van hun [[wortel (plant)|wortel]]s, maar als ze eenmaal zijn geplant in goed gedraineerde aarde hebben ze geen frequente watergift nodig en kunnen ze extreme hitte, felle zon en zelfs enige vorst weerstaan.