Dood: verschil tussen versies

Dit wil niet zeggen, dat voor de benoemde vier en twintig weken [[Zwangerschap|zwangerschap]] biologisch gezien geen sprake van leven was.

Bij overlijden van een [[Foetus|foetus]] voor de in de wet benoemde vier en twintig weken zwangerschap spreekt men doorgaans van een [[Miskraam|miskraam]]

Sociaal gezien is de status doodgeborene meer beladen en ernstiger dan in geval sprake is van een miskraam, dit terwijl in beide gevallen bij de ouders sprake kan zijn van evenredig verliesgevoel en [[Rouw|rouwproces]].

Een veelvuldig gemaakte en verkeerde veronderstelling is, dat het doel van de lijkschouw is om de dood vast te stellen. Ook bij een zeer groot deel van de professionals zoals artsen, verplegend personeel en medewerkers uitvaartbranche bestaat deze veronderstelling. In de wet (Wet op de Lijkbezorging) staat echter “Hij die de schouwing heeft verricht geeft een verklaring van overlijden af, indien hij ervan overtuigd is dat de dood is ingetreden ten gevolge van een natuurlijke oorzaak.”. Omdat geen wet bestaat met betrekking tot het vaststellen van de dood mag iedereen in Nederland dit doen. De overledenenschouw met als doel een niet-natuurlijk overlijden uit te sluiten is echter voorbehouden aan de behandelend [[Arts|arts]] (of de gemeentelijke lijkschouwer).

Een overlijdensverklaring mag een behandelend arts alleen uitschrijven als deze ervan overtuigd is dat de dood is ingetreden tengevolge van een natuurlijke oorzaak. Bij twijfel of de doodsoorzaak een natuurlijk overlijden betreft, of als de datum van overlijden niet duidelijk is, dient de gemeentelijk lijkschouwer te worden ingeschakeld. In geval geen sprake is van een behandelend arts, de behandelend arts niet aanwezig is en in geval sprake is van een niet natuurlijk overlijden dient altijd de gemeentelijk lijkschouwer te worden ingeschakeld. Als een overlijden een niet natuurlijk overlijden betreft mag geen enkele arts de overlijdensverklaring uitschrijven (ook de gemeentelijk lijkschouwer niet). Een niet natuurlijk overlijden zal door de gemeentelijk lijkschouwer worden gemeld aan de [[Officier van justitie|officier van justitie]]. Deze zal vervolgens een verklaring van niet natuurlijk overlijden uitschrijven. Met deze verklaring zal men de gemeente verwittigen van het overlijden. Na afronding van alle onderzoeken zal de officier van justitie een verklaring van “geen bezwaar tot begraven/cremeren" uitschrijven. Deze verklaring dient men aan de gemeente te overhandigen. Een natuurlijk overlijden betreft overlijden door ouderdom of [[Ziekte|ziekte]], mits de ziekte niet is ontstaan door toedoen van derden.

De gemeentelijk lijkschouwer verricht een uitwendige schouw en kan eventueel beslissen tot een inwendige schouw. Daarvoor moet het lichaam worden overgebracht naar het [[Nederlands Forensisch Instituut|Nederlands Forensisch Instituut]] in Rijswijk, waar forensisch [[patholoog-anatoom|patholoog-anatomen]] de inwendige schouw verrichten. In overleg met het [[Ministerie van Justitie (Nederland)|justitie]] wordt het lichaam vrijgegeven.

Een op het oog natuurlijke doodsoorzaak in periode van genezing van een trauma (bijvoorbeeld bedcomplicaties zoals een [[Longontsteking|longontsteking]] of [[Sepsis|bloedvergiftiging]] door [[Decubitus|doorliggen]]) of als sprake is van natuurlijke doodsoorzaak bij een persoon die eerder trauma heeft ondergaan (bijvoorbeeld bedcomplicaties bij een comapatiënt waarbij het [[Coma (geneeskunde)|coma]] is ontstaan door een eerder trauma) dient te worden benaderd als een (vermoedelijk) niet natuurlijk overlijden. De gemeentelijke lijkschouwer zal de overledenenschouw moeten verrichten. Doorgaans schakelt de behandelend arts de gemeentelijk lijkschouwer in echter, iedereen mag een beroep doen op de gemeentelijk lijkschouwer. Dit dient dan zo spoedig als mogelijk te gebeuren, maar in elk geval voor begrafenis/crematie of uitvoer van de overledene naar het buitenland.

Na de dood is voor wat betreft overledenenzorg alles gericht op onderzoek naar de doodsoorzaak (is deels wettelijk geregeld), gericht op piëteitvolle overledenenzorg met als doel een goede start van het rouwproces van de nabestaanden en gericht op conservering van de overledene. Binnen de in de wet gestelde termijn zal een uitvaart ([[Begrafenis|begrafenis]] / [[Crematie|crematie]]) plaatsvinden, met als uitzondering de overledenen die zich ter beschikking hebben gesteld voor de [[Wetenschap|wetenschap]].

*Reguliere inwendige schouw, waarbij de [[Orgaan|organen]] en [[Weefsel (biologie)|weefsels]] in de [[Ribbenkast|borstholte]] en de [[Buikholte|buikholte]] worden onderzocht.

*Inwendige schouw van de [[Schedel|schedel]], waarbij uitname van de hersenen plaatsheeft voor onderzoek.

*Nabestaanden willen helderheid over de doodsoorzaak. Dit kan van belang zijn om te kijken of sprake is van een doodsoorzaak door een [[Erfelijke aandoening|erfelijke aandoening]]. De nabestaanden dienen toestemming te geven voor dit onderzoek. In geval nabestaanden geen toestemming geven heeft geen inwendige schouw plaats.

*In geval van een (vermoedelijk) niet natuurlijk overlijden een (mogelijke) misdrijf betreft zal een inwendige lijkschouw plaatsvinden. Bij deze lijkschouw worden sporen veilig gesteld en wordt onderzoek gedaan naar de primaire doodsoorzaak. Dit onderzoek heeft plaats in opdracht van de officier van justitie. Nabestaanden hebben geen inspraak omdat sprake is van inbeslagname van de overledene door justitie. Na vrijgave van de overledene door de officier van justitie (en dus na de inwendige schouw) staat de overledene weer ter beschikking van de nabestaanden. Deze inwendige schouw zal meestal plaatsvinden in het [[Nederlands Forensisch Instituut|Nederlands Forensisch Instituut (NFI)]] (dit onder andere omdat veelal ook [[Radiologie|radiologisch onderzoek]] deel uitmaakt van het onderzoek), maar de mogelijkheid bestaat ook dat een forensisch patholoog van het NFI dit onderzoek verricht op locatie in een sectieruimte van een zorginstelling (dit dan voornamelijk als radiologisch onderzoek geen deel uitmaakt van het onderzoek).

Naast de beschreven mogelijkheden van inwendig schouw bestaat nog een uniek project van de [[Vrije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit van Amsterdam (VU)]], waarbij onderzoek van de hersenen plaatsheeft. Dit betreft [[Nederlandse Hersenbank|“De Hersenbank”]].

Overledenen die tijdens leven aan één van de volgende ziektebeelden leden: [[Dementie|dementie]], [[Multiple sclerose|multiple sclerose]], [[Ziekte van Parkinson|Parkinson]], [[Klinische depressie|depressie]] of [[Schizofrenie|schizofrenie]], kunnen hun hersenen afstaan voor onderzoek naar het betreffende ziektebeeld. Men kan daarvoor bij leven afspraken maken met de Hersenbank en een hersencodicilhersen[[Codicil|codicil]] invullen.

Heartbeating transplantatieorganen betreffen: [[Niertransplantatie|de nieren]], [[Levertransplantatie|de lever]], [[Harttransplantatie|het hart]], [[Longtransplantatie|de longen]], [[Nier-pancreastransplantatie|de alvleesklier]], de [[Eilandjes van Langerhans|eilandjes van Langerhans]] uit de alvleesklier en [[Dunne darm|de dunne darm]].

In Nederland verzorgt stichting [[Bio Implant Services|Bio Implant Services (stichting BIS)]] een coördinerende rol voor wat betreft uitname, bewerking en verspreiding van donatieweefsel.

Non-heartbeating donatieweefsels betreffen: [[Hoornvlies|hoornvlies]], [[Huid|huid]], [[Hartklep|hartkleppen]], [[Bloedvat|bloedvaten]] en bot en peesweefsel.

*Als onderdeel van [[Religie|religie]] (zoals een rituele wassing).