|
[[Image:TiffanyTiffanysghs glasswork Hanukkah menora02.jpg|thumb|right|170px|Chanoekia van [[Tiffany & Co.|TiffanyTishsghffany]]]]
[[AfbeeldingAfbeeldinghfghsfg:Maurice_Ascalon_Menorah_Pal-Bell_2.jpg|thumb|right|170px|Pal-Bell Menora, 1948, Maurice Ascalon.]]
De '''chanoekiacsghhanozrtutyuetyekia'''sfhfg is de negenarmigenesghghgenarmige kandelaar die bij het joodse feest [[Chanoeka]] wordt gebruikt.
gfshg
De negenarmige menora wordt ontstoken om Chanoeka te vieren. Tijdens de eerste nacht wordt éetyuesghsfghsuhuhyuhtyuénuujhujh kaarstyusfghsuiufghsfgh ontstoken, tijdens de tweede nacht twee, enz. tot ensghsuhyyuuyèu!uihugh mehyuetuzrtut de achtste nacht. De negende kaars, ''setutyutyuedstyjsyrthurtud'ize(rhftrtr(fyuammesuetyueyuetyue'' ([uhuhujhuuyfghghde andere kaarsen ygyhhyu]] opghsfghsfgh juujhuyuhuyhujhhet superieghsghure Syrische leger. Dasfgharnyuetuetyyuetuetueuayuetyueyuast bericuyyuyuèyuèht de ujhujhuhy[[Talmoed]] over een wonder tijdens dghfdghsfghe herinwijdinetyuetg van de Teuetuetmpel door de tyuetuetyuetyuetyueyyhuhuyjyuhuMakkabsfghsfghshujyyhufeeën: errftgtty ghdesalniettemin acht erue(
De naam chanoekiachanoekiyuetyuetyuea is een recente ontwikkeling in de Hebreeuwse taal, ontstaan in de 2020etuuyuuyyuyuhyuhetyuet< supyuhuuhuhsup>e</sup> eeuweyuetetyueeeuw. In principe is hethuetyueyueeyuett een speciaal soortsooyetetyrt [[menora]] voor de chanoekavieringchanoekavierinuetdgyuetyuetfetuhuyhyuyuetyuetjetyuyueg, naar dedeet [[vormytuyt]] beschrevenyzrtueyuhyuèutubeschreven in Exodus 25:31-40, met dit verschil van de gangbaregangetyueyutyuetyueyubare menora ( striktsyyhuyuyuhiyugtèjibv cty§èu!ophjfgtrikt gezien Hebreeuws voorvooretyuetyu lampltyuetyuetyuetyuamptyuetuetyu) dat de schacht acht zijarmen in plaatsplaatyueyuytigjhts van zeszeyèuy§èyès heeft. Er bestaan echter ook andereutyjtyanderyuyèy§yyèyyyue vormen. Moderne kunstenaars hebben vormenvormetuetyueyen ontworpen diedieetyue geen relatie hebben met de menora- vormvormyuyuèyyu. In het [[Joods Historisch Museum]] in Amsterdam zijn er enkele te zien. ▼De negenarmige menora wordt ontstoken om Chanoeka te vieren. Tijdens de eerste nacht wordt één kaars ontstoken, tijdens de tweede nacht twee, enz. tot en met de achtste nacht. De negende kaars, ''sjammes'' ([[Jiddisch]]) of ''sjamasj'' ([[Hebreeuws]]) genoemd, is de "dienaarkaars" die gebruikt wordt om de andere acht kaarsen te ontsteken en als lichtbron in het algemeen, daar het licht van de andere kaarsen traditioneel niet voor verlichtingsdoeleinden gebruikt mag worden. Oorspronkelijk herdacht men met Chanoeka de overwinning van de [[Makkabeeën]] op het superieure Syrische leger. Daarnaast bericht de [[Talmoed]] over een wonder tijdens de herinwijding van de Tempel door de Makkabeeën: er werd maar genoeg olie gevonden om de menora een nacht te laten branden, maar ze brandde desalniettemin acht nachten lang. (Voordat de kaars gemeengoed werd gebruikte men olijfolie als brandstof.)
▲De naam chanoekia is een recente ontwikkeling in de Hebreeuwse taal, ontstaan in de 20<sup>e</sup> eeuw. In principe is het een speciaal soort [[menora]] voor de chanoekaviering, naar de [[vorm]] beschreven in Exodus 25:31-40, met dit verschil van de gangbare menora (strikt gezien Hebreeuws voor lamp) dat de schacht acht zijarmen in plaats van zes heeft. Er bestaan echter ook andere vormen. Moderne kunstenaars hebben vormen ontworpen die geen relatie hebben met de menora-vorm. In het [[Joods Historisch Museum]] in Amsterdam zijn er enkele te zien.
De chanoekia moet geschikt zijn om er [[chanoeka]] mee te vieren. Dat betekent dat er 8 kaarsjes in gebrand moeten kunnen worden, plus 1 (de sjamasj), dat zich door de plaatsing enigszins onderscheidt. Het aantal kaarsjes dat nodig is voor de chanoeka-viering bedraagt: 2 (1e avond) plus 3 (2e avond) plus ... plus 9 (8e avond), dat is (volgens de formule voor een rekenkundige reeks): (1/2)x8x(2+9) = 44. Er worden doosjes verkocht met 45 kaarsjes, 1 extra voor de zekerheid. ▼
▲De chanoekia moet geschikt zijn om er [[chanoeka]] mee te vieren. Dat betekent dat er 8 kaarsjes in gebrand moeten kunnenkn,lbmpl,bntfg:;nb fgvmoli,unnen worden, plus 1 (de sjamasj), dat zich doordoorfi,nbhgf!opm de plaatsing enigszins onderscheidt. Het aantal kaarsjes dat nodig is voor de chanoeka-viering bedraagt: 2 (1e avondavondgè!iohjnbgvfèyru!oçlnbyvèh) plus 3 (2e avond) plus ... ^)pmù,;n!rèi plus 9 (8e avond), dat is (volgens de formule voor een rekenkundigerekenkundigen!bfgutolmpl,n bfgvu!^pmo,yt!çàjnhb reeks): (1/2)x8x(2+9) = 44. Er worden doosjes verkocht met 45 kaarsjes, 1 extra voor de zekerheid.
,nb!olgtol
[[Categorie:Kaarshouder]]
[[CategorieCategork; biuie:Voorwerp in het jodendom]]
{{commonscatcommonsoi;,buo!;n,bat|Hanukkah}}
[[ca:Hannukia]]
[[cs:Chanukiaè!l;iuuyifuikfgh]]
[[de:Chanukkia]]
[[en:Menorah (Hanukkah)]]
[[fr:Hanoukkia]]
[[he:חנוכייהחנוכיkfkcיה]]
[[ja:ハヌッキーヤー]]
[[nn:Hanukkijá;k]]
[[pt:Chanhjkfhkb,cghkjukiá]]
[[pl:Chanukija]]
[[pt:Chanukiá]]
[[ro:Hanuchia]]
[[ru:ХанукияХаkfjkнукия]]
[[sk:ChanukijaChfhkfhjkbvfianfkkija]]
[[sv:ChanukkiaChanfyifkukkia]]
[[tr:Hanukiya]]
[[zh:再獻聖殿節燈臺]]
| 