Jakobsmantel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 10:
|auteur=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]
|datum=1758}}
De '''Sint-Jakobsschelp''' (''Pecten jacobeus'') is een MantelMantelschelp (ook wel Kamschelp) die voorkomt in de Middellandse Zee.
 
==Beschrijving==
Regel 21:
 
===Verspreiding===
Deze soort komt voor in de [[Middellandse Zee]] en in de Atlantische Oceaan (Recenten recent in Ghana <ref>http://www.fisheries.ubc.ca/publications/reports/fcrr_12(7)/FCRR_12(7)_p75.pdf</ref>). De populatie van deze ''Pecten''-soort is sinds het begin van de moderne schelpdiervisserij en vervuiling tot minder dan 30% teruggebracht.
 
===Schelpkenmerken===
Regel 29:
==Verhouding tot de mens==
===Etymologie en symboliek===
Er zijn veel gelijkende (maar biologisch wel heel verschillende soorten) die in het algemene spraakgebruik worden aangeduid als Sint-Jakobsschelp. In Europa gaat het dan vooral om ''Pecten maximus'' die de officiële Nederlandstalige naam van [[Grote mantel]] draagt. De naam van de familie waartoe deze grote soorten behoren is 'Mantels'.<BR/ >
 
In de christelijke [[iconografie]] is de Sint-Jakobsschelp het [[Attribuut (beeldende kunst)|attribuut]] van [[Jakobus de Meerdere]].<ref>Hall, J. (2000). ''Hall's Iconografisch Handboek''. Leiden: Primavera Pers.</ref> Hieraan dankt de schelp dan ook haar naam.
De schelp is het embleem van de [[bedevaart]] naar [[Santiago de Compostella]] (Santiago betekent Sint-Jakob). Het zichtbaar dragen van de schelp, op de [[hoed]] of op de [[jas]] genaaid, gaf bescherming tegen [[struikrover]]s, die de dragers uit een [[erecode]] met rust lieten (maar waarschijnlijk ook omdat ze wisten dat er bij de arme bedevaartgangers niets te halen viel).<br>
 
Verder is de Sint-Jakobsschelp gebruikt als [[beeldmerk]] van de oliemaatschappij [[Royal Dutch Shell|Shell]]. De oliemaatschappij toont de schelp met de sluiting naar beneden (zoals hier afgebeeld) en de pelgrims met de sluiting naar boven.
 
===Gastronomie===
De [[Sint-Jakobsschelp]] is een gastronomische specialiteit en is erg gewild door het melkwitte [[vlees]] dat rijk aan [[ijzer (element)|ijzer]] is. Alleen het witte vlees (de 'pil' of 'noot') en het oranje [[Viskuit|kuit]] (de 'kam' of 'koraal') wordt gegeten. In Nederlandse restaurants wordt vaak de [[Frans (taal)|Franse]] benaming 'Coquille St-Jacques' gebruikt. In België worden de overige [[Pectinidae]] wettelijk als 'mantelschelp' verkocht, ontschelpt mogen ze echter als sint-jakobsnoten worden verkocht, met uitzondering van de ''Chlamys''-soorten. Het seizoen is september tot mei, met een piek van januari tot en met maart.<BR/ >
 
Recent worden Sint-Jakobsschelpen ook uit [[aquacultuur]] aangeboden. Dit is tegenwoordig al ongeveer 0,3 % <ref> FAO FIGIS [http://www.fao.org/figis/servlet/static?dom=root&xml=aquaculture/index.xml Aquaculture Gateway]</ref><ref> FAO FIGIS [http://www.fao.org/figis/servlet/static?dom=root&xml=fishery/index.xml Marine Fisheries Gateway]</ref> in Europa. De kweek van verwante soorten komt wereldwijd voor in zowel [[Europa (continent)|Europa]] als in [[Noord-Amerika]] maar vooral in het [[Verre Oosten]].
Sint-Jakobsschelpen worden in verschillende maten aangeboden (waarschijnlijk zijn dit verschillende soorten). Schelpen afkomstig uit koude wateren schijnen een betere smaak te hebben dan die uit warmere wateren. <ref> [[Johannes van Dam|Dam, Johannes van]] (2006) 'De dikke van Dam.' p. 567</ref> Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat soorten uit koudere gebieden meer "vet" vlees bevatten. <ref> [[Johannes van Dam|Dam, Johannes van]] (2006) 'De dikke van Dam.' p. 567</ref> . Ze zijn zowel in de schelp te koop als reeds schoongemaakte, dus zonder schelp.
Regel 46 ⟶ 49:
 
===Zie ook===
* [[Lijst van Mollusca #P|Lijst van mollusca]]
 
{{referenties}}