Woordvorming: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 7:
De [[Morfologie (taalkunde)|morfologie]] is de tak van de taalkunde die zich met de woordvorming bezighoudt.
De woordvorming volgt allerlei regels. Zulke '''woordvormingsregels''' kunnen
* sommige zijn zeer systematisch en vrijwel uitzonderingsloos, andere juist erg onregelmatig of tot maar een paar woorden beperkt;
* sommige zijn zeer algemeen verbreid en verschillen per taal alleen in de details, andere zijn uniek voor een bepaalde taal;
* sommige zijn '''productief''', andere niet
* soms zijn resultaten ''gelexicaliseerd'', dwz. worden ze beschouwd als aparte woorden in het woordenboek; vaak ook niet; dit verschilt vaak van woord tot woord.
Een woordvormingsregel is ''[[productief]]'' als de regel spontaan door taalgebruikers kan worden toegepast om woorden te vormen die ze nog nooit eerder hebben gehoord, gezien of gebruikt. Een improductieve regel verklaart wel de opbouw van bestaande woorden maar kan niet voor het maken van nieuwe woorden worden ingezet. Veel improductieve regels zijn overblijfselen van productieve regels uit vroegere tijden.
[[Lexicalisatie]] is het proces waarbij een woordvorm een zelfstandig woord wordt (als een aparte ingang in het woordenboek moet worden beschouwd). Dit kan het geval zijn puur op grond van de betekenis, maar vaak krijgt het woord in kwestie dan ook andere grammaticale eigenschappen. Van improductieve regels zijn alle resultaten gelexicaliseerd.
Het ''Morfologisch Handboek van het Nederlands'' (MHB) biedt een uitvoerige inventarisatie van woordvormingspatronen uit het hedendaagse standaard-Nederlands.▼
Woordvormingsprocedés die woorden opbouwen uit delen kunnen in het algemeen als volgt worden onderverdeeld:
# bij ''[[Samenstelling (taalkunde)|samenstelling]]'' bestaat het woord uit andere woorden, bv. ''knie'' + ''val'' = ''knieval''
# bij ''[[afleiding]]'' (Romaans: ''derivatie''), bestaat het woord uit onderdelen die niet allemaal zelf woorden zijn, bv. ''beval'' + ''-ing'' = ''bevalling'';
# bij [[verbuiging]] (flexie) ontstaat het woord
Ook mengvormen zijn mogelijk .
== Externe verwijzingen ==
▲Het ''Morfologisch Handboek van het Nederlands'' (MHB) biedt een uitvoerige inventarisatie van woordvormingspatronen uit het hedendaagse standaard-Nederlands.
{{beg|taal}}
| |||