Wikipedia

Kraken (onroerend goed): verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Wisl (overleg | bijdragen)
107 bewerkingen
opkuis: stijl & inhoud meer onpartijdig gemaakt + gerelateerd onderwerp naar 'zie ook' sectie + paragrafen verplaatst, volgens thema + lijst van kraakpanden veralgemeend
Regel 2:
'''Kraken''' is het in gebruik nemen van een ongebruikte ruimte, terrein of pand, (meestal) zonder toestemming van de eigenaar.
 
== AchtergrondGeschiedenis ==
Krakers (personen die kraken) claimen de rechten over de gekraakte ruimte meestal door bezetting, en niet door bezit. De jaren tachtig van de 20e eeuw kenden een hausse aan kraken. De [[woningnood]] in met name de grote steden, samen met een soms grote [[leegstand]] leidde ertoe dat men het recht in eigen hand nam. Er ontstond een grote en actieve kraakbeweging met een duidelijk [[anarchisme|anarchistische]] inslag.
 
{{zo|antikraak}}
[[ROOD, jong in de SP]], voerde in [[2003]] een [[kraakmarathon]] in Nederland om aandacht voor de woningnood te vragen. In verschillende steden, zoals [[Haarlem]], [[Leiden]] en [[Arnhem]] werden panden gekraakt.▼
 
== Tegencultuur ==
In een aantal kraakpanden vinden regelmatig [[cultuur|culturele]] activiteiten als [[expositie]]s en [[filmvertoning]]en plaats. Ook zijn er soms [[eetcafé]]s of [[volkskeuken]]s (vaak [[vegetarisch]] of [[veganistisch]]), [[weggeefwinkel]]s of [[radiopiraat | illegale radiostations]] in gevestigd.
 
Kenmerk van al deze activiteiten is met name dat de plegers zich ermee afzetten tegen de heersende cultuur, tegen de consumptiemaatschappij. Krakers zijn vaak ook actief in allerlei maatschappelijke bewegingen, zoals in de jaren '80 de [[anti-kernenergiebeweging]], en in de huidige eeuw de [[andersglobalisme|anders-]]/[[antiglobalisme|antiglobalisten]].
 
Ter verspreiding en ondersteuning van de tegencultuur worden er op sommige plaatsen ook opleidingen ingericht voor beginnende en aanstaande krakers, het zogenaamde kraakspreekuur. Ervaren krakers die weten hoe ze met de politie moeten omgaan om ervoor te zorgen dat alles duidelijk voor iedereen verloopt, verschaffen informatie, juridische tips en praktische ondersteuning aan de nieuwelingen. De meeste organisatoren van kraakspreekuren helpen ook met de kraak zelf.
 
== Juridische aspecten ==
Kraken op zichzelf is in veel landen een misdrijf en in andere landen wordt het alleen gezien als een civiel conflict tussen eigenaar en bezetters. De wetgever kiest in de meeste landen traditioneel de kant van de eigenaar. Er zijn echter sommige landen, doorgaans met een tekort aan woonruimte, waar de neiging heerst om krakers te negeren tot het gekraakte pand of terrein ontwikkeld wordt en de krakers verwijderd worden. Wanneer een eigenaar van een gekraakt pand aan kan tonen bij een rechter dat hij plannen heeft met het pand, moeten de krakers het pand verlaten.
 
=== Nederland ===
[[Nederland]] is eenéén van de weinige landen waar kraken, onder bepaalde omstandigheden, niet verboden is bij wet. Wanneer een pand langer dan twaalf maanden niet in gebruik is geweest en de eigenaar niet kan bewijzen het pand op korte termijn weer in gebruik te nemen, wordt de kraker niet gemaand op te stappen. Het enige illegale aspect is de [[braak (misdrijf)|braak]]; dit is het openbreken van het pand. Dit kan echter alleen bij een betrapping op [[heterdaad]] ten laste gelegd worden.
 
Krakers in Nederland kiezen er daarom vrijwel altijd voor om na het binnendringen van een nieuw pand de politie in te schakelen: deze zal altijd als eerste officieel [[leegstand]] en [[huisvrede]] moeten constateren, waarna de krakers [[bewoningswil]] kunnen laten blijken. Dit kan door te bewijzen dat er zich in het nieuwe kraakpand een privé huiselijk leven afspeelt (of dat deze intentie manifest is), wat meestal aangetoond kan worden door de aanwezigheid van een slaapplaats, een tafel en een stoel.
Regel 21 ⟶ 24:
Kraken is geen huisvredebreuk in de zin van artikel 138 wetboek van strafrecht als niet voldaan is aan het vereiste dat het pand bij een ander in gebruik is. De [[Hoge Raad]] heeft diverse [[arrest]]en gewezen waaruit het bovenstaande volgt. In de jaren 70 van de twintigste eeuw zijn er enkele voorstellen gedaan om deze 'maas' in de wet te dichten onder andere door een ontwerp-anti-kraak-wet (niet te verwarren met het [[anti-kraak]], een vorm van huur die bedoeld is krakers de wind uit de zeilen te nemen), maar dat [[wetsvoorstel]] is nooit aangenomen. Een [[strafbaar]]stelling is ook opgenomen geweest in de [[leegstandswet]]. Het kraken van een niet bij [[B&W]] geregistreerd leegstaand pand zou niet strafbaar zijn, maar als het pand wel zou zijn geregistreerd was kraken wel strafbaar. Inmiddels ([[2007]]) is de leegstandswet vrijwel geheel ingetrokken omdat het registreren van leegstaande panden niet werkte in de praktijk. Enkele bepalingen van de bijna geheel vervallen leegstandswet bestaan nog wel. Die overgebleven artikelen regelen de [[verhuur]] van [[slooppand]]en. Een [[bewoner]] van zo'n pand (waarvoor een [[vergunning]] vereist is) heeft minder [[huurbescherming]], mits dit in het [[contract]] genoemd staat.
In artikel 429sexies wetboek van strafrecht is kraken ten slotte toch strafbaar gesteld voor panden die minder dan een jaar leeg staan. Kraken van een pand dat langer niet in gebruik is is niet strafbaar volgens artikel 429sexies wetboek van strafrecht<ref> hoofdstukken huurrecht voor de praktijk, mr. R.A. Dozy en mr. Y.A.M. Jacobs, Gouda Quint 1999 3e druk p. 362 ev</ref>.
 
In het begin van de [[1980-1989|jaren tachtig]] genoten krakers nog een relatief grote bescherming. Ze werden als bewoners beschermd en voor een ontruiming was een [[dagvaarding]] nodig die op naam van de bewoner stond. Door de identiteit van bewoners te verbergen (in de kraakwereld maakt iedereen zichzelf alleen met de voornaam bekend, achternamen worden meestal geheim gehouden) kon men lang blijven zitten. Dit 'gat' in de wet werd al snel door de overheid (op initiatief van minister [[Dries van Agt|Van Agt]] ([[CDA]])) gedicht.▼
 
In 2003 deed CDA-Tweede Kamerlid [[Jan ten Hoopen (politicus)|Jan ten Hoopen]] een voorstel om kraken illegaal te maken. Hierop bracht de kraakbeweging een [[voorlichtingsbrochure]] uit en hielden in verschillende kraakpanden open dagen. Sommige politieke tegenstanders van het kraken vinden alleen het kraken van overheidsgebouwen acceptabel. Weer anderen vinden kraken een vorm van diefstal.▼
 
In juni 2006 maakten ministers [[Sybilla Dekker]] ([[Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer|Volkshuisvesting]]) en [[Piet Hein Donner]] ([[Ministerie van Justitie (Nederland)|Justitie]]) kenbaar van plan te zijn om kraken strafbaar te stellen. Ze willen in de zomer een [[wetsvoorstel]] rond hebben. Argumenten om kraken te verbieden zijn volgens hen het tegengaan van langdurige leegstand en verpaupering, het ontlasten van de politie en het respecteren van het eigendomsrecht. Toenmalig minister [[Alexander Pechtold]] (Grotestedenbeleid) en wethouders van de vier grootste steden uitten kritiek op het plan.<ref>[http://www.nu.nl/news/750453/11/Kraken_wordt_strafbaar.html Kraken wordt strafbaar], nu.nl, 9 juni 2006</ref><ref>[http://www.nu.nl/news.jsp?n=742490&c=11 Grote steden tegen verbod op kraken], nu.nl, 30 mei 2006</ref>
Regel 27 ⟶ 34:
De situatie in [[België]] is vergelijkbaar: kraken is niet verboden bij wet, de [[braak (misdrijf)|braak]] is het enige duidelijk illegale aspect en de eigenaar kan enkel bij de [[vrederechter]] de uitzetting van de krakers eisen. Dit is dan een civielrechtelijke (burgerrechtelijke) procedure, geen strafrechtelijke. Het grote verschil met de Nederlandse situatie is dat er geen standaardprocedure of wetgeving rond kraken bestaat. Meestal wordt eerst de eigenaar op de hoogte gebracht van de kraak en in de meeste gevallen verwittigt deze de politie dan. Volgens de wet mag de politie een bewoond pand niet zonder [[huiszoekingsbevel]] betreden. Doen zij of de eigenaar dit wel dan plegen zij [[huisvredebreuk]] wat strafbaar is.
 
In [[België]]2003 diende de [[Gent]]se [[CD&V]]’er [[Tony Van Parys]] in 2003 een wetsvoorstel dat het kraken van gebouwen strafbaar moet stellen. Het betreft ook de bezetting als actiemiddel. Het [[Vlaams Belang]] diende in [[2005]] een gelijkaardig wetsvoorstel in.▼
== Politieke aspecten ==
▲In het begin van de [[1980-1989|jaren tachtig]] genoten krakers nog een relatief grote bescherming. Ze werden als bewoners beschermd en voor een ontruiming was een [[dagvaarding]] nodig die op naam van de bewoner stond. Door de identiteit van bewoners te verbergen (in de kraakwereld maakt iedereen zichzelf alleen met de voornaam bekend, achternamen worden meestal geheim gehouden) kon men lang blijven zitten. Dit 'gat' in de wet werd al snel door de overheid (op initiatief van minister [[Dries van Agt|Van Agt]] ([[CDA]])) gedicht.
 
== Motieven van de kraakbeweging ==
▲[[ROOD, jong in de SP]], voerde in [[2003]] een [[kraakmarathon]] om aandacht voor de woningnood te vragen. In verschillende steden, zoals [[Haarlem]], [[Leiden]] en [[Arnhem]] werden panden gekraakt.
Beweegredenen tot kraak komen vanuit een economisch verzet: kraken wordt als oplossing voor (langdurige) leegstand in tijden van woningnood gebruikt. Hierbij wordt ook de vaak daarmee gepaard gaande verloedering/verpaupering tegengegaan. Door veel media aandacht te genereren bij de ontruiming, proberen krakers aandacht te vragen voor de problemen van leegstand. Alhoewel kraken, door het ontbreken van huur en energierekeningen, als financieel erg aantrekkelijk voor de kraker wordt beshouwd, is kraken zeer tijdsintensief omdat vaak de meeste basisvoorzieningen weer aangelegd moeten worden. Frequent worden er na de kraak afspraken met de eigenaar gemaakt.
 
In enkele grote steden worden soms panden gekraakt om ze als basis voor de verspreiding van de tegencultuur in te richten (zie hierboven:[[Kraken#Tegencultuur|Tegencultuur]]). Hiernaast worden er ook panden gekraakt om ze weg te geven aan bepaalde sociale groepen. Een bekend voorbeeld is dat van de kraakmoskee in Amsterdam. In het stadsdeel Bos en Lommer wonenwas meerer Marokkanenvraag dannaar Turken,een tochmoskee weigertvoor hetde stadsdeelmoslims, die een Moskeegroot tedeel uitmaken van de bevolking daar, maar er werd niet op ingegaan door de bouwenstad. In de kraakmoskee, gekraakt in september 2006, bidden elke dag honderden moslims uit Tunesië, Egypte, Marokko en overig Afrika.▼
▲In 2003 deed CDA-Tweede Kamerlid [[Jan ten Hoopen (politicus)|Jan ten Hoopen]] een voorstel om kraken illegaal te maken. Hierop bracht de kraakbeweging een [[voorlichtingsbrochure]] uit en hielden verschillende kraakpanden open dagen. Sommige politieke tegenstanders van het kraken vinden alleen het kraken van overheidsgebouwen acceptabel. Weer anderen vinden kraken een vorm van diefstal.
 
== Kritiek op de kraakbeweging ==
▲In [[België]] diende de [[Gent]]se [[CD&V]]’er [[Tony Van Parys]] in 2003 een wetsvoorstel dat het kraken van gebouwen strafbaar moet stellen. Het betreft ook de bezetting als actiemiddel. Het [[Vlaams Belang]] diende in [[2005]] een gelijkaardig wetsvoorstel in.
Tegenstanders van de beweging hebben in het verleden vaak volgende punten aangehaald:
 
Eventueel bereid om kraken als uiting van maatschappelijke onvrede te aanvaarden, wordt het geweld dat bij veel ontruimingen door de krakers en sympathisanten wordt gebruikt, wel veroordeeld. Met name het geweld bij die ontruimingen heeft de in de [[1970-1979|jaren zeventig]] en [[1980-1989|jaren tachtig]] aanwezige maatschappelijke steun voor het kraken sterk verminderd. Op 21 maart 2006 wierpen krakers in de Amsterdamse [[Bilderdijkstraat]] met puntige staven dwars door ME schilden heen en werden politieagenten overgoten met een brandbare vloeistof als [[spiritus]]. In maart 2007 trof de Amsterdamse politie achter een gebarricadeerde deur van een te ontruimen pand aan de Bilderdijkstraat een door de krakers gemaakt explosief aan dat het pand (inclusief de politieagenten) geheel had kunnen opblazen. <ref>[http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/artikel/asp/artnr/144857/zoeken/ja/index.html Politie ontsnapt aan aanslag krakers]. [[Elsevier_(opinieweekblad)|Elsevier]], 22 maart 2007.</ref> <ref>[http://www.parool.nl/nieuws/2007/NOV/01/ams3.html]</ref>
== Negatieve aspecten van kraken ==
{{npov-gedeelte}}
 
Hoewel kraken in een aantal gevallen als een uiting van maatschappelijke onvrede gezien kanKrakers worden, kentvaak hetbeschuldigd krakenlukrake invernielingen Nederlandaan eveneens negatieve aspecten. Bij veel ontruimingen wordt door de krakers en hun sympathisanten geweld gebruikt, soms worden zelfs lukraak vernielingente gepleegdrichten. Voormalige gekraakte monumentale panden blijken in een aantal gevallen van binnen door de krakers volledig te zijn vernield, onder andere door het barricaderen, maar vaak ook als een wraakactie op de (komende) ontruiming. In Nijmegen werd in de [[1990-1999|jaren negentig]] een pand (Arksteestraat no.2) - naast ernstige overige vernielingen - voor langere tijd onbruikbaar gemaakt door vanaf de bovenste verdieping grote hoeveelheden afgewerkte motorolie door de vloeren en plafonds te laten lopen. De ontruiming werd gevorderd aangezien een jong paar er een restaurant in wilde vestigen. Op 21 maart 2006 wierpen krakers in de Amsterdamse [[Bilderdijkstraat]] met puntige staven dwars door ME schilden heen en werden politieagenten overgoten met een brandbare vloeistof als [[spiritus]]. [http://indymedia.nl/nl/2006/03/35074.shtml] [http://www.parool.nl/nieuws/2007/NOV/01/ams3.html] In maart 2007 trof de Amsterdamse politie achter een gebarricadeerde deur van een te ontruimen pand aan de Bilderdijkstraat een door de krakers gemaakt explosief aan dat het pand (inclusief de politieagenten) geheel had kunnen opblazen. <ref>[http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/artikel/asp/artnr/144857/zoeken/ja/index.html Politie ontsnapt aan aanslag krakers]. [[Elsevier_(opinieweekblad)|Elsevier]], 22 maart 2007.</ref> Op 30 oktober 2007 trof de Amsterdamse politie naar eigen zeggen een aantal "vallen" in enkele van zes ontruimde panden aan de Kerkstraat aan, waaronder er één, aldus de politie, bestond uit een constructie die het hele dak zou hebben laten instorten wanneer deze zou worden verwijderd. [http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/artikel/asp/artnr/177414/index.html]. De krakers zelf spraken opzet tegen. De Amsterdamse politiecommandant Leen Schaap constateerde een toenemende verharding in de kraakbeweging.[http://www.parool.nl/nieuws/2007/NOV/01/ams3.html].
Op 30 oktober 2007 trof de Amsterdamse politie naar eigen zeggen een aantal "vallen" in enkele van zes ontruimde panden aan de Kerkstraat aan, waaronder er één, aldus de politie, bestond uit een constructie die het hele dak zou hebben laten instorten wanneer deze zou worden verwijderd.<ref>[http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/artikel/asp/artnr/177414/index.html]</ref> De krakers zelf spraken opzet tegen. De Amsterdamse politiecommandant Leen Schaap constateerde een toenemende verharding in de kraakbeweging.<ref>[http://www.parool.nl/nieuws/2007/NOV/01/ams3.html]</ref>
 
MetSommigen name het geweld bij die ontruimingen heeft de in de [[1970-1979|jaren zeventig]] en [[1980-1989|jaren tachtig]] aanwezige maatschappelijke steun voor hetbeschouwen kraken sterk verminderd. Daarbij wordt kraken door tegenstanders gezien als een manier om gratis aan fraaie woonruimte te komen, zonder daarvoor eerst de plaats op de gemeentelijke wachtlijst af te hoeven wachten of personen die bovenaan die lijst staan die woonruimte aan te bieden. Kraken als idealisme wordt door hen als steeds minder aannemelijk gezien, vooral omdat de ernstige naoorlogse woningnood inmiddelsnaar hun mening zo goed als opgelost is. Kraken kan ook als een vorm van [[eigenrichting]] worden gezien: als de eigenaar van een pand (om onbekende redenen) dat pand naar het oordeel van de krakers te lang leeg heeft staan, nemen zij de eigendom in beslag.
 
Eigenaars van gekraakte panden klagen dat uitzetting moeilijk, tijdrovend en kostbaar is, doordat krakers wettelijke bescherming genieten. De eigenaar krijgt in die periode geen (huur)inkomsten meer uit zijn bezit, maar dient wel de aan het bezit verbonden lasten als hypotheekbetalingen en diverse onroerendgoedbelastingen te betalen. Ook het voor eigen gebruik in bezit nemen van een gekraakt pand is zonder rechterlijke uitspraak en ontruiming veelal onmogelijk. Ook verkoop van een gekraakt pand is, doordat het door krakers is bezet, uiterst moeilijk en de verkoper lijdt veelal financieel verlies. Omdat krakers behalve een uitkering of een studiebeurs meestalvaak geen bron van inkomsten uit reguliere arbeid hebben en mensen met een laag inkomen in Nederland beroep kunnen doen op pro-deo rechtsbijstand, kunnen de kosten van een juridische procedure wanneer deze gewonnen wordt door de eigenaar van het pand, zelden verhaald worden op de krakers. Bovendien durftstelt meestal niemand zich persoonlijk aansprakelijk te stellen voor de kraakactie. Krakers gebruiken meestal alleenenkel een (al dan niet fictieve) voornaam. In een aantal gevallen springen sympathiserende (linkse) politieke partijen en andere linkse organisaties financieel bij.▼
Kraken kan ook als een vorm van [[eigenrichting]] worden gezien: als de eigenaar van een pand (om onbekende redenen) dat pand naar het oordeel van de krakers te lang leeg heeft staan, werpen deze zich op als aanklager, rechter en executeur: zij nemen het eigendom in beslag. Zij worden bij deze (op zich buitenwettelijke) actie gesteund door de lokale overheid die deze inbeslagname gedoogt indien het pand tenminste een jaar niet is bewoond.
 
OokVolgens onderzoek van een sociaal wetenschapper lijkt de tegencultuur binnen de kraakbeweging zelf lijkt het niet altijd paiséénstemmig enondersteund, wat zou vreeleiden tetot zijngevaarlijke situaties. Onderlinge intimidatie en geweld schijnen bij ideologische meningsverschillen hier en daar regelmatigkomen voor te komen, zo blijkt uit jarenlang onderzoek van de Leidse sociaal wetenschapper [[Wim van Noort]].<ref>[http://www.gelderlander.nl/nijmegen/article1260615.ece 'Er zijn mensen tot zelfmoord gedreven, aan de drugs geraakt']. [[De Gelderlander]]. 30 maart 2007.</ref>
<ref>[http://www.informatiedierproeven.nl/files/pdf/Criminaliteitsbeeldanalyse.pdf Criminaliteitsbeeldanalyse: radicaal dierenrechtenactivisme 1999-2003] (PDF) [[Korps landelijke politiediensten]] Nederland.</ref> Zo wordt gesteld dat binnen de kraakbeweging tribunalen zijn gehouden tegen krakers met afwijkende opvattingen.
Zo wordt gesteld dat binnen de kraakbeweging tribunalen zijn gehouden tegen krakers met afwijkende opvattingen.
 
Voor de eigenaar van een gekraakt pand is het zuur dat krakers wettelijke bescherming genieten, waardoor uitzetting moeilijk, omslachtig, tijdrovend en kostbaar is. De eigenaar krijgt in die periode geen (huur)inkomsten meer uit zijn bezit, maar dient wel op te draaien voor de aan het bezit verbonden lasten als hypotheekbetalingen en diverse onroerendgoedbelastingen. Ook het voor eigen gebruik in bezit nemen van een gekraakte pand is zonder rechterlijke uitspraak en ontruiming veelal onmogelijk. De procedure daartoe kan jaren duren. Ook verkoop van een gekraakt pand is, doordat het door krakers is bezet, uiterst moeilijk en de verkoper lijdt veelal een groot financieel verlies.
 
▲Omdat krakers behalve een uitkering of een studiebeurs meestal geen bron van inkomsten uit reguliere arbeid hebben en mensen met een laag inkomen in Nederland beroep kunnen doen op pro-deo rechtsbijstand kunnen de kosten van een juridische procedure wanneer deze gewonnen wordt door de eigenaar van het pand, zelden verhaald worden op de krakers. Bovendien durft meestal niemand zich persoonlijk aansprakelijk te stellen voor de kraakactie. Krakers gebruiken meestal alleen een (al dan niet fictieve) voornaam. In een aantal gevallen springen sympathiserende (linkse) politieke partijen en andere linkse organisaties financieel bij.
 
== Positieve aspecten van kraken ==
Door kraken wordt (langdurige) leegstand tegengegaan. Hierbij wordt ook de vaak daarmee gepaard gaande verloedering/verpaupering tegengegaan. Kraken is voor de kraker financieel erg aantrekkelijk: gekraakt wonen is 'gratis', dus de totale woonlasten blijven beperkt tot gas, elektra, water en eventueel televisie en/of breedbandinternet. Wel is kraken zeer tijdsintensief omdat vaak de meeste basisvoorzieningen weer aangelegd moeten worden. Frequent worden er na de kraak afspraken met de eigenaar gemaakt. Vastgoed is een bekend speculatieobject geworden, naast olie, valuta en goud. Oud CPN-wethouder van Amsterdam [[Roel Walraven]] en stichting [[SASH]] zijn in het bezit van een lijst met meer dan 1000 leegstaande panden in Amsterdam.
 
Beweegredenen tot kraak komen vanuit een economisch verzet: waarom is het mogelijk dat er zoveel panden jarenlang leeg staan, terwijl er grote woningnood is. Wanneer een eigenaar van een gekraakt pand aan kan tonen bij een rechter dat hij plannen heeft met het pand, moeten de krakers het pand verlaten. Door veel media aandacht te genereren bij de ontruiming, proberen krakers aandacht te vragen voor de problemen van leegstand.
 
In enkele grote steden worden soms panden gekraakt om ze in te richten als bijvoorbeeld een veganistische keuken, een weggeefwinkel of een kraakcafé. In dit soort panden worden ook vaak discussies en debatten gehouden over maatschappelijke zaken, zoals discriminatie, vluchtelingen, enzovoort.
▲Hiernaast worden er ook panden gekraakt om ze weg te geven aan bepaalde sociale groepen. Een bekend voorbeeld is dat van de kraakmoskee in Amsterdam. In het stadsdeel Bos en Lommer wonen meer Marokkanen dan Turken, toch weigert het stadsdeel een Moskee te bouwen. In de kraakmoskee, gekraakt in september 2006, bidden elke dag honderden moslims uit Tunesië, Egypte, Marokko en overig Afrika.
 
== Kraakspreekuur ==
Een kraakspreekuur is een kraakhulpdienst voor beginnende en aanstaande krakers. Het wordt georganiseerd door ervaren krakers, die hun informatie en praktische ondersteuning aanbieden aan de 'nieuwelingen'. Ook helpen ze bij juridische en praktische problemen waar men individueel niet uit komt.De meeste kraakspreekuren helpen ook met de kraak zelf, ze hebben materiaal en kennis en ze weten hoe ze met de politie moeten omgaan om ervoor te zorgen dat alles duidelijk voor iedereen verloopt.
 
Veel Nederlandse steden hebben een kraakspreekuur.
 
== Nederlandse kraakpanden ==
Oud CPN-wethouder van Amsterdam [[Roel Walraven]] en stichting [[SASH]] zijn in het bezit van een lijst met meer dan 1000 leegstaande panden in Amsterdam.
Nederlandse kraakpanden met een eigen artikel op Wikipedia:
 
=== Huidige kraakpanden ===
Regel 97 ⟶ 87:
 
== Belgische kraakpanden ==
Belgische kraakpanden met een eigen artikel op Wikipedia:
 
=== Huidige kraakpanden ===
*Leuven- Vaartkom
Regel 115 ⟶ 103:
== Zie ook ==
* [[Autonomisme (radicaal-links)|Autonomen]]
* [[Antikraak]]
 
== Referenties ==
{{bronnen|<references/>}}▼
 
== Externe links ==
Regel 120 ⟶ 112:
* [http://www.kvk.nl/artikel/artikel.asp?artikelID=48528 Kamer van Koophandel, Kraken]
* [http://www.squat.net/links.html Internationale site over kraken]
* [http://www.wetten.nl Nederlandse wetgeving]
 
▲{{bronnen|<references/>}}
 
{{commons|Squatting|Squatting}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Kraken_(onroerend_goed)"