Autisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
RobotQuistnix (overleg | bijdragen)
AleichemAWB (overleg | bijdragen)
dismab graaf met AWB
Regel 8:
'''Autisme''' (afgeleid van het Griekse woord ''αυτός'', zelf) is een [[pervasieve ontwikkelingsstoornis]]. Ze wordt alsdusdanig vermeld in de DSM-IV [[Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders]].
 
[[ImageAfbeelding:Autistic-sweetiepie-boy-with-ducksinarow.jpg|thumb|right|Slapend autistisch jongetje dat speelgoed, inclusief een paar schoentjes, in een strakke rij heeft opgesteld]]
Autisme belemmert de sociale interactie en de communicatie en veroorzaakt beperkt en ook zich steeds herhalend gedrag. De stoornis begint al voor het derde levensjaar. Autisme kan niet genezen worden. Een persoon met een ernstige vorm van autisme kan niet zelfstandig leven.
 
Regel 16:
In 1944 beschreef [[Hans Asperger]], een Oostenrijks [[psychiater]], een hoger functionerende vorm van autisme, die nu bekend staat als het [[syndroom van Asperger]]. Het artikel was onafhankelijk van dat van Kanner geschreven en in dezelfde periode, maar Asperger schreef in het Duits en kreeg weinig aandacht.
 
In de [[Diagnostic_and_Statistical_Manual_of_Mental_DisordersDiagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|DSM]] III en verdere (1980-) wordt autisme ingedeeld in de categorie [[pervasieve ontwikkelingsstoornis]]sen. Deze groep wordt vaak als synoniem van autistische stoornissen gebruikt.
Sinds de eerste opname in het handboek zijn enige andere ziektebeelden beschreven.
Regel 22:
 
==Definitie van autisme==
 
===Benadering===
Autisme wordt bestudeerd door verscheidene takken van de [[wetenschap]]. Naargelang het vakgebied kan de omschrijving van autisme behoorlijk verschillen. In de psychologische vakliteratuur dient (observeerbaar) [[gedrag]] als basis voor (de diagnose van) autisme. In deze gedragsstudies bestaan verschillende scholen waarvan de Britse de dominante is in Europa.
Regel 29 ⟶ 28:
 
===Triade===
Autisme is een [[Pervasieve ontwikkelingsstoornis|pervasieve ontwikkelingsstoornis]], d.w.z. een ontwikkelingsstoornis die het hele functioneren van de persoon beïnvloedt.
 
Drie kenmerkende eigenschappen, die in voortdurende wisselwerking met elkaar staan, zijn:
Regel 36 ⟶ 35:
* afwijkingen in sociale interacties (met name met betrekking tot wederkerigheid).
 
De stoornis, gecombineerd met een andere denkstijl, kan in onaangepaste omgevingen leiden tot een [[Handicap (medisch)|handicap]]. Per individu kan de mate en het aantal (zeer weinig personen vertonen álle symptomen) waarin de kenmerken van autisme zich voordoen sterk verschillen. De handicap kan dus in min of meerdere mate aanwezig zijn. Dit hangt onder andere samen met het [[karakter (aard)|karakter]] van de persoon, van zijn ontwikkelingsleeftijd en van omgevingsfactoren.
 
====Communicatie====
[[Communicatie]] is gebaseerd op betekenisverlening. Waar taal meestal geen probleem vormt voor mensen met autisme en een normale begaafdheid, is het toekennen van [[Betekenis|betekenis]] aan woorden dat vaak wel.
 
In de communicatie onderscheidt men: de ''expressieve communicatie'' (het uiten) en de ''receptieve communicatie'' (het begrijpen). Voor beide soorten geldt dat voor mensen met autisme de techniek van de [[Taal|taal]] (onder andere zinsopbouw en woordenschat) begrijpelijk is, maar dat de sociale aspecten van communicatie de moeilijkheid vormen. Hieraan ligt de problematiek van onder meer samenhang aanbrengen binnen de taal en het beperkte [[Empathie|inlevings]]- en verplaatsingsvermogen ten grondslag.
 
In de praktijk betekent dit dat mensen met autisme goed kunnen omgaan met alles wat 'letterlijk' en concreet is. Problemen doen zich voor, als de andere partij bijvoorbeeld woordgrapjes of [[Sarcasme|sarcastische]], [[Spreekwoord|spreekwoordelijkespreekwoord]]elijke of [[Emotie|emotioneel]] gekleurde begrippen gaat gebruiken. Hoe abstracter de begrippen worden, hoe moeilijker het wordt voor mensen met autisme.
 
====Verbeelding====
Regel 56 ⟶ 55:
De stoornis binnen de sociale interactie is vaak het opvallendste kenmerk van autisme. Mensen verwachten van elkaar een bepaalde vorm van socialiteit, zeker als het gaat om de opbouw van een relatie, waarin ook wederkerigheid wordt verwacht.
 
Voor mensen met autisme kunnen dit soort zaken erg moeilijk zijn, omdat er voor sociale interacties geen duidelijke en vaste regels zijn en zij dus weinig houvast hebben. Door hun probleem met empathie en "theory of mind" is het ook erg moeilijk voor hen om zich respectievelijk in de [[Gevoel|gevoelensgevoel]]ens en [[Gedachte|gedachteganggedachte]]gang van de ander te verplaatsen. Ook zijn sommige mensen met autisme zelf niet goed in het verwoorden van hun gevoelens, omdat deze veel te abstract zijn om daar een concrete betekenis aan toe te kennen.
 
===Cognitieve tekorten===
Regel 70 ⟶ 69:
 
==De diagnose==
 
===Omschrijving en belang===
De [[diagnose]] is de erkenning door een autismedeskundige of een diagnosecentrum van het autisme op basis van gedrags- of biologische criteria. De diagnose kan de basis vormen voor verwerking, ondersteuning en leren. Voor de verwerking is vooral de erkenning van de diagnose door de omgeving erg belangrijk. Voor ondersteuning vragen overheidsinstanties een diagnose ter staving.
Regel 88 ⟶ 86:
 
===Diagnose op basis van biologische kenmerken===
* '''[[Genetica|Genetisch onderzoek]]'''. Wat autisme betreft zijn er nog veel vermoedens, maar er is wetenschappelijk nooit iets gevonden. De theorie is dat autisme wordt veroorzaakt door een complexe interactie van verschillende [[gen|genen]]en . Een genetische screening om autisme op te sporen is er nog lang niet. Autisme kan nog steeds een andere oorzaak hebben dan een genetische afwijking bijvoorbeeld vergifiging tijdens de zwangerschap. Gedragsobservaties blijven voorlopig de algemeen aanvaarde basis voor het stellen van een diagnose van autisme als [[psychische aandoening]]. Dit kan al op jonge leeftijd.
 
* '''[[Stofwisseling|Stofwisselingsonderzoek]]sonderzoek''': Aan sommige universiteiten meent men autisme te kunnen vaststellen op basis van urinetesten naar de stof IAG. Toch is dit net als het genetisch onderzoek nog in een [[Embryo|embryonaleembryo]]nale onderzoeksfase.
 
Autisme lijkt wel genetisch bepaald. De kans op autisme neemt immers flink toe als de stoornis in de familie voorkomt. Autisme komt vaker voor bij mannen. Autisme is een sociale stoornis en vrouwen zijn biologisch gezien ook meer socialer dan mannen. Vrouwen hebben meer [[DNA]] en zijn ook genetisch minder kwetsbaar. Hoewel de kans klein is dat een echte autist zich voorplant zijn er wel studies geweest die vonden dat vaders van autisten vaak technische beroepen erop na hielden en vaak een beetje een "loner" waren.
Regel 122 ⟶ 120:
De meer alternatieve vormen van behandelingen kunnen gericht zijn op beïnvloeding van het gedrag, de hersenactiviteit stimuleren, of de spiritualiteit en/of mystieke kant, of kunnen specifiek gericht zijn op het kind of de autistische stoornis zelf.
 
In alle gevallen is het nuttig om meer informatie over autisme te verzamelen om tot een betere zelfkennis te komen. Ook is lotgenotencontact zeer goed voor de ontwikkeling. Hiervoor zijn diverse instanties zoals [[Personen_uit_het_Autisme_Spectrum_%28PAS%29Personen uit het Autisme Spectrum (PAS)|Vereniging PAS (Personen uit het Autisme Spectrum)]] (welke zich richt op volwassenen met autisme) en de [[Nederlandse Vereniging voor Autisme|NVA (Nederlandse Vereniging voor Autisme]] (welke zich vooral richt op ouders met autistische kinderen).
 
== Comorbiditeit ==
Regel 136 ⟶ 134:
* [[Doofheid]]: al of niet met verstandelijke beperking
* [[Schizofrenie]]: Als er een historie bestaat van autistische stoornis of een andere pervasieve ontwikkelingsstoornis, wordt de aanvullende diagnose schizofrenie alleen gesteld als er gedurende een periode van minimaal een maand ook op de voorgrond tredende wanen of hallucinaties zijn,
* [[Klinische depressie|Depressie]], [[psychose]], [[Fobie|fobieënfobie]]ën, [[stress]], [[obsessief-compulsieve stoornis]], [[eetstoornis]], [[slaapstoornis]]: vooral wanneer het autisme lange tijd niet erkend wordt en onbehandeld blijft (zonder verwerkingsproces en/of psycho-medisch ingrijpen) kunnen deze stoornissen optreden, wat het belang van een vroege diagnose nog eens onderstreept
* [[Prosopagnosie]]: gezichten zijn veelal objecten, het is vaak niet mogelijk om een gezicht in een 'ogenblik' te herkennen en te plaatsen
* [[Syndroom van Gilles de la Tourette]], of [[chronische motorische of vocale ticstoornis]],
Regel 146 ⟶ 144:
 
==Voetnoten==
{{reflist}}
<references/>
 
==Documentatie==
Regel 157 ⟶ 155:
* [[PDD-NOS]]
* [[Hoogfunctionerend autisme]]
*[[Personen_uit_het_Autisme_Spectrum_%28PAS%29Personen uit het Autisme Spectrum (PAS)|Vereniging PAS (Personen uit het Autisme Spectrum)]]
 
 
{{wikt|autisme}}
 
{{commonscat|Autism}}
 
{{Link FA|en}}
 
[[Categorie:Autisme| ]]
Regel 170 ⟶ 165:
[[Categorie:Psychiatrie]]
 
{{Link FA|en}}
[[ar:توحّد]]
[[bg:Аутизъм]]