Zweedse marine

marinecomponent van de Zweedse krijgsmacht

De Zweedse marine (Zweeds: Svenska marinen) is de marinecomponent van de Zweedse krijgsmacht. Ze bestaat uit oppervlakteschepen en onderzeeboten – de Vloot (Flottan) – en mariniers, het zogenaamd Amfibisch korps (Amfibiekåren).

Svenska marinen
Wapen Zweedse marine
Oprichting 7 juni 1522
Land Vlag van Zweden Zweden
Organisatie Ministerie van Defensie
Onderdeel van Zweedse krijgsmacht
Type Marine
Garnizoen Karlskrona
Göteborg
Berga
Uitrusting 11 korvetten
13 patrouilleschepen
11 mijnenvegers
152 gevechtsboten
5 onderzeeboten
1 bevoorradingsschip
100 landingsvaartuigen
±30 overige schepen
Commandanten Hans Wachtmeister
Clas Fleming
Henrik af Trolle
Zweedse marinevlag
Zweedse marinevlag 1844-1905
Zweeds-Noorse marinevlag 1815-1844
Slag bij Svensksund

In het Zweeds krijgen schepen van de Zweedse marine het voorvoegsel "HMS", wat een afkorting is voor Hans/Hennes Majestäts Skepp ("Zijner/Harer Majesteits schip"). Internationaal wordt dit vaak veranderd in "HSwMS", een afkorting uit het Engels voor His Swedish Majesty's Ship (Zijner Zweedse Majesteits schip), ter onderscheid met de Britse Royal Navy die ook de afkorting HMS gebruikt.

Geschiedenis bewerken

De oude Zweedse koningen (ca. 9e-14e eeuw) organiseerden een Zweedse koninklijke marine via een systeem genaamd ledungen. Dit waren zowel roei- als zeilschepen (zonder artillerie). Het nut van deze organisatie verviel door de ontwikkeling van artillerie en in de 14e eeuw werd de verplichte dienst in de ledungen vervangen door een belasting.

Op 7 juni 1522, een jaar nadat Zweden zich had losgemaakt van de Unie van Kalmar, kocht Gustaaf I van Zweden een aantal schepen van de Hanzestad Lübeck. Dit wordt gezien als de oprichtingsdatum van de Zweedse marine.

Het amfibisch korps gebruikt als oprichtingsdatum 1 januari 1902, toen een aparte "kustartillerie" (Kustartilleriet) werd opgericht, en de term Marinen in gebruik kwam. Eind 20e eeuw werden de kustforten uit dienst genomen en het marinierskorps werd in 2000 hernoemd tot amfibisch korps.

Gedurende de 20e eeuw richtte de Zweedse marine zich vooral op de dreiging van een grote invasie van Zweden via de Oostzee, en op het beschermen van de handelsvloot. Door zijn ligging is Zweden erg afhankelijk van de zeevaart voor zijn internationale handel. In 1982 gaf de overheid aan dat de handelsvloot haar eigen, niet-militaire, maatregelen moest treffen ter bescherming. Vervolgens werden de grote oceaanschepen, fregatten en torpedobootjagers, uit dienst genomen. Na de val van de Sovjet-Unie nam de dreiging van een invasie af. De marine blijft zich echter hierop richten.

Oorlogen en conflicten bewerken

Tijdens haar geschiedenis heeft de Zweedse marine deelgenomen aan de volgende oorlogen en conflicten:

Organisatie bewerken

In 1937 werd de functie "Commandant van de Marine" (Chefen för Marinen, CM) ingevoerd, een viceadmiraal, die het opperbevel voerde over de Zweedse Marine. In 1994 werd deze functie vervangen door de "Chefstaf van de marine" (Chef för marinledninge), wederom in de rang van viceadmiraal, echter met minder verantwoordelijkheden. In 1998 werd deze functie vervangen door de "Inspecteur-generaal van de Marine" (Generalinspektörer för marinen), een schout-bij-nacht, en in 2003 veranderde de naam van deze functie in "Marine-inspecteur" (Marininspektörer).

Commandant van de marine bewerken

Chefstaf van de marine bewerken

Inspecteur-generaal van de marine bewerken

Marine-inspecteur bewerken

Commandant van de marine bewerken

Indeling bewerken

Vloot bewerken

Amfibisch korps bewerken

Basis bewerken

Materieel bewerken

 
Östergötlandklasse torpedobootjager Östergötland (J20), uit dienst in 1982

In de periode na de Tweede Wereldoorlog was de Zweedse marine georganiseerd in drie groepen rondom de drie lichte kruisers, HMS Tre Kronor, HMS Göta Lejon en HMS Gotland. Tijdens de jaren 1960 werd besloten om het gebruik van kruisers af te schaffen en te werken naar een lichtere vloot. De laatste kruiser, de Göta Lejon, werd in 1970 verkocht aan Chili, waar deze werd hernoemd naar Almirante Latorre . De vloot omvatte in die periode 24 torpedobootjagers en fregatten.

In 1982 werden de torpedobootjagers en fregatten uit dienst genomen. In de jaren 1980 bleek dat de Zweedse marine niet goed in staat was op te treden tegen onderzeeboten van de Sovjet-Unie, en waren er incidenten. Tegenwoordig zijn de grootste schepen de korvetten, die zowel oppervlakte als antionderzeebootfuncties kan vervullen, in tegenstelling tot de minimale vloot in de jaren 1980.[1]

Sinds de jaren 1980 worden Zweedse oppervlakteschepen vernoemd naar Zweedse steden, onderzeeboten naar provincies en mijnenjagers naar vuurtorens.

Het amfibisch korps is opgebouwd rondom de Stridsbåt 90H, een kleine snelle gevechtsboot die tot 21 man kan vervoeren en kan landen in de Zweedse fjorden en op eilanden.

Oppervlakteschepen bewerken

 
Visbyklasse korvet Helsingborg (K32)
 
Göteborgklasse korvet Gävle (K22)
 
Landsortklasse mijnenvegers

Korvetten bewerken

Klasse Aantal schepen Bouw Land Opmerkingen
Stockholmklasse 2 Karlskronavarvet AB   Zweden
Göteborgklasse 4 Karlskronavarvet AB   Zweden 2 in gebruik
Visbyklasse 5 Karlskronavarvet AB   Zweden 2 in dienst

Mijnenvegers bewerken

Klasse Aantal schepen Bouw Land Opmerkingen
Landsortklasse 5 Karlskronavarvet AB   Zweden
Kosterklasse 2 Karlskronavarvet AB   Zweden
Styrsöklasse 4 Karlskronavarvet AB   Zweden

Patrouilleschepen bewerken

Klasse Aantal schepen Bouw Land Opmerkingen
Tapperklasse 12 Djupviks varv   Zweden
Jägarenklasse 1   Zweden

Gevechtsboten bewerken

Klasse Aantal schepen Bouw Land Opmerkingen
Stridbåt 90H 147 Dockstavarvet   Zweden

Onderzeeboten bewerken

Klasse Aantal schepen Bouw Land Opmerkingen
Gotlandklasse 3 Saab Kockums AB   Zweden
Södermansklasse 2 Saab Kockums AB   Zweden

Overige schepen bewerken

Opleidingsschepen bewerken

 
HMS Falken en HMS Gladan (1975)

Externe links bewerken

Referenties bewerken

  1. Lessons from Sweden’s Sub Hunt, Magnus Nordenman. USNI News, 28 oktober 2014
Zie de categorie Swedish Navy van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.