Yoritsune Matsudaira

Yoritsune Matsudaira
	Yoritsune Matsudaira
Volledige naam	Yoritsune Matsudaira (松平頼則)
Geboren	5 mei 1907
Overleden	30 oktober 2001
Land	Japan
Nevenberoep	pianist
Instrument	piano
Leraren	Kosuke Komatsu, Emile Gil-Marchex
	(en) IMDb-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Yoritsune Matsudaira (Japans: 松平頼則, Matsudaira Yoritsune) (Koishikawa, 5 mei 1907 – Tokio, 30 oktober 2001) was een Japans componist en pianist. Hij is de oudste zoon van de vroegere burggraaf (Shishaku) Yorinari Matsudaira^[1] en de kleinzoon van de vorst (Daimyō) Yorifumi Matsudaira.^[2]

Levensloop bewerken

Matsudaira studeerde romanistiek aan de Keiō-Universiteit in Tokio. Later studeerde hij privé compositie bij Kosuke Komatsu en piano bij Emile Gil-Marchex. Als pianist debuteerde hij in 1931. Hij ontwikkelde zich tot een van de belangrijkste Japanse componisten van de 20e eeuw. Hij werd vertrouwd met de muziek van Johann Sebastian Bach, Claude Debussy en Igor Stravinsky en de andere componisten van het Neoclassicisme. In 1935 won hij met zijn orkestwerk Pastorale een internationale compositieprijs. Eerst toen begon hij zich voor de traditionele hofmuziek van zijn bakermat, de gagaku te interesseren. Gedurende de Tweede Wereldoorlog verdiepte hij zich ook theoretisch in de dodecafonie en de atonaliteit, om eindelijk in het midden van de 20e eeuw zijn eigen richtinggevende stijl te vinden.

Naast Yasuji Kiyose, Fumio Hayasaka en Akira Ifukube was hij in 1946 medeinitiatiefnemer voor de oprichting van de Shinkō Sakkyokuka Renmei (新興作曲家連盟, vrij vertaald: Unie van componisten met nieuwe uitrichting).

Vooral in Europa hadden zijn werken succes, ook omdat bekende dirigenten zijn werken aanvaardden. Zo werd zijn Thème et variations in 1952 onder leiding van Herbert von Karajan in Wenen uitgevoerd en Pierre Boulez bracht zijn Figures sonores in Parijs ten gehore. Tijdens het festival van de International Society for Contemporary Music (ISCM) in 1954 werd zijn werk Metamorphoses d'apres Saibara met een 1e prijs Suvini Zerboni Prijs bekroond en in 1962 ontving hij tijdens het internationale compositieconcours te Rome voor zijn Bugaku eveneens een 1e prijs.

Dissonante klankaccumulatietechnieken, modi vanuit de gagaku-muziek en seriële procedures gingen in zijn fraaie ensemble- en orkestwerken spoedig een symbiotische verbinding in (Figures sonores (1956); U-Mai (linksdans) (1957); Sa-Mai (rechtsdans) (1958); Suite di danze nelle stile dell'antico "Bugaku" giapponese, voor drie orkesten (1958)). Lange tijd tevoren in Japan de muziek van John Cage bekend werd, werkte Matsudeira met variabele, open formaten en vrij-aleatorische mogelijkheden. Vele van zijn technieken zijn ingeworteld in traditionele Japanse wijzen om muziek te maken (Bugaku, voor kamerorkest (1962); Danza rituale e finale (1963)). In de loop van de laatste decennia is de muziek van Matsudeira structureel vrijer geworden. Hij gebruikt soms meerdere malen ook traditionele Japanse instrumenten (Concert, voor gagaku-ensemble (1975); Concert nr. 2 voor piano en orkest (1979-1980); 3 aria's uit de opera "Genji-Monogatari",voor sopraan, shō, fluit en koto (1990); Kyrie, voor solisten, gemengd koor en orkest (1991)).

Als componist schreef hij werken voor verschillende genres (Muziektheaterwerken, symfonische en vocale muziek) waarbij hij gedeeltelijk voor Europese, maar anderzijds ook voor traditionele Japanse instrumenten orkestreerde en instrumenteerde.

Vanaf 1953 was hij secretaris, van 1956 tot 1960 voorzitter van de Japanse sectie van de International Society for Contemporary Music (ISCM). In 1972 werd hij onderscheiden met de eremedaille met het paarse lint (紫綬褒章) en in 1996 werd hij tot Bunka Kōrōsha, tot persoon met bijzonder culturele verdiensten, benoemd.

Ook zijn zoon Yoriaki Matsudaira werd als componist bekend.

Composities bewerken

Werken voor orkest bewerken

1935 Pastorale
1939 Theme and Variations on a Southern Folksong
1951 Tema e variazioni sul tema di Etenraku, voor piano en orkest
1. Theme: Molto lento - Adagio
2. Variation I: Andante
3. Variation II: Allegro
4. Variation III: Allegro
5. Variation IV: Lento - Agitato - Lento
6. Variation V: Allegro
7. Variation VI: Allegro - (Toccata meccanica): Lento
1956 Figures sonores
1957 U-mai (linksdans), Danza antica nello stile della Corte Giapponese^[3]
1. Jo (Piccolo preludio)
2. Ha (Movimento principale)
3. Kyu (Finale)
1958 Sa-mai (rechtsdans)^[4]^[5]
1. Introduzione
2. Preludio
3. Interludio
4. Movimento principale
5. Finale
1958 Suite di danze nelle stile dell'antico "Bugaku" giapponese, voor drie orkesten
1959 Danza Rituale e Finale (Enbou)
1959 Danza Rituale e Finale (Chogeishi)
1961 Sinfonietta
1962 Bugaku, voor kamerorkest
1962 Tre movimenti, voor piano en orkest
1963 Danza rituale e finale
1964 Concert, voor piano en orkest
1964 Kamerconcert, voor klavecimbel, harp en instrumenten
1965-1966 Prelude
1966 Dialogo coreografico
1971 Mouvements circulatoires
1977 Portrait C, voor kamerorkest
1979-1980 Concert nr. 2, voor piano en orkest
1988 Concertino, voor piano en 16 instrumenten
2001 Concert nr. 3, voor piano en orkest

Werken voor harmonieorkest bewerken

Japanse Dansen
Mongolische mars

Muziektheater bewerken

Opera's bewerken

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1990-1993	Genji-Monogatari (源氏物語) - Het sprookje van prins Genji		1995, Salzburg
1998	Uji-jujo (宇治十帖) - De tien hoofdstukken van Uji

Vocale muziek bewerken

Werken voor koor bewerken

1969 Lucky day-recitation, voor vrouwenkoor en orkest
1974 Ode aan de zon, voor vrouwenkoor en orgel
1991 Kyrie, voor solisten, gemengd koor en orkest

Liederen bewerken

1928-1930 Chansons populaires de Nanbu I
1938 Chansons populaires de Nanbu II
1953 The Saibara Metamorphosis, voor sopraan en orkest
1954 Koromogae, voor zangstem en instrumenten
1959 Katsura, voor zangstem, dwarsfluit, klavecimbel, harp, gitaar en slagwerk
1966 Roei jisei, voor zangstem en instrumenten
1990 3 aria's uit de opera "Genji-Monogatari", voor sopraan, shō, fluit en koto
1992 3 aria's (nr. 2) uit de opera "Genji-Monogatari"
1996 Ka-ryo-bin, voor sopraan en orkest

Kamermuziek bewerken

1940 Sonatine, voor dwarsfluit en piano
1940 Sonatine, voor dwarsfluit en klarinet
1942 Sonate, voor cello en piano
1948 Sonate, voor viool en piano
1948 Trio, voor viool, cello en piano
1949 Strijkkwartet nr. 1
1951 Strijkkwartet nr. 2
1961 Somaksah, voor dwarsfluit (solo)^[6]
1962 Serenata, voor dwarsfluit en instrumenten
1969 Portrait B, voor twee piano's en twee slagwerkers
1970 Somaksah, voor harp en piano
1970 Somaksah, voor hobo
1978 6 diapason, voor piano en harp
1983 Rapsodia, voor 10 instrumenten

Werken voor piano bewerken

1928-1930 Souvenirs d'enfance
1934 Prélude en ré
1939-1945 Six danses rustiques
1940 Prélude en sol
1948 Sonatine
1949 Sonate
1968 Portrait, voor twee piano's
1968-1969 Dodici pezzi facile (Twaalf lichte stukken)
1969 Pièces de piano pour les enfants par les chansons des enfants et populaires
1970 Pièces de piano pour les enfants par les chansons de enfants
1970 Etudes pour piano d'apres modes japonais
1970 Le beau Japon
1975 6 Préludes pour piano en forme de thème et variations
1983 Tema e variazioni sul tema di Etenraku, voor 2 piano's
1987 mi Hyojo - Trois improvisations sur le mode de Ritsu
Netori-Mode Banshiki
Toccata Cromatico

Werken voor gitaar bewerken

1986 Undulations
Sonatine

Werken voor slagwerk bewerken

1970 Somaksah, voor slagwerk

Werken voor traditionele Japanse instrumenten bewerken

1975 Concert, voor gagaku-ensemble

Bibliografie bewerken

Brian Morton, Pamela Collins, Brian Ferneyhough (Fwd.): Contemporary composers, Chicago: St. James Press, 1992, 1019 p.
Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer: Komponisten der Gegenwart, München, edition text und kritik, 1992. 8 vols. 9000 pp. ISBN 978-3-86916-164-8
World Music Days Zürich 1991 : Weltmusiktage Zürich 1991 : Programme, Zürich: 1991, 235 p.
Hitoshi Matsushita: A checklist of published instrumental music by Japanese composers, Tokyo: Academia Music Ltd., 1989

Externe links bewerken

Bronnen, noten en/of referenties

[1] Biografie op de internetpagina van PianoTeachers' National Association of Japan

[2] 水戸支流松平氏（府中藩・御連枝) in: Japans Rijksarchief (Reichsarchiv)

[3] U-mai, Danza antica nello stile della Corte Giapponese door Osaka Century Orchestra o.l.v. Ken Takaseki

[4] Sa-mai (1/2) door Osaka Century Orchestra o.l.v. Ken Takaseki

[5] Sa-mai (2/2) door Osaka Century Orchestra o.l.v. Ken Takaseki

[6] Somaksah Severino Gazzelloni (fluit)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]