Wortel (plaats)
Wortel is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van de stad Hoogstraten. Wortel was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977.
Deelgemeente in België
.svg){kind=small} | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Antwerpen
| ||
| Gemeente | Hoogstraten | ||
| Fusie | 1977 | ||
| Coördinaten | 51° 24′ NB, 4° 48′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 13,53 km² | ||
| Inwoners (1/1/2020) |
1.826 (135 inw./km²) | ||
| Mannen | 52,18% | ||
| Vrouwen | 47,82% | ||
| Overig | |||
| Postcode | 2323 | ||
| Netnummer | 03 | ||
| NIS-code | 13014(E) | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| |||
Toponymie bewerken
Het toponiem "Wortel" heeft twee mogelijke verklaringen:[1]
- Een eerste verklaring stelt dat de naam tweeledig is en afgeleid zou zijn van de Germaanse woorden wurti (kruid) en lauha (bosje op hoge zandgrond).
- Ook de tweede verklaring stelt dat het toponiem tweeledig is. De naam zou afkomstig zijn, volgens deze theorie, van wurt of wort, met de betekenis in het Nederduits hoge oever van een waterloop. Het deel -el zou een afgeslepen vorm van -lo zijn, met de betekenis bos.
In het tweede geval zou dat dan worden: bos op een hoge oever.
Geschiedenis bewerken
Het gebied rond Wortel werd reeds in prehistorische tijden bewoond. In 1155 werd Wortel voor het eerst vermeld, als Wurtelam. Mogelijk splitste Wortel zich ergens tussen de 9e en 12e eeuw af van Rijkevorsel. Omstreeks 1300 was sprake van heer van Wortel en Hoogstraten en sindsdien was Wortel nauw met het Land van Hoogstraten verbonden. Vanaf 1740 tot 1794 was Wortel in personele unie verbonden met de hertogen van Hoogstraten. Daarna werd Wortel een zelfstandige gemeente. [2]
Zeker in 1195 was Wortel al een zelfstandige parochie, waarvan het patronaatsrecht in handen was van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel te Antwerpen.
Wortel bleef een dunbevolkt landbouwdorp. Pas eind 18e eeuw werden, op last van de Oostenrijkse regering, herbebossingsdecreten ingesteld en werden de woeste gronden geleidelijk bebost.
Sinds 1822 was er een interneringskolonie voor landlopers gevestigd, de Wortel-kolonie. Deze werd in 1993 omgevormd tot een strafinrichting. Sedert 2010 is de PI Tilburg een dependance van de Belgische strafinrichting Wortel.
Wortel werd op 1 januari 1977 een deelgemeente van de fusiegemeente Hoogstraten.
Bezienswaardigheden bewerken
Natuur en landschap bewerken
Wortel ligt in de Noorderkempen op een hoogte van 19-25 meter. Wortel ligt aan de bovenloop van de Mark, die stroomopwaarts haar meanderende loop heeft behouden. Ten oosten van Wortel ligt Wortel-kolonie met landbouwontginningen en bossen.
Demografische ontwikkeling bewerken
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
Politiek bewerken
Geschiedenis bewerken
Lijst van burgemeesters[3] bewerken
| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1800 - 1802 | Adrianus Bolckmans | |
| 1802 - 1836 | Franciscus Dens | |
| 1836 - 1872 | Joannes Petrus Schellekens | |
| 1872 - 1911 | Jan Karel Schellekens | |
| 1911 - 1921 | Jan Baptist Bolckmans | |
| 1921 - 1926 | Jaak Van Bergen | |
| 1926 - 1936 | Frans Snels | |
| 1936 - 1939 | Gust Schoenmakers (waarnemend) | |
| 1939 - 1957 | Jozef Sijsmans | |
| 1957 - 1976 | Alfons Pemen | |
Bekende inwoners bewerken
- Gabriël Van Roey (1798 - 1891), politicus
- Jan Huet (1903-1976), glasschilder
- Raph Huet (1941-2021), glasraamkunstenaar
Nabijgelegen kernen bewerken
Hoogstraten, Castelré, Merksplas
Bronnen, noten en/of referenties
|
