Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman

Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman
	Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman in 1981
Algemene informatie
Volledige naam	Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman
Geboren	8 mei 1911
Geboorteplaats	Amsterdam
Overleden	29 maart 1997
Overlijdensplaats	's-Gravenhage
Partij	ARP (tot 1980) ; CDA (vanaf 1980)
Titulatuur	mr.dr.
Politieke functies
1960–1973, ; 1977–1981	Lid Eerste Kamer
1971–1973	Fractievoorzitter Eerste Kamer
1973–1977	Minister van Binnenlandse Zaken
1973–1975	Minister voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken
1975–1977	Minister voor Nederlands-Antilliaanse Zaken
1977	Minister van Justitie
1977	Vicepremier
1978–1979	Lid van het Europees Parlement
Portaal	Politiek ; Nederland

Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman (Amsterdam, 8 mei 1911 – 's-Gravenhage, 29 maart 1997) was een Nederlands rechtsgeleerde en politicus. Hij werd in zijn kennissenkring ook wel Gaius genoemd.

Loopbaan bewerken

De gereformeerde De Gaay Fortman was een progressieve ARP- en CDA-politicus. Hij was ambtenaar, secretaris van de rijksbemiddelaars en docent aan de CNV-kaderschool en werd later hoogleraar aan de VU. In 1956 was hij zonder succes informateur tijdens de lange kabinetsformatie. Hij wist in 1960 echter snel een kabinetscrisis op te lossen. De Gaay Fortman was van 1962 tot 1963 en van 1965 tot 1972 rector magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam. Tijdens zijn hoogleraarschap was hij ook lid van de Europese Commissie voor de Rechten van de Mens, als opvolger van pater Leo Beaufort.

In 1973 liet hij zich samen met Jaap Boersma overhalen minister te worden in het kabinet-Den Uyl. Hij had een goede band met de ex-gereformeerde Joop den Uyl. Hij kwam als minister met een plan Nederland op te delen in 24 mini-provincies en speelde een belangrijke rol in de onderhandelingen voorafgaand aan de onafhankelijkheid van Suriname in 1975. In datzelfde jaar presenteerde hij ook het eerste Wetsontwerp reorganisatie binnenlands bestuur. Hij was in 1981 nog eens als informateur betrokken bij een formatie en wist de weg te openen voor een kabinet van CDA, PvdA en D66. De Gaay Fortman was voorstander van samenwerking van de ARP en later binnen het CDA met de PvdA. Aangeboden functies in confessioneel-liberale kabinetten wees hij daarom af. De Gaay Fortman werd bij de totstandkoming van het CDA wel lid, maar vervreemdde van die partij. In zijn ogen werkte de partij te veel mee aan de afbraak van de sociale zekerheid. Bij de Tweede Kamerverkiezingen 1994 stemde hij daarom op Gert Schutte, voorman van het GPV.

Familie bewerken

Het geslacht De Gaay Fortman was reeds in de begindagen van de Gereformeerde Kerken in Nederland een van de voornaamste gereformeerde families. Zijn zoon Bas de Gaay Fortman trad in de politieke voetsporen van zijn vader en werd fractieleider van de PPR. Een van zijn dochters was getrouwd met kinderarts Tom Voûte, een andere dochter met burgemeester Bernard Holtrop.

Trivia bewerken

In oudejaarsconferences van Wim Kan werd De Gaay Fortman ter onderscheid van zijn zoon aangeduid als Papa Gaay.
In zijn jeugd werd De Gaay Fortman Willy genoemd. Vanaf zijn studententijd kreeg hij vooral onder vrienden en familie de koosnaam Gaius. Twee van zijn kleinkinderen kregen deze naam als officiële naam.

Externe link bewerken

Portret in Biografisch Woordenboek van Nederland

Bronnen, noten en/of referenties

De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van www.parlement.com. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.

Voorganger: H. Smitskamp	Rector Magnificus van de Vrije Universiteit 1962–1963	Opvolger: F. de Roos
Voorganger: R. Schippers	Rector Magnificus van de Vrije Universiteit 1965–1972	Opvolger: I.A. (Isaäc) Diepenhorst
Voorganger: W.J. (Molly) Geertsema	Minister van Binnenlandse Zaken 1973–1977	Opvolger: H. (Hans) Wiegel
Voorganger: W.J. (Molly) Geertsema	Minister voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken 1973–1975	Opvolger: -
Voorganger: -	Minister voor Nederlands-Antilliaanse Zaken 1975–1977	Opvolger: A.P.J.M.M. (Fons) van der Stee
Voorganger: A.A.M. (Dries) van Agt	Minister van Justitie 1977	Opvolger: J. (Job) de Ruiter
Voorganger: A.A.M. (Dries) van Agt	Vicepremier 1977	Opvolger: H. (Hans) Wiegel

Zie de categorie W.F. de Gaay Fortman van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Minister:	Joop den Uyl (MP/AZ) · Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman (VP/BiZa/Jus/NAZ) · Max van der Stoel (BuZa) · Harry van Doorn (CRM) · Bram Stemerdink (Def, ex-ss-Def) · Ruud Lubbers (EZ) · Wim Duisenberg (Fin) · Fons van der Stee (LV, ex-ss-Fin) · Jos van Kemenade (OW) · Jan Pronk (OS) · Jaap Boersma (SZ) · Tjerk Westerterp (VW) · Irene Vorrink (VM) · Hans Gruijters (VRO) · Boy Trip (WB)
Staatssecretaris:	Pieter Kooijmans (BuZa) · Cees van Lent (Def) · Aar de Goede (Fin) · Klaas de Jong Ozn. (OW) · Jan Mertens (SZ) · Michel van Hulten (VW) · Jo Hendriks (VM)
Tussentijds afgetreden als minister:	Tiemen Brouwer (LV) · Henk Vredeling (Def) · Dries van Agt (VP/Jus)
Tussentijds afgetreden als staatssecretaris:	Joep Mommersteeg (Def) · Jan Glastra van Loon (Jus) · Antoon Veerman (OW) · Wim Polak (BiZa) · Laurens Jan Brinkhorst (BuZa) · Wim Meijer (CRM) · Ted Hazekamp (EZ) · Henk Zeevalking (Jus) · Ger Klein (OW) · Marcel van Dam (VRO) · Jan Schaefer (VRO) · Martin van Rooijen (Fin)