Wikipedia

Voorhout

plaats en voormalige gemeente in Zuid-Holland
Zie Voorhout (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Voorhout.

Voorhout is een dorp in de gemeente Teylingen in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Voorhout kent 17.280 inwoners (1 januari 2023) en heeft een oppervlakte van 12,62 km². Het dorp ligt in de Bollenstreek, ten noorden van Leiden.

Voorhout
Dorp in Nederland Vlag van Nederland
De Sint Bartholomeuskerk gezien vanaf het Kerkhof
Voorhout (Zuid-Holland)
Voorhout
Situering
Provincie Vlag Zuid-Holland Zuid-Holland
Gemeente Vlag Teylingen Teylingen
Coördinaten 52° 13′ NB, 4° 29′ OL
Algemeen
Oppervlakte 12,62[1] km²
- land 12,23[1] km²
- water 0,39[1] km²
Inwoners
(2023-01-01) 		17.280[1]
(1.369 inw./km²)
Inwonersnaam Voorhouter
- Bijnaam Dwarsdrijver
Woningvoorraad 7.009 woningen[1]
Overig
Postcode 2215-2216
Netnummer 0252
Woonplaatscode 2004
Belangrijke verkeersaders N443 N444 N450 Oude Lijn
Website https://www.teylingen.nl/
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Topografische kaart van de gemeente Teylingen waar Voorhout onderdeel van is

De plaats is op 1 januari 2006 met Sassenheim en Warmond samengegaan in de nieuwe gemeente Teylingen. Voordien was het zelfstandig en telde het 14.972 inwoners (1 augustus 2005). Het dorp groeit al enkele decennia zeer snel, vanwege de bouw van nieuwbouwwijken, zoals Oosthout, Hoogh Teylingen en Hooghkamer. Binnen de gemeente Teylingen is het de grootste plaats qua inwonersaantal.

In het Voorhoutse deel van de gemeente Teylingen liggen ook nog de buurtschappen Piet Gijzenbrug (gedeeltelijk) en Teijlingen, dat zijn naam dankt aan slot Teylingen dat zich bij buurtschap bevindt.

Het bestuurscentrum van de gemeente Teylingen bevindt zich in het oude gemeentehuis van Voorhout, vlak bij het spoorwegstation aan het Raadhuisplein. Het gemeentekantoor bevindt zich in Sassenheim aan de Wilhelminalaan.

Geschiedenis en etymologie bewerken

Etymologie bewerken

De oudste vermelding van Voorhout is een brief die stamt uit 988. In die brief staat dat graaf Dirk II van Holland de kerk van "Foranholte" (de oude naam van Voorhout) schenkt aan de abdij van Egmond. Het tweede deel van de naam -holte of -hout is een verwijzing naar het duingebied dat toen zeer bosrijk geweest moet zijn en waar aan de randen nederzettingen verrezen, zoals ook Noordwijkerhout en Sassenheim dat hebben. In deze tijd maakte men onderscheid tussen een "woud" voor een laagstammig - en dus voor de mens onbegaanbaar - bos, en een "hout" voor een hoogstammig bos. Deze hoogstammige bossen zijn typisch voor de zandgronden van de Hollandse kust. Aan de voorzijde van zo'n bos ontstond dus Voorhout, maar ook het nabijgelegen Noordwijkerhout verwijst naar de aanwezigheid van dit bos, even als Holland, dat van holtland komt, oftewel houtland.[2]

Oudste vindingen bewerken

Ver voor 988 hebben er echter ook al mensen geleefd in de streek die gevormd werd door de bewoonbare en begaanbare strandwal. Er zijn bijvoorbeeld enkele Romeinse munten gevonden - die naar schatting zo'n 2000 jaar oud zijn - en in 1907 werden er in de buurt van de Rijnsburgerweg achttien bronzen bijlen en één beitel gevonden. Deze werden geschat zo'n 3500 jaar oud te zijn en worden nu bewaard in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

Middeleeuwen bewerken

 
Een 19de-eeuwse afbeelding van een middeleeuws Slot Teylingen

Vanaf 1150 begonnen de edelen van Teylingen een voorname rol te spelen in de streek. Het Slot Teylingen werd een regelmatige verblijfplaats voor de Hollandse graven en gravinnen. De bekendste van deze is Jacoba van Beieren, die van 1417 tot 1433 gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen was. Eeuwenlang blijft Voorhout echter met zijn bebouwing een speldenknop op de landkaart; in 1514 staan er maar 40 huizen in Voorhout.

Moderne tijd bewerken

In 1657 werd de Leidsevaart gegraven, die van Haarlem naar Leiden loopt. Hierdoor begint Voorhout langzaam te groeien, vanwege deze goede locatie tussen twee steden. In 1842 wordt ook de spoorlijn Haarlem-Leiden geopend en Voorhout krijgt hier twee stations op. In 1900 heeft Voorhout zo'n 2000 inwoners. De meeste mensen verdienen hun geld met de bloembollen. Dit bleef zo tot de Tweede Wereldoorlog.

Voorhout als groeiende woonkern bewerken

In 1960 wonen er ongeveer 5.000 mensen in Voorhout en in 1988 zijn dat er 9.360. Die groei wordt veroorzaakt door het ontstaan van de nieuwe woonwijk Oosthout aan de oostkant van het spoor. In 1997 krijgt Voorhout voor het eerst sinds 1944 weer een station. Door verdere nieuwbouw stijgt het aantal inwoners nog meer. Op 1 januari 2018 heeft Voorhout 16.220 inwoners en dit zal de komende jaren alleen nog maar verder stijgen vanwege de afronding van de nieuwe woonwijk Hooghkamer.

Tegenwoordig is er nog maar een klein deel van de bevolking werkzaam in de bloembollenteelt. Het grootste deel van de mensen werkt niet meer in Voorhout.

Gemeentelijke fusie bewerken

Op 1 januari 2006 fuseerden Warmond, Sassenheim en Voorhout in de nieuwe gemeente Teylingen, die per 1 januari 2024 zo'n 38.472 inwoners heeft.

Verkeer en vervoer bewerken

Voorhout ligt ongeveer een kilometer ten noorden van snelweg A44. Ten westen van het dorp ligt de N444, die de verbinding vormt tussen Warmond en Noordwijk.

Randweg bewerken

 
De potentiële randweg in Voorhout

Voorhout heeft een randweg, die wordt gevormd door de Teylingerdreef (of Zuidelijke Randweg) en de nieuwere Bollendreef in nieuwbouwwijk Hooghkamer. De Teylingerdreef vormt de zuidoostelijke grens van de nieuwbouwwijken Oosthout en Hoogh Teylingen en de oostgrens van het nieuwste nieuwbouwwijkje Engelse Tuin. Na het kruispunt met de Jacoba van Beierenweg begint de Bollendreef, die de noordgrens van de nieuwbouwwijk Hooghkamer vormt.

Tussen de laatste rotonde van de Bollendreef en de Leidsevaart (of N444) is vanaf 2020 begonnen met het aanleggen van de Noordelijke Randweg, die onder andere een groot deel van de verkeersdruk van de Oosthoutlaan moet overnemen en ook de deuren open zet voor het verkeersveiliger en winkelvriendelijker maken van de Herenstraat.[3] Anno 2022 is dit deel voltooid en geopend.[4]

Openbaar vervoer bewerken

Voorhout heeft een spoorwegstation, die is gelegen aan de Oude Lijn. Dit station werd heropend in 1997, nadat het eerder gesloten was in 1942.

Bekende Voorhouters bewerken

Geboren in Voorhout bewerken

Woonachtig geweest in Voorhout bewerken

Sport bewerken

Sportverenigingen bewerken

Voorhout heeft verenigingen voor badminton, zwemmen, basketbal, majorette- en twirling, hockey (MHC Voorhout), tennis, handbal en voetbal (VV Foreholte). Ook is er een scoutingsgroep aanwezig onder de naam Boerhaavegroep.

Sporthallen bewerken

  • Sporthal De Schans (2003-) Gelegen aan de Nijverheidsweg
  • Sporthal De Tulp (2006-) Gelegen aan de Jacoba van Beierenweg.
  • Sporthal De Gaasbak (1980-2006)
  • Sporthal Linneuslaan (1969-2004)

Scholen bewerken

Voorhout heeft zeven basisscholen en een school voor voortgezet onderwijs, te weten Teylingen College KTS.

Kerken bewerken

 
De Kleine Kerk

Wijken en buurten bewerken

Voorhout bestaat uit verschillende wijken, die officieel 'buurten' heten. Voor een volledig overzicht van alle wijken en buurten in Teylingen, zie wijken en buurten in Teylingen.

Statistische buurten van het CBS:

  • Voorhout (Oude deel van het dorp aan westkant van spoor)
  • Oosthout
  • Hoogh Teylingen
  • Toegangsweg
  • 's-Gravendamseweg
  • Verspreide huizen Voorhout

Buurten en bijbehorende bouwperiodes in de nieuwbouwwijken van Voorhout:

  • Bloemenbuurt, Oosthout (1985-1992)
  • Kruidenbuurt, Oosthout (1985-2000)
  • Vissenbuurt, Hoogh Teylingen (1996-1998)
  • Schoutenbuurt, Hoogh Teylingen (1986-2006)
  • Componistenbuurt, Hoogh Teylingen (1995-2016)

Verder wordt er in het noorden van Voorhout sinds 2012 gebouwd aan nog een nieuwbouwwijk: Hooghkamer. Deze wijk bestaat uit de fases 'Lint' (deels onderdeel van de Componistenbuurt), 'Dorp', 'Park' en 'Singels'.

Fotogalerij bewerken

Monumenten bewerken

In Voorhout staan verschillende rijksmonumenten, zoals:

Zie ook:

Trivia bewerken

  • Tijdens carnaval heet Voorhout Bokkendorp.
  • Het grootste bos in Voorhout is Het Overbosch. Daarnaast is het Klein Overbosch aangelegd in 2022. In 2024 wordt het Boekenburgerbos gerealiseerd.

Zie ook bewerken

Externe links bewerken

Referenties bewerken

Zie de categorie Voorhout van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Voorhout&oldid=67345878"