Voetbalscheidsrechter

Een voetbalscheidsrechter is een persoon die in een voetbalwedstrijd de beide teams controleert op het navolgen van de regels en het overtreden van de regels bestraft. Bij voetbal is er één scheidsrechter, die soms aan de zijlijnen wordt ondersteund door twee assistent-scheidsrechters of lijnrechter (ook wel grensrechter genoemd) en een vierde official buiten het veld. Bij het WK 2006 was er ook een vijfde official. In de Champions League en Europa League wordt gewerkt met een vijfde en een zesde official, die plaatsnemen achter de doellijn. Sinds 2016 wordt er geëxperimenteerd met een video assistant referee (VAR).

Scheidsrechter Björn Kuipers in actie tijdens de finale van de Confederations Cup 2013.

Dood element bewerken

In het veld is de scheidsrechter een zogeheten dood element. Als de scheidsrechter geraakt wordt door de bal, geldt hetzelfde als wanneer de bal tegen de paal of lat, wat ook dode elementen zijn, wordt geschoten: er moet worden doorgespeeld. Als de bal via de scheidsrechter, die zich binnen het speelveld bevindt, over de zij- of achterlijn gaat, krijgt de partij die daaraan voorafgaande de bal het laatste speelde, een inworp of hoekschop tegen, dus weer hetzelfde verhaal als wanneer de bal via de paal of lat over de zij- of achterlijn lijn gaat, de partij die de bal daarvoor het laatst raakte, krijgt een inworp of hoekschop tegen.

Bij aanvang van het seizoen 2019-2020 verandert deze regel. Wanneer de bal de scheidsrechter raakt en er daardoor een beloftevolle aanval ontstaat of de bal op die manier bij de tegenstander komt, wordt er hernomen met een scheidsrechtersbal.

Beginnende scheidsrechters bewerken

Nederland bewerken

In Nederland kan men vanaf twaalf jaar de cursus Pupillenscheidsrechter volgen. Voor de Basisopleiding Scheidsrechter (BOS) veld moeten deelnemers ten minste veertien jaar zijn (eventueel na toelatingsgesprek). Voor de BOS futsal geldt een minimumleeftijd van zestien jaar. De cursist van de Basisopleiding Scheidsrechter (BOS) zal 2 "stagewedstrijden" moeten fluiten, en een examen afleggen. Indien de cursist slaagt dan zal deze ingedeeld worden in een START-groep, hierin zal hij de eerste paar wedstrijden begeleid worden door een ervaren scheidsrechter. Deze begeleider beoordeelt de beginnend scheidsrechter ook, en zal deze scheidsrechter indelen in een groep die voor hem/haar geschikt is.

België bewerken

In België kan men scheidsrechter worden vanaf vijftien jaar. Daarvoor moeten de kandidaat-scheidsrechters een cursus volgen en een bijhorend examen afleggen (3 zaterdagen). De geslaagde kandidaten worden dan stagiair. Per provincie is er een cursus, behalve in West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen. Daar is er per gewest een cursus. De stagiairs worden in hun eerste drie wedstrijden opgevolgd door een peter. Deze zorgen voor de begeleiding van de beginnende scheidsrechters. Stagiairs die slagen bij de controle (uitgevoerd door een 'observer'), worden in een categorie geplaatst.

Opvolging van scheidsrechters bewerken

In België krijgen scheidsrechters regelmatig een nazicht waarbij ze worden beoordeeld. Aan de hand van die beoordeling kan de scheidsrechter aangeduid worden voor wedstrijden uit hogere categorieën. De nazichten bepalen ook in welke categorie de scheidsrechter terechtkomt. De begeleiding van scheidsrechters is afhankelijk van de categorie van de scheidsrechters.

Onderrichtingen bewerken

In elk land zijn er onderrichtingen opgesteld voor voetbalscheidsrechters. Deze zijn gebaseerd op de algemene onderrichtingen, opgesteld door de FIFA. De onderrichtingen kunnen in elk land verschillen. Een voorbeeld is dat de KBVB in de Belgische onderrichtingen vermeldt dat doelnetten verplicht zijn, terwijl de algemene onderrichtingen van de FIFA vermelden dat doelnetten niet verplicht zijn.

Vriendenkringen/Scheidsrechtersverenigingen bewerken

In België is er per gewest een vereniging voor scheidsrechters, een vriendenkring of SVK's. In Nederland zijn er scheidsrechtersverenigingen, per stad of regio. De overkoepelende organisatie in Nederland is COVS. De vriendenkringen houden regelmatig een vergadering waarbij onderrichtingen van de provinciale scheidsrechterscommissie worden meegedeeld. De scheidsrechtersverenigingen hebben vergelijkbare clubavonden en trainingsmogelijkheden. De meeste vriendenkringen organiseren regelmatig activiteiten en quizzen om de spelregels bij scheidsrechters op te frissen.

Uitrusting van een voetbalscheidsrechter bewerken

De scheidsrechter draagt een uitrusting die aangepast is aan de wedstrijd bijvoorbeeld geel, oranje, blauw of rood. Vroeger was het uniform van een scheidsrechter meestal volledig zwart. De kleur wordt nu door de scheidsrechter zelf gekozen door te vergelijken met de tenues van de thuisspelende en uitspelende clubs van de wedstrijd die de scheidsrechter moet leiden.

België bewerken

In de hogere afdelingen van België dragen de scheidsrechters een uitrusting van het merk Patrick en de daarbij horende schoenen van Patrick, in de lagere afdelingen mogen de scheidsrechters kiezen en worden er ook veel uitrustingen van Erima en adidas gedragen en nu ook van Patrick.

Nederland bewerken

In Nederland is het officiële tenue van het merk Nike. Per 2013 is het voor iedereen mogelijk dezelfde shirts als de scheidsrechters in het betaald voetbal aan te schaffen. In de zomer van 2013 kreeg iedere KNVB-scheidsrechter gratis een geel scheidsrechterstenue. Dit om eenheid te creëren onder alle scheidsrechters. Om de twee jaar komt er een nieuwe collectie van Nike uit. Dit gebeurde in 2012, 2014, 2016 en 2018. Scheidsrechters en assistent-scheidsrechters in de hoogste regionen van het Nederlandse voetbal zijn verplicht schoenen van Nike te dragen of de strepen van adidas zwart te maken met stift.

Europa bewerken

In Europese wedstrijden dragen de scheidsrechters een uitrusting van het merk Macron (UEFA) en Adidas (FIFA).

Scheidsrechters in het Nederlandse betaald voetbal - seizoen 2023/2024 bewerken

FIFA International

Scheidsrechters Masterclass

Assistent-scheidsrechters in het Nederlandse betaald voetbal - seizoen 2022/2023 bewerken

Assistent-scheidsrechter Senior en FIFA-International

  • Johan Balder
  • Rens Bluemink
  • Mario Diks
  • Rogier Honig
  • Roy de Nas
  • Charl Schaap
  • Hessel Steegstra
  • Jan de Vries
  • Erwin Zeinstra
  • Joost van Zuilen

Assistent-scheidsrechter Senior

  • Ruud Bexkens
  • Angelo Boonman
  • Richard Brondijk
  • Cristian Dobre
  • Bas van Dongen
  • Dave Goossens
  • Frank Jansen
  • Maarten Ketting
  • Erik Kleinjan
  • Richard Polman
  • Freek Vandeursen
  • Rob van de Ven

Assistent-scheidsrechter Masterclass

  • Jordi Been
  • Martijn Beijer
  • Kevin Bodde
  • Dyon Fikkert
  • Don Frijn
  • Stefan de Groot
  • Patrick Inia
  • Mark Janssen
  • Nils van Kampen
  • Danny Kempinga
  • Jari de Koning
  • Luc de Koning
  • Erik Koopman
  • Thomas Krijt
  • Murat Kucukerbir
  • Robert Kunst
  • Jeremy van der Ley
  • Roan van Marrewijk
  • Sjoerd Nanninga
  • Michael Osseweijer
  • Franca Overtoom
  • Frans Ozinga
  • Michael Rasch
  • Michael Ribbink
  • Rick van Rijn
  • Bram Vervoorn
  • Ralf van Vlokhoven
  • Jeroen van der Waaij
  • Joey Waleveld
  • Kevin Weever
  • Joris Westhof
  • Yorick Weterings

Nederlandse scheidsrechters in internationale wedstrijden bewerken

Naam Aantal Periode Eerste wedstrijd Laatste wedstrijd
Janus Aalbrecht 3 1966-1968   Duitsland - Noorwegen     Zwitserland - Oostenrijk  
Bertus Ausum 3 1951-1954   België - Luxemburg     Luxemburg - Ierland  
Cees Bakker 3 1983-1991   Luxemburg - Engeland     IJsland - Spanje  
Jan Beck 3 1975-1978   Nederland - Finland     Denemarken - Ierland  
Wim Beltman 1 1958   België - Luxemburg   -
Gerrit Berrevoets 2 1977   Tsjecho-Slowakije - Turkije     Zweden - Denemarken  
Engelbert George van Bisselick 1 1928   België - Oostenrijk   -
John Blankenstein 12 1988-1994   Duitsland - Zwitserland     Griekenland - Schotland  
Kevin Blom 26 2007-heden   Zweden - Verenigde Staten     Azerbeidzjan - Hongarije  
Wolf Simon Boas 10 1920-1924   Zweden - Noorwegen     Zweden - Polen  
Pol van Boekel 9 2009-heden   Luxemburg - IJsland     Qatar - IJsland  
Hans Boekman 6 1928-1937   Luxemburg - Frankrijk     België - Frankrijk  
Charles Boeree 1 1939   België - Luxemburg   -
Ad Boogaerts 5 1965-1970   Ierland - België     Noorwegen - Hongarije   -
Theo Boosten 4 1969-1974   Duitsland - Israël     Zweden - Noord-Ierland  
Tien Bos 1 1920   België - Engeland   -
Ruud Bossen 8 2002-2007   Zwitserland - Slovenië     Frankrijk - Marokko  
Eric Braamhaar 18 2003-2011   Schotland - Moldavië     Duitsland - Italië  
Jan Bronkhorst 20 1948-1960   België - Luxemburg     Zweden - Ierland  
Charles Corver 22 1972-1983   Schotland - Denemarken     Schotland - Zwitserland  
Jan de Wolf 3 1930-1934   Italië - Spanje     Luxemburg - Duitsland  
Frans Derks 1 1974   Israël - Roemenië   -
Jef Dorpmans 3 1967-1972   Duitsland - Luxemburg     Duitsland - Luxemburg  
Henk van Dijken 1 1980   Thailand - Luxemburg   -
Herman van Dijk 2 1996-1998   Schotland - Australië     Schotland - Finland  
Bill Dijxhoorn 1 1908   België - Engeland   -
Dick van Egmond 11 2002-2006   Zwitserland - Costa Rica     Wales - Slovenië  
Willem Eijmers 12 1913-1930   België - Zwitserland     Hongarije - Oostenrijk  
Mario van der Ende 26 1991-2001   België - Duitsland     Litouwen - Italië  
Henk van Ettekoven 5 1979-1987   Frankrijk - Verenigde Staten     Schotland - Ierland  
Koos van Gelder 1 1954   Luxemburg - België   -
Arie van Gemert 5 1969-1974   Nederland - Finland     Brazilië - Schotland  
Gerard Geurds 7 1980-1987   Duitse Democratische Republiek - Sovjet-Unie     Zwitserland - Zweden  
Christiaan Groothoff 14 1908-1920   Hongarije - Duitsland     Hongarije - Oostenrijk  
Serdar Gözübüyük 9 2013-heden   Malta - Italië     Ierland - Gabon  
Ben Haverkort 1 2002   Estland - IJsland   -
Dennis Higler 1 2017-heden   Malta - Roemenië   -
Leo Horn 41 1951-1965   België - Luxemburg     Portugal - Tsjecho-Slowakije  
Frans Houben 1 1990   Schotland - Argentinië   -
Jack van Hulten 4 1999-2002   Macedonië - Moldavië     Denemarken - Israël  
Dick Jol 17 1993-2001   Letland - Oostenrijk     Engeland - Griekenland  
Jan Keizer 22 1974-1987   Frankrijk - Argentinië     Italië - Portugal  
Leo van der Kroft 5 1972-1975   Zwitserland - Zweden     Zwitserland - Sovjet-Unie  
Björn Kuipers 43 2007-2021   Oostenrijk - Duitsland     Italië - Engeland  
Chris van der Laar 1 1988   Israël - Roemenië   -
Andries van Leeuwen 9 1958-1964   Luxemburg - Duitsland     Bulgarije - Roemenië  
Richard Liesveld 2 2012-2016   Noord-Ierland - Finland     Bosnië en Herzegovina - Liechtenstein  
Roelof Luinge 8 1994-2000   Noord-Ierland - Liechtenstein     Azerbeidzjan - Zweden  
Hugo Luijten 2 1995-1996   Noorwegen - Frankrijk     Ierland - Rusland  
Danny Makkelie 15 2012-heden   Oostenrijk - Roemenië     Bosnië en Herzegovina - Griekenland  
Joop Martens 6 1957-1962   Duitsland - Hongarije     Tsjecho-Slowakije - Uruguay  
Karel van der Meer 24 1947-1956   Tsjecho-Slowakije - Polen     Noorwegen - Duitsland  
Hans Meerum Terwogt 9 1912-1917   Zweden - Hongarije     Zweden - Denemarken  
Joop van Moorsel 9 1932-1936   België - Luxemburg     Duitsland - Luxemburg  
Egbert Mulder 6 1982-1986   Frankrijk - Bulgarije     Noorwegen - Duitse Democratische Republiek  
Job Mutters 33 1919-1935   Denemarken - Zweden     België - Zwitserland  
Jaap van der Niet 1 1988   Luxemburg - Italië   -
Bas Nijhuis 26 2007-heden   Macedonië - Nigeria     Noord-Ierland - Israël  
Dirk Nijs 1 1948   België - Frankrijk   -
Lau van Ravens 11 1966-1972   Duitse Democratische Republiek - Zweden     Zweden - Hongarije  
Piet Roomer 17 1956-1967   Luxemburg - België     Finland - Griekenland  
Wim Schalks 3 1966-1968   Denemarken - Israël     Noord-Ierland - Turkije  
Klaas Schipper 9 1949-1959   Noorwegen - Joegoslavië     Luxemburg - Engeland  
Ignace van Swieten 5 1984-1988   Denemarken - Oostenrijk     Roemenië - Israël  
René Temmink 17 1995-2005   Armenië - Griekenland     Slovenië - Schotland  
Bep Thomas 8 1982-1988   Spanje - Schotland     Denemarken - Spanje  
Herman Tromp 3 1914-1916   Zweden - Engeland     Denemarken - Zweden  
Jaap Uilenberg 10 1989-1995   Denemarken - Engeland     Slovenië - Roemenië  
Henri Vermeulen 1 1905   Nederland - België   -
Joop Vervoort 2 1974   Zwitserland - Portugal     Luxemburg - België  
Pieter Vink 17 2004-2009   Schotland - Trinidad en Tobago     Macedonië - Spanje  
Jef van Vliet 1 1994   Moldavië - Duitsland   -
Henk Weerink 3 1978-1980   Luxemburg - Frankrijk     Luxemburg - Italië  
Jan Wegereef 22 1996-2007   Denemarken - Schotland     Kazachstan - Portugal  
Aad van Welzenes 2 1940-1945   België - Luxemburg     België - Frankrijk  
Herbert James Willing 15 1906-1914   Nederland - België     Denemarken - Engeland  
Theo van Zwieteren 3 1923-1925   Duitsland - Noorwegen     Frankrijk - Engeland  

Bijgewerkt t/m 30 juli 2019[1]

Zie ook bewerken

Zie de categorie Association football referees van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.