Tim Roth (acteur)

Brits filmacteur

Tim Roth, echte naam Timothy Simon Smith (Londen, 14 mei 1961), is een Engels acteur.

Tim Roth
Roth tijdens de San Diego Comic-Con in 2017
Algemene informatie
Volledige naam Timothy Simon Smith
Geboren 14 mei 1961
Land Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
Werk
Jaren actief 1982-
Beroep acteur
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film

Leven en werk bewerken

Nominaties en prijzen bewerken

Al in 1984 werd Roth voor zijn rol van huurmoordenaar in opleiding in de misdaadfilm The Hit gelauwerd met een Evening Standard British Film Award voor meest belovende nieuwkomer. Hij werd in 1995 genomineerd voor onder meer een Academy Award en een Golden Globe voor zijn bijrol in Rob Roy. Meer dan tien filmprijzen werden hem daadwerkelijk toegekend, waaronder een BAFTA Award voor Rob Roy en een European Film Award voor het zelf geregisseerde The War Zone (als 'Europese ontdekking van het jaar').

Filmacteur bewerken

Jaren tachtig bewerken

Van meet af aan werkte Roth heel dikwijls samen met cineasten die een eigen oeuvre uitbouwen. In dat verband valt aan het begin van zijn carrière zijn keuze op voor Mike Leigh, Stephen Frears en Peter Greenaway, drie Britten die sleutelen aan een eigen filmuniversum.

Jaren negentig bewerken

In 1990 trok Roth de aandacht met zowel zijn vertolking van Vincent Van Gogh in de dramatische biopic Vincent & Theo (van Robert Altman, een eigenzinnige cineast met een herkenbare stijl) als met zijn vertolking van het Shakespeare-personage Guildenstern in Tom Stoppards tragikomedie Rosencrantz and Guildenstern Are Dead.

Quentin Tarantino bedacht hem daarop met opvallende rollen in zijn eerste twee films, de cultfilms Reservoir Dogs (1992) en Pulp Fiction (1994). Ondertussen, in 1993, castte Nicolas Roeg, een cineast die een psychologisch bevreemdend universum creëerde, hem in Heart of Darkness, zijn eigenzinnige verfilming van Joseph Conrads gelijknamige roman. Nog in 1994 vertolkte Roth de hoofdrol van huurmoordenaar in de harde en gitzwarte misdaadfilm Little Odessa, het regiedebuut van James Gray. In het zog van zijn booswichten in de vroege Tarantinofilms gaf hij gestalte aan een verraderlijke aristocraat in het historisch epos Rob Roy (1995), een acteerprestatie waaraan hij een British Academy Film Award voor beste acteur in een bijrol en een nominatie voor de Oscar voor beste mannelijke bijrol overhield.

Jaren tweeduizend bewerken

Zijn samenwerking met visueel en inhoudelijk herkenbare filmpersoonlijkheden ging onverminderd voort in het nieuwe millennium. Cineasten als Tim Burton, Michael Haneke en Francis Ford Coppola castten hem in hoofdrollen. Wim Wenders en Werner Herzog, twee belangrijke vertegenwoordigers van de Duitse naoorlogse auteursfilm deden eveneens een beroep op hem in die jaren. In 2015 maakte Roth opnieuw deel uit van het Tarantino-universum in de western The Hateful Eight. In datzelfde jaar zette hij een sober onderkoelde acteerprestatie neer in het drama Chronic als de erg toegewijde verpleger van terminale pariënten die worstelt met een vreselijk familiegeheim. Onafhankelijke filmmakers zoals John Sayles waardeerden ook zijn acteertalent.

Internationale carrière bewerken

De filmcarrière van Roth is ook internationaal gekleurd. Reeds in 1988 werd hij in de rol van communistische verklikker gecast door de Poolse cineaste Agnieszka Holland in de Frans-Amerikaanse coproductie To Kill a Priest. Zijn vertolking van de titelrol van La leggenda del pianista sull'oceano, de originele Italiaanse titel van Legend of 1900 (Giuseppe Tornatore, 1998), droeg dit romantisch drama. Voorts acteerde hij zowel onder regie van Franstalige regisseurs (Olivier Dahan, Louis Leterrier, Éric Rochant, Frédéric Auburtin, Jean Beaudin en François Girard) als onder die van filmmakers van onder meer Canadese, Noorse, Mexicaanse, Spaanse en Braziliaanse nationaliteit.

Portretteringen bewerken

Roth portretteerde zowel historische figuren uit een ver verleden zoals de middeleeuwse koning Peter II van Aragón, staatsman Oliver Cromwell, politicus William Pitt de Oudere, markies Antoine Nompar de Caumont, Vincent Van Gogh, als figuren uit een recenter verleden zoals gangster Dutch Schultz, vorst Reinier III van Monaco, voetbalsportbestuurder Sepp Blatter en politicus George Wallace van de Amerikaanse Democratische Partij.

Regiedebuut bewerken

Roth maakte in 1999 zijn regiedebuut met The War Zone, een openhartig drama over incest en seksueel geweld dat door de kritiek vol lof werd besproken en op filmfestivals gunstig werd onthaald.

Televisieacteur bewerken

Roth heeft aanzienlijk meer film- dan televisierollen achter zijn naam, maar verscheen nu en dan in televisieseries. Zo speelde hij eenmalige gastrollen in onder meer Not Necessarily the News (1983), Driving Ambition (1984) en de horrorserie Tales from the Crypt (1991). In 1986 verscheen hij als hoofdrolspeler Matthew Long in de vierdelige politiek en raciaal geladen dramaminiserie King of the Ghetto. Tussen 2009 en 2011 speelde Roth als Dr. Cal Lightman de hoofdrol in de dramaserie Lie to Me.

Privéleven bewerken

Roth trouwde in 1993 met Nikki Butler, met wie hij in 1995 zoon Timothy Hunter kreeg en in 1996 zoon Michael Cormac. Hij werd in 1984 al een eerste keer vader van een zoon Jack, die hij kreeg met Lori Baker. Jack Roth werd eveneens acteur.

Filmografie bewerken

Externe link bewerken

Zie de categorie Tim Roth van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.