Theo Francken

Theo Francken (Lubbeek, 7 februari 1978) is een Belgisch politicus voor N-VA.

Theo Francken
Theo Francken in 2021
Geboren	Lubbeek, 7 februari 1978
Kieskring	Vlaams-Brabant
Regio	Vlaanderen
Land	België
Partij	N-VA
Federaal Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, belast met Administratieve Vereenvoudiging
Aangetreden	11 oktober 2014
Einde termijn	9 december 2018
Regering	Michel I
Toegevoegd aan	Jan Jambon
Voorganger	Maggie De Block (als minister belast met Asiel en Migratie) Olivier Chastel (als minister van Administratieve Vereenvoudiging)
Opvolger	Maggie De Block (als minister belast met Asiel en Migratie) Philippe De Backer (als minister belast met Administratieve Vereenvoudiging)
Functies
2001-2004	Wetenschappelijk medewerker fractie VU Vlaams parlement
2004-2008	Raadgever kabinet Vlaams minister Bourgeois
2008-2009	Wetenschappelijk medewerker fractie N-VA Vlaams parlement
2009-2010	Adjunct-kabinetschef Vlaams viceminister-president Geert Bourgeois voor Inburgering en Vlaamse Rand
2010-2014	Volksvertegenwoordiger
2013-heden	Burgemeester van Lubbeek
2014-2018	staatssecretaris voor Asiel, Migratie en Administratieve Vereenvoudiging
2018-heden	Volksvertegenwoordiger
Website
Portaal    België Politiek

Levensloop

Francken is licentiaat Pedagogische Wetenschappen. Hij studeerde in 2001 af aan de Katholieke Universiteit Leuven.

Hij was van 2001 tot 2004 en van 2008 tot 2009 actief als wetenschappelijk medewerker in de N-VA-fractie van het Vlaams Parlement. Van 2005 tot 2008 was hij raadgever en van 2009 tot 2010 adjunct-kabinetschef van Vlaams viceminister-president Geert Bourgeois, specifiek voor de beleidsdomeinen van inburgering en de Vlaamse Rand.

In zijn thuishaven Lubbeek richtte hij een nieuwe N-VA-afdeling op. Hij was lijsttrekker bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006, maar het resultaat viel tegen. Met 4,96% van de stemmen haalde de N-VA geen enkele van de 23 gemeenteraadszetels. 2006 was ook het jaar dat Vlaams Belang voor het eerst opkwam in Lubbeek.

Hij profileerde zich in 2010 op thema's als asiel, migratie en inburgering. Bij de federale verkiezingen was hij lijsttrekker voor N-VA in de kieskring Leuven en werd met 13164 voorkeurstemmen verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers, waar hij bleef zetelen tot in 2014.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen op 14 oktober 2012 trok hij opnieuw de N-VA-lijst in de gemeente Lubbeek. De partij haalde een goed resultaat met 25,68% van de stemmen en werd de grootste partij van de gemeente. Francken werd in januari 2013 de nieuwe burgemeester van de gemeente.

Op 11 oktober 2014 werd hij staatssecretaris voor Asiel, Migratie en Administratieve Vereenvoudiging in de federale Regering-Michel I. In Lubbeek werd Tania Roskams waarnemend burgemeester. Met de regeringscrisis rond het VN-migratieverdrag en de val van de regering-Michel I kwam aan het mandaat van Francken op 9 december 2018 een einde. Hij werd vervolgens opnieuw volksvertegenwoordiger en nam zijn rol als burgemeester van Lubbeek opnieuw op. Bij de verkiezingen van 2019 was hij lijsttrekker van de N-VA-Kamerlijst in Vlaams-Brabant en werd hij herkozen met 122.738 voorkeurstemmen.

In september 2019 werd Francken door de Kamer benoemd tot delegatieleider van de Belgische delegatie voor de Parlementaire Assemblee van de NAVO.

In 2021 stelde Francken zich kandidaat om ondervoorzitter van N-VA te worden. Hoewel hij beschouwd werd als favoriet, verkoos de partijraad van N-VA uittredend ondervoorzitter Lorin Parys en Valerie Van Peel als ondervoorzitters.

Privé

Francken woont in Linden, is gehuwd en vader van een dochter en een zoon.

Controverse

Omstreden e-mails en Facebookberichten

Als staatssecretaris voor Asiel en Migratie kwam Francken meermaals in opspraak. Op 14 oktober 2014, na amper drie dagen tot de regering te behoren, werd al zijn ontslag geëist, omdat hij aanwezig was op een ceremonie ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van Bob Maes, de oprichter van de Vlaamse Militanten Organisatie.

Daags nadien lag hij opnieuw onder vuur na het lekken van oude e-mails waarin hij schertste met Christian Dutoit, hoofdredacteur van het maandblad Meervoud en homo. Oppositiepartij cdH verweet Francken homofobie en vroeg zijn ontslag. Later die dag werd een Facebookbericht uit 2011 opgerakeld. Hij stelde daarbij de economische meerwaarde van de Marokkaanse, Congolese en Algerijnse diaspora in vraag. Ook de PS vroeg hierna zijn ontslag. Francken excuseerde zich daarna in de Kamer voor zijn uitspraken. De meerderheid bleef achter hem staan.

Uitwijzing van Soedanese transmigranten

Ook nadien deed er zich nog een aantal incidenten voor. Zo was er in 2017 tweemaal ophef rond de identificatiemissie van Soedanese transmigranten die illegaal in het Maximiliaanpark verbleven en weigerden asiel aan te vragen in België. Staatssecretaris Francken werd door de regering gelast daar een oplossing voor te vinden, waarna Soedanese ambtenaren in België de vermeende Soedanezen zouden identificeren en eventueel voor repatriëring aanmerken. De samenwerking met het dictatoriale regime in Soedan en een Facebookbericht erover, dat Francken afsloot met de hashtag "opkuisen", leidde tot consternatie.

Nadat eind 2017 gerepatrieerde Soedanezen beweerden gefolterd te zijn in hun thuisland, kwam zijn beleid onder vuur te liggen. Premier Charles Michel liet weten verdere uitwijzingen naar Soedan te bevriezen, waarop onder meer Francken liet verstaan dat er voor begin 2018 toch al geen repatriëringen voorzien waren en de premier slechts een voldongen feit bevestigde. Dat bleek niet te kloppen – er was initieel op 13 januari wel een uitzetting van een persoon richting Soedan voorzien – en hij zag zich genoodzaakt aan de premier verontschuldigingen aan te bieden.

Er kwam een onderzoek naar de vermeende folteringen door het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen, maar die vonden geen doorslaggevend bewijs. Het rapport schrijft: "Er zijn geen bewijzen waaruit blijkt dat de feiten effectief hebben  plaatsgevonden. Zoals er ook niet met zekerheid vastgesteld kon worden dat de aangehaalde feiten niet hebben plaatsgevonden." "Voor de drie belangrijkste getuigenissen uit het rapport van het Tahrir-instituut werd er toch vastgesteld dat een aantal belangrijke stukken uit de getuigenis niet waarheidsgetrouw zijn, in die mate dat die vaststelling ernstige twijfel doet ontstaan bij de rest van de getuigenis." 

Beschuldiging van homofobie

In augustus 2018 schreef Francken op Facebook: "Mannen die zich schminken, die hun wenkbrauwen epileren, die lingerie dragen, die een sacoche dragen, die zwanger worden... Draait de wereld door of ligt het gewoon aan mij? Dit heeft trouwens niks met LGBTI te maken, wel met de blijvende disproportionele aandacht voor een marginaal fenomeen, waar 98 procent van de mannen absoluut geen boodschap aan heeft!". Holebi- en transgendervereniging çavaria eiste dat Francken zich excuseert en gaf als reactie hierop "Iedereen die niet in het hokje past van de stereotiepe man of vrouw wordt beledigd en gemarginaliseerd. Je verdeelt de wereld hiermee in 'normale' en 'abnormale' mensen. Uitspraken als deze sterken mensen met holebifobe en transfobe gedachten net in hun overtuiging."

Zaak-Kucam

Zie Zaak-Kucam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In januari 2019 kwam Francken in opspraak vanwege de zaak-Kucam over fraude met humanitaire visa die zich tijdens zijn mandaat als staatssecretaris had voorgedaan op zijn kabinet. Zijn partijgenoot Melikan Kucam, gemeenteraadslid voor N-VA in Mechelen en door Francken aangeduid als "initiatiefnemer", stelde in samenspraak met het kabinet van Francken lijsten op met kandidaten die in aanmerking kwamen voor een humanitair visum. Kucam verdiende honderdduizenden euro's door 293 mensen uit de Assyrische gemeenschap tegen betaling aan een visum te helpen. De visazwendel leidde begin 2021 tot de veroordeling van Kucam en negen medeplichtigen. Francken en zijn kabinet werden niet aangeklaagd.

Na onderzoek door het parket bleek dat Theo Francken geen strafbare feiten ten laste gelegd konden worden. Het parket besliste daarop hem niet te vervolgen. Evenmin bleken leden van zijn kabinet betrokken bij de zwendel. De rechtbank maakte wel enkele vaststellingen die bezwarend waren voor Franckens politieke verantwoordelijkheid. De begunstigden die Kucam aanbracht zouden onvoldoende gescreend en opgevolgd zijn door het kabinet, ondanks Franckens beweringen van het tegendeel in de Kamer. Een relatief groot aantal van de begunstigden bleek later spoorloos. Francken bleef zijn beleid achteraf verdedigen.

Foutieve bewering

In november 2019 beweerde Francken tijdens een lezing dat 80 tot 90 procent van de asielzoekers alleenstaande mannen zijn. Deze bewering was foutief en Francken werd door Fedasil publiek gecorrigeerd aangezien de alleenstaande mannen slechts 38 tot 44 procent van het aantal asielzoekers uitmaken. Uit het jaarverslag van Fedasil van 2019 blijkt evenwel een duidelijke oververtegenwoordiging van mannen onder het aantal asielzoekers dat toen opgevangen werd. 66% van de opgevangen mensen was man, 34% vrouw.

Sanctie voor lekken van gevoelige informatie

In maart 2021 verklaarde Francken op Twitter dat het Belgische leger dat jaar niet zou deelnemen aan de militaire operatie van Frankrijk in Mali. Als lid van de Kamercommissie voor de opvolging van buitenlandse missies mocht hij daar echter niet over communiceren, aangezien leden van die commissie geheimhoudingsplicht hebben voor gevoelige informatie die daar wordt gedeeld. Minister van Defensie Ludivine Dedonder gaf het secretariaat van deze commissie vervolgens de opdracht om achter gesloten deuren te onderzoeken of Francken de geheimhoudingsplicht effectief had geschonden. De meerderheid van de commissieleden en Kamervoorzitter Eliane Tillieux oordeelden in mei dat jaar uiteindelijk dat Francken de geheimhouding niet had gerespecteerd, waardoor hij voor de rest van het jaar geen lid meer mocht zijn van Kamercommissies waar een geheimhoudingsplicht gold. Ook mocht hij in deze commissies niet vervangen worden door een ander parlementslid uit zijn partij en verloor hij voor drie maanden 20 procent van zijn parlementaire wedde. Francken betwistte dat hij de geheimhouding had geschonden en sprak van een "louter politieke beslissing van de meerderheid om mij te schaden".

Eretekens

• 2019: Grootofficier in de Orde van Leopold II. Op zijn eigen verzoek ingetrokken op 18 maart 2021.

Publicaties

• Theo Francken & Sarah Smeyers, België Land zonder grens, Uitgeverij Davidsfonds, 127 p. (2012)
• Theo Francken & Joren Vermeersch, Continent zonder grens, Uitgeverij Doorbraak, 240 p. (2018)
• Theo Francken & Joren Vermeersch, Migratie in 24 vragen en antwoorden, Uitgeverij Doorbraak, 112 p. (2019)
• Theo Francken & Hendrik Bogaert & Peter Buysrogge, NAVO, hersendood of klaar voor de toekomst, Uitgeverij Doorbraak, 480 p. (2021)

Bronnen, noten en/of referenties

Voorganger: Maggie De Block	Staatssecretaris voor Asiel en Migratie 2014-2018	Opvolger: Maggie De Block
Voorganger: Olivier Chastel	Staatssecretaris van Administratieve Vereenvoudiging 2014-2018	Opvolger: Philippe De Backer