Station Gent-Sint-Pieters

spoorwegstation in België

Het Station Gent-Sint-Pieters is het belangrijkste spoorwegstation van de stad Gent en het op twee na drukste station van België, na de Brusselse stations Zuid en Centraal. Op werkdagen maken ongeveer 56.000 reizigers gebruik van het station.[2] Het werd in 1912 gebouwd ten zuiden van het oude stadscentrum ter voorbereiding van de wereldtentoonstelling van 1913. Het station heeft twaalf sporen en zes perrons, die tegen ten vroegste 2027 integraal vernieuwd zullen zijn in het kader van het Project Gent-Sint-Pieters.[3] Er zijn ook vijf tramperrons gelegen aan het station, bediend door de drie lijnen van de Gentse tram.

Station Gent-Sint-Pieters
Opening 1912
Sluiting 1992 (goederen)
Telegrafische code FGSP
Lijn(en) 50 - 50A - 50E - 55 - 75
Reizigerstellingen[1]
  •  Weekdag
  •  Zaterdag
  •  Zondag
(2022)
48.138
25.618
22.423
Beheerder NMBS
Architectuur
Architect(en)  Louis Cloquet
Stijlperiode Eclecticisme
Aantal sporen 12
Aantal perrons 6 (eilandperrons)
Ligging
Coördinaten 51° 2′ NB, 3° 43′ OL
Externe link  Stationsinformatie NMBS
Station Gent-Sint-Pieters (Belgisch spoorwegstation)
Station Gent-Sint-Pieters
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
Station Gent-Sint-Pieters
Perrons 5 (4 in gebruik)
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
T1
uSTR+luSTR+r
uSTRuBHF(L)g Flanders Expo
uSTRluABZg+r
uHST Maria Middelares - Maalte
uhKRZWae
uHST Maaltebruggestraat
uHST Flamingostraat
uHST Tuinwijklaan
uABZg+r T3 naar Bibliotheek
T4 naar UZ
uHST Sint-Pietersstation T3 T4
uABZgr geen tram tot 2028
uHST Meersstraat T3 T4
uhKRZWae
uHST Koning Albertbrug T3 T4
uHST Bijlokehof T3 T4
uHST Bernard Spaelaan T3 T4
uHST Rozemarijnbrug T3 T4
uhKRZWae
uABZgl T4 naar Lange Steenstraat
uHST Galgenberg T3
uHST Oude Houtlei T3
uhKRZWae
uKRZ geen tram tot 2028
uHST Koophandelsplein T3
uKRZ geen tram tot 2028
uHST Vogelmarkt T3
uABZg+l T2 naar Brielken
uHST Lippensplein T2 T3
uHST Zuid T2 T3
uHST Vijfwindgatenstraat T2 T3
uABZgl T2 naar Leeuw
uHST Sint-Lievenspoort T3
uhKRZWae
uHST P+R Ledeberg T3
uHST Ledebergplein T3
uABZgr T3 naar Moscou
uABZg+l T2 naar Brielken
uKBHFe Stelplaats T2
T3
uKBHFa Bibliotheek
uHST Molen
uHST Klaartestraat
uhKRZWae
uHST Gestichtstraat
uHST Rerum Novarumplein
uHST De Pintelaan
uABZg+r T4 naar UZ
uHST Krijgslaan T4
uHST Sint-Pietersaalststraat T4
uABZg+l T1 naar Flanders Expo
uHST Sint-Pietersstation T1 T4
uABZgr geen tram tot 2028
uHST Meersstraat T1 T4
uhKRZWae
uHST Koning Albertbrug T1 T4
uHST Bijlokehof T1 T4
uHST Bernard Spaelaan T1 T4
uHST Rozemarijnbrug T1 T4
uhKRZWae
uABZgl T4 naar Lange Steenstraat
uHST Galgenberg T1
uHST Oude Houtlei T1
uhKRZWae
uKRZ geen tram tot 2028
uHST Koophandelsplein T1
uKRZ geen tram tot 2028
uHST Vogelmarkt T1
uABZg+l T2 naar Brielken
uHST Lippensplein T1 T2
uHST Zuid T1 T2
uHST Vijfwindgatenstraat T1 T2
uABZgl T2 naar Leeuw
uHST Sint-Lievenspoort T1
uhKRZWae
uHST P+R Ledeberg T1
uHST Ledebergplein T1
uABZgl T1 naar Stelplaats
uHST Botermarkt
uHST Van Ooteghemstraat
uKBHFe Moscou
T4
uKBHFa UZ
uABZg+l T3 naar Bibliotheek
uHST Krijgslaan T3
uHST Sint-Pietersaalststraat T3
uABZg+l T1 naar Flanders Expo
uHST Sint-Pietersstation T1 T3
uABZgr geen tram tot 2028
uHST Meersstraat T1 T3
uhKRZWae
uHST Koning Albertbrug T1 T3
uHST Bijlokehof T1 T3
uHST Bernard Spaelaan T1 T3
uHST Rozemarijnbrug T1 T3
uhKRZWae
uABZgr T1 naar Stelplaats
T3 naar Moscou
uHST Thersianenstraat
uHST Brugsepoort
uABZg+l T2 naar Brielken
uHST Rabot T2
uABZgr T2 naar Leeuw
uhKRZWae
uHST Opgeëistenlaan
uHST AZ Sint-Lucas
uHST Spaarstraat
uHST Tolpoort
uBHF(R)f Muidebrug
uHST Sint-Salvatorstraat
uHST Heilig-Kerst
uHST Coppinsstraat
uHST Sluizeken
uKBHFe Lange Steenstraat

Geschiedenis bewerken

Reeds op het eind van de jaren 1830 werd het gebied ten zuiden van Gent in oost-westrichting doorsneden door de spoorlijn Brussel-Oostende. Het eerste station in de stad werd het Station Gent-Zuid, een kopstation in het stadscentrum. Op de lijn Brussel-Oostende werd op 3 september 1881 een kleine halte ingericht ten zuiden van de stad, het zogenaamde "Klein Sint-Pietersstation", een doorgangsstation enkele honderden meter oostwaarts van het latere Sint-Pietersstation, ter hoogte van het huidige Parkplein.[4]

Begin 20ste eeuw werden plannen opgemaakt om dit gebied van de wijk Sint-Pieters-Aaigem ten zuiden van de historische stadskern te verstedelijken en ook een nieuw station werd hier gepland. Deze urbanisatie werden wat vooruitgeschoven met het oog op de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913, wat ook de ontwikkeling van het nieuwe station stimuleerde. De opdracht tot ontwerpen van het station werd toegekend aan ingenieur Louis Cloquet rond 1908. Hij gaf het station een monumentaal voorkomen. Het station werd in lengterichting gebouwd langs de sporen van 1910 tot 1912. De voorgevel werd in noordelijke richting naar het nieuwe stationsplein, het Koningin Maria Hendrikaplein, georiënteerd dat in 1912-1913 werd aangelegd. De sporen kwamen nu op een verhoogde berm om de waterwegen te overbruggen en overwegen te vermijden.

Project Gent-Sint-Pieters bewerken

  Zie Project Gent-Sint-Pieters voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In het najaar van 2006 werd van start gegaan met het Project Gent-Sint-Pieters dat het station en zijn hele omgeving grondig zal veranderen en vernieuwen. Na de voorbereidende werken, die zich voornamelijk situeerden in de straten rondom het stationscomplex, konden in november 2010 de eigenlijke stationswerken aanvatten. Tegen ten vroegste 2027 zullen alle sporen en perrons integraal vernieuwd zijn en is er een grote, open ruimte onder het sporencomplex. In het kader hiervan zullen ook de nabijgelegen tramperrons gecentraliseerd worden onder het station.[5]

De toren bewerken

Station Gent-Sint-Pieters heeft een karakteristieke uurwerktoren die asymmetrisch ten opzichte van de hoofdingang is geplaatst. Net zoals de toren van het oud postgebouw aan de Korenmarkt, dat door dezelfde architect (Louis Cloquet) werd ontworpen.

Men had in 1975 ontdekt dat de toren scheef stond. In 1999 werd bij de renovatie van het stationsgebouw opgemerkt dat de toren nog schever stond. Pas in 2005 werd het duidelijk hoe dramatisch de staat van de toren was: hij helde dertig centimeter over onder andere omdat de metalen steun binnenin kromgetrokken en volledig verroest was. Dit maakte dat de toren niet meer water- en vochtbestendig was. Ook de oude baksteen was niet meer vocht- en vorstbestendig, daarom werd besloten om de toren steen voor steen af te breken en weer op te bouwen in gewapend beton met een buitenzijde van bakstenen gemetseld die zo veel mogelijk lijken op de oorspronkelijke stenen. De toren werd tijdens de zomer van 2006 opnieuw opgebouwd.

De hal bewerken

 
Stationshal

De hal van het station is versierd met muur- en plafondschilderingen. De muurschilderingen tonen taferelen die verschillende Belgische steden moeten voorstellen; bezoekers aan de Wereldtentoonstelling van 1913 konden zo ook met de rest van België kennismaken. Het betreft onder meer Oostende, Antwerpen, Brussel, Brugge, Kortrijk, Oudenaarde, Ieper en Mechelen.

Treindienst bewerken

 
Dieseltreinstel reeks 41 in het station
 
Station Gent-Sint-Pieters, zicht van op perron 1

Vanuit Gent-Sint-Pieters lopen de spoorlijnen 50 naar Brussel-Noord, 50A naar Brussel-Zuid en Brugge en Oostende, en 75 naar Rijsel. Tevens vertrekken de treinen over de lijnen 58 naar Eeklo en 59 naar Antwerpen van dit station.

Thalys bewerken

Sinds 31 maart 2015 is de Thalys afgeschaft tussen Oostende en Brussel. Er werden veel te weinig passagiers vervoerd, waardoor de verliezen groot waren. Oostende kreeg in 1997 de Thalysverbinding omdat er in Wallonië ook één werd ingevoerd. Dit kwam door de wafelijzerpolitiek in België.[6]

Nationaal bewerken

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
IC 01 Intercity (NMBS) EupenLuik-GuilleminsBrussel-ZuidGent-Sint-PietersBruggeOostende
IC 02 Intercity (NMBS) OostendeGent-Sint-PietersAntwerpen-Centraal
IC 03 Intercity (NMBS) GenkLeuvenBrussel-ZuidGent-Sint-PietersBruggeBlankenberge
IC 04 Intercity (NMBS) Antwerpen-CentraalGent-Sint-PietersKortrijkPoperinge
IC 12 Intercity (NMBS) [ OostendeBrugge – ] KortrijkGent-Sint-PietersBrussel-ZuidLuik-GuilleminsWelkenraedt Rijdt alleen op werkdagen. Eerste en laatste ritten van/naar Oostende.
IC 20 Intercity (NMBS) Gent-Sint-PietersAalstBrussel-Zuid – [ HasseltTongeren ] / [ DendermondeLokeren ] Rijdt in het weekend Gent-Sint-Pieters - Lokeren.
IC 21 Intercity (NMBS) Gent-Sint-Pieters MechelenLeuven Rijdt in het weekend Mechelen - Leuven.
IC 23A Intercity (NMBS) Brussels Airport-ZaventemBrussel-ZuidGent-Sint-PietersBruggeKnokke
IC 28 Intercity (NMBS) Antwerpen-CentraalGent-Sint-PietersLichterveldeDe Panne Rijdt alleen op werkdagen.
IC 29 Intercity (NMBS) [ De Panne – ] Gent-Sint-PietersAalstBrussel-ZuidBrussels Airport-ZaventemLeuvenLanden Rijdt in het weekend De Panne - Landen.
L 550 L-trein (NMBS) MechelenDendermondeGent-Sint-PietersBrugge – [ Zeebrugge-Strand ] / [ Zeebrugge-Dorp ] Rijdt in het weekend tussen Zeebrugge-Strand - Gent-Sint-Pieters. Rijdt enkel in juli en augustus in de week tussen Zeebrugge-Strand - Mechelen.
L 850 L-trein (NMBS) MechelenDendermondeGent-Sint-PietersKortrijk Rijdt alleen in het weekend.
S 51 S-trein Gent (NMBS) EekloGent-Sint-PietersOudenaardeRonse Rijdt op zondag 1×/2u.
S 52 S-trein Gent (NMBS) Gent-Sint-PietersZottegemGeraardsbergen
S 53 S-trein Gent (NMBS) RonseOudenaardeGent-Sint-PietersGent-DampoortLokerenAntwerpen-Centraal In het weekend wordt lijn S53 verlengd tot Antwerpen-Centraal, en vervangt daarmee lijn S34 van het Antwerpse S-netwerk.
P 7000/8000 Piekuurtrein (NMBS) [ OostendeBrugge – ] / [ De Panne – ] / [ PoperingeIeperKortrijk – ] Gent-Sint-PietersBrussel-ZuidSchaarbeek Twee treinen per dag per richting. Een trein op zondagavond vanaf De Panne.
P 7010/8010 Piekuurtrein (NMBS) [ Gent-Sint-Pieters – ] / [ Sint-NiklaasGent-Dampoort – ] Brussel-ZuidSchaarbeek Rijdt alleen op werkdagen. Een trein vanaf Sint-Niklaas.
P 7050/8050 Piekuurtrein (NMBS) BruggeGent-Sint-Pieters Rijdt alleen op werkdagen.
P 7085/8085 Piekuurtrein (NMBS) EekloGent-Sint-Pieters Rijdt alleen op werkdagen, niet tijdens vakanties.
P 7960/8960 Piekuurtrein (NMBS) GeraardsbergenZottegemGent-Sint-Pieters Rijdt alleen op werkdagen.
P 7970/8970 Piekuurtrein (NMBS) GeraardsbergenDenderleeuwGent-Sint-Pieters Rijdt alleen op werkdagen.
P 7995/8995 Piekuurtrein (NMBS) [ De Panne – ] / [ Kortrijk – ] Gent-Sint-Pieters Rijdt alleen op werkdagen.
P 8890 Piekuurtrein (NMBS) PoperingeIeperKortrijkGent-Sint-PietersMechelenLeuvenSint-Joris-Weert Een trein op zondagavond.
ICT 6705 Toeristentrein (NMBS) Antwerpen-CentraalGent-Sint-PietersBruggeBlankenberge Rijdt in juli en augustus.
ICT 6710 Toeristentrein (NMBS) [ Neerpelt – ] / [ Turnhout – ] HerentalsMechelenGent-Sint-PietersBruggeBlankenberge Rijdt in juli en augustus.
ICT 6800 Toeristentrein (NMBS) TongerenHasseltBrussel-ZuidGent-Sint-PietersBruggeOostende Rijdt in juli en augustus.
ICT 6900 Toeristentrein (NMBS) Brussel-NoordBrussel-ZuidGent-Sint-PietersDe Panne Rijdt in juli en augustus.

Het tweede belangrijkste station van de stad is Gent-Dampoort, gelegen in de Dampoortwijk. Dit station langs de spoorlijnen 58 en 59 wordt bediend door de IC Poperinge / Rijsel - Kortrijk - Gent - Antwerpen en Antwerpen - Gent - Brugge - Oostende. Ook de S-trein naar Eeklo stopt er, evenals die naar Antwerpen-Centraal.

Galerij bewerken

Reizigerstellingen bewerken

De grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.[7]

Tabel: aantal instappende reizigers station Gent Sint-Pieters
Weekdag Zaterdag Zondag
1977 31 711 9 700 8 800
1978 31 435 9 677 8 600
1979 29 387 9 085 8 199
1980 28 017 9 500 8 500
1981 29 173 9 887 8 893
1982 31 941 9 404 9 760
1983 30 410 8 494 8 040
1984 33 020 9 132 9 241
1985 31 308 9 709 12 700
1986 33 048 8 800 9 184
1987 31 496 9 087 10 968
1988 32 846 10 537 11 213
1989 32 659 9 482 10 191
1990 30 826 10 319 10 704
1991 33 874 10 164 10 929
1992 33 583 10 469 11 892
1993 33 592 11 552 10 448
1994 37 066 10 072 9 926
1995 34 097 12 232 10 514
1996 35 724 12 008 10 276
1997 35 415 12 303 13 162
1998 36 938 10 648 10 968
1999 32 207 9 545 9 378
2000 35 627 12 386 11 625
2001 38 079 10 983 10 687
2002 36 708 14 183 15 545
2003 41 163 15 552 20 270
2004 38 841 14 823 13 362
2005 44 500 17 717 16 487
2006 44 718 16 366 18 582
2007 44 670 20 611 20 461
2008 - - -
2009 44 525 15 100 15 136
2010 - - -
2011 - - -
2012 53 954 20 475 18 905
2013 49 252 18 341 16 851
2014 54 169 20 985 20 491
2015 55 817 21 184 22 046
2016 55 143 22 343 22 100
2017 56 314 23 361 22 158
2018 56 189 22 000 18 195
2019 55 325 25 486 20 416
2020 25 717 13 211 12 766
2021
2022 48 138 25 618 22 423
2023 48 441 25 578 23 452

Streekvervoer bewerken

Voor de buurtspoorwegen was dit station het eindpunt voor alle tramlijnen, behalve de tram 'M' naar Merelbeke. Thans vertrekt een groot aantal streekbussen vanaf dit station. Tevens is het station een belangrijk knooppunt voor het stadsvervoer met vele tram- en buslijnen.

Zie de categorie Gent-Sint-Pieters train station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.