Sanzijing

	Sanzijing
	Naam (taalvarianten)
Vereenvoudigd	三字经
Traditioneel	三字經
Pinyin	Sānzìjīng
Wade-Giles	San tzu ching
Standaardkantonees	Sáam Chie King
Letterlijke vertaling	drie karakters bijbel

De Sanzijing is een van de Sanbaiqian en het belangrijkste boek dat vóór de tijden der Chinese Volksrepubliek gebruikt werd om basisschoolkinderen te onderwijzen. Het is waarschijnlijk geschreven in de dertiende eeuw door Wang Yinglin 王應麟 (1223-1296) en Ou Shizi 區適子 (1234-1324) tijdens de Song-dynastie.

Het boek is sterk beïnvloed door confucianisten en werd tot ongeveer 1950 onderwezen in China.

In het boek worden de normen en waarden van de Chinese cultuur, basiskennis, het Chinese scheppingsverhaal, de Chinese geschiedenis, verhalen van goede kinderen en de dagelijkse dingen verteld.

In 1995 werd er door uitgeverij Guangdong-onderwijs 广东教育出版社 de "Nieuwe Sanzijing" 《新三字经》 uitgebracht.

Sanzijing bewerken

Opvoeding bewerken

Vereenvoudigd Chinees	Traditioneel Chinees	Vertaling
人之初性本善性相近习相远	人之初性本善性相近習相遠	In het begin, als iemand geboren is, is deze goedhartig, maar de omgeving kan deze beïnvloeden en daardoor een slecht persoon worden.
苟不教性乃迁教之道贵以专	苟不教性乃遷教之道貴以專	Als men niet vanaf kleins af aan goed leert, wordt het goede in iemand veranderd, in iets slechts. Om het kind goedhartig te laten, is het van belang dat de ouders hun kinderen goed opvoeden.
昔孟母择邻处子不学断机杼	昔孟母擇鄰處子不學斷機杼	Tijdens de periode van de Strijdende Staten, verhuisde de moeder van Mengzi drie keer, omdat ze wilde dat haar zoon een goede leefomgeving had. Op een dag spijbelde haar kind, waardoor ze erg schrok en hem vertelde dat men altijd ijverig moet leren om een goede opleiding te krijgen.
窦燕山有义方教五子名俱扬	竇燕山有義方教五子名俱揚	Tijdens de Vijf dynastieën had Dou Yujun 窦禹钧 uit Yanshan 燕山 een idee hoe hij zijn kinderen moet opvoeden. Zijn vijf zonen waren succesvol en hadden allen het examen voor ambtenaar gehaald.
养不教父之过教不严师之惰	養不教父之過教不嚴師之惰	Ouders moeten hun kinderen voeden en kleden, maar als zij alleen dit doen zonder ze normen en waarden te leren, dan hebben deze ouders gefaald. Leraren moeten streng les geven, als dat niet gebeurt, worden de schoolprestaties van leerlingen slecht en heeft de leraar gefaald.
子不学非所宜幼不学老何为	子不學非所宜幼不學老何為	Als men als kind niet goed zijn best doet op school, is hij fout! Als men van kleins af aan niet goed zijn best doet in leren, wat heeft hij eraan als hij oud is?
玉不琢不成器人不学不知义	玉不琢不成器人不學不知義	Als men jade niet polijst, is het geen kostbaar ding. Als een mens niet leert, heeft zijn leven geen zin, want hij kent de normen, waarden en respect van het leven niet en zal dus nooit talentvol worden.
为人子方少时亲师友习礼仪	為人子方少時親師友習禮儀	Als kind van iemand, moet men van kleins af aan een goede band maken tussen zijn/haar ouders, leraren en vrienden en goed de normen en waarden van het leven bestuderen.
香九龄能温席孝于亲所当执	香九齡能溫席孝於親所當執	Toen Huang Xiang 黄香 (uit de Oostelijke Han-dynastie) negen jaar oud was, kon hij al zeer veel eerbetoon aan zijn vader laten zien. Dit is wat ieder kind ook moet tonen aan zijn ouders
融四岁能让梨弟于长宜先知	融四歲能讓梨弟於長宜先知	Toen Kong Rong 孔融 (uit de Han-dynastie) vier jaar oud was, kon hij al voorrang en respect aan zijn broer tonen, door de laatste peer in de fruitschaal aan zijn broer te schenken. Dit is wat ieder kind ook moet tonen aan mensen die ouder zijn dan hun.
首孝弟次见闻知某数识某文	首孝弟次見聞知某數識某文	Wat iedereen als eerste moet leren, is het respect voor ouders en broers/broertjes. Dit zijn oefeningen van zien en luisteren. Ook moet men leren lezen en rekenen.

Basisstof bewerken

Vereenvoudigd Chinees	Traditioneel Chinees	Vertaling
一而十十而百百而千千而万	一而十十而百百而千千而萬	Eén is de eerste cijfer der tien cijfers. Tien tienen maakt honderd. Tien honderden maakt duizend. Tien duizenden maakt tienduizend.
三才者天地人三光者日月星	三才者天地人三光者日月星	De voorouders zeiden dat de drie dingen: hemelgewelf, aarde en de mens de belangrijkste dingen waren. De drie belangrijkste lichten zijn zon, maan en de sterren.
三纲者君臣义父子亲夫妇顺	三綱者君臣義父子親夫婦順	De drie belangrijkste opschriften zijn de banden tussen mensen en mensen, die bestaat uit koning & minister, vader & zoon en echtgenoot & echtgenote.
曰春夏曰秋冬此四时运不穷	曰春夏曰秋冬此四時運不窮	Ieder jaar heeft vier seizoenen. Lente, zomer, herfst en winter. Deze vier getijden zullen eeuwig zo door draaien. Ze staan gelijk aan akkerbouw met ploegen, wieden, verzamelen en opbergen.
曰南北曰西东此四方应乎中	曰南北曰西東此四方應乎中	Zonder centrum waren d'r geen vier windrichtingen geweest. Zuid & noord en west & oost.
曰水火木金土此五行本乎数	曰水火木金土此五行本乎數	Als we over wuxing 五行 hebben, hebben het over water, vuur, hout, metaal en aarde. Dit zijn de grondstoffen van alles en staan gelijk met de nummers één, twee, drie, vier en vijf.
十干者甲至癸十二支子至亥	十干者甲至癸十二支子至亥	De shigan 十干 zijn de tien Chinese tijden. De shi'erchi zijn de twaalf Chinese tijden.
曰黄道日所躔曰赤道当中权	曰黃道日所躔曰赤道當中權	De aarde draait om de zon. De aarde deelt men door een boven en onderkant, hoe dichter men bij de middenlijn van de aarde komt, hoe warmer
赤道下温暖极我中华在东北	赤道下溫暖極我中華在東北	Als men van het noorden naar het zuiden gaat, wordt het steeds warmer. Ons land (China) ligt in het noordoosten van de wereld.
	曰江河曰淮濟此四瀆水之紀	Ons land heeft de Chang Jiang, de Huang He, Huai He en Ji Shui. Deze vier rivieren stromen allen richting het oosten.
	曰岱華嵩恆衡此五岳山之名	De oostelijke berg is Tai Shan, de westelijke is Hua Shan, de berg in het midden is Song Shan, de noordelijke is Heng Shan (Shanxi) en de zuidelijke berg is Heng Shan (Hunan). Deze vijf bergen zijn de beroemdste vijf bergen van China.
	曰士農曰工商此四民國之良	De geleerden, boeren, arbeiders en handelaren zijn de vier belangrijkste groepen van de samenleving.
	曰仁義禮智信此五常不容紊	Menselijkheid, rechtvaardigheid, fatsoen, zhi en xin zijn de vijf reden en zullen nooit veranderen.
	地所生有草木此植物遍水陸	Er zijn vele planten die uit de aarde komen. Deze zijn grassig of houterig en drinken water.
	有蟲魚有鳥獸此動物能飛走	Er zijn insecten en vissen. Er zijn vogels en beesten. Zij vliegen door de lucht, lopen op het land of zwemmen in zee.
	稻梁菽麥黍稷此六穀人所食	Rijst, tarwe, gele bonen, gerst, broomcorn millet en millet zijn de zes gewassen die mensen eten.
	馬牛羊雞犬豕此六畜人所飼	Het paard, de koe, de geit, de kip, de hond en het varken zijn dieren die mensen verzorgen en nodig zullen hebben om te leven.
	曰喜怒曰哀懼愛惡欲七情具	Vrolijk zijn, chagrijnig zijn, zielig zijn, bang zijn, verliefd zijn, woedend zijn en hulpbehoevend zijn, zijn de zeven gevoelens van mensen.
	青赤黃及黑白此五色目所識	Groen, rood, geel, zwart en wit zijn de vijf hoofdzakelijke kleuren in het oude China
	酸苦甘及辛鹹此五味口所含	Zuur, bitter, zoet, pittig en zout zijn de vijf smaken die de mond kan proeven.
	羶焦香及腥朽比五臭鼻所嗅	Geitenvleesgeur, doorgebakken geur, geurig, vissenlucht en rottende geur zijn de vijf geuren die de neus kan reuken.
	匏土革木石金絲與竹乃八音	Lagenaria vulgaris en klei kan gebruikt worden om blaasinstrumenten te maken. Koeienleer kan men gebruiken voor het maken van trommels. Met hout kan je klappers, muyu en yu (muziekinstrument) maken. Steen wordt gebruikt voor qing (muziekinstrument). Goud wordt gebruikt voor het vervaardigen van bellen, gongs etc. Draden worden gebruikt in snaarinstrumenten en bamboe voor verschillende fluiten. Deze acht instrumentvormen maken muziek.
	曰平上曰去入此四聲宜調協	Ping, shang, qu en ru zijn de vier toonhoogtes die men in het oude China onderscheidde. Hierbij kan men duidelijk praten en verschillende klanken/toonhoogtes uitspreken.

Familiebanden bewerken

Vereenvoudigd Chinees	Traditioneel Chinees	Vertaling
高曾祖父而身身而子子而孙	高曾祖父而身身而子子而孫	Gao, zeng en zu beelden drie generaties uit: Overovergrootvader, overgrootvader en grootvader. Zelf beeld je een vader uit.
自子孙至玄曾乃九族人之伦	自子孫至玄曾乃九族人之倫	Daarbeneden staan kind, kleinkind, achterkleinkind en achterachterkleinkind. Deze rij van negen generaties vormen samen de "jiu zu" en zijn de cyclus van familiebanden.
父子恩夫妇从兄则友弟则恭	父子恩夫婦從兄則友弟則恭	Een kind moet iets terug doen voor de liefde van zijn ouders. Een echtgenote moet iets terug doen voor haar liefhebbende echtgenoot. De broer moet zijn broertje als goede vriend beschouwen. Het broertje moet zijn broer respecteren.
长幼序友与朋君则敬臣则忠	長幼序友與朋君則敬臣則忠	Tijdens de groei van het kind, moet het de menselijke relaties goed kennen. Vrienden moeten elkaar de waarheid vertellen en elkaar helpen. De leider moet zijn onderdanen respecteren. De onderdanen moeten loyaal zijn aan hun leider.
此十义人所同当顺叙勿违背	此十義人所同當順敘勿違背	Deze tien regels moet iedereen kennen. Men moet goed relaties kennen en ze gebruiken.
斩齐衰大小幼至缌麻五服终	斬齊衰大小幼至緦麻五服終	Op begrafenissen onderscheidt men duidelijk het verschil tussen generaties. Men mag het verschil in eerbied aan generaties niet verwarren.

Onderwijs bewerken

Vereenvoudigd Chinees	Traditioneel Chinees	Vertaling
礼乐射卸书数古六艺今不具	禮樂射卸書數古六藝今不具	Het leren van li (rituelen), muziek, boog schieten, paard rijden, kalligrafie en rekenen waren vroeger de zes dingen die aan kinderen werden geleerd, werd "liu yi" genoemd. Heden zijn deze zes kunsten niet zozeer de stof van het onderwijs.
惟书学人共遵既识字讲说文	惟書學人共遵既識字講說文	Als je alleen kalligrafie beoefent, word je door iedereen gewaardeerd. Als je goed de karakters kent, moet je de betekenis van karakters leren.
有古文大小篆隶草继不可乱	有古文大小篆隸草繼不可亂	Chinese karakters hebben al zeer lang verschillende eigenschappen. Verschillende karaktertypes zijn later ook ontwikkeld. Men moet het verschil van deze karaktertypes goed onderscheiden en mag ze niet door elkaar halen.

Geschiedenis bewerken

Vereenvoudigd Chinees	Traditioneel Chinees	Vertaling
辽与金　皆称帝	遼與金　皆稱帝	De Liao en de Jin vormen een koningschap.
太祖兴　国大明　号洪武　都金陵	太祖興　國大明　號洪武　都金陵	De voorvader van de Ming verslaat hen en vormt de Ming-dynastie. Hongwu bouwt ook een gouden paleis.
迨成祖　迁燕京　十六世　至崇祯	迨成祖　遷燕京　十六世　至崇禎	De dynastie ging na 16 generaties stuk.
阉乱後　寇内讧　闯逆变　神器终	閹亂後　寇內訌　闖逆變　神器終	Na een tijd van grote onrust, kwamen de barbaren ons land binnen vallen.
清顺治　据神京　至十传　宣统逊	清順治　據神京　至十傳　宣統遜	De Qing maakten een vloeiende heerschappij en een schitterende hoofdstad. Na 10 generaties ging de laatste keizer weg.
举总统　共和成　复汉土　民国兴	舉總統　共和成　復漢土　民國興	Wij kregen een president (Sun Zhongshan). De republiek werd opgericht. Waardoor de Han-Chinezen weer voor het zeggen hebben. De republiek werd belangrijk.
廿二史　全在兹　载治乱　知兴衰	廿二史　全在茲　載治亂　知興衰	Alle 22 dynastieën van ons land (China) zijn hierboven beschreven.