Sagaredzjo (stad)

**Sagaredzjo**
საგარეჯო
Stad in Georgië
	;
Geografie
Regio	Kacheti
Gemeente	Sagaredzjo
Hoogte	770 m
Coördinaten	41° 44′ NB, 45° 20′ OL
Bevolking
Inwoners (2023)	10.359
Etniciteit (2014)	Georgisch (98,7%)
Overige informatie
Stad sinds	1962
Tijdzone	UTC+4
Website	sagarejo.gov.ge
Sagaredzjo in Kacheti
	;
Foto's
Portaal	Georgië

Sagaredzjo (Georgisch: საგარეჯო) is een stad in het oosten van Georgië met 10.359 inwoners (2023). Het is het bestuurlijk centrum van de gelijknamige gemeente in de regio Kacheti. De stad is gesitueerd op ongeveer 770 meter boven zeeniveau aan de voet van het Gomborigebergte en ligt op een afstand van 45 kilometer van hoofdstad Tbilisi over de Kacheti Highway.

Geschiedenis bewerken

De plek van Sagaredzjo wordt al sinds de bronstijd bewoond, getuige archeologische vondsten. De oudste documentatie van de naam Sagaredzjo gaat terug naar 1392. Volgens de Georgische 18e eeuwse historicus, cartograaf en geograaf Vachoesjti Bagrationi werd de naam Sagaredzjo aan de nederzetting gegeven nadat de plaats aan het David Garedzja-klooster was gegeven.^[2]

Buiten Kacheti bewerken

Het dorp vormde samen met andere nederzettingen Gare Kacheti, oftewel Buiten Kacheti. Het gebied in het Iori-dal tot aan David Garedzja was het perifere van Kacheti.^[3] De nederzetting werd in 1614 door de troepen van Abbas I onder de voet gelopen tijdens de golf van verwoestende Safawidisch-Perzische invasies in Koninkrijk Kachetië.^[5] Dit veroorzaakte ontvolking en het gebied werd in de 18e eeuw meermaals geteisterd door invallen van Lezgiërs tot het Russische Rijk in 1801 de controle over het gebied kreeg.^[2]

De Russen werden in Georgië niet helemaal met open armen ontvangen en in 1812 was Sagaredzjo een van de centra van de anti-Russische opstand in Kacheti, evenals het nabijgelegen Manavi. Het hoofd van het militaire district Kacheti, Semjon Portnyagin, moest Sagaredzjo ontvluchten naar hoofdstad Tbilisi. Het Russische leger ging in de tegenaanval en heroverde Sagaredzjo snel.^[6] Sagaredzjo bleef daarna een onopvallend provinciaal dorpje.

In de Sovjet-Unie bewerken

In 1929 werd Sagaredzjo het bestuurlijk centrum van het rajon Garekacheti, dat kort daarna in Sagaredzjo werd veranderd.^[7] Tijdens de industrialisering in de Sovjet-Unie kwamen er kleine fabrieken in de voedingsindustrie, zoals wijn, conserven en zuivel, en vond er productie van bakstenen en dakbedekking plaats. In 1962 kreeg Sagaredzjo de stadsstatus.^[8]

Er was bij de stad een grote militaire basis van de Sovjet-strijdkrachten. Na de onafhankelijkheid van Georgië werd de basis ontruimd en niet door de Georgische strijdkrachten in gebruik genomen. De grote munitieopslag werd pas in 2002-2003 door Rusland ontruimd.^[9] De munitie werd naar de Russische basis in het Armeense Gjoemri overgebracht, en het explosiegevaarlijke materiaal werd ter plekke vernietigd. Er bestonden nationale en internationale zorgen dat uit de opslag munitie gesmokkeld werd.^[10]

Demografie bewerken

Begin 2023 had Sagaredzjo 10.359 inwoners,^[1] een daling van 5% sinds de volkstelling van 2014. De bevolking van Sagaredzjo bestond in 2014 vrijwel geheel uit Georgiërs (98,7%). Er wonen in de stad enkele tientallen Armeniërs, Russen en Jezidi's, bij elkaar niet meer dan 100 inwoners.

Jaar	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002^[11]	2014	2020	2023
Aantal	5.625	6.872	8.074	9.985	11,661	14.563	12.566	10.871	10.542	10.359
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1886 tot heden^[12]^[13]^[14]^[15]^[11]

Bezienswaardigheden bewerken

Vroegmiddeleeuws Ninotsmindaklooster

Sint Pieter en Paul kerk in Sagaredzjo (ca 1700)

Sagaredzjo is een onopvallende provinciestad, met enkele bezienswaardigheden buiten de stad.

Het Ninotsminda kloostercomplex uit de 6e eeuw met een fortificatie, in het gelijknamige dorp direct naast Sagaredzjo. De oorspronkelijke kerk heeft aardbevingen in de 19e eeuw niet overleefd. De klokkentoren werd in de 16e eeuw gebouwd en is een van de eerste van zijn soort in Georgië.^[17]
Mariamdzjvari Staatsnatuurreservaat, een beschermd natuurgebied ten noorden van de stad Sagaredzjo. Ligt aan de Iori rivier in het Gomborigebergte.^[18]

Vervoer bewerken

Sagaredzjo is met hoofdstad Tbilisi en Kacheti verbonden via de internationale route S5 Kacheti Highway (Tbilisi - Sagaredzjo - Bakoertsiche - Lagodechi) die in oostelijke richting naar de Azerbeidjzaanse grens leidt. De belangrijkste regionale verbinding vanuit Sagaredzjo is de nationale route Sh172 naar het toeristische en cultuur-historisch belangrijke David Garedzja-klooster op de grens met Azerbeidzjan.

Sagaredzjo is sinds 1915 met het spoor met Tbilisi verbonden, de "Kacheti spoorlijn" via Sagaredzjo naar Goerdzjaani en het eindpunt Telavi. Het station staat een paar kilometer twen zuidoosten van de stad. In de jaren 90 van de 20e eeuw werden de passagiersdiensten op deze lijn opgeschort. Sindsdien rijden er sporadisch goederentreinen.^[19] Regelmatig wordt geopperd de passagiersverbinding weer tot leven te wekken.^[20]

Stedenbanden bewerken

Sagaredzjo onderhoudt stedenbanden met:^[21]

Širvintos, Litouwen

Externe links bewerken

(ka) Website Sagaredzjo

Referenties bewerken

Zie de categorie Sagarejo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

↑ ^a ^b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Geraadpleegd op 13 mei 2023.
↑ ^a ^b (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Sagaredzjo. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (ka) Sagaredzjo geschiedenis. Gemeente Sagaredzjo. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (en) Skinner, Peter F. (2014), Georgia, the Land Below the Caucasus - A narrative history, 1e druk. Narikala Publications, New York, Londen, Tbilisi. ISBN 978-0-9914232-0-0. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ Skinner, Hoofdstuk 13 "Georgia in the 17th Century: The Persian Ascendancy", p.232, 237 e.v.^[4]
↑ (en) Anti-Russian Demonstrations in Georgia in the First Half of the XIX Century. Georgian Foundation For Strategic and International Studies Pag.5-6 (20 mei 2020). Geraadpleegd op 18 augustus 2022.
↑ (ka) Gemeente Sagaredzjo - Universeel Encyclopedisch Woordenboek 2006. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (ru) Definition of "Sagarejo". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (en) Russia Removes Ammunition From Eastern Georgia. Civil Georgia (22 juni 2003). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (en) Landmine Monitor Report 2002: Toward a Mine-free World. Landmine Monitor Core Group, Human Rights Watch Pag.655 (2002). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ ^a ^b Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie ^[16], "1. Introduction", Pagina 1.
↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 25 juli 2022.
↑ (ru) Georgian population. Ethno Kavkaz. Geraadpleegd op 19 augustus 2022.
↑ (en) Ethnic composition of Georgian cities in 1922. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 14 augustus 2022.
↑ (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 14 augustus 2022.
↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ (en) Ninotsminda monastery complex. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (en) Mariamjvari Strict Nature Reserve Administration. Agency of Protected Areas - Ministry of Environment and Natural Resources Protection of Georgia. Geraadpleegd op 12 augustus 2022.
↑ (ka) Kakheti trainless railway. GRASS Factcheck (28 oktober 2016). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (ka) რკინიგზა კახეთში - დაპირება, რომელსაც ზურგს ჯერჯერობით არაფერი უმაგრებს (Spoorweg in Kacheti - een belofte die nog nergens door is gestaafd). Radio Tavisupleba (RFE/RL) (1 juli 2021). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ (ka) დამეგობრებული ქალაქები (Stedenbanden). Gemeente website Sagaredzjo. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[geostatpop-1] (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Geraadpleegd op 13 mei 2023.

[sagarejotopoarch-2] (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Sagaredzjo. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[sagarejo-3] (ka) Sagaredzjo geschiedenis. Gemeente Sagaredzjo. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[skinner-4] (en) Skinner, Peter F. (2014), Georgia, the Land Below the Caucasus - A narrative history, 1e druk. Narikala Publications, New York, Londen, Tbilisi. ISBN 978-0-9914232-0-0. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[5] Skinner, Hoofdstuk 13 "Georgia in the 17th Century: The Persian Ascendancy", p.232, 237 e.v.^[4]

[6] (en) Anti-Russian Demonstrations in Georgia in the First Half of the XIX Century. Georgian Foundation For Strategic and International Studies Pag.5-6 (20 mei 2020). Geraadpleegd op 18 augustus 2022.

[7] (ka) Gemeente Sagaredzjo - Universeel Encyclopedisch Woordenboek 2006. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[8] (ru) Definition of "Sagarejo". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[9] (en) Russia Removes Ammunition From Eastern Georgia. Civil Georgia (22 juni 2003). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[10] (en) Landmine Monitor Report 2002: Toward a Mine-free World. Landmine Monitor Core Group, Human Rights Watch Pag.655 (2002). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[nootcensus2002-11] Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie ^[16], "1. Introduction", Pagina 1.

[inwplaatsen-12] (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 25 juli 2022.

[etno-13] (ru) Georgian population. Ethno Kavkaz. Geraadpleegd op 19 augustus 2022.

[etn1922-14] (en) Ethnic composition of Georgian cities in 1922. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 14 augustus 2022.

[etn2014-15] (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 14 augustus 2022.

[retro2017-16] (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[17] (en) Ninotsminda monastery complex. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[apa-18] (en) Mariamjvari Strict Nature Reserve Administration. Agency of Protected Areas - Ministry of Environment and Natural Resources Protection of Georgia. Geraadpleegd op 12 augustus 2022.

[19] (ka) Kakheti trainless railway. GRASS Factcheck (28 oktober 2016). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[20] (ka) რკინიგზა კახეთში - დაპირება, რომელსაც ზურგს ჯერჯერობით არაფერი უმაგრებს (Spoorweg in Kacheti - een belofte die nog nergens door is gestaafd). Radio Tavisupleba (RFE/RL) (1 juli 2021). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[21] (ka) დამეგობრებული ქალაქები (Stedenbanden). Gemeente website Sagaredzjo. Geraadpleegd op 20 augustus 2022.

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[4]

[16]