SJ X50

Zweeds elektrisch treinstel

De X 50 ook wel Regina genoemd, is een twee- of driedelig elektrisch treinstel voor het regionaal personenvervoer van verschillende Zweedse spoorwegmaatschappijen, onder andere Statens Järnvägar (SJ).

X 50
Bombardier Regina
Västtrafik X 53-3: 3264 op 26 juli 2007 te Göteborg Centraal Station
Aantal X50-2/X54-2: 50
X50-3/X54-3: 15
Serie oorspronkelijke 3242 – 3293
Fabrikant tot 2005: Kalmar Verkstad, Werk Kalmar
na 2008: Bombardier, Werk Hennigsdorf
Bouwjaar X50-2/X54-2: 2000-2009
X50-3/X54-3: 2000-2009
Samenstelling 2 delen
X50-3/X54-3: 3 delen
Asindeling X50-2/X54-2: Bo’Bo’+Bo’2’
X50-3/X54-3: Bo’Bo’+Bo’2’+Bo’2’
Spoorwijdte 1435 mm (normaalspoor)
Massa X50-2/X54-2: 120 ton
X50-3/X54-3: 165 ton
Aslast 18,5 ton
Lengte over buffers X50-2/X54-2: 53,9 m
X50-3/X54-3: 80,9 m
Breedte 3.450 mm[1]
Omgrenzingsprofiel SE-A
Maximumsnelheid X51 + X53: 180 km/h
X50 + X52 + X54: 200 km/h
Techniek
Voeding ~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
Vermogen X50-2/X54-2: 1580 kW
X50-3/X54-3: 2120 kW
Koppeling Scharfenberg
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
Verkeer & Vervoer

Geschiedenis bewerken

Het treinstel werd in de jaren 1990 ontwikkeld in een coproductie tussen de Technische Universiteit van Stockholm en Kalmar Verkstad en voor een deel ook gebouwd. De productie is later overgenomen door Bombardier Transportation Werk Hennigsdorf.

Het doel van deze studie was het bepalen of een breder treinstel de beste manier was tot het verhogen van de capaciteit. Uit een proefopstelling bleek dat het mogelijk was 5 personen op een rij de plaatsen zonder dat dit ten koste van het comfort zou gaan. De breedte van het treinstel is 3450 mm. Bij het type X2 (X2000) is deze breedte 3050 mm. De Regina was oorspronkelijk ontwikkeld voor het regionaal personenvervoer. Drie van de vier draaistellen werden van aandrijving met draaistroommotoren voorzien.

Alle treinstellen behalve de treinstellen van Västtrafik (11) zijn eigendom van het verhuurbedrijf AB Transitio.

Constructie en techniek bewerken

 
Lift in de lage stand
 
Lift in de hoge gedraaide stand

Het treinstel is opgebouwd uit een aluminium frame. Typerend aan dit treinstel is door de toepassing van Scharfenbergkoppeling. Deze treinen kunnen tot drie stuks gecombineerd rijden. De treinen zijn uitgerust met luchtvering.

De treinen hebben in het front een contactdoos voor de treinverwarming. Hierbij kan de treinverwarming ook werken als de trein door een locomotief getrokken wordt. In het omhulsel rond de koppeling zorgt een verwarmingselement voor een goede werking in de winter. (zie foto)

Een lagevloerbalkon is bedoeld om rolstoelen naar een plaats op de hoge vloer in de trein te brengen. Op dit balkon bevindt zich een speciale lift met draaiplateau. De lift werkt automatisch en draait automatisch 90° om er af te kunnen rijden.

Onderverdeling bewerken

X50 bewerken

Het treinstel van het type X50 heeft alleen 2e klas. Maximumsnelheid 200 km/h.

X51 bewerken

Het treinstel van het type X51 heeft 1e en 2e klas, in sommige treinen alleen 2e klas. Maximumsnelheid 180 km/h.

X52 bewerken

Het treinstel van het type X52 heeft 1e en 2e klas. Maximumsnelheid 200 km/h.

X53 bewerken

Het treinstel van het type X53 heeft alleen 2e klas. Maximumsnelheid 180 km/h.

X54 bewerken

Het treinstel van het type X54 heeft alleen 2e klas. Maximumsnelheid 200 km/h.

X55 bewerken

  Zie SJ X55 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het treinstel van het type X55 zal in de toekomst voor Intercitydiensten gebruikt worden en krijgt de naam Alfa.

Aanduiding en namen bewerken

De aanduiding X5x-2 staat voor een trein met twee rijtuigen, X5x-3 staat voor een trein met drie rijtuigen.

Enkele Zweedse treinstellen kregen namen van bekende personen;

  • Skånetrafiken (Pågatåg verzorgd door: Arriva) – Skånebanan
  • kleur: blauw/witte,
    • X52-2 9035
    • X52-2 9036
    • X52-3 9044
    • X52-3 9043
  • SJ (Hallsberg – Uppsala)
  • kleur: blauw/wit
    • X52-2 3276
    • X52-2 9038
  • Trafik i Mälardalen (TiM) (SJ)
  • kleur: blauw/wit
    • X50-2 9001 Stångjärnshammare
    • X50-2 9002 Hyttan
    • X50-2 9003 Järnet
    • X50-2 9004 Misteln
    • X52-2 9033
  • Tåg i Bergslagen (Tågkompaniet)
  • kleur: rood/wit,
    • X54-2 3246 Silvret
    • X54-2 3247 Västman
    • X51-2 3248 Joe Hill
    • X51-2 3249 Bo Setterlind
    • X51-2 3250 Torsten Ehrenmark
    • X51-2 3251 Kata Dalström
    • X51-2 3252 Agnes von Krusenstjerna
    • X51-2 3253 Christopher Polhem
    • X51-2 3254 Dahl Erik Olsson
    • X51-2 3255 Ronald Pettersson
    • X51-2 3256 Charlie Norman
    • X51-2 3257 Ernest Cassel
    • X51-2 3258 Wilhelmina Skog
    • X51-2 3259 Maria Lang
    • X54-2 3287 Putte Wickman
    • X54-2 3288 Anders Zorn
  • Upptåget, Upplands Lokaltrafik (DSB Uppland)
  • kleur: rood/wit,
    • X50-2 9033
    • X52-2 9051
    • X52-2 9052
    • X50-2 9053
    • X50-2 9054
    • X50-2 9055
    • X50-2 9063
    • X50-2 9064
    • X50-2 9065
  • X-Tåget, X-Trafik (Tågkompaniet)
  • kleur: rood/wit,
    • X51-2 203 Ljusnan
    • X51-2 204 Bönan
    • X51-2 205 Lingan
    • X51-2 206 Dellensjöarna
    • X51-2 207 Voxnan
    • X50-2 208 Ljungan
  • Västtrafik (verzorgd door: SJ)
  • kleur: geel/wit,
    • X53-3 3262
    • X53-3 3263
    • X53-3 3264
    • X53-3 3265
    • X53-3 3266
    • X53-3 3267
    • X50-2 3289
    • X50-3 3290
    • X50-3 3291
    • X50-3 3292
    • X50-3 3293
    • X50-3 3294
    • X50-3 3295
    • X50-3 3296
    • X52-2 9017 (ex-Veolia ingezet als Norrskenan, origineel nummer 3261 van AB Transitio)
  • Värmlandstrafik (Merresor)
  • kleur: geel/groen,
    • X53-2 9048 (fd 3284)
    • X53-2 9049 (fd 3285)
    • X53-2 9050 (fd 3286)
    • X52-2 9066
    • X52-2 9067
  • Veolia TransportMittnabotåget
  • kleur: blauw/witte,
    • X52-2 9034 (Mittnabotåget)
  • Arriva-dochterBotniatågNorrtåg,
  • kleur: blauw/witte,
    • X52-2 9062 Gröna tåget
    • X52-2 9042 (ex-Mittnabotåget, van Connex)

Literatuur bewerken

  • Spoorwegen; diverse jaargangen. Gerrit Nieuwenhuis, Richard Latten. Uitgeverij de Alk BV, Alkmaar.
  • Tore Nordin: Svenska elmotorvagnar, uitgave Svenska Järnvägsklubben, 2003

Zie ook bewerken

Foto's bewerken

Zie de categorie SJ X50 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.