Ridderorden in Joegoslavië

Wikimedia-lijst

De federatieve staat Joegoslavië is na de Eerste Wereldoorlog uit Servië, Montenegro en geannexeerde Oostenrijkse en Hongaarse gebieden gevormd. Een aantal Servische ridderorden werden ook Joegoslavische orden.

Na de Tweede Wereldoorlog en de val van de monarchie werd Joegoslavië een volksrepubliek. De volksrepubliek heeft de oude ridderorden afgeschaft en orden naar het model van de socialistische orden ingesteld. Zoals in veel zaken volgde Tito ook hierin zijn eigen weg en de Joegoslavische orden zijn dan ook geen slaafse navolgingen van de Russische voorbeelden al speelden sterren ook hier een grote rol.

Ridderorden van Servië bewerken

 
Wapen

Servië bezat als vorstendom en koninkrijk eigen ridderorden. In 1919 werd het deel van het Koninkrijk van Serven, Kroaten en Slovenen. Na het uiteenvallen van de Joegoslavische federatie in 2006 heeft het land weer eigen ridderorden. Deze lijst noemt ook een middeleeuwse ridderlijke orde waarin Servische en Hongaarse edellieden verenigd waren.

Late middeleeuwen tot 1459

Het Vorstendom Servië 1804 - 1878

Het koninkrijk Servië 1878 - 1919

Na een drietal jaren het Koninkrijk van Serven, Kroaten en Slovenen geweest te zijn dwong een politieke crises de koning ertoe om het Koninkrijk Joegoslavië te stichten. Het koninkrijk dat formeel tot 1945 bestaan heeft hield de Servische ridderorden aan en stichtte een nieuwe ridderorde.

Het Koninkrijk Joegoslavië 1929 - 1945

Het Vorstendom en Koninkrijk van Montenegro bewerken

 
Wapen

Het Koninkrijk van Serven, Kroaten en Slovenen en het Koninkrijk Joegoslavië bewerken

Na de annexatie van Montenegro en enorme Oostenrijkse en Hongaarse gebieden na het Verdrag van Saint-Germain heeft het land waarvan Servië de kern was een aantal jaren deze naam gedragen. Het koninkrijk gebruikte de Servische ridderorden en heeft geen orden ingesteld, In 1929 werd het Koninkrijk omgedoopt in "Koninkrijk Joegoslavië".

Orden tijdens de Tweede Wereldoorlog bewerken

 
Wapen

De "Onafhankelijke Staat Kroatië" was in de Tweede Wereldoorlog een door Dr. Pavelic geregeerde fascistische satellietstaat van het Duitse Rijk. De Ustašabeweging vormde de regering en stelde een aantal onderscheidingen en ridderorden in waaronder

Bijna vijftig jaar na de val van het fascistische Kroatië werd een nieuwe republiek gesticht die zich op 25 juni 1991 als Republiek Kroatië losmaakte van Joegoslavië.

De republiek Joegoslavië bewerken

 
Wapen van de Federale Volksrepubliek

De communistische staat onder leiding van Tito heette van 1943 tot 1945 de Federale Democratische Republiek van Joegoslavië, van 1945 tot 1963 de Federale Volksrepubliek van Joegoslavië en van 1963 tot 1992 de Socialistische Federale Republiek van Joegoslavië. Voor het decoratiestelsel heeft dit geen grote gevolgen gehad.

Deze onderscheiding werd in 1945 aan Maarschalk Tito verleend Gouden Lauwerkrans

De onderscheiding werd aan Maarschalk Tito verleend met Gouden Lauwerkrans 1960

De onderscheiding werd in 1945 aan Maarschalk Tito verleend met een Gouden Ster

De onderscheiding werd in 1945 aan Maarschalk Tito verleend met Gouden Lauwerkrans

De opvolgerstaten van Joegoslavië bewerken

Zoals Joegoslavië in een bloedige oorlog, waarin het heel Europa meesleepte, ontstond is het ook in een oorlog ten onder gegaan. De republieken die zich losmaakten stichtten hun eigen orden maar de "romp", in eerste instantie Servië, Kosovo en Montenegro, eerst de Federale Republiek Joegoslavië, later de Federale Republiek Servië en Montenegro, hield een aantal Joegoslavische orden aan. Later scheidden eerst Montenegro en later ook Kosovo zich af van Servië. De toestand van de Joegoslavische orden werd daardoor onduidelijk. Voor de ridderorden van de republieken die zich los maakten van de federatie, zie:

De Federale Republiek Joegoslavië bewerken

 
Wapen

Deze republiek, de vanuit Belgrado geregeerde stomp van het oude Joegoslavië heeft een aantal oude ridderorden aangehouden en nieuwe orden gesticht. De republiek werd in 2003 ontbonden. Servië en Montenegro gingen hun eigen weg.

Een voortzetting van de oude door Tito ingestelde orde.

Een voortzetting van de oude door Tito ingestelde orde.

Een voortzetting van de oude door Tito ingestelde orde.

De Republiek Servië en Montenegro bewerken

De Republiek Servië bewerken

 
Wapen

Ridderorden van Montenegro bewerken

 
Wapen

De Republiek Montenegro ontstond toen het Montenegrijnse parlement het land op 3 juni 2006 onafhankelijk verklaarde, De confederatie van twee deelstaten, onder de naam Servië en Montenegro, het restant van Joegoslavië, werd zo ontbonden.

In 2007 werden weer eigen onderscheidingen ingesteld.

Ridderorden van Kroatië bewerken

 
Wapen

Kroatië verklaarde zich op onafhankelijk van de Joegoslavische federatie. De Kroatische regering viel terug op de rijke geschiedenis van het land en de ook al door de fascistische Onafhankelijke Staat Kroatië gebruikte vormen om ridderorden te benoemen en vorm te geven.

Ridderorden van Bosnië en Herzegovina bewerken

 
Een oud wapen van vóór 1914.
 
Wapen sinds 1995.
 
Federatie van Bosnië en Herzegovina
 
Wapen van Srpska

Bosnië en Herzegovina, een staat bestaande uit de landstreken Bosnië en Herzegovina, is als zelfstandige republiek ontstaan door uiteenvallen van het voormalige Joegoslavië.

Als stichtingsdag geldt de 5e april 1992.

Na het uitroepen van de onafhankelijkheid in april 1992 brak de Bosnische Oorlog uit, die na internationaal ingrijpen in 1995 eindigde met het verdrag van Dayton. Sindsdien is het land verdeeld in twee entiteiten: De Federatie van Bosnië en Herzegovina (Federacija Bosna i Hercegovina), en een Servische entiteit: de Servische Republiek (Republika Srpska).

In deze laatste is Banja Luka de belangrijkste stad, grondwettelijk is Sarajevo de hoofdstad. Naast de voornoemde twee deelrepublieken is er het federaal district Brcko.

Er zijn federale ridderorden maar ook de twee deelrepublieken hebben tijdens de oorlog tal van onderscheidingen ingesteld.

Het land is door de bepalingen van het verdrag van Dayton verdeeld in de Federatie van Bosnië en Herzegovina, de Servische Republiek of "Republika Srpska" en het Federaal District Brcko. Van deze staatsrechtelijke "entiteiten" heeft in ieder geval de republiek Srpska eigen ridderorden.

Ridderorden van Slovenië bewerken

 
Wapen

Ridderorden van Macedonië bewerken

 
Wapen