Rent (musical)

Rent
	Rent bij de David Nederlander Theatre in Manhattan
Muziek	Jonathan Larson
Teksten	Jonathan Larson
Boek	Jonathan Larson
Gebaseerd op	Giacomo Puccini opera La Bohème
Première	1996
Laatste voorstelling	7 september 2008
Genre	rockmusical
	IBDB-profiel
Portaal	Musical

Rent is een Amerikaanse rockmusical, gecreëerd door Jonathan Larson. Het is losjes gebaseerd op de opera La bohème van Giacomo Puccini. De première vond plaats op 13 februari 1996 in New York bij de New York Theatre Workshop. Hierna werd de musical op Broadway uitgebracht op 29 april 1996. Er zijn sindsdien meer dan 4000 optredens geweest. De musical gaat over een groep jonge artiesten en muzikanten die moeten zien te overleven in Alphabet City tijdens de aids-epidemie begin jaren 90.

Rent was een van de eerste musicals waar homoseksuele, biseksuele, lesbische en transeksuele personages in voorkomen.

Het album van de cast is het bestverkochte album van een Amerikaanse musical sinds 30 jaar.^{[(sinds) wanneer?]}

Ontstaan bewerken

Toneelschrijver Billy Aronson wilde in 1988 een musicalversie van Puccini's La bohème over het hedendaagse New York. In 1989 kwam de 29-jarige componist Jonathan Larson in contact met Aronson over dit project. Samen componeerden ze een paar liedjes. Larson kwam later met het idee om de musical Rent te noemen. Aronson was hier niet blij mee.

Larson vroeg in 1991 aan Aronson om de volle rechten over Rent te krijgen. Hij wilde er een rockopera van maken. Ze kwamen tot de conclusie dat als de musical Broadway zou bereiken, dat Aronson weer deel nam aan de musical.

Larson zou nooit het succes van Rent meemaken. Hij stierf op 25 januari 1996, slechts een paar uren na zijn eerste interview over Rent, dat niet veel later de lucht in zou gaan. De eerste preview zou die dag ook plaatsvinden. Die ging niet door.

De première kwam enkele dagen later en werd onmiddellijk een enorm succes. Toen de show nog off-Broadway was, hadden alle optredens een volle zaal. Vanwege de populariteit verhuisde de musical op 29 april 1996 naar Broadway.

Inspiratie bewerken

Larsons inspiratie voor Rent kwam, behalve van de opera La bohème, nog van verscheidene bronnen. Vele karakters waren gebaseerd op de personages uit La bohème. De epidemie van tuberculose in La bohème, werd in Rent vervangen door aids. Parijs is vervangen voor East Village en in Rent speelt de musical zich af aan het eind van de twintigste eeuw. De namen van de karakters komen ook overeen met de personages uit La bohème:

Mimi Marquez (een danser met hiv) heet in La bohème ook Mimi (een naaister met tuberculose).
Mark Cohen (een filmmaker) heet in La bohème Marcello (een schilder).
Roger Davis (een muzikant) heet in La bohème Rodolofo (een dichter).
Maureen Johnson (een artiest die optreedt) heet in La bohème Musetta (een zangeres).
Angel Dumott Schunard (een drummer) heet in La bohème Schaunard (een muzikant)
Tom Collins (een leraar in de filosofie) heet in La bohème Colline (een filosoof)
Joanne Jefferson (een advocaat) heet in La bohème Alcindoro (een staatsraadslid)
Benjamin 'Benny' Coffin III (een huisbaas) heet in La bohème Benoit (een huisbaas).

Ook het liedje Light My Candle is vergelijkbaar met Musetta's Waltz, een liedje uit La bohème. Net zoals dat Take Me or Leave Me lijkt op Quando M'en Vo' Soletta uit La bohème.

Rent heeft ook autobiografische stukken van Larson zelf. Zo leefde Larson zelf jarenlang als een verhongerde artiest in New York. Ook deelt hij zijn ambities en angsten met de personages uit Rent. Daarnaast verloor ook Larson zijn vriendin aan een andere vrouw, net zoals dat Mark zijn vriendin Maureen verliest als zij Joanne als levenspartner wil.

De rel aan het einde van de eerste akte, is gebaseerd op een waargebeurde rel in Tompkins Square Park in de jaren 80.

Schrijfster Sarah Schulman vertelde ooit dat Larson ook ideeën stal uit haar boek People In Trouble.

Verhaal bewerken

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

De musical volgt, gedurende een jaar lang, het leven van acht vrienden die in New York wonen. De mensen moeten hier zien te overleven, terwijl ze worstelen met relaties, liefde, het verlies, creativiteit en aids. De hoofdpersonen:

Mark Cohen, een man die documentaires maakt.
Mimi Marquez, een stripper en tevens een heroïneverslaafde. Ze is verliefd op Roger.
Roger Davis, een muzikant die net een heroïneverslaving achter de rug heeft. Hij is de huisgenoot van Mark.
Angel Dumott Schunard, een travestiet en muzikant. Angel heeft een relatie met Tom.
Joanne Jefferson, een lesbische, serieuze advocate. Ze heeft een relatie met Maureen.
Tom Collins, een homoseksuele leraar in de hedendaagse filosofie. Hij is een anarchist en heeft een relatie met Angel.
Maureen Johnson, een biseksuele artieste die een relatie heeft met Joanne. Mark is haar ex-vriend.
Benjamin "Benny" Coffin III, de huisbaas van Mark, Roger en Mimi.

Akte 1 bewerken

Mark, een filmmaker, besluit een documentaire zonder script te maken over zijn vrienden op kerstmis in zijn loft. Terwijl hij filmt hoe zijn vriend en huisgenoot Roger op zijn gitaar speelt, belt zijn moeder. Ze vertelt hem dat hij zich niet druk moet maken over Maureen, die hem gedumpt heeft voor een vrouw. Ondertussen bezoekt Tom Collins, een voormalige professor in de filosofie, hen. Voordat hij het huis kan bereiken wordt hij aangevallen door criminelen. Hij wordt op straat overgelaten aan zijn lot. Benny belt hierna aan bij Mark en Roger en breekt zijn belofte om hun gratis in een huis te laten wonen, door naar de huur te vragen, wetend dat ze het niet hebben. Hierna hebben ze geen stroom meer. Ze klagen over hun armoedige leven en zijn gefrustreerd, omdat ze geen inspiratie kunnen vinden voor een nieuw project in hun artistieke leven. Ondertussen heeft Joanne, de nieuwe vriendin van Maureen, problemen met het maken van de kapotte elektronica voor Maureens protest later die avond, waar ze zal klagen over Benny's plan om openbare gelegenheden te bouwen, waar op dit moment veel dakloze mensen hun onderdak vinden. Maureen gaat tegen Joannes wensen in en belt Mark om te vragen of hij Joanne wil helpen met het maken van elektronica. Mark, die nog altijd een zwak heeft voor Maureen, weigert niet.

Terug op de straat, ontdekt Angel, een drummer, dat Collins gewond op straat ligt en hij helpt hem. Ze voelen zich al gauw tot elkaar aangetrokken. Ook blijken ze beiden aids te hebben. Ondertussen vraagt Mark Roger mee naar het protest van Maureen, in de poging om hem uit huis te krijgen. Roger is nog altijd gedeprimeerd sinds de zelfmoord van zijn vriendin April. Hierna herinnert hij Roger eraan om zijn AZT te nemen. Hiermee maakt hij het publiek duidelijk dat Roger besmet is met hiv. Ook wordt duidelijk dat April zelfmoord pleegde toen ze erachter kwam dat ook zij besmet was met hiv. Als Mark weggaat, zingt Roger nog dat hij niet dood wil gaan voordat hij nog een mooi nummer heeft gezongen. Niet veel later krijgt hij bezoek van Mimi, een buurvrouw. Mimi is een 19-jarige heroïneverslaafde S&M-danseres bij een nachtclub. Ze vraagt aan Roger of hij een lucifer heeft voor haar kaars. Ze heeft namelijk ook geen elektriciteit meer. Eigenlijk deed ze dit alleen om te flirten. Roger wordt succesvol verleid, maar twijfelt, omdat dit de eerste romantische situatie is waar hij in terechtkomt sinds de dood van April.

Collins komt eindelijk aan bij het huis van Mark en Roger aan. Hij stelt Angel, die nu eruitziet als een travestiet, aan de mannen voor. Als hij een smak geld laat zien en ze vragen hoe hij dit verdiende, vertelt hij dat een vrouw hem betaalt heeft de drums te spelen, zodat een hondje uit een raam op een hoge verdieping zou springen. Niet veel later komt ook Benny. Hij vertelt dat ze weer gratis in het huis mogen wonen als ze Maureen overhalen om haar protest af te gelasten. Mark weigert en nadat hij weg is nodigen Angel en Collins Mark en Roger uit om mee te gaan naar Life Support, een lokale groep voor mensen die besmet zijn met hiv. Bij Life Support is het de bedoeling dat ze hier elkaar steunen. Roger slaat het aanbod af en Mark verzekert Angel en Collins dat hij zal komen nadat hij Maureen heeft geholpen.

Mark is nu onderweg om Maureens elektronica te repareren en ontmoet hier Joanne op een ongemakkelijke manier. Ze komen in de overeenstemming dat uitgaan met de ontrouwe Maureen, hetzelfde is als het dansen van een moeilijke tango. Hierna worden Mark en Joanne vrienden. Vervolgens gaat Mark, zoals beloofd, naar de bijeenkomst van Life Support. Ondertussen gaat Mimi naar Rogers appartement en vraagt hem mee uit. Roger is bang om uit te gaan met een heroïneverslaafde (aangezien dit de manier was waarop Roger hiv kreeg) en stuurt haar weg nadat hij tegen haar schreeuwt. Als ze verdrietig het appartement verlaat, verandert Roger van gedachten.

Nadat de vrienden weggaan van Life Support, helpen ze een oude dakloze vrouw als ze op elk moment in elkaar geslagen kan worden door twee politiemannen. De vrouw wordt hierna boos op hun, omdat ze artiesten zijn. Terwijl ze verbaasd weglopen, fantaseert Collins over een ideaal leven in Santa Fe. Terwijl Mark weggaat om Roger te overhalen naar Maureens protest te gaan, zingen Collins en Angel een liedje over dat ze het perfecte koppel zijn. Joanne maakt zich gereed voor Maureens protest en haar volgende zaak en Roger biedt zijn excuses aan aan Mimi. Hij vraagt haar mee uit naar Maureens protest.

Tijdens Maureens protest, wordt Benny afgekraakt en zijn alle vrienden aanwezig. Het protest eindigt in een rel, dat Mark allemaal opneemt met zijn camera. Een lokale station koopt zijn opnames. Hierna gaat de groep naar de Life Café, een restaurant. Hier treffen ze Benny en zijn investeerder aan. Benny neemt het protest en de bohémienlevensstijl van de groep in de zeik, waardoor de aanwezige bohemiens opstaan en hun uitgesproken mening duidelijk maken (La vie Bohème). We ontdekken hier ook dat Mimi ooit een relatie had met Benny en Joanne betrapt Maureen op het zoenen met Mark. Als Mimi's wekker afgaat om haar AZT te nemen, ontdekken Roger en Mimi van elkaar dat ze beiden besmet zijn met het hiv. Hierna beginnen ze een relatie. Joanne, die wegstormde nadat ze Maureen zag zoenen met Mark, komt terug om het uit te maken met Maureen. Ze informeert de groep dat alle daklozen weigeren weg te gaan van de verlaten plekken waar ze verblijven, terwijl er aanwezigheid van de politie is.

Akte 1 sluit met een zoen van Mimi en Roger.

Akte 2 bewerken

De cast van Rent zingt Seasons of Love (2005)

Door het protest van Maureen is het gebouw van Mimi, Mark en Roger gesloten. Op oudejaarsavond proberen ze, met hulp van de groep, binnen te breken. Mimi belooft dat ze de heroïne zal opgeven en terug zal gaan naar school. Joanne en Maureen besluiten opnieuw een relatie aan te gaan. Alle koppels zijn nu gelukkig. Als ze het huis binnenbreken, wordt duidelijk dat Alexi Darling, een werknemer bij een tijdschrift, op zijn antwoordapparaat een bericht heeft achtergelaten waarin ze hem een contract aanbiedt. Terwijl de groep Nieuwjaar viert, stormt Benny binnen. Hij vraagt aan Mark of hij Benny wil opnemen in zijn film. De groep wordt boos en beschuldigt Benny ervan dat hij alleen aandacht wil. Benny vertelt hierna dat Mimi naar zijn huis kwam om hem over te halen Mark en Roger weer huurvrij in hun appartement te laten wonen. Mimi ontkent alles, maar Roger wordt gekwetst. Angel kalmeert iedereen, maar ook Mimi is nu gekwetst en krijgt weer een heroïneverslaving.

Op Valentijnsdag, als Maureen en Joanne zich gereed maken voor een volgend protest, krijgen ze ruzie en maken het opnieuw uit. Ondertussen gaat Mimi laat uit om stiekem drugs te kopen, waardoor Roger het idee krijgt dat ze laat het huis uit gaat om zo naar Benny te kunnen gaan. Ook met Angel gaat het slecht. Hij wordt steeds zieker en overlijdt, ondanks Collins' pogingen om hem in leven te houden. Het hart van Collins is gebroken en hij zingt op Angels begrafenis dat zijn liefde voor hem nooit weg zal gaan. De groep komt nu weer terug om te rouwen om Angel. Mark is bang dat al zijn vrienden dood zullen gaan aan aids en accepteert eindelijk Alexi's contract. Roger kondigt aan dat hij zal vertrekken naar Santa Fe. Als Collins ontdekt dat iedereen ruzie maakt op de begrafenis van Angel, wordt hij boos. Hij zegt dat iedereen zich moet schamen en dat Angel de groep heeft helpen geloven in de liefde. Maureen en Joanne krijgen weer een relatie, maar tussen Roger en Mimi komt het niet goed. Mimi lijkt nu wat te krijgen met Benny. Mark en Roger krijgen ruzie, omdat Mark het niet leuk vindt dat Roger zal gaan vertrekken. Roger beschuldigt Mark dat zijn leven nep is en Mark schreeuwt tegen Roger dat hij vlucht omdat hij het niet aankan Mimi achteruit te zien gaan. Roger schrikt als hij ontdekt dat Mimi alles heeft gehoord. Ze komt opnieuw in een kwetsbare situatie terecht en Roger stormt opnieuw weg. Hierna betaalt Benny geld voor een afkickkliniek.

Roger komt terug uit Santa Fe als hij zich realiseert dat hij niet kan leven zonder Mimi. Als hij Mark weer ziet, krijgen ze beiden inspiratie voor hun werk. Zo komt Roger eindelijk op met een liedje: Rogers liedje zal over Mimi gaan en Marks film zal een ode aan Angel worden. Roger ontdekt dat het slecht gaat met Mimi en op punt staat dood te gaan, laat hij haar merken dat hij bij haar blijft staan. Hierna zoent ze Roger en lijkt nu te overlijden. Ze ligt even bewusteloos, maar komt een paar seconden later weer bij. Ze vertelt het licht te hebben gezien en dat Angel haar tegenhield. Ze omhelst Roger.

Producties bewerken

In de Verenigde Staten bewerken

Er zijn drie belangrijke tours geweest in Amerika. De Angel Tour en Benny Tour kwamen vlak nadat de musical op Broadway werd gelanceerd. Onlangs vond er nog een tour plaats, In Canada vond ook een tour plaats; de Collins Tour.

De Angel Tour begon in november 1996 in Boston. Vervolgens ging deze door naar Saint Paul, Minnesota, Washington D.C., Chicago, Detroit, Cleveland, Philadelphia, Baltimore, Salt Lake City, Denver, Los Angeles en uiteindelijk San Francisco. Het duurde tot en met september 1999. Acteurs die meededen aan deze tour, waren Simone, Manley Pope, Christian Anderson, Carrie Hamilton, Amy Spanger, Cheri Smith, Julie Danao, Sylvia MacCalla, Kamilah Martin, Dan Robbins, Luther Creek, Kristoffer Cusick, Tony Vincent en Shaun Earl.

De Benny Tour begon in mei 1997 in Los Angeles met Neil Patrick Harris als Mark. Deze tour was kleiner en minder spectaculair dan de Angel Tour. Andere castleden, waren Curtis Cregan, Dana Dawson, d'Monroe, Yassmin Alers en Wilson Cruz.

Tiende verjaardag bewerken

Op 24 april 2006 kwam de originele cast van de musical terug voor een eenmalige optreden. Dit optreden bracht meer dan $2.000.000 op voor verscheidene goede doelen.

Nederlandstalige producties bewerken

In het seizoen 2000 / 2001 was Rent te zien in de Nederlandse theaters in een productie van Joop van den Ende Theaterproducties. De musical ging in première op 3 oktober 2000 in de Stadsschouwburg in Amsterdam en beleefde zijn laatste voorstelling op 20 mei 2001 in Koninklijk Theater Carré. De vertaling werd verzorgd door Daniël Cohen. De cast bestond uit:

Acteur	Personage
Jim de Groot, Tino Bos	Roger Davis
Gino Emnes	Benjamin Coffin III
Casey Francisco, Karina Mertens	Joanne Jefferson
Edwin Jonker, Stephen Stephanou	Tom Collins
Nurlaila Karim, Cyrille van Hoof	Mimi Marquez
Tom Van Landuyt, Jurgen Stein	Mark Cohen
Stefan Swinkels, Kok Hwa Lie	Angel Dumott Schunard
Ellis van Laarhoven, Saskia Kikkert	Maureen Johnson

Nurlaila Karim, Ellis van Laarhoven en Edwin Jonker wonnen voor hun acteerprestaties een John Kraaijkamp Musical Award.

In februari 2015 was een nieuwe bewerking van Daniel Cohens vertaling te zien in het M-Lab in Amsterdam. Daniel Cohen tekende zelf voor de regie. De productie ging op 14 februari 2015 in première. Op 8 oktober 2015 ging de productie in reprise, ook in het M-Lab in Amsterdam. De rollen van Maureen en Collins werden vervangen. Vanaf het najaar 2016 ging de musical als reizende productie door Nederland. De cast bestond uit:

Acteur	Personage
Roger Davis	Ruud van Overdijk	Ruud van Overdijk
Benjamin Coffin III	Amir Vahidi	Lars Mak
Joanne Jefferson	Jeske van de Staak	Jeske van de Staak
Tom Collins	John ter Riet / Jeroen Robben	Ivo Chundro
Mimi Marquez	Li-Tong Hsu	Rosa da Silva
Mark Cohen	Maarten Smeele	Karel Simons
Mark Cohen anno 2015	Jim de Groot	Karel Simons
Angel Dumott Schunard	Mitch Wolterink	Mitch Wolterink
Maureen Johnson	Renée de Gruijl / Desi van Doeveren	Renée de Gruijl

Prijzen bewerken

Tony Awards bewerken

Rent werd in 1996 10 keer genomineerd voor een Tony Award. De musical won er vier (de gewonnen prijzen zijn vetgedrukt):

Andere prijzen bewerken

De musical werd in 1996 ook genomineerd voor de volgende prijzen (de gewonnen prijzen zijn vetgedrukt):

Pulitzer Prize for Drama
Drama Desk Award Outstanding Musical
Drama Desk Award Outstanding Book
Drama Desk Award Outstanding Actor in a Musical: Adam Pascal
Drama Desk Award Outstanding Actress in a Musical: Daphne Rubin-Vega
Drama Desk Award Outstanding Featured Actor in a Musical: Wilson Jermaine Heredia
Drama Desk Award Outstanding Director of a Musical: Michael Greif
Drama Desk Award Outstanding Orchestrations: Steve Skinner
Drama Desk Award Outstanding Lyrics
Drama Desk Award Outstanding Music
Drama Desk Award Outstanding Costume Design: Angela Wendt
Theater World Award for Outstanding New Talent: Adam Pascal
Theater World Award for Outstanding New Talent: Daphne Rubin-Vega
New York Drama Critics Circle Award for Best Musical
Outer Critics Circle Award for Best Off-Broadway Musical
Drama League Award for Best Musical
Obie Award for Outstanding Book, Music, and Lyrics
Obie Award for Outstanding Direction: Michael Greif
Obie Award for Outstanding Ensemble Performance

Culturele impact bewerken

Rent heeft een groot aantal fans, die zichzelf RENT-heads noemen. De benaming is een referentie naar de mensen die voor het loket sliepen om de volgende dag kaartjes met $20 korting te kunnen aanschaffen. Het is tevens een doorverwijzing naar iedereen die van de musical houdt.

Het liedje Seasons of Love werd later bekend als een popliedje.

Insluiting in de popcultuur bewerken

Er zijn veel referenties of parodieën op Rent. Enkele televisieseries waarin dit voorkwam, zijn The Simpsons, Family Guy, Friends, Will & Grace en Felicity.

In de film Team America: World Police komt de musical Rent voor als parodie.

Bezetting bewerken

Originele Broadwaybezetting bewerken

Acteur	Personage
Adam Pascal	Roger Davis
Anthony Rapp	Mark Cohen
Jesse L. Martin	Tom Collins
Taye Diggs	Benjamin Coffin III
Fredi Walker	Joanne Jefferson
Wilson Jermaine Heredia	Angel Dumott Schunard
Daphne Rubin-Vega	Mimi Marquez
Idina Menzel	Maureen Johnson
Kristen Lee Kelly	Marks moeder & anderen
Byron Utley	Mr. Jefferson, solist #2, Caroler, een pastoor & anderen
Gwen Stewart	Mrs. Jefferson, solist #1, vrouw met tassen & anderen
Timothy Britten Parker	Gordon, de Man, Mr. Grey & anderen
Gilles Chiasson	Steve, Man met Squeegee, een kelner & anderen
Rodney Hicks	Paul, agent & anderen
Aiko Nakasone	Alexi Darling, Rogers moeder & anderen

Understudy's

Huidige Broadwaybezetting^{[(sinds) wanneer?]} bewerken

Acteur	Personage
Tim Howar	Roger Davis
Christopher J. Hanke	Mark Cohen
Troy Horne	Tom Collins
D'Monroe	Benjamin Coffin III
Tonya Dixon	Joanne Jefferson
Justin Johnston	Angel Dumott Schunard
Jaime Lee Kirchner	Mimi Marquez
Nicolette Hart	Maureen Johnson

Understudy's

Bekende (voormalige) castleden bewerken

Rent had vaak castleden die erg bekend waren in de media:

Acteur	Personage
Melanie Brown	Mimi
Wilson Cruz	Angel
Frenchie Davis	Mrs. Jefferson, Vrouw met Tassen & Anderen
Joey Fatone	Mark
Neil Patrick Harris	Mark
Drew Lachey	Mark
Karen Joy Morris	Mimi
Nicole Scherzinger	Maureen
Vanessa Anne Hudgens	Mimi
Will Chase	Roger
Tracie Thoms	Joanne

Album bewerken

Het castalbum van de musical werd op 27 augustus 1996 uitgebracht en bevat de stemmen van de originele Broadway-acteurs:

Disc 1 bewerken

Tune Up #1
Voice Mail #1
Tune Up #2
Rent
You Okay Honey?
Tune Up #3
One Song Glory
Light My Candle
Voice Mail #2
Today 4 U
You'll see
Tango: Maureen
Life support
Out tonight
Another Day
Will I?
On the Street
Santa Fe
I'll cover you
We're Okay
Christmas Bells
Over the Moon
La Vie Bohème A
I Should tell you
La Vie Bohème B

Disc 2 bewerken

Seasons Of Love
Happy New Year
Voice Mail #3
Happy New Year B
Take Me Or Leave Me
Seasons Of Love B
Without You
Voice Mail #4
Contact
I'll Cover You - Reprise
Halloween
Goodbye Love
What You Own
Voice Mail #5
Finale A
Your Eyes
Finale B
Seasons of Love

Films bewerken

Een verfilming van de musical werd uitgebracht in 2005 onder regie van Chris Columbus, waarin de originele castleden opnieuw te zien waren in hun oude rollen. Alleen Mimi en Joanne werden door andere acteurs gespeeld. Rosario Dawson speelde de rol van Mimi en Tracie Thoms was te zien als Joanne. De soundtrack is uitgebracht in twee versies, een enkele cd met een selectie van 17 nummers en een 2-cd editie met 28 nummers. In 2006 is deze verfilming ook op dvd uitgebracht.
De laatste voorstelling op Broadway, 7 september 2008, is ook verfilmd. In 2009 is deze film ook op dvd uitgebracht.

Externe links bewerken

Rent Musical op Broadway.com (gearchiveerd op archive.org)
Rent op de Internet Broadway Database
Rent Musical Album op Amazon.com