Recitatie (algemeen)

algemeen

Recitatie is de mondelinge voordracht van een tekst, zoals een gedicht, gebed of proza. In passiespelen en opera's is het een combinatie van zingen en spreken.

Toelichting bewerken

Recitaties worden doorgaans in een verhalende, verheven of specifiek muzische voordrachtstijl uitgevoerd, met als doel de luisteraar met de aangeboden tekst te boeien of te informeren.

Het voordragen van de tekst kenmerkt zich daarbij doorgaans door een niet te snelle stem, een wat luidere klanksterkte dan de normale spreekstem, gebruik van het ritme in een tekst, rekening houdend met de ruimte waarin gereciteerd wordt (kerk, zaal, theater, auditorium, open lucht) en met de afstand tot de toehoorders, nadruk op alliteraties in de tekst, nadruk op de beklemtoonde tekstdelen of belangrijke woorden, gebruik van getimede pauzes en aandacht voor leestekens in de tekst. Soms gebruikt men een hulpmiddel als een microfoon of megafoon om voldoende hoorbaar te kunnen reciteren.

Preekgestoeltes in een kerk zijn gebouwd om de recitaties van de dominee of predikant te projecteren in de richting van de toehoorders. Ook het feit dat degene die reciteert op een verhoging of podium staat, helpt vaak de aandacht op de recitant te vestigen. In amfitheaters kan een recitatie de achterste rijen van het publiek makkelijker bereiken doordat de klank door het podium in de richting van de toehoorders wordt versterkt.

Veel teksten zijn op rijm gezet om gemakkelijker onthouden en gereciteerd te kunnen worden. De versvoet helpt daarbij tevens om de cadans van de recitatie soepel te houden.

Mondeling overgeleverde teksten werden en worden dikwijls gereciteerd aangeboden om een traditie of verhaal (bijvoorbeeld een geloofsboodschap of epos als de Homerus) makkelijker door te kunnen geven.

In de muziek treft men - wanneer ze plaatsvinden - recitaties vrijwel uitsluitend aan met een zeer summiere (achtergrond-)begeleiding, soms met slechts enkele incidentele akkoorden, zodat de tekst optimaal verstaanbaar en begrijpbaar blijft.

Zie ook bewerken