Rayonisme

kunststroming

Rayonisme is een schilderstijl binnen de abstracte kunst uit het begin van de 20e eeuw.

Michail Larionov: Rayonisme rood en blauw, 1911

Op de expositie van de Salon de la libre Esthétique te Moskou, in 1909, stelde Michail Larionov voor één dag zijn doek Verre voor, dat nu in het bezit is van het Guggenheim-museum te New York. Het was dit werk, dat het begin aangaf van een van de eerste avant-gardebewegingen in de abstracte kunst: het rayonisme.

Larionov had in 1906 in Londen het werk van William Turner gezien, en bewonderde de wijze waarop deze schilder pure kleur en licht tot een aparte uitstraling bracht. Hijzelf verdeelde de nog figuratieve voorstelling in stralendiagrammen en later verdween elke associatie met de realiteit, tot een compleet abstract 'rayonisme'.

In 1910 organiseerde hij met zijn latere vrouw Natalja Gontsjarova en met David Boerljoek en zijn broer Vladimir Boerljoek de expositie Ruiten Boer. In 1913 publiceerde hij het Manifest van het Rayonisme dat werd ondertekend door elf kunstenaars.

Directe inspiratie vanuit het gelijktijdig opkomende Italiaanse futurisme van Filippo Marinetti, die in 1909 het 'futuristisch manifest' had opgesteld, werd door Larionov steeds ontkend.