Neu-Ulm (stad)

**Neu-Ulm**
Stad in Duitsland
	;
Situering
Deelstaat	Beieren
Landkreis	Neu-Ulm
Regierungsbezirk	Zwaben
Coördinaten	48° 23′ NB, 10° 0′ OL
Algemeen
Oppervlakte	80,95 km²
Inwoners ; (31-12-2020)	58.841 ; (727 inw./km²)
Hoogte	471 m
Burgemeester	Katrin Albsteiger (CSU)
Overig
Netnummers	0731, 07307, 07308
Kenteken	NU
Stad	12 stadsdelen
Gemeentenr.	09 7 75 135
Website	www.nu.neu-ulm.de
Locatie van Neu-Ulm in Neu-Ulm
Foto's
	Neu-Ulm (aan de overkant van de Donau)
	De markante watertoren van Neu-Ulm (1900)
Portaal	Duitsland

Neu-Ulm is een gemeente in de Duitse deelstaat Beieren. Het is de Kreisstadt van het Landkreis Neu-Ulm. De stad telt 58.841 inwoners en ligt tegen de westgrens van de deelstaat aan de Donau. Aan de overkant van de Donau, in de deelstaat Baden-Württemberg, ligt de stad Ulm met ruim 120.000 inwoners.^[1]

Stadsindeling bewerken

Gemeentehuis

Neu-Ulm bestaat uit 23 Gemeindeteile, te weten:

Neu-Ulm (hoofdplaats, zetel van het gemeentebestuur)
Burlafingen (parochiedorp, met eind 2021 circa 5.300 inwoners; ten noordoosten van de eigenlijke stad)
Finningen (parochiedorp, met eind 2021 bijna 1.200 inwoners; ten oosten van de eigenlijke stad)
Gerlenhofen (parochiedorp, met eind 2021 circa 2.650 inwoners; 6½ km ten zuiden van de eigenlijke stad)
Holzschwang (parochiedorp, met eind 2021 circa 900 inwoners; 10 km ten zuidoosten van de eigenlijke stad)
Ludwigsfeld (parochiedorp, sterk verstedelijkt, met eind 2021 circa 11.800 inwoners; 3 km ten zuiden van de eigenlijke stad; aan de rivier de Iller)
- De wijk Wiley is een woon- en zakenwijk te Ludwigsfeld. Van 1936 tot 1991 stonden hier kazernes, in de laatste periode van de United States Army (Wiley-kazerne). Na de sloop van de meeste militaire gebouwen ontstond hier een moderne, nieuwe woonwijk, met een sterk Amerikaans karakter.
Offenhausen (parochiedorp met veel bedrijventerreinen, met eind 2021 bijna 6.900 inwoners; ten noordoosten van de eigenlijke stad)
Pfuhl (parochiedorp, met eind 2021 circa 10.650 inwoners; 3 km ten noordoosten van de eigenlijke stad)
Reutti (parochiedorp, met eind 2021 bijna 1.700 inwoners; ten zuidoosten van de eigenlijke stad)
Steinheim (parochiedorp, met eind 2021 circa 800 inwoners; 9 km ten oosten van de eigenlijke stad)
Hausen (kerkdorp, met eind 2021 bijna 400 inwoners; 7 km ten zuidoosten van de eigenlijke stad)
Jedelhausen (dorp zonder eigen kerkgebouw)
Schwaighofen (dorp zonder eigen kerkgebouw)
Marbach (gehucht)
Tiefenbach (gehucht)
Breitenhof (Einöde)^[2]
Harzerhof (Einöde)
Häuserhof (Einöde)
Lindenhof bei Neu-Ulm (Einöde)
Riedhöfe (Einöde)
Weiler (Einöde, nabij Holzschwang)
Neubronn (kasteel, gebouwd in de 16e eeuw; dichtbij Holzschwang; particulier bewoond, niet opengesteld voor bezichtiging)
Werzlen (nederzetting)

Wapens van enige stadsdelen bewerken

Burlafingen
Gerlenhofen
Pfuhl

Geografie bewerken

Neu-Ulm heeft een oppervlakte van 80,5 km² en ligt in het zuiden van Duitsland, aan de Donau. Aan de westkant van Neu-Ulm mondt de Iller uit in de Donau.

Naburige plaatsen zijn o.a.:

Ulm (Baden-Württemberg) in het noordwesten en westen, aan de overkant van de Donau en de Iller
Elchingen in het noorden
Nersingen, Holzheim en Pfaffenhofen in het oosten
Senden (Beieren) in het zuiden

Verkeer en vervoer bewerken

Lijnennetkaart RSDI
Station Neu-Ulm
Stationnetje te Gerlenhofen^[3]

In de gemeente ligt spoorwegstation Neu-Ulm.

Veel railvervoer wordt verzorgd door de Regio-S-Bahn-Donau-Iller, een S-Bahn-net van Ulm en omgeving. Zie bovenstaande lijnennetkaart. Deze S-Bahn heeft stopplaatsen in station Neu-Ulm, aan de Finningerstraße en in stadsdeel Gerlenhofen. Zie ook: Spoorlijn Ulm - Oberstdorf.

De stad ligt aan of vlakbij de volgende hoofdverkeerswegen:

Autobahn A 7 Denemarken – Flensburg – Hamburg – Hannover – Kassel – Fulda – Würzburg – Ulm – Memmingen – Kempten (Allgäu) – Füssen/Reutte (Tirol)
Bundesstraße 10 Karlsruhe – Stuttgart – Ulm/Neu-Ulm – Nersingen
Bundesstraße 19 Eisenach – Meiningen – Würzburg – Ulm/Neu-Ulm – Memmingen – Kempten (Allgäu) – Oberstdorf
Bundesstraße 28 Frankrijk – Kehl – Tübingen – Reutlingen – Ulm/Neu-Ulm – Senden
Bundesstraße 30 Ulm/Neu-Ulm – Biberach (Riß) – Ravensburg – Friedrichshafen
Bundesstraße 311 Ulm – Ehingen – Tuttlingen – Geisingen

Economie bewerken

Hochschule Neu-Ulm, in de wijk Wiley

De stad is zetel van talrijke industriële, handels- en logistieke bedrijven. Tot de belangrijkste hiervan behoren:

een fabriek van EvoBus met circa 3.500 arbeidsplaatsen (eindmontage autobussen)
een logistiek centrum van Coca Cola
een bedrijf, dat voor andere ondernemingen logistieke centra ontwikkelt, en zelf ook in deze branche opereert (Honold Logistik Gruppe)
een groot filiaal van het uit Frankrijk afkomstige concern Samsic, dat allerlei sterk uiteenlopende diensten aanbiedt
drie middelgrote fabrieken van respectievelijk sportapparaten voor in sportscholen, koek en vleeswaren

Van economisch belang is de aanwezigheid van een hogeschool (Hochschule Neu-Ulm), waar men management-studies kan volgen, en op academisch niveau economie kan studeren. De stad heeft ook een ziekenhuis met 170 bedden, een Amtsgericht en een belastingkantoor. De plaatselijke woningbouwvereniging behoort tot de grootste werkgeefsters van de stad.

Geschiedenis bewerken

De stad ontstond na 1810, toen het Koninkrijk Beieren een nieuwe vestingstad tegenover het Württembergse Ulm ontwikkelde. Koning Ludwig II van Beieren verleende Neu-Ulm stadsrechten in het jaar 1869. Ten tijde van het Duitse Keizerrijk, waar vanaf 1871 zowel Beieren als Württemberg toe behoorden, werden de vestingwerken overbodig en maakten na de Eerste Wereldoorlog plaats voor fabriekswijken. In 1922 werd de rooms-katholieke Johannes-de-Doperkerk ingrijpend verbouwd, waarbij puin van de voormalige vestingwerken in de voorgevel werd hergebruikt. In de nazi-periode werd Neu-Ulm weer garnizoensstad van de Wehrmacht. In 1944 en in de lente van 1945, tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd Neu-Ulm, evenals het tegenoverliggende Ulm, als strategisch belangrijke dubbelstad grotendeels verwoest door geallieerde luchtbombardementen. In 1951 namen Amerikaanse troepen de oude kazernes weer in gebruik; o.a. de Wiley-Barracks ontstonden. Aan het eind van de Koude Oorlog, in 1991, vertrokken de Amerikaanse troepen, waarna een ingrijpende stadsvernieuwing volgde, o.a. bouw van de Wiley-stadswijk en daarbinnen de nieuwe hogeschool met studentenwoonwijk. In 2019 begon een volgende stadsvernieuwing, vooral gericht op de stationsomgeving (Neu-Ulm 21).

Bezienswaardigheden bewerken

Edwin-Scharff-museum (beeldende kunst), samen met een kindermuseum en het plaatselijke streekmuseum ondergebracht in een uit 1999 daterend gebouwencomplex aan de Petrusplatz
Museum van het kappersvak in een historische kapsalon
Talrijke mogelijkheden tot wandelen en waterrecreatie langs de Donau
Verscheidene kerkgebouwen in de gemeente zijn architectonisch interessant, zie afbeeldingen
In stadsdeel Schwaighofen staat een kleine dierentuin, gespecialiseerd in het houden van schildpadden en andere reptielen.

Afbeeldingen bewerken

Van de voormalige vestingwerken Neu-Ulm bewaard gebleven caponnière
R.K. Johannes-de-Doperkerk, Neu-Ulm
Neu-Ulm, Petrusplatz
De Herdbrücke over de Donau, richting Neu-Ulm
Neu-Ulm, Edwin-Scharff-Museum
18e-eeuwse pastorie te Burlafingen, na de renovatie in 2012
Kerk St. Jacobus de Meerdere te Burlafingen^[4]
Pfuhl, 15e-eeuwse, evang.-lutherse St. Ulrichkerk
Pfuhl, 17e-eeuws pastoriehuis
Reutti, 17e-eeuwse evang.-lutherse St. Margarethakerk
Kasteel Reutti (15e- 19e eeuw; privé bewoond, niet te bezichtigen)
Finningen, met zijn R.K. kerk, gewijd aan St. Mamas van Cappadocië
Evang.-lutherse Sint-Nicolaaskerk, Steinheim (15e eeuw)
Hausen, evang.-lutherse St. Ulrichkerk
Holzschwang, evang.-lutherse St. Joriskerk
Kasteel Neubronn
Hoogbouwwijk in Ludwigsfeld
Straat in de nieuwe wijk Neu-Ulm 21
Wiley, v.m. officierscasino en Vredeskerk
Offenhausen, voormalig kasteeltje (Schlößle)^[5]

Partnergemeentes bewerken

Neu-Ulm onderhoudt jumelages met:

Bois-Colombes (Frankrijk, département Hauts-de-Seine), sedert 1966
Meiningen (Thüringen), sedert 1988
Trissino (Italië) sedert 1990, uitgaande van stadsdeel Pfuhl
New Ulm Minnesota, USA, sedert 1954, samen met Ulm

Belangrijke personen in relatie tot de gemeente bewerken

Edwin Scharff (Neu-Ulm, 21 maart 1887 – Hamburg, 18 mei 1955), beeldhouwer en graficus. Aan hem is in Neu-Ulm een apart museum gewijd.
Hermann Köhl (* 15 april 1888 in Neu-Ulm; † 7 oktober 1938 in München), luchtvaartpionier, bekend van een succesvolle oost-west-vlucht over de Atlantische Oceaan in 1928
Harald Schmidt (Neu-Ulm, 18 augustus 1957), presentator, acteur, cabaretier, columnist, entertainer en schrijver
Jan Novák (componist) overleed in 1984 te Neu-Ulm
Esther Bejarano (geboren Esther Löwy) (Saarlouis, 15 december 1924 – Hamburg, 10 juli 2021), woonde in Neu-Ulm in 1938 en 1939

Externe links bewerken

www.unser-stadtplan.de/stadtplan/neu-ulm/kartenstartpunkt/stadtplan-neu-ulm.map Stadsplattegrond (gedownload via gemeentewebsite)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (de) Genesis Online-Datenbank des Bayerischen Landesamtes für Statistik Tabelle 12411-001 Fortschreibung des Bevölkerungsstandes: Gemeinden, Stichtage (letzten 6) (inwonersaantallen op basis van de census 2011)
↑ Onder een Einöde wordt, o.a. in Beieren, een plaats verstaan, die oorspronkelijk uit slechts één huis of boerderij bestaat.
↑ Onder monumentenzorg.
↑ Tot 1962 rooms-katholiek, daarna evangelisch-luthers. Foto van na de restauratie in 2012.
↑ Gebouwd in de 16e eeuw. Sinds het eind van de 17e eeuw in gebruik als horeca-gelegenheid. Volgens de overlevering heeft in 1805 Napoleon hier korte tijd gelogeerd.

Zie de categorie Neu-Ulm van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[inw_statistiek-1] (de) Genesis Online-Datenbank des Bayerischen Landesamtes für Statistik Tabelle 12411-001 Fortschreibung des Bevölkerungsstandes: Gemeinden, Stichtage (letzten 6) (inwonersaantallen op basis van de census 2011)

[2] Onder een Einöde wordt, o.a. in Beieren, een plaats verstaan, die oorspronkelijk uit slechts één huis of boerderij bestaat.

[3] Onder monumentenzorg.

[4] Tot 1962 rooms-katholiek, daarna evangelisch-luthers. Foto van na de restauratie in 2012.

[5] Gebouwd in de 16e eeuw. Sinds het eind van de 17e eeuw in gebruik als horeca-gelegenheid. Volgens de overlevering heeft in 1805 Napoleon hier korte tijd gelogeerd.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]