Muziektherapie
Muziektherapie is een vorm van preverbale psychotherapie. Het is een methodische vorm van hulpverlening waarbij muzikale middelen binnen een therapeutische relatie worden gehanteerd om verandering, ontwikkeling, stabilisatie of acceptatie te bewerkstelligen op emotioneel, gedragsmatig, cognitief, sociaal of lichamelijk gebied[1]. Centraal staat de therapeutische relatie tussen één of meerdere patiënten en één of meerdere therapeuten die de behandeling van stoornissen in het gedrag en beleving tot doel heeft. Door gericht gebruik te maken van muziek in al haar verschijningsvormen biedt dit eigen specifieke psychotherapeutische mogelijkheden in de behandeling van psychische problemen. Het vormgeven en doorwerken van deze problemen op het muzikaal symbolisch niveau en de verbale reflectie daarover doet inzicht ontstaan in de eigen psychische problematiek, zodat stoornissen in gedrag en beleving verminderd en opgelost worden[2].
Veel muziektherapeuten in Vlaanderen maken gebruik van een psychodynamisch denkkader. Muziektherapie wordt daar vooral ingezet als non-verbale psychotherapie in psychiatrische centra. In Nederland wordt muziektherapie vooral ingezet als vorm van gedragstherapie. Muziektherapie wordt ook vaak ingezet in de behandeling van verstandelijk gehandicapten. Doordat taal bij de muziektherapeutische behandeling amper een rol hoeft te spelen, is deze behandelvorm uitermate geschikt voor deze doelgroep. Het gaat daarbij niet om de behandeling van de verstandelijke handicap zelf, maar van psychische moeilijkheden die naast de verstandelijke handicap voorkomen.
Opleiding bewerken
De Nederlandse opleidingen voor het beroep van muziektherapeut ontstonden in de jaren zestig, onder meer aan het sociaalpedagogisch opleidingsinstituut Middeloo in Amersfoort (later gefuseerd met de Jelburg te Baarn, nu opgegaan in de Hogeschool Utrecht). Tot die tijd waren muziektherapeuten vaak professionele musici die zelf zorgden voor hun eigen bijscholing tot muziektherapeut.
In Nederland bestaan momenteel verschillende hbo-niveau instellingen die opleiden voor het beroep van muziektherapeut. Er zijn meerdere opleidingen voor Vak therapie met als specialisatierichting muziek. Dit zijn opleidingen aan de Hogeschool Utrecht, de Hogeschool Leiden, de Stenden Hogeschool in Leeuwarden, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Hogeschool Zuyd in Heerlen. Ook andere vormen van creatieve therapie worden aan die opleidingen onderwezen. Daarnaast wordt bij ArtEZ -conservatorium te Enschede en Rotterdam ook opgeleid tot muziektherapeut. Verder bestaan er in Nederland ook privé-opleidingen buiten het reguliere onderwijs. Dat zijn geen nationale erkende opleidingen, noch worden ze erkend door de European Music Therapy Confederation (EMTC).
In Vlaanderen was muziektherapie lange tijd minder prominent aanwezig in de hulpverlening, en eerder gebaseerd op individuele interesses van hulpverleners. Door professionalisering van de opleiding op hoog niveau (een samenwerkingsverband tussen hogere muziekopleiding en universitaire psychotherapie-opleiding), groeide deze vorm van psychotherapie in België uit tot een erkende psychotherapievorm die in de hulpverlening alom aanwezig is. Aan LUCA School of Arts, campus Lemmens, wordt een gerenommeerde internationale opleiding tot Master in de Muziektherapie aangeboden en aan de Arteveldehogeschool als een onderdeel van de creatieve therapie Bachelor-na-Bachelor.[3]
Doctoraal onderzoek in de muziektherapie is enkel aan het LUCA School of Arts mogelijk. Dit is binnen de onderzoekseenheid Music & Drama te Leuven[4]
Zie ook bewerken
Referenties bewerken
- ↑ Beroepsprofiel NVvMT, mei 2009
- ↑ Beroepsvereniging van Muziektherapeuten vzw, 2010
- ↑ Muziektherapie Campus Leuven / Lemmens. luca-arts.be. Geraadpleegd op 23 januari 2022. "Muziektherapie is een uniek samenspel van muziek, psychotherapie en wetenschap. Je wordt opgeleid tot een professioneel musicus die de kunst van het improviseren op verschillende instrumenten zo goed beheerst dat deze kan worden ingezet in de therapeutisch-muzikale relatie met patiënten."
- ↑ Onderzoekscluster: Muziektherapie. luca-arts.be. Geraadpleegd op 23 januari 2022. "Binnen een muziektherapeutische setting is improvisatie één van de meest krachtige methodes. De onderzoekscluster Muziektherapie richt zich op de studie van de muzikale improvisatie ingebed in de context van gezondheidszorg."