Minotaurus
De Minotauros (Oudgrieks: Μινώταυρος - Minosstier) of Minotaurus (Latijn) is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij is een schepsel met de kop en de staart van een stier maar het lichaam van een man.
| Minotaurus | ||||
|---|---|---|---|---|
| Μινώταυρος, Minotauros, Minosstier | ||||
| Minotaurus | ||||
| Oorsprong | Griekse mythologie | |||
| Periode | Minoïsche beschaving | |||
| Cultuscentrum | Kreta | |||
| Gedaante | Hybride monster | |||
| Dierlijke verschijning | Half stier | |||
| Associatie | koning Minos; Theseus | |||
| Verwantschap | ||||
| Ouders | Pasiphaë en Stier van Kreta | |||
| Siblings | Glaukos, Androgeos, Phaidra en Ariadne | |||
| ||||
| ||||
The Minotaur
Geboorte bewerken
Minos, de koning van Kreta, naar wie de Minoïsche beschaving is genoemd, had onenigheid met zijn broers over de vraag wie de rechtmatige koning was. Minos bad de zeegod Poseidon om een teken dat hij de rechtmatige koning was. Poseidon stuurde een witte stier als teken van het koningschap, op de voorwaarde dat die stier meteen zou worden geofferd. Minos hield zijn belofte niet, hierop wreekte Poseidon zich door Minos' vrouw Pasiphaë op de stier verliefd te laten worden. De Atheense architect Daedalus bouwde daarop een houten holle koe waarin Pasiphaë kon gaan liggen en gemeenschap hebben met de stier. Nadat de stier haar had bevrucht, werd de Minotaurus geboren.
Opsluiting in een labyrint bewerken
De Minotaurus werd aanvankelijk door zijn moeder gezoogd, maar werd later met mensenvlees gevoed. Als gevolg daarvan werd de Minotauros veel te gevaarlijk voor zijn omgeving en opgesloten in een speciaal voor de Minotaurus door Daedalus ontworpen en gebouwde doolhof, het Labyrint. Wie er eenmaal binnen was, kon de uitgang nooit meer vinden. Eén keer per jaar (of per zeven of negen jaar) werden zeven jongens en zeven meisjes uit Athene (bij Hyginus zeven kinderen in totaal) als voedsel het Labyrint ingedreven.
De dood van de Minotaurus bewerken
Een van de zonen van Minos, Androgeus, een gewaardeerde atleet, werd uit jaloezie voor zijn overwinningen op de Panathenaeën vermoord in Athene.
Uit protest tegen deze gang van zaken liet de koningszoon van Athene, Theseus, zich vrijwillig met een nieuwe lichting naar Kreta inschepen, overtuigd dat hij de Minotaurus zou doden. Hij kreeg daarbij hulp van Ariadne, de dochter van Minos, die verliefd op hem was. Ariadne gaf Theseus een kluwen wol om de weg in het Labyrint terug te vinden. Theseus ging het Labyrint binnen, waarbij hij Ariadnes draad afrolde. Theseus doodde de Minotaurus met het zwaard dat hij van zijn vader Aigeus had gekregen en vond met de draad van Ariadne de uitgang terug.
Deze wollen draad leeft verder in het Nederlands in de uitdrukking, de draad van Ariadne, een middel om uit een netelige situatie te raken.
Oorsprong van de Minotaurusgeschiedenis bewerken
Het paleis van Minos te Knossos op Kreta had een architectuur die veel aan een doolhof doet denken. Men heeft dit feit wel gerelateerd aan de mythologie van de Minotaurus. Verder was er op het eiland in de tijd van de Minoïsche beschaving een cultus rond de stier.
Invloed bewerken
De Minotaurus is het symbool van de Zwitserse stad Martigny. Er heerste voordat het toerisme in Wallis, waar Martigny in ligt, opkwam, een agrarische cultuur. Runderen zijn er nog steeds een belangrijk onderdeel van de folklore.
De figuur Minotaurus heeft in de kunst ook voor veel inspiratie gezorgd. Zo schilderde George Frederic Watts (1817-1904) een Minotaurus, die droevig over de zee in de verte schijnt te kijken. Picasso maakte een tekening van een verliefde Minotaurus. Er komen in De Kronieken van Narnia van C.S. Lewis Minotaurussen voor, dus ook in de films van Disney en 20th Century Fox, die op de boeken van Lewis zijn gebaseerd. In de films is hun hele lichaam met haar bedekt, hebben ze hoeven en lijkt hun hoofd op dat van een oeros.
Stamboom bewerken
Stieren in de oudheid bewerken
Stieren kwamen in de mythen van verschillende beschavingen in de oudheid voor, in het oude Egypte, Mesopotamië en het Perzische Rijk. Apis en Mnevis waren stiergoden in de Egyptische mythologie. Ook Gugalana in Mesopotamië en de Stierman in het Assyrische Rijk en in Perzië waren mythische figuren, half mens en half stier. De Stierman was net omgekeerd aan de Minotauros en te vergelijken met een centaur, het bovenlichaam van een mens, maar verder met de bouw van een stier of een leeuw onder de hals.
