Lemsterland

voormalige grietenij en gemeente in Friesland, Nederland

Lemsterland (uitspraak) (Fries: Lemsterlân ([’lɛmstrlɔ:n]?, uitspraak)) was een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland met 13.544 inwoners (1 november 2013, bron: CBS) en een oppervlakte van 124,37 km², waarvan 47,70 km² water. Op 1 januari 2014 ging de gemeente op in de nieuw ontstane gemeente De Friese Meren.

Lemsterland
Lemsterlân
Voormalige gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Kaart
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Coördinaten 52°51'NB, 5°43'OL
Overig
Postcode 8530 - 8539, 8508
Netnummer 0514
Belangrijke verkeersaders A6 N354 N359 N924
Voormalige gemeente - 2014
Opgegaan in De Friese Meren
Amsterdamse code 10142
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland
Het oude raadhuis van Lemsterland in 2010

Tot de jaren zeventig liep de taalgrens tussen Fries en Stellingwerfs door de gemeente. Het Stellingwerfs ("krûmme") werd geïntroduceerd met de kolonisatie van het gebied door Gieterse verveners omstreeks 1800. In de oostelijke helft werd Stellingwerfs naast de Friese taal gebruikt. Nadien is ook dit gebied verfriest. Het Stellingwerfs wordt weinig meer gebruikt.

Het Ir. D.F. Woudagemaal bij de hoofdplaats Lemmer staat op de lijst van werelderfgoed van UNESCO.

Kernen bewerken

Dorpen bewerken

De gemeente Lemsterland telde acht officiële kernen. De Nederlandse namen zijn de officiële.

Aantal inwoners per woonkern in 2010[1]:

Nederlandse naam Friese naam Stellingwerfse naam Inwoners
Lemmer De Lemmer Lemmer 10.135
Echtenerbrug Ychtenbrêge Echtenerbrogge 605
Echten Ychten Echten 660
Bantega Bantegea Bantege 655
Oosterzee Eastersee Oosterzee 945
Delfstrahuizen Dolsterhuzen Delfstrehuzen 410
Eesterga en
Follega
Jistergea en
Follegea
Eesterge en
Follege
215

Buurtschappen bewerken

Naast deze officiële kernen bevonden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Aangrenzende gemeenten bewerken

   Aangrenzende gemeenten   
        Skarsterlân        
             
 Gaasterland-Sloten   Weststellingwerf 
           
        Noordoostpolder (FL)       Steenwijkerland (OV) 

Gemeenteraad bewerken

De gemeenteraad van Lemsterland bestond uit 15 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij 1998 2002 2006 2010
CDA 4 4 3 3
Gemeentebelangen 1 3 3 (4)3
PvdA 3 2 3 2
NCPN 2 2 3 2
VVD 2 2 2 2
ChristenUnie 1 1 1 1
D66 1 1 - 1
Leeuw 1 - - -
Lijst H. de Jong - - - (0)1
Totaal 15 15 15 15

Wateren bewerken

 
De Pier Christiaansloot bij Delfstrahuizen en Echtenerbrug (2008)

In de provincie Friesland zijn doorgaans in alle gemeenten op het vasteland, waaronder de gemeente Lemsterland sinds 15 maart 2007 de Friese namen van de oppervlaktewateren de officiële namen (*).

Meren en poelen bewerken

In de gemeente Lemsterland bevinden zich de volgende meren en poelen:

Nederlandse naam Friese naam*
Brandemeer Brandemar
Groote Brekken Grutte Brekken
IJsselmeer* Iselmar
Ravenskolk Ravenskolk
Tjeukemeer Tsjûkemar
Het Wijd It Wiiid (Stellingwerfs: Et Wiede*)

Bron: Website provincie Friesland

Cultuur bewerken

Monumenten bewerken

In de gemeente bevinden zich een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Kunst in de openbare ruimte bewerken

In de openbare ruimte van de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst, zie:

Zie ook bewerken

Zie de categorie Lemsterland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.