Ladislav Kupkovič

Ladislav Kupkovič
	Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Volledige naam	Ladislav Karol Kupkovič
Geboren	17 maart 1936
Overleden	15 juni 2016
Land	Slowakije; Duitsland
Nevenberoep	muziekpedagoog, dirigent, violist
Instrument	piano, viool
Belangrijkste werken	K. - Rhapsodie, Symfonieën, Rococo-symfonieën, Das klingende Hochhaus, Gelegenheitskomposition für: "Klanginvasion auf Bonn"
	[Officiële internetpagina Officiële website]
	(en) IMDb-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Ladislav Karol Kupkovič (Bratislava, 17 maart 1936 - Haste, 15 juni 2016) was een Slowaaks-Duitse componist, muziekpedagoog, dirigent en violist.

Levensloop bewerken

Kupkovič studeerde van 1950 tot 1955 viool bij Albín Vrteľ^[1] en orkestdirectie aan het Konzervatórium v Bratislave in Bratislava. Van 1955 tot 1961 studeerde hij viool bij Mikuláš Jelínek^[1] aan de Vysoká škola múzických umení v Bratislave (Hogeschool voor muzische Kunsten) in Bratislava. Na het behalen van zijn diploma's werd hij tot 1964 violist in het Slowaaks Filharmonisch Orkest in Bratislava. Vervolgens werkte hij als freelance componist, maar werkte vooral voor de film en televisie. Kopkovič richtte het ensemble Hudba dneska ("Muziek van nu") op en maakte met dit ensemble concertreizen in binnen- en buitenland. In 1969 kon hij met een studiebeurs van de Deutscher Akademischer Austausch-Dienst (DAAD) in Berlijn werken en emigreerde in het volgende jaar naar Duitsland, waar hij intussen genaturaliseerd was.

Van Berlijn vertrok hij naar Keulen, waar hij in 1971 de première van Mixtur van Karlheinz Stockhausen dirigeerde. In 1973 werd hij docent voor muziektheorie aan de Hochschule für Musik und Theater Hannover; in 1976 werd hij aldaar tot professor benoemd. Hij werd lid van de Freie Akademie der Künste in Hamburg. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw was hij een veelgevraagd dirigent voor "nieuwe muziek" zowel bij Duitse als bij buitenlandse omroeporkesten. Van 1968 tot 1971 experimenteerde hij met de concertvorm en werd vooral bekend door zijn Wandelconcerten, zo genoemd, omdat de luisteraars gedurende het concert door het orkest kon wandelen of ook omgekeerd. Tijdens een concert Musik für das Ruhrfestspielhaus (1970) in Recklinghausen speelden rond 40 uitvoerenden meer dan 3 uur lang een aantal stukken in een dergelijke procedure. De werken werden gespeeld in verschillende ruimten/zalen van het gebouw, soms tegelijkertijd. Kupkovič noemde een dergelijk gebeuren Wandelconcert. Het idee werd uitgebreid gedurende de "Klanginvasion auf Bonn" (1971). Nu waren het 150 muzikanten, die rond 12 uur op verschillende plaatsen in de stad musiceerden. Dergelijke evenementen vonden ook plaats in Smolenice (1969), experimentelles Konzert in der Akademie der Künste Berlijn (1970), Wandelkonzert im Mainzer Rathaus Mainz (1974) en Tage für Neue Musik Hannover (1976).

Daarna is bij hem een afkeer van de zogenoemde "nieuwe muziek" ontstaan en daarom keerde hij terug naar de tonaliteit. Kupkovič leeft met zijn vrouw in de gemeente Haste, vlak bij Hannover. Een van zijn twee dochters, Danica Kupkovič is docente aan de Hochschule für Musik Detmold.^[2]

Als componist schreef hij meer dan 250 werken voor diverse genres zoals werken voor orkest, harmonieorkest, muziektheater, vocale muziek, kamermuziek en filmmuziek.

Composities bewerken

Werken voor orkest bewerken

1965 Achteck, voor 4 dwarsfluiten, 2 hobo's, 2 trompetten, 2 vibrafoons, 2 harpen, 4 Slagwerkers en 8 violen (2e versie van: Osemhran samoty, nudy a strachu (Achteck der Einsamkeit, Langweiligkeit und Angst)
1965 Echos (ozveny), voor kamerorkest
1968 Dioe, orkestspelen met dirigeren^[3]
1968 Vor-Mit-Nach (pred-s-za), voor houtblazersgroep, strijkersgroep en harmonium
1968 Etüde, voor 18 solo violen, violen, celli, contrabassen, trompet, pauken en glockenspiel
1970 Ankunft - innen, voor orkest
1970 Ankunft - draußen, voor orkest
1970 B. - Erinnerungen, voor orkest en elektronische klanken
1971 Monolith, voor 24 violen, 8 altviolen, 8 celli en 8 contrabassen
1971 Serandalusia, voor solo viool en orkest
1972 Tempo, voor strijkorkest
1972 Ein Gespräch mit Gott, voor orkest
1973 Monolith, voor 48 strijkinstrumenten
1975 Čarovné sláčiky (die zaubernden Bögen), voor 30 solo violen en begeleiding

1976 Serenata, voor orkest
1977 Verlegt: Tre Media Musikverlage, voor trompet en orkest
1978 K. und k. Musik, voor orkest
1979 Cassation D majeur, voor orkest
1980 Schwetzinger Divertimento, voor strijkorkest
1. Allegro
2. Hirschgruppen
3. Apolo-Tempel
4. Aria-Merkur
5. Minerva-Tempel
6. Danubius und Rhenus
7. Das römische Wasserkastell
8. Introduction und Fuge
1981 Kleine Rococo-Symfonie, voor strijkorkest
1981 Symfonie in D majeur, voor orkest
1981 Orchestervariationen über ein slowakisches Kirchenlied "Bliz k Tebe, Bozemoj..." ("Näher zu Dir, Meingott..."), voor orkest
1982 2e Rococo-Symfonie in C majeur, voor orkest

1982 3e Rococo-Symfonie in c mineur, voor orkest
1982 Variationen über das Lied "Ich küsse ihre Hand, Madame...", voor kamerensemble
1982 Concertante, voor viool, cello, piano en kamerorkest
1983 Hommage a Marschner, voor kamerorkest
1984 Chaconne in G majeur over een orgelthema van Johann Sebastian Bach, voor strijkorkest
1984 Serenade in G majeur, voor 4 violen, 4 altviolen, 4 celli en contrabas
1984 Cassation in C majeur, voor jeugdorkest
1987 Symfonie in G majeur, voor orkest
1992 Rondo, voor vier orkesten (ieder orkest met 2 hoorns en strijkers)
1992 Das klingende Hochhaus, oorspronkelijke titel: Katinka´s Geheimnis, voor recitatie en orkest^[4] - tekst: Katja Leonhardt
1998 Concertino in C majeur, voor sopraanblokfluit en strijkorkest met pauken
2004 Concertino, voor contrabas, piano en strijkorkest
2005 Suite, voor strijkorkest
2005 Symfonie in C majeur, voor orkest
2006 Concerto grosso, voor strijkers

Concerten voor instrumenten en orkest bewerken

1971 K. - Rhapsodie, suite voor viool en orkest
1979 Concert nr. 1 in D majeur, voor viool en orkest
1980 Concert nr. 1 in C majeur, voor cello en orkest
1980 Concert in D majeur, voor accordeon en orkest
1980 Concert nr. 1 in A majeur, voor piano en orkest
1981 Concert in Es majeur, voor viool en orkest
1984 Concert in G majeur, voor viool en orkest
1989 Concert in Des majeur, voor piano en orkest
1992 Concert in C majeur, voor viool en strijkorkest
1994 Concert in Es majeur, voor hoorn en orkest
1994 Concert in D majeur, voor contrabas en orkest
1994 Concert nr. 2 in G majeur, voor cello en orkest
1997 Sonate nr. 5 in d mineur, voor viool en orkest
2001 Concert nr. 6 in D majeur, voor viool en orkest

Werken voor harmonieorkest en koperensemble bewerken

1970 Treffpunkt, voor groot blazersensemble, 8 slagwerkers, Beat-ensemble, strijkkwartet en 2 sprekers
1970 Bläserakkord, voor groot blazersensemble
1970 Intrada, voor koperensemble
1971 Gelegenheitskomposition für: "Klanginvasion auf Bonn", voor groot blazersensemble - première: met het Stabsmusikkorps van de Bundeswehr
1994 Fanfare für Frühlingsmusikfest in Cifer (Slowakei), voor harmonieorkest
1998 Fanfare, voor koperensemble

Missen en andere kerkmuziek bewerken

1978 Missa Papae Ioannis Pauli Secundi, voor gemengd koor en orkest
1980 Missa in E majeur, voor gemengd koor en orkest
1987 Sequenza "Veni, Sancte Spiritus", voor mezzosopraan en orgel
1991 Ave Maria, voor sopraan (of tenor) en piano

Muziektheater bewerken

Opera's bewerken

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1986	Die Maske	3 bedrijven		E.T.A. Hoffmann
1987	Das Hundepferd, kinderopera		1988, Hannover, Hochschule für Musik und Theater Hannover	Hans Georg Lenzen
1994	Die Rose (Trojruza)	2 bedrijven	13 januari 1996, Bratislava, Slovenske narodne divadlo (Slowaaks Nationaal Theater)	Jela Krcmery-Vrtelova

Vocale muziek bewerken

Cantates bewerken

1981 Cantate, voor solisten, gemengd koor en orkest
1990 Kdo, kdyz ne my? Kdy, kdyz ne ted? (Wer, wenn nicht wir? Wann, wenn nicht jetzt?), cantate voor gemengd koor en orkest - tekst: van de spandoeken, die in Praag gedurende de fluwelen revolutie gedragen werden (toevallig was de componist erbij, in het hotel Evropa)
1996 Der Stern leuchtet, cantate voor bariton, viool, piano en mannenkoor
1999 Lätare-Kantate, cantate voor gemengd koor, gemengd echo-koor en instrumentaal ensemble

Werken voor koor bewerken

1967 Buchstaben (pismena), voor 8 vocalisten (sprekers), 4 vrouwelijke en 4 mannelijke stemmen
1. Wechselnde Vokale
2. Unterbrochene Vokale
3. Dental und Palatal
4. Gutturales "U"
5. 8 x "Sch"
1996 Walter Ahlemeier-Lied, voor gemengd koor en piano
1997 Wechsellied beim Weine, voor gemengd koor - tekst: Eduard Möricke

Liederen bewerken

1986 Acht Lieder, voor vier mannenstemmen (2 tenoren, 2 bassen) en piano
1. Elysium - tekst: Johann Georg Fischer
2. Sphärengesang - tekst: Hieronymus Lorm, eigenlijk: Heinrich Landesmann (1821-1902)
3. Im Alter - tekst: Joseph von Eichendorff
4. Heimgang in der Frühe - tekst: Detlev Freiherr von Liliencron
5. Einer Toten - tekst: Theodor Storm
6. Unter den Linden - tekst: Walter von der Vogelweide
1986 Norwegisches Volkslied "Ola Glomstulen", voor 2 tenoren en 2 bassen met piano (ad libitum)
1990 Rezitativ zu: Kurt Tucholsky: "Mein Nachruf", voor zangstem en piano
1990 Zes liederen, voor sopraan, cello (of contrabas) en piano
1996 Drie liederen, voor alt en piano
1. Am Flusse Aga (Mongolisch lied)
2. Ghaselen, Dschelaleddin Rumi (Perzisch)
3. Winterreise - tekst: Friedrich Hebel
1997 Sieben altertümliche Lieder des Saufordens (Sedem starodavnych piesni radu pijanskeho)
1997 Lieder, voor 8 mannenstemmen en piano
1. Dieses Glas trink´ ich aus
2. Wie unsere Sitte, trinken wir nur
3. Freundeslied
4. Auf Bacchus´sche Brüderschaft
5. Wenn du singen willst
6. In jeder Kneipe
2001 Tri pesne (Drei Lieder), voor sopraan, klarinet en cello - tekst: Jan Holly

Kamermuziek bewerken

1961 Gespräche (Rozhovory), voor dwarsfluit en fagot
1962 Fleisch des Kreuzes (mäso kriza), voor trombone, 6 pauken, 3 tamtams en kerkklokken (10 slagwerkers)
1962 Osemhran samoty, nudy a strachu (Achteck der Einsamkeit, Langweiligkeit und Angst), voor 8 willekeurige instrumenten
1962 Antworten ohne Fragen (odpovede bez otazok), voor 3 dwarsfluiten en tamtam
1963 Cluster-Dynamik-Glissando, voor strijkkwartet
1963 Psalm (zalm), voor 4 hoorns
1964 Schreie (Vykriky), voor instrumenten ad libitum
1965 mobile for beckett, voor piano, vibrafoon met Piatto sospeso, glockenspiel en slagwerk (tumben, bongo's, maraca's, tom-toms en claves)
1965 Decolltage (dekoltaz), voor 4 hobo's, 4 trompetten en 12 slagwerkers (4x2 pauken, Piatti sospesi, 4 Piatti a due, 4 tamtams en 4 buisklokken)
1967 weniger und mehr (menej a viac), voor basklarinet en piano
1968 Morceau de genre, voor viool en piano (of accordeon)
1971 Souvenir, voor viool en piano
1974 Mosaik, voor houtblazers
1975 Präliminarien, voor ensemble
1975 Krummhorntrio
1977 Rrrondo, voor cello en piano
1977 Rückblick, voor hobo, klarinet, viool, altviool, cello en contrabas
1978 Der Juwelierladen, voor viool en piano
1978 Strijkkwartet nr. 1 in C majeur
1978 Strijkkwintet in Des majeur
1978 Chaconne nr. 2, voor variabele bezetting
1978 Strijkkwartet nr. 2 in D majeur
1978 Drei Humoresken, voor 3 trompeten en 2 tuba's
1979 Sonatine nr. 1 in G majeur, voor viool en piano
1979 Sonatine nr. 2 in F majeur, voor viool en piano
1979 Sonatine nr. 3 in D majeur, voor viool en piano
1979 4 Menuette, voor sopraanblokfluit en basso continuo
1980 Kwartet in E majeur, voor dwarsfluit, viool, altviool en cello

1980 Kwartet in A majeur, voor hobo, viool, altviool en cello
1980 Kleine Partita, voor accordeon, viool, vibrafoon en marimba
1980 Sonate nr. 5 in A majeur, voor viool en piano
1980 Kwintet in A majeur, voor harp en strijkkwartet
1980 Harfenwalzer, voor harp en strijkkwartet
1980 Kleine Suite in D majeur, voor viool, cello en piano
1980 Sonate nr. 1 in D majeur, voor cello en piano
1981 Sechs kleine Stücke, voor 6 tot 7 blokfluiten
1981 Bläserserenade in Es majeur, voor 2 dwarsfluiten, 2 hobo's, 2 klarinetten, 2 fagotten, 2 hoorns en 2 trompetten
1981 Impromptu, voor viool en piano (of accordeon)
1981 Kleine Suite, voor strijkkwartet
1982 Kwintet nr. 1 in A majeur, voor klarinet en strijkkwartet
1983 Variationen über ein slowakisches Volkslied ("Ej zaluzicki polo..."), voor accordeon, viool (of dwarsfluit) en cello (of fagot)
1984 Tänze aus Pannonien, voor cello (of viool, of altviool) en piano
1984 Sonate nr. 2 in Bes majeur, voor cello en piano
1984 Kwintet in A majeur, voor strijkkwartet en piano
1984 Strijkkwartet nr. 3 in d mineur
1984 Strijkkwintet in Bes majeur
1984 Trio nr. 1 in Bes majeur, voor viool, cello en piano
1986 Octet in G majeur, voor klarinet, hoorn, fagot en strijkkwintet
1986 Kwartet nr. 1 in A majeur, voor viool, altviool, cello en piano
1986 Kwartet nr. 2 in Bes majeur, voor viool, altviool, cello en piano
1987 Trio in D majeur, voor dwarsfluit, fagot (of cello, of basklarinet) en piano
1987 Strijkkwartet nr. 4 in Bes majeur
1988 Strijkkwartet nr. 5 in G majeur
1988 Trio nr. 1 in Bes majeur, voor hobo, klarinet en fagot
1988 Trio nr. 2 in Bes majeur, voor hobo, klarinet en fagot
1988 Octet in D majeur, voor 2 hobo's, 2 klarinetten, 2 hoorns en 2 fagotten

1989 Kwintet in C majeur "Reincarnatie", voor hobo, klarinet, hoorn, fagot en piano
1989 Armenische Lieder aus Garin (Erzurum), voor viool en piano
1989 Kwartet nr. 3 in F majeur, voor viool, altviool, cello en piano
1989 Matthias-Drude-Variation, voor viool, klarinet, cello en piano
1990 Sonate in D majeur, voor 2 violen en piano
1990 Sonate nr. 6 in D majeur, voor viool en piano
1990 Sonate nr. 7 in A majeur, voor viool en piano
1991 Sonate nr. 8 in f mineur, voor viool en piano
1991 Strijkkwartet nr. 6 in A majeur
1991 Blaaskwintet in F majeur
1992 Variationen über ein isländisches Reitervolkslied ("A sprengisandi"), voor dwarsfluit, cello en 2 accordeons
1992 Initialen. twaalf stukken voor strijkkwartet
1997 Violini giocosi, voor 10 violen en piano
1999 Sonate nr. 9 in D majeur, voor viool en piano
2000 Sonate in E majeur, voor altviool en piano
2001 Sonata funèbre, voor contrabas en piano
2001 Divertimento, voor vier blokfluiten
2002 Kwintet nr. 2 in D majeur, voor klarinet, 2 violen, altviool en cello
2002 Sonate nr. 10 in A majeur, voor viool en piano
2003 Trio in cis mineur, voor klarinet, viool en piano
2003 Variationen auf ein koreanisches Volkslied, voor strijkkwartet en piano
2003 Kwartet in c mineur, voor hobo, klarinet, hoorn en fagot
2003 Fanfaren für Trnava (Tyrnau), voor hoornkwartet
2004 Episoden, voor klarinet en cello
2005 Apokryphen, voor viool en cello
2005 Quintet, voor accordeon en strijkkwartet
2006 Epigraphen, voor hobo en cello
2007 Variationen über ein Thema von Beethoven, voor viool en piano

Werken voor orgel bewerken

1979 Chaconne nr. 3 in g mineur

Werken voor piano bewerken

1976 HAPPY-END, voor 4 piano's
1977 Clavierübung - Präludium und Fuga, voor 4 piano's
1977 Sankt-Vinzent-Variationen
1978 Requiem für meine Selbstmörder, voor 2 piano's
1981 33 Variationen auf eigenes Thema
1981 Sonate nr. 1 in G majeur
1981 Sonate nr. 2 in Bes majeur
1981 Polka in c mineur, voor 2 piano's
1981 Valse in Bes majeur, voor 2 piano's
1984 Kontrapunktisches Tagebuch, 10 stukken
1984 Thema, Variationen und Fuge in Es majeur, voor 2 piano's
1988 Concertpolka in A majeur
1993 24 Preludes
1996 Schwei-Zschu-Zschou, voor piano vierhandig
2006 Arabesque

Werken voor accordeon bewerken

1975 312-SL/723, voor 2 accordeons
1977 Drei tschechische Tänze
1978 Romanze
1981 Fuga in C majeur, voor 5 accordeons
1982 Variationen über ein isländisches Volkslied (tyrr var ott i koti katt)
1990 5/16 - Impression

Werken voor gitaar bewerken

1976 Variationen über ein thema von Mozart, voor 9 gitaren
2004 Sonata da camera, voor 4 gitaren

Bibliografie bewerken

Ľubomír Chalupka: Slovenská hudobná avantgarda, Štýlotvorné formovanie skladateľskej generácie nastupujúcej v 60. rokoch 20. storočia. Comenius University, Bratislava, 2011.
Zuzana Martináková: Akceptovanie hudobnej tradície v tvorbe Ivana Paríka, Dušana Martinčeka a Ladislava Kupkoviča, in: Slovenská hudba 37, 2011/4, pp. 350–356
Ľubomír Chalupka: Unitas multiplex...., in: Hudobný život, Bratislava 38, 2006/7–8, pp. 46–48
Wilfried Wolfgang Bruchhauser: Komponisten der Gegenwart im Deutschen Komponisten-Verband, Regensburg: Edition Conbrio (Dezember) 2000. 1500 p., ISBN 978-3-932-58134-2
Loreta Grabsch: Ausgewählte Aspekte zum Schaffen von Ladislav Kupkovic, Hochschule für Musik und Theater Hannover, 2000.
Brian Morton, Pamela Collins, Brian Ferneyhough (Fwd.): Contemporary Composers, Chicago: St. James Press, 1992, 1019 p., ISBN 978-1-558-62085-8
Sarah Elizabeth Davies: Ladislav Kupkovic, Leicester Polytecnic, nu: De Montfort University, 1988.
Jean-Marie Londeix: Musique pour saxophone, volume II : répertoire général des oeuvres et des ouvrages d' enseignement pour le saxophone, Cherry Hill: Roncorp Publications, 1985.
Naďa Hrčková: Hrozné dieťa slovenskej hudby?, in: Hudobný život 1, 1969/4, pp. 3

Externe links bewerken

(de) Officiële internetpagina
(de) Biografie op de internetpagina van de muziekuitgeverij "Tre Media"
(en) Biografie op de internetpagina van "Music Centre Slovakia - Hudobné centrum" (gearchiveerd)

Bronnen, noten en/of referenties

[kupkovic-1] Ladislav Kupkovič biodata (gearchiveerd)

[2] Biografie van Danica Kupkovič op de internetpagina van de "Hochschule für Musik Detmold" (gearchiveerd)

[3] Dioe: Orchesterspiele Mit Dirigieren

[4] Katinkas Geheimnis: (1992) ; sinfonisches Märchen ; für einen Sprecher und Orchester ; nach einem Text von Katja Leonhardt

[1]

[2]

[3]

[4]