Wikipedia

Koekelare

gemeente in West-Vlaanderen, België

Koekelare is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. Deze gemeente in de Westhoek telt ruim 8.000 inwoners.

Koekelare
Gemeente in België Vlag van België
Koekelare (België)
Koekelare
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Diksmuide
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		39,44 km² (2021)
85,56%
7,61%
6,83%
Coördinaten 51° 5' NB, 2° 59' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		8.870 (01/01/2023)
50,01%
49,99%
224,9 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
19,32%
58,12%
22,56%
Buitenlanders 1,69% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Patrick Lansens (sp.a)
Bestuur sp.a, N-VA
Zetels
sp.a
CD&V
Open Vld
N-VA
 19
9
4
5
1
Economie
Gemiddeld inkomen 19.422 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 3,55% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8680
8680
8680 		Deelgemeente
Koekelare
Bovekerke
Zande
Zonenummer 051
NIS-code 32010
Politiezone Polder
Hulpverleningszone Westhoek
Website www.koekelare.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Diksmuide
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

Koekelare vormt de overgang van de Westhoek en De Polders met het Houtland[1] en ligt op 18 km van de kust, binnen de driehoek Diksmuide, Torhout en Gistel.

Dorpsstraat in Koekelare met Sint-Martinuskerk

Geschiedenis bewerken

Uit archeologische restanten van een aantal grafvelden met kringvormige brandgraven, bleek dat in het gebied al voor 2000 v. C. bronstijdboeren leefden. Teruggevonden keramiek en sporen van ijzerbewerking wijzen ook op een blijvende bewoning in de Keltische ijzertijd.

Door het gebied liep in de Gallo-Romeinse periode de Brugse Heirweg, en ook de Steenstraat, een deel van de zuidgrens van de huidige gemeente, zou een belangrijke Romeinse legerweg geweest zijn. Ook uit die periode werden scherven, een brandgraf en karrensporen teruggevonden. Na de Romeinse periode werd het gebied Frankisch, en van toen zou de naam Coclars dateren. Het woord "coc" of "kook" stond voor een heuvel of een verhevenheid en het toponiem "lars" of lare is open plek in een bebost, moerassig gebied.

De oudste geschreven vermeldingen dateren uit 847. Koning Karel II de Kale zou daar bevestigen in een oorkonde dat benedictijnen van Sint-Amand in het huidige Noord-Frankrijk de villa Koekelare kregen: 'in territorio Menap quod nunc Mempiscum appellant ... Cokenlare' (Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France, red. Ferdinand Lot, 1943, nr. 92). De streek werd door deze monniken gekerstend en Martinus werd als patroonheilige gekozen. Het gebied werd door Noormannen geplunderd op het eind van de 9de eeuw. Als bescherming werd in een kromming van de Sint-Maartensbeek een vluchtburcht opgericht, waar later het Oosthof zou worden ingericht.

Vanaf de 12de eeuw werd het rustiger in de streek. In het noorden lag nog een woest gebied, de Utfanc. De ontginning hiervan werd door de graaf van Vlaanderen aangemoedigd en de parochie werd geschonken aan de benedictijnen van Sint-Omaars, die er een priorij inrichtten. Koekelare had in die periode een centrumfunctie en in de 14e eeuw werd het het centrum van een ambacht dat de dorpen Koekelare, Ichtegem, Eernegem en Aartrijke omvatte. De heren resideerden op het Oosthof. Het wapenschild van de gemeente werd door een heer van Koekelare, Walter IV, in 1252 meegebracht van een kruistocht. Het schild toont drie zilveren bezanten op een azuren veld en bleef later gebruikt worden als schild voor de dorpen van het toenmalige ambacht.

Koekelare bleef een lokaal centrum in de Nieuwe Tijd. Er werd een leprozerie voor de streek opgericht in het dorp, op beslissing van de schepenbank van het Brugse Vrije. Op het einde van de 16de eeuw werd de streek getroffen door de godsdienstonlusten en werd de kerk door de geuzen verwoest. De bevolking in de parochie nam fors af. Rond 1500 lag het bevolkingscijfer nog rond 1500, maar een eeuw later was dit al meer dan gehalveerd. Vanaf het midden van de 18de eeuw nam de bevolking weer toe en rond de Belgische onafhankelijkheid was het gestegen tot 3500 - 4000 inwoners. Een gehucht rond de herberg Mokker kende een sterke groei. De wijk kende vooral armen en werd in 1925 een zelfstandige parochie. In de 19de eeuw trokken veel mannen als seizoensarbeider naar Noord-Frankrijk, de fransmans, tot er rond 1970 weer meer werkgelegenheid in eigen streek kwam.

Na de Eerste Wereldoorlog werd de gemeente getekend door de verzuiling. In de jaren 1930-31 haalde er een felle schoolstrijd de nationale pers. Bij de gemeentelijke herindeling van 1971 werden aan de fusiegemeente Koekelare ook Bovekerke en Zande toegevoegd.

Kernen bewerken

 
Koekelare, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Naast Koekelare-centrum liggen binnen de gemeente ook nog de parochies Bovekerke, Zande en De Mokker. Bovekerke en Zande zijn deelgemeenten die vroeger zelfstandig waren, De Mokker is een kern en parochie die bij de hoofdgemeente Koekelare hoort. Deze dorpen komen overeen met de katholieke parochies Sint-Martinus (Koekelare), Sint-Gertrudis (Bovekerke), Sint-Andries (Zande) en Heilige Pastoor van Ars (De Mokker). Koekelare ligt in het dekenaat Torhout, deel van het Bisdom Brugge.

# Naam Oppervlakte
(km²)		 Bevolking
(01/01/2006)
I
 
(IV)		 Koekelare
- Koekelare
- De Mokker		 28,45
 
 		 6.870
 
 
II Bovekerke 5,40 989
III Zande 5,34 400
Bron: Gemeente Koekelare

De gemeente Koekelare grenst aan de volgende dorpen:

Bezienswaardigheden bewerken

Musea bewerken

Het Motepark bewerken

Het park De Mote is een 6 hectare groot domein dat bestaat uit een bos en een visvijver. Het bos reikt tot tegen de markt en het gemeentehuis, en de wandel- en fietspaden verbinden het dorpscentrum met de gemeentelijk sporthal, de visvijver, het speelplein en de sportvelden van de gemeenten. Het park dient ook als locatie voor een aantal evenementen, waaronder Koekelare Leeft.

 
De visvijver bij de Mote, met op de achtergrond de Sint-Martinuskerk

De Brouwerij bewerken

De brouwerij-mouterij Christiaen dateert van rond 1790 en bevindt zich op de hoek van het marktplein. Het industrieel complex 'Christiaen' heeft zijn huidig uitzicht gekregen omstreeks 1878. De mouttoren en de slanke schoorsteen domineren hoofdzakelijk het uitzicht van deze brouwerij. De brouwerij was werkzaam tot 1968 en behoorde eertijds tot de grootste werkverschaffers in Koekelare. Er wordt niet meer gebrouwen in de brouwerij, maar het bier Couckelaerschen Doedel herinnert aan vroeger.

De brouwerij Christiaen werd door de gemeente in 1985 aangekocht en volledig gerestaureerd. In september 1993 mocht het gemeentebestuur de prijs "Vlaams Monument 1993" in ontvangst nemen voor de renovatie van de brouwerij-mouterij Christiaen. In de ast is de Käthe Kollwitz-toren ingericht. Een 70-tal grafische werken van de vermaarde Duitse kunstenares van "Het Treurend Ouderpaar" op het Duits kerkhof van Vladslo, zijn er permanent aanwezig. De stookplaats van weleer is omgebouwd tot Yves Rhayé-kamer, een hommage aan een hedendaagse beeldhouwer en kunstschilder. Een groot deel van het gebouw doet nu dienst als gemeentelijke openbare bibliotheek. Verder is er ook een restaurant in de brouwerij gevestigd en zijn er vergaderzalen in beschikbaar. In de oude paardenstallen van de brouwerij werd het "Museum van de Fransmans" ondergebracht.

 
De brouwerij, gezien vanaf de markt

Site Lange Max bewerken

Na Wereldoorlog I werd Lange Max een belangrijke toeristische attractie in Koekelare. Het was een reusachtig kanon, dat door de Duitsers geïnstalleerd was met de bedoeling Duinkerke plat te leggen. De site werd druk bezocht door Belgen en buitenlanders. In de Tweede Wereldoorlog werd Lange Max in 1942 voor het metaal weggehaald door de Duitsers. Vandaag is site Lange Max nog steeds een toeristische attractie waarbij voornamelijk het Lange Max Museum en de geschutsbedding van het kanon een belangrijke rol in spelen. Ook is er ander beschermd erfgoed te zien en er het Muziekmuseum De Harmonie gevestigd.

Sala Thai bewerken

Onder impuls van onder andere lokaal politicus Walther Holvoet kreeg Koekelare banden met Thailand. Op het Fransmansplein is een elektriciteitscabine aangekleed als Thais tempeltje en staat bekend als Sala Thai. Er bevindt zich in de Galgestraat een Vlaams-Thais Informatie- en Ontmoetingscentrum met er achter een Oosterse Tuin. In het Oosthofpark staat een Thais kunstwerk Kinaree.

 
De Sala Thai op het Fransmansplein

Sint-Martinuskerk bewerken

  Zie ook het artikel Sint-Martinuskerk (Koekelare)

De huidige Sint-Martinuskerk dateert van het einde van de 19de, begin van de 20ste eeuw.

De Hovaeremolen bewerken

De Hovaeremolen is een stenen bergmolen, die na de Eerste Wereldoorlog werd gebouwd ter vervanging van een stukgeschoten oude staakmolen.

 
Hovaeremolen

Natuur en landschap bewerken

Koekelare ligt in Zandlemig Vlaanderen. De kom ligt op een hoogte van ongeveer 15 meter, maar de hoogte in de omgeving varieert van 5-47 meter. De hoogste delen vindt men in het zuidoosten, waar zich de steilrand naar het Plateau van Wijnendale bevindt. Daar ligt de Koekelareberg, welke ongeveer 47 meter hoog is. Een aantal beken (Kolvebeek en Plaatsebeek) wateren in zuidwestelijke richting af op de Handzamevaart.

Koekelare is gekend om het Arboretum van Koekelare, waar de welbekende Koekelareden staat.

Demografie bewerken

Demografische ontwikkeling voor de fusie bewerken

Bronnen:NIS, www.westhoek.be en Gemeente Koekelare - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1971.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[2]
1992 7.883
1993 7.883
1994 7.955
1995 8.006
1996 8.030
1997 8.070
1998 8.158
1999 8.197
2000 8.154
2001 8.147
2002 8.168
2003 8.219
2004 8.217
2005 8.254
2006 8.291
2007 8.325
2008 8.344
2009 8.357
2010 8.423
2011 8.460
2012 8.535
2013 8.580
2014 8.664
2015 8.705
2016 8.750
2017 8.733
2018 8.784
2019 8.777
2020 8.760
2021 8.745
2022 8.769
2023 8.870
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Verkeer bewerken

Het dorpscentrum van Koekelare zelf is een centrale kern, van waaruit verschillende wegen uitstralen naar de buurgemeentes. De belangrijkste zijn de Ichtegemstraat, de Kortemarkstraat, de Eernegemstraat, de Moerestraat die vanuit het centrum rechtstreeks naar de gelijknamige gemeentes lopen. De Zandestraat loopt vanuit de hoofdgemeente naar de kleine landelijke deelgemeente Zande, en verbindt de gemeente verder met De Polders en de kust. De grootste verkeersader door de gemeente is echter de Provinciebaan N363 die dateert uit de tijd van de Oostenrijkse Nederlanden. Deze kaarsrechte weg door het zuiden van de gemeente zorgt voor een verbinding naar de steden Diksmuide en vooral Torhout, van waaruit men de rest van het binnenland kan bereiken via de snelweg A17.

Politiek bewerken

Structuur bewerken

Koekelare Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   West-Vlaanderen Diksmuide Koekelare
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegen­woordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Oostende-Veurne-Diksmuide Veurne-Diksmuide Diksmuide Koekelare
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-
Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
10
5
3
1
10 5 3 1 
De 19 zetels zijn als volgt verdeeld:

Burgemeesters bewerken

Bestuur 2013-2018 bewerken

Burgemeester blijft Patrick Lansens (sp.a). Hij leidt een coalitie bestaande uit sp.a en N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 10 op 19 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij 10-10-1976[4] 10-10-1982[4] 9-10-1988[4] 9-10-1994[4] 8-10-2000[4] 8-10-2006[5] 14-10-2012[6] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19
SP1 / sp.a2 16,31 2 16,971 3 19,141 3 181 3 33,211 7 36,582 7 39,172 9 39,22 10
CVP1 / CVP-VUA / CD&V2 - 31,751 7 34,361 7 24,78A 5 19,781 4 28,452 6 22,872 4 23,02 5
VU1 / CVP-VUA / VU&ID2 / N-VA3 - 7,351 0 6,731 0 4,392 0 - 7,863 1 10,03 1
NC1 / VLD2 / Open Vld3 - - 39,771 9 38,942 9 37,212 8 28,452 6 25,13 5 16,93 3
Open Liberaal - - - - - - - 7,0 0
Koekelare Vooruit - - - - - - - 3,9 0
Opbouw Koekelare1 / OK-Groen Koekelare2 - - - - - 6,521 0 5,02 0 -
DOEN - - - 11,45 2 5,4 0 - - -
NK - 24,6 5 - - - - - -
CENTER 36,98 7 19,33 4 - - - - - -
Jonckheere 46,73 10 - - - - - - -
Anderen(*) - - - 6,82 0 - - - -
Totaal stemmen 5343 5602 5743 5945 6125 6500 6556 6627
Opkomst % 97,89 96,29 96,4 97,15 94,58 95,0
Blanco en ongeldig % 2,26 4,07 3,73 4,24 3,61 4,02 3,55 3,8

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1994: NIEUW

Sport bewerken

Voetbalclub Stormvogels Koekelare en VK Koekelare zijn aangesloten bij de KBVB en er actief in de provinciale reeksen.

Bekende Koekelarenaren bewerken

Nabijgelegen kernen bewerken

Ichtegem, Eernegem, Moere, De Mokker, Edewalle

Externe links bewerken

Zie de categorie Koekelare van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Koekelare&oldid=67377310"