Johan van Palts-Neumarkt

Johan van Palts-Neumarkt (Neunburg vorm Wald, 1383 - Kastl, 14 maart 1443) was van 1410 tot aan zijn dood vorst van Palts-Neumarkt. Hij behoorde tot het huis Wittelsbach en was de stichter van het huis Palts-Neumarkt.

Johan van Palts-Neumarkt
1383-1443
Vorst van Palts-Neumarkt
Periode	1410-1443
Voorganger	Ruprecht III
Opvolger	Christoffel
Vader	Ruprecht III van de Palts
Moeder	Elisabeth van Neurenberg

Levensloop

Johan was de derde zoon van keurvorst Ruprecht III van de Palts, eveneens Rooms-Duits koning, en Elisabeth van Neurenberg, dochter van burggraaf Frederik V van Neurenberg.

In 1404 benoemde zijn vader hem tot stadhouder van de Opper-Palts. Reeds als stadhouder was hij een soeverein vorst en voerde hij een oorlog tegen het koninkrijk Bohemen, waarbij het in 1405 in Bärnau opnam tegen koning Wenceslaus IV.

Na de dood van zijn vader in 1410 werd het keurvorstendom Palts verdeeld tussen Johan en zijn drie broers. Johan kreeg het grootste deel van de Opper-Palts toegewezen. Als residentiestad koos hij Neumarkt in der Oberpfalz, waar hij een slot en meerdere kerken liet bouwen. De verhuis van zijn hofhouding van Neunburg vorm Wald naar Neumarkt betekende het begin van een glansvol tijdperk voor de stad. Naast kunst en cultuur floreerden in Neumarkt de economie, de handel en de bouwsector.

Tijdens zijn regeringstijd was Johan een trouwe bondgenoot van keizer Sigismund. Ook probeerde Johan op een volhardende manier zijn regeringsgebied uit te breiden richting het Künisch-gebergte, wat hem in conflict bracht met zijn broer Lodewijk III, die de overige delen van de Opper-Palts bestuurde. In 1415 sloot zich aan bij het tegen hertog Lodewijk VIII van Beieren gerichte Parkietgezelschap van Kelheim, waarvan hij ook lid bleef na de omvorming tot de Liga van Konstanz. Door zijn contacten en familiebanden met het huis Hohenzollern slaagde erin om enige tijd lid te worden van de Deense Rijksraad. Het was mede hierdoor dat zijn zoon Christoffel na de afzetting van koning Erik VII van Denemarken door de Deense adel verkozen werd tot de nieuwe koning van de Unie van Kalmar, waardoor hij zowel Denemarken, Zweden als Noorwegen bestuurde.

In 1419 viel Johan met een leger van kruisridders de troepen van de Taborieten aan. Ook namen zijn troepen deel aan de ontzetting van de steden Bischofteinitz (1422), Klattau (1426), Neunburg vorm Wald (1429) en Bärnau (1427). De laatste stad was door Hussitische legertroepen de stad waren binnengedrongen nadat legeraanvoerder Andreas Prokop op 4 augustus 1427 in de Slag bij Mees de kruisvaardertroepen verslagen had. In 1429 kon hij 300 hussitische ruiters in Höll bij Waldmünchen op de vlucht drijven. Op 14 september 1432 nam hij deel aan de herovering van de burcht van Reichenstein. Op 21 september 1433 versloeg Johan de Hussitische troepen in de Slag bij Hiltersreid. In 1434 slaagde hij erin om de belegering van Pilsen te doorbreken om de stad terug te winnen. Tegelijkertijd moest hij deelverdragen sluiten door cijnzen te betalen aan de Hussieten, wat zijn aanslepende financiële problemen verergerde. Na de verloren Slag bij Taus op 14 augustus 1431 zette hij zich actief in voor een compromisvrede tussen de Hussieten en het koninkrijk Bohemen.

In maart 1443 stierf Johan in het klooster van Kastl. Hij werd bijgezet in de Sint-Jozefskerk van Neunburg vorm Wald.

Huwelijken en nakomelingen

Op 15 september 1407 huwde Johan in Ribe met Catharina van Pommeren (1384-1426), dochter van hertog Wartislaw VII van Pommeren. Ze kregen zeven kinderen, van wie alleen Christoffel de volwassen leeftijd bereikte:

• Margaretha (1408), jong gestorven
• Adolf (1409), jong gestorven
• Otto (1410), jong gestorven
• Johan (1411), jong gestorven
• Frederik (1412), jong gestorven
• Johan (1413), jong gestorven
• Christoffel (1416-1448), vorst van Palts-Neumarkt en koning van Denemarken

In 1428 huwde hij met zijn tweede echtgenote Beatrix van Beieren (1403-1447), dochter van hertog Ernst van Beieren en weduwe van graaf Herman III van Cilli. Dit huwelijk bleef kinderloos.