Houthalen-Helchteren

gemeente in Limburg, België

Houthalen-Helchteren (Limburgs: Houthalen helchtre) is een gemeente in de Belgische provincie Limburg. De gemeente telt ruim 30.000 inwoners. De gemeente is de hoofdplaats van het het gerechtelijk kanton Houthalen-Helchteren en maakt deel uit van het kieskanton Peer.

Houthalen-Helchteren
Hôtele-Helichtre
Gemeente in België Vlag van België
Houthalen-Helchteren (België)
Houthalen-Helchteren
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Arrondissement Maaseik
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
78,23 km² (2021)
66,11%
12,28%
21,61%
Coördinaten 51° 2' NB, 5° 23' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
30.960 (01/01/2023)
49,93%
50,07%
395,77 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
19,55%
60,29%
20,16%
Buitenlanders 9,88% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Alain Yzermans (sp.a-Groen!)
Bestuur Vooruit-Groen-CD&V
Zetels
Vooruit-Groen
CD&V
N-VA
S&D
Vlaams Belang
31
10
8
6
5
2
Economie
Gemiddeld inkomen 18.463 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 6,88% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3530
3530
Deelgemeente
Helchteren
Houthalen
Zonenummer 011 - 089
NIS-code 72039
Politiezone CARMA
Hulpverleningszone Oost-Limburg
Website www.houthalen-helchteren.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Maaseik
in de provincie Limburg
Portaal  Portaalicoon   België
De Slag bij Houthalen, een episode in de Tiendaagse Veldtocht (1831)

Geografie bewerken

Deelgemeenten bewerken

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Houthalen 48,41 23.813 492 72039A
2 Helchteren 29,81 6.737 226 72039B

Kernen bewerken

De fusiegemeente bestaat uit 2 deelgemeenten: Houthalen en Helchteren. Houthalen, de grootste van de twee, fungeert als centrum van de gemeente. Daar is in september 2012 een ecologisch Nieuw Administratief Centrum (NAC) geopend, dat de gemeentelijke diensten, het sociaal huis, de balies bib en toerisme, het kinderdagverblijf De Sijsjes, de technische ploegen, de politie, het pwa, de muziek- en tekenacademie en een aantal externe partners huisvest. In het gebouw bieden een aantal appartementen woongelegenheid, zodat het NAC werken, wonen en vrije tijd combineert. Op het terrein van het oud mijngebouw achter het NAC wordt een cleantechcampus ontwikkeld. Het oude mijngebouw doet hierbij dienst als incubator voor jonge bedrijven in de cleantechsector en kreeg de naam Greenville. Tussen het NAC en Greenville wordt een woonzone ontwikkeld, waarin een pilootproject rond cohousing voorzien is.

Houthalen omvat naast het centrum nog vier gehuchten die tevens parochies zijn. Langs de N74 ligt Laak dat door lintbebouwing naar de centrumkern toe gegroeid is.
In het westen tegen de grens met Heusden ligt Lillo. De benaming is afkomstig van linde en het toponiem lo. Bij de kapel van St.-Catharina staat nog een (oude) lindeboom.
Lillo bevat een schansstraat met bijhorende schans waar eerder de mensen zich verschansten in slechtere tijden of aanvallen van buitenaf. De schans is nog zichtbaar door een hoog liggende rechthoek met daarrond een beek. De houtwallen zijn natuurlijk verdwenen. In het zuidoosten ligt Meulenberg met zijn mijnwerkerstuinwijken. Meulenberg is ook vergroeid met het centrum. In het oosten ligt Houthalen-Oost, bestaande uit recentere verkavelingen. De bebouwde kernen van Houthalen-Oost en het Genkse Zwartberg sluiten op elkaar aan.

Helchteren is de meest noordelijke deelgemeente en ligt grotendeels langs de N74 en de weg van Heusden naar Meeuwen. In het oosten van de deelgemeente ligt nog het landelijke gehucht Sonnis.

Aangrenzende gemeenten bewerken

De buurgemeenten zijn Hechtel-Eksel, Peer, Oudsbergen, Genk, Zonhoven, Heusden-Zolder en Beringen.

Demografie bewerken

Demografische ontwikkeling bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[1]
1992 27.717
1993 28.074
1994 28.202
1995 28.435
1996 28.653
1997 28.761
1998 28.916
1999 29.105
2000 29.215
2001 29.270
2002 29.438
2003 29.416
2004 29.607
2005 29.802
2006 29.945
2007 30.050
2008 29.999
2009 30.120
2010 30.126
2011 30.318
2012 30.356
2013 30.515
2014 30.623
2015 30.666
2016 30.592
2017 30.601
2018 30.623
2019 30.655
2020 30.550
2021 30.498
2022 30.844
2023 30.960
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek bewerken

Structuur bewerken

De gemeente Houthalen-Helchteren ligt in het kieskanton Peer en het provinciedistrict Peer, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Houthalen-Helchteren Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Limburg Maaseik Houthalen-Helchteren
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Limburg Hasselt-Tongeren-Maaseik Peer Peer Houthalen-Helchteren
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

(Voormalige) Burgemeesters bewerken

  Zie Lijst van burgemeesters van Houthalen-Helchteren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Tijdspanne Burgemeester
1977 - 1982 Jan Gerits (CVP)
1983 - 1992 Lode Franssens (CVP)
1992 - 2000 Maurice Vanoevelen (CVP)
2001 - 2003 Jules D'Oultremont (sp.a)
2003 - heden Alain Yzermans (sp.a)

Legislatuur 2013-2018 bewerken

Burgemeester blijft Alain Yzermans (sp.a-Groen-Plus). Hij leidt een coalitie bestaande uit sp.a-Groen-Plus en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 18 op 31 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij of kartel 10-10-1976[2] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[3] 14-10-2012[4] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 27 % 27 % 27 % 27 % 29 % 29 % 31 % 31
CVP1 / CD&V2 67,781 20 39,211 12 33,421 10 41,941 14 29,491 10 24,442 8 22,142 8 21,92 7
SP1 / sp.a2 / sp.a-Groen-plusA 19,991 5 28,051 8 31,81 10 27,51 8 30,271 10 34,852 12 27,96A 10 26,3A 9
Agalev1 / Groen!2 / sp.a-Groen-plusA - - - 7,051 1 9,041 2 5,582 1
VU1 / VU&ID2 / OM-NU!3 / N-VA4 12,231 2 11,181 2 8,631 2 - 3,822 0 12,663 3 19,404 6 14,04 4
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 - - 4,931 0 6,492 1 11,392 3 6,292 1 4,623 0 -
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - 1,941 0 8,911 2 15,991 4 13,022 4 7,642 2 10,02 3
S&D1 / BUUR2 - - - - - - 16,571 5 21,91 8
INSPRK - - - 6,74 1 - - - -
NIEUW - 20,06 5 19,27 5 - - - - -
Anderen(*) - 1,5 0 - 1,37 0 - 3,17 0 1,69 0 5,9 0
Totaal stemmen 11200 13378 14872 15909 18025 20550 21064 21132
Opkomst % 96,95 95,84 94,93 96,10 93,96 93,7
Blanco en ongeldig % 5,28 5,98 5,73 4,44 4,47 3,76 3,98 4,3

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1982: PVDA / 1994: AOV (0,92%), PVDA (0,45%) / 2006: Houthalens-Belang (1,45%), Lijst Remi Timmers (1,72%) / 2012: HART / 2018: PVDA (3,0%), U&WIJ (2,2%), ECHT (0,4%), Be.One (0,3%)

Bezienswaardigheden bewerken

 
Het NAC in Houthalen
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Houthalen-Helchteren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Toerisme en recreatie bewerken

Houthalen-Helchteren telt op haar grondgebied 3 recreatiedomeinen:

  • Kelchterhoef, "de Plas", de hoeven, wandel- en fietstrajecten, camping
  • Hengelhoef, natuur- en recreatieterrein
  • Molenheide, gemeentelijk wild-wandelpark, camping en complex met zwembaden, tennisterreinen en overdekte speeltuin

Het naturistenterrein van Houthalen bevond zich bij het gehucht Lillo.

Bekende personen bewerken

Externe link bewerken

Zie de categorie Houthalen-Helchteren van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.