Wikipedia

Gilbert Keith Chesterton

Brits journalist en auteur (1874–1936)

Gilbert Keith Chesterton (Londen, 29 mei 1874 — Beaconsfield, 14 juni 1936) was een Engels letterkundige en journalist. Hij verdedigde in zijn geschriften de waardigheid van de menselijke persoon tegen alle mogelijke 'ismen'. Zijn scherpe, met humor geladen aanvallen bezorgden hem grote populariteit, maar ook talrijke vijanden. Zijn bekendste werken zijn Orthodoxy (1908), The Everlasting Man (1925) en de korte detectiveverhalen Father Brown.

Gilbert Keith Chesterton
Gilbert Keith Chesterton, 1905, door Alvin Langdon Coburn
Achtergrondinformatie
Naam Gilbert Keith Chesterton
Geboren 29 mei 1874
Geboorteplaats Londen
Overleden 14 juni 1936
Overlijdensplaats Beaconsfield
Land Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
Opleiding Slade School of Art
Beroep letterkundige en journalist
Handtekening Handtekening
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Media
Chesterton ten tijde van zijn verloving, 1898

Chesterton is "de prins van de paradox"[1] genoemd. Hij schreef een nonchalant, geestig proza dat afgeladen was met verbluffende formuleringen, zoals: "Dieven respecteren het privébezit. Ze willen alleen het privébezit tot hun eigen privébezit maken, zodat ze het nog beter kunnen respecteren."[2]

Chesterton is een christelijke schrijver die evenveel bewonderd en geciteerd wordt door zowel vrijzinnige als conservatieve christenen en ook door veel niet-christenen. De religieuze en politieke opvattingen van Chesterton zelf waren trouwens zo genuanceerd dat ze niet goed onder de vrijzinnige of conservatieve vlag onder te brengen zijn. Na zijn bekering zou hij echter een vurig apologeticus worden voor de Rooms-Katholieke Kerk, met name tegenover liberale, seculiere en protestantse vooroordelen.

Levensloop bewerken

Geboren in Campden Hill in Kensington, Londen, ontving Chesterton zijn opleiding op St Paul's School. Hij vervolgde zijn opleiding op de Slade School of Art om illustrator te worden en volgde bovendien lessen in literatuur aan het University College London. Geen van beide opleidingen heeft hij afgemaakt. Tussen 1896 en 1902 werkte Chesterton voor de Londense uitgevers Redway en T. Fisher Unwin. In die periode begon hij ook met journalistiek werk als freelance kunst- en literatuurcriticus. In 1901 trouwde hij met Frances Blogg, met wie hij de rest van zijn leven samen zou blijven. In 1902 kreeg hij een wekelijks opiniecolumn in de Daily News, in 1905 gevolgd door een wekelijkse column in The Illustrated London News, waarvoor hij de volgende dertig jaar zou blijven schrijven.

Volgens Chesterton werd hij als een jongeman gefascineerd door occultisme en experimenteerde hij samen met zijn broer Cecil met ouijaborden.[3] Naarmate hij ouder werd, werd hij steeds meer een orthodox christen, tot hij in 1922 overging tot het katholicisme.

Van jongs af aan had Chesterton grote interesse en talent voor kunst. Hij was van plan om een kunstenaar te worden en zijn werk toont een visie die abstracte ideeën in concrete en heldere beelden omzet. Zelfs zijn fictie lijkt zorgvuldig verborgen parabels te bevatten. Father Brown is eeuwig bezig met het corrigeren van de incorrecte gezichtspunten van de verbijsterde personen op de plaats delict en wandelt aan het eind met de crimineel weg om zijn priesterlijke rol van herkenning en berouw uit te oefenen.

Chesterton was een lange man, 1,93 m, en woog rond de 130 kilo. Zijn omvang resulteerde in enkele beroemde anekdotes. Gedurende de Eerste Wereldoorlog vroeg een dame in Londen waarom hij niet aan het front was, waarop hij antwoordde: "Als u naar de zijkant gaat, dan ziet u dat ik daar ben."[4] Een andere keer zei hij tegen zijn vriend George Bernard Shaw: "Als ze jou zien denkt iedereen dat er hongersnood heerst in Engeland". Shaw antwoordde: "Als ze jou zien denkt iedereen dat jij die veroorzaakt hebt".[5] P.G. Wodehouse beschreef eens een luide knal als "een geluid als Chesterton vallend op een blikken plaat."[6]

Chesterton ging gewoonlijk gekleed in een cape en een verkreukelde hoed, met een zwaardstok in zijn hand en een sigaar hangend uit zijn mond. Hij droeg soms een mes en een geladen pistool bij zich.

Vaak vergat Chesterton waar hij naartoe moest en miste dan de trein die hem daarheen zou brengen. Het is meerdere keren voorgekomen dat hij een telegram naar zijn vrouw, Frances Blogg, stuurde vanuit een verafgelegen (en incorrecte) locatie. Hij schreef dan bijvoorbeeld: "Ben op Market Harborough. Waar behoor ik te zijn?", waarop zij dan antwoordde, "Thuis."[7] Door deze geheugenproblemen en het feit dat Chesterton als kind extreem onhandig was, hebben verschillende personen gespeculeerd dat Chesterton ongediagnosticeerde dyspraxie had.[8]

Chesterton voerde graag vriendschappelijke polemieken met mannen zoals George Bernard Shaw, H. G. Wells, Bertrand Russell en Clarence Darrow. Volgens zijn autobiografie speelden Shaw en hij cowboys in een stomme film die nooit uitgebracht is.

Chesterton stierf op 14 juni 1936 in zijn huis in Beaconsfield, Buckinghamshire. De preek bij zijn requiemmis in de Kathedraal van Westminster te Londen werd gesproken door Ronald Knox. Hij is begraven in Beaconsfield op de katholieke begraafplaats. Chestertons erfenis bedroeg 28.389 pond, dat is ongeveer gelijk aan 1.430.000 pond in 2009.

Bibliografie bewerken

 
All Things Considered, G. K. Chesterton, pagina 236, Methuen, London, 1908

Chesterton heeft heel veel geschreven: ongeveer 80 boeken, enkele honderden gedichten, ongeveer 200 korte verhalen, 4000 essays en enkele toneelspelen. Een overzicht is te vinden op de Engelse Wikipedia: G. K. Chesterton bibliography. Hieronder een selectie van zijn werken:

Fictie (selectie)
  • 1900 - The wild knight and other poems
  • 1905 - The club of queer trades
  • 1911 - The innocence of Father Brown
  • 1914 - The flying inn
  • 1914 - The wisdom of Father Brown
  • 1915 - Poems
  • 1926 - The incredulity of Father Brown
  • 1927 - The secret of Father Brown
  • 1935 - The scandal of Father Brown
Non-fictie (selectie)
  • 1906 - Dickens
  • 1908 - Orthodoxy
  • 1909 - G.B. Shaw
  • 1913 - The victorian age in English literature
  • 1917 - A short history of England
  • 1922 - What I saw in America
  • 1922 - Eugenics and other evils
  • 1923 - St. Francis of Assisi
  • 1925 - The Everlasting Man
  • 1928 - Generally speaking
  • 1929 - Catholic essays
  • 1932 - Chaucer
  • 1936 - Autobiography

Literatuur bewerken

  • Dale Ahlquist, The Complete Thinker: The Marvelous Mind of G.K. Chesterton, Ignatius Press, 2012, ISBN = 978-1-58617-675-4.
  • Dale Ahlquist, G.K. Chesterton: Apostle of Common Sense, Ignatius Press, 2003, ISBN = 978-0-89870-857-8.
  • Kevin Belmonte, Defiant Joy: The Remarkable Life and Impact of G.K. Chesterton, Nashville, Tenn.2011.
  • Alan R. Blackstock, The Rhetoric of Redemption: Chesterton, Ethical Criticism, and the Common Man, New York, Peter Lang, 2012.
  • Fernand Bonneure, Brugge Beschreven. Hoe een stad in teksten verschijnt, Brussel, Elsevier, 1984.
  • Patrick Braybrooke, Gilbert Keith Chesterton, London, Chelsea Publishing Company, 1922.
  • Émile Cammaerts, The Laughing Prophet: The Seven Virtues And G. K. Chesterton, London: Methuen & Co., 1937.
  • W. E. Campbell, G.K. Chesterton: Inquisitor and Democrat, in: The Catholic World, 1908.
  • W. E. Campbell, G..K. Chesterton: Catholic Apologist, in: The Catholic World, 1909.
  • Lawrence J. Clipper, G.K. Chesterton. New York, Twayne Publishers, 1974.
  • John Coates, Chesterton and the Edwardian Cultural Crisis, Hull University Press, 1984.
  • John Coates, G.K. Chesterton as Controversialist, Essayist, Novelist, and Critic. N.Y., E. Mellen Press, 2002.
  • D. J. Conlon, G.K. Chesterton: A Half Century of Views, Oxford University Press, 1987.
  • Jay P. Corrin, G.K. Chesterton & Hilaire Belloc: The Battle Against Modernity, Ohio University Press, 1981.
  • Gaston Durnez, De lach van Chesterton. Portret van een geestige pennenridder in gevecht met moderne draken, 2006.
  • Christopher Hollis, The Mind of Chesterton, London, Hollis & Carter, 1970.
  • Lynette Hunter, Lynette, G.K. Chesterton: Explorations in Allegory, London, Macmillan Press, 1979.
  • Stanley Jaki, Chesterton: A Seer of Science University of Illinois Press, 1980.
  • Hugh Kenner, Paradox in Chesterton, New York, Sheed & Ward, 1947.
  • Ian Ker, G. K. Chesterton: A Biography, Oxford University Press, 2011.
  • Mark Knight, Chesterton and Evil, Fordham University Press, 2004.
  • Joseph McCleary, The Historical Imagination of G.K. Chesterton: Locality, Patriotism, and Nationalism, Taylor & Francis, 2009.
  • William Oddie, Chesterton and the Romance of Orthodoxy: The Making of GKC, 1874–1908, Oxford University Press, 2010.
  • Lee Oser, The Return of Christian Humanism: Chesterton, Eliot, Tolkien, and the Romance of History, University of Missouri Press, 2007.
  • Randall Paine, The Universe and Mr. Chesterton, Sherwood Sugden, 1999, ISBN 0-89385-511-1.
  • Joseph Pearce, Wisdom and Innocence – A Life of GK Chesterton, Ignatius Press, 1997, ISBN = 978-0-89870-700-7.
  • Luke Seaber, Luke (2011). G.K. Chesterton's Literary Influence on George Orwell: A Surprising Irony, New York, Edwin Mellen Press, 2011.
  • Julia Stapleton, Christianity, Patriotism, and Nationhood: The England of G.K. Chesterton, Lanham, Lexington Books, 2009.
  • John Sullivan, G.K. Chesterton: A Centenary Appraisal, London, Paul Elek, 1974, ISBN 0-236-17628-5.
  • Joseph de Tonquedec, G.K. Chesterton, ses Idées et son Caractère, Nouvelle Librairie Nationale, 1920.
  • Maisie Ward, Gilbert Keith Chesterton, Sheed & Ward, 1944.
  • Julius West, G.K. Chesterton: A Critical Study, London, Martin Secker, 1915.
  • Donald T. Williams, Mere Humanity: G.K. Chesterton, CS Lewis, and JRR Tolkien on the Human Condition, 2006.

Externe link bewerken

  • Chesterton.nu is een Nederlandse blog met als doel Chesterton meer bekendheid te geven in het Nederlandse taalgebied, met bijdragen van bekende en minder bekende liefhebbers van zijn werk.

Noten bewerken

  1. ↑ Douglas, J.D. G.K. Chesterton, the Eccentric Prince of Paradox, Christianity Today. May 24, 1974. (en)
  2. ↑ The Man who was Thursday, hoofdstuk 4.
  3. ↑ Autobiography, hoofdstuk 4
  4. ↑ A. N. Wilson, Hilaire Belloc, Penguin Books. 1984.
  5. ↑ Cornelius, Judson K, Literary Humour. St Paul's Books, Mumbai, p. 144. ISBN 8171083749.
  6. ↑ THE WORLD OF MR. MULLINER, by P. G. Wodehouse
  7. ↑ Ward, Maisie. Gilbert Keith Chesterton, hoofdstuk 15. Sheed & Ward, 1944.
  8. ↑ Biggs, Victoria, Caged in Chaos, hoofdstuk 1, Jessica Kingsley, 2005
Zie de categorie Gilbert Keith Chesterton van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gilbert_Keith_Chesterton&oldid=66781765"