In dit overzicht zijn opgenomen bestuurslagen van de feitelijk onafhankelijke staten in Europa (in ruime zin, dus inclusief Rusland, de Kaukasus, Turkije en Cyprus)), dat wil zeggen de internationaal erkendeonafhankelijke staten (de leden van de Verenigde Naties plus Vaticaanstad als waarnemer bij de VN, en het door veel landen erkende Kosovo) en de landen die door geen of een beperkt aantal leden van de Verenigde Naties worden erkend (Abchazië, Artsach, Noord-Cyprus, Transnistrië en Zuid-Ossetië).
Naast deze landen zijn ook een aantal afhankelijke gebieden en andere gebieden die geen integraal onderdeel zijn van een land, opgenomen.
Het overzicht bevat ook verwijzingen naar twee andere soorten gebieden. Het gaat daarbij om overzeese gebieden die volledig deel uitmaken van het moederland en om gebieden die officieel geen afhankelijke gebieden zijn, maar vanwege hun bijzondere status toch vaak als zodanig beschouwd worden. Ten slotte is ook opgenomen de Europese Unie, omdat aan haar de burger rakende wetgevende en bestuursbevoegdheden zijn overgedragen. Verwijzingen naar een andere entiteit in een van de overzichten worden voorafgegaan door een pijltje (→).
Per gebied wordt in een kleurenoverzicht iedere bestuurslaag vermeld. Onder een bestuurslaag wordt naast de centrale overheid van het gebied verstaan een territoriaal onderdeel van een land waar regels vastgesteld en/of beslissingen worden genomen over bepaalde gebieden en/of hun bewoners. Dat betekent dat de organen van een bestuurslaag hetzij regelgevende hetzij uitvoerende bevoegdheden hebben en vaak beschikken over eigen begrotingen. Bestuurlijke indelingen die louter administratief zijn of van statistische aard zijn daarom niet opgenomen. Evenmin zijn vrijwillige samenwerkingsverbanden van bestuurslagen opgenomen.
Indien een bestuurslaag louter gedeconcentreerde bevoegdheden heeft, wordt deze wel vermeld en daarbij cursief weergegeven in de kleur van de bovenliggende bestuurslaag. Indien een deel van een land niet onder controle is van de centrale overheid wordt dat vermeld in een noot bij de landsnaam. Namen van federale eenheden en autonome deelstaten worden bij de bestuurslaag vermeld. Indien een land afhankelijke gebieden heeft (in welke vorm dan ook), worden deze ook bij het land vermeld, voor zover van toepassing met verwijzingen.
Van iedere bestuurslaag worden in de noten bij het overzicht indien beschikbaar het (staats)hoofd, de regeringsleider en de volksvertegenwoordiging en hun equivalenten vermeld. De bronnen van het overzicht worden vermeld direct na de noten in het overzicht.
De aanduidingen van de bestuurslagen en organen worden in het Nederlands en indien en voor zover beschikbaar in de nationale ambtstalen vermeld. Voor de Nederlandse aanduiding wordt in het algemeen een letterlijke vertaling gebruikt. Termen als Kreis, county, borough en township worden niet in het Nederlands vertaald.
In de kleurenschema's worden de volgende kleuren gebruikt:
bestuurslaag op federaal of centraal niveau
bestuurslaag op deelstaatsniveau, inclusief autonome deelstaten
bestuurslaag op regioniveau
bestuurslaag op subregioniveau
bestuurslaag op subsubregioniveau of interlokaal niveau
bestuurslaag op lokaal niveau
bestuurslaag op sublokaal niveau
bestuurslaag op niveau van afhankelijk gebied
bestuurslaag met uitsluitend gedeconcentreerde rol hebben de kleur van de laag waar zij toe behoort.
De Republiek Abchazië (Abchazisch: Аҧсны Аҳәынҭқарра, Apsny Ahwyntkarra; Russisch: Республика Абхазия, Respublika Abhazija) is een niet-algemeen erkendeonafhankelijke republiek, afgescheiden van →Georgië.
↑De Republiek Abchazië heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het rayonniveau en het lokale niveau. Georgië beschouwt Abchazië als deel van Georgië in de vorm van de Autonome Republiek Abchazië met eigen bestuurslagen.
↑Abchazië heeft op centraal niveau een gekozen president (ахада, achada; президент, prezident) als staatshoofd en regeringsleider die een premier (аԥыза-министр, apyza-ministr; премьер-министр, prem'er-ministr) benoemt, en als volksvertegenwoordiging de gekozen Volksvergadering van Abchazië (Аҧсны Ӂәлар Реизара, Apsny Žwlar Rejzara; Народное Собрание Республики Абхазия, Narodnoje Sobranje Respubliki Abchazija. Abchazië is ingedeeld in rayons en de hoofdstad Soechoemi.
↑De hoofdstad (aҳҭнықалақь, ahtiykalak; cтолица, stolica)Soechoemi, bestuurslaag op lokaal niveau, maakt geen deel uit van een rayon en heeft een gekozen stadsraad en een door de president benoemd burgemeester.
↑Een rayon (араион, araion; район, rajon) heeft een gekozen rayonvergadering en een door de president benoemd bestuurshoofd. Een rayon is ingedeeld in steden, stedelijke nederzettingen en/of dorpen.
↑Een stad (ақалақь, akalak; город, gorod), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen stadsraad en een door de president benoemd bestuurshoofd.
↑Een stedelijke nederzetting (посёлок городского типа, posëlok gorodsogo tipa), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen raad en een door de president benoemd bestuurshoofd.
↑Een dorp (ақыҭа, akyta; село, selo), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen raad en een door de president benoemd bestuurshoofd.
↑De Souvereine Bases Akrotiri en Dhekelia valt als overzees territorium(overseas territory) onder de soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk, maar maakt geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk zelf. Het territorium heeft een algemene bestuurslaag op een niveau, verdeeld in twee basisgebieden. Akrotiri en Dhekelia worden geclaimd door →Cyprus.
↑Akrotiri en Dhekelia heeft op terriutoriumniveau de commandant van de Britse troepen op Cyprus als administrateur (administrator) als bestuurder. Akortiri en Dhekelia is ingedeeld in basisgebieden.
↑Een basisgebied (base area) is een onzelfstandige onderdeel van het territorium.
↑De Republiek Albanië heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het prefectuurniveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het regioniveau gedeconcentreerde organen.
↑Een prefectuur (qarku) heeft een benoemde prefectuurvoorzitter (kryetari i qarkut) en een vertegenwoordiging van de gemeenten. Een prefectuur is ingedeeld in districten (rrheti) zonder bestuurlijke of administratieve rol. Een district is ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (bashki) heeft een gekozen gemeentevoorzitter (kryetari i bashkisë) en gemeenteraad (këshilli bashkiak). In plaats van gemeente wordt ook wel de vertaling municipaliteit of stad gebruikt. Een gemeente is ingedeeld in bestuurseenheden. Deze vallen onder de gemeenten.
↑In 2015 is de bestuursvorm gemeente (komunë) afgeschaft. Deze zijn binnen de nieuwe gemeenten opgevolgd door de bestuurseenheid (njësia administrative), met alleen gedeconcentreerde taken, met een door de burgemeester benoemde administrateur.
↑De Republiek Armenië heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau Daarnaast bestaan onder het centrale niveau en in Jerevan onder het gemeenteniveau gedeconcentreerde organen.
↑Armenië heeft op centraal niveau een gekozen president (Նախագահ, nakhagah) als staatshoofd, een premier (վարչապետ, varch'apet) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Nationale Vergadering van de Republiek Armenië(Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով, Hajastani Hanrapetut῾junAzgayin zhoghov). Armenië is ingedeeld in provincies en de municipaliteit Jerevan. De provincies vallen onder de centrale overheid.
↑Jerevan heeft de status van municipaliteit (Քաղաքապետարան, k’aghak’apetaran), bestuurslaag op gemeenteniveau, en maakt geen deel uit van een provincie. Jerevan heeft een gekozen gemeenteraad of raad van ouderen (ավագանու, avaganu), die de burgemeester (Քաղաքապետ, k’aghak’apet) kiest. Jerevan is ingedeeld in administratieve districten. Deze vallen onder het municipaliteitsbestuur.
↑Een administratief district (վարչական շրջան, varch’akan shrjan) is een gedeconcentreerde onderdeel van Jerevan, met aan het hoofd een benoemd districtshoofd.
↑Een provincie (մարզ, marz), ook wel vertaald als regio, is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid, met aan het hoofd een benoemde gouverneur (մարզպետ, marzpet). Een provincie is ingedeeld in gemeenschappen.
↑Een gemeenschap (համայնք, hamaynk), ook wel vertaald met gemeente bestaat uit een of meer steden (քաղաք, kaghak) en/of dorpen (գյուղ, gyugh). De indeling in steden en dorpen is niet bestuurlijk van aard. Een gemeenschap heeft een gekozen stadshoofd of dorpshoofd (քաղաքապետ, k’aghak’apet of գյուղապետ, gyughapet) en een gekozen gemeenschapsraad (համայնքի ավագանու, hamaynk’i avaganu).
↑De Republiek Azerbeidzjan heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen de stad Bakoe met het stedelijk rayonsniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Binnen Azerbeidzjan heeft Nachitsjevan als autonome republiek een autonome status met een extra bestuurslaag. Het grondgebied van Azerbeidzjan is ook ingedeeld in economische regio's (iqtisadi rayonu) zonder bestuurlijke rol. Een deel van het grondgebied is in handen van de afgescheiden →Republiek Artsach.
↑Een (rayonvrije) stad (şəhəri), bestuurslaag op gemeenteniveau, maken geen deel uit van rayons. Een stad heeft een gekozen raad en een vertegenwoordiger van de centrale overheid als burgemeester (icra başçısı). De stad Bakoe is ingedeeld in (stedelijke) rayons. Deze vallen onder het stadsbestuur.
↑Een (stedelijk) rayon (rayon) is onderdeel van een stad.
↑ abHet rayon (rayon) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid. en rayon is ingedeeld in gemeenten.
↑ abEen gemeente (bələdiyyəsi) heeft een gekozen raad.
↑De autonome republiek (muxtar respublikası) Nachitsjevan heeft een premier (baş naziri) en een gekozen Opperste Vergadering (Ali Məclisi), waarvan de voorzitter president is. Nachitsjevan is ingedeeld in rayons en de stad Nachitsjevan.
↑De stad (şəhəri)Nachitsjevan maakt geen deel uit van een rayon. De stad heeft een gekozen raad en een vertegenwoordiger van de centrale overheid als burgemeester (icra başçısı).
↑Het Koninkrijk België is een federalemonarchie met gemeenschappen en gewesten als parallelle deelstaten. Belgiëheeft algemene bestuurslagen op vijf niveaus: het federale niveau, de beide parallelle en gelijkwaardige deelstaatsniveas (gemeenschappen en gewesten), het provincieniveau, het gemeenteniveau, aangevuld in Antwerpen met het deelgemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het provincieniveau gedeconcentreerde organen. België heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een gemeenschap (ook: communauté en in het Duits: Gemeinschaft), bestuurslaag op deelstaatsniveau, gaat over persoonsgebonden materies en heeft een minister-president (ook ministre-président/Ministerpräsident) als regeringsleider en een parlement (ook parlement/Parlament). De Vlaamse gemeenschap heeft haar instellingen gefuseerd met de instellingen van het Vlaamse gewest. De Vlaamse gemeenschap omvat territoriaal zowel Vlaanderen en Brussel. De Franse gemeenschap omvat het merendeel van Wallonië en Brussel. Voor Brussel hebben zowel de Vlaamse als de Franse gemeenschap gemeenschapscommissies ingesteld. De Duitse gemeenschap omvat een deel van Wallonië in de provincie Luik.
↑Een gewest (ook: région), bestuurslaag op deelstaatsniveau, is bevoegd voor aan het grondgebied gerelateerde materies en heeft een minister-president (ook ministre-président) als regeringsleider en een parlement (ook parlement). Het Vlaams gewest heeft zijn instellingen gefuseerd met de instellingen van de Vlaamse Gemeenschap. Een gewest is ingedeeld in provincies, behalve het gewest Brussel, dat is ingedeeld in een arrondissement. Dat valt onder het gewestsbestuur.
↑ abEen provincie (ook: province) heeft een provinciegouverneur (ook gouverneur de la province), een deputatie (ook collège provincial) of provinciecollege en een provincieraad (ook conseil provincial). Een provincie is ingedeeld in arrondissementen. Deze vallen onder de provincies.
↑ abcEen arrondissement (ook: arrondissement) heeft als enig orgaan de arrondissementscommissaris (ook commissaire d'arrondissement), een gedeconcentreerd orgaan van de provinciale overheid (in Brussel van de gewestelijke overheid), met slechts weinig bevoegdheden. In het algemeen is er maar een arrondissementscommissaris per provincie. Een arrondissement is ingedeeld in gemeenten.
(nl) Grondwet van het Koninkrijk België (staatsinrichting, artikel 2 over gewesten, artikel 3 over gemeenschappen, artikel 162 over provincies en gemeenten)
↑Bosnië en Herzegovina is een federale republiek met de entiteiten Federatie van Bosnië en Herzegovina en de Republiek Srpska als deelstaten. Bosnië en Herzegovina heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het federale niveau, het entiteitsniveau, het kantonniveau en het gemeenteniveau. Kantons bestaan alleen in de Federatie van Bosnië en Herzegovina
↑Bosnië en Herzegovina heeft een gekozen collectief presidentschap(predsjedništvo/предсједништво) als staatshoofd, een voorzitter van de raad van ministers (predsjedavajući vijeća ministara/предсједавајући cавјета министара) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Parlementaire Vergadering van Bosnië en Herzegovina(Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine/Парламентарна скупштина Босне и Херцеговине) met het direct gekozen Huis van Afgevaardigden (Predstavnički dom/Представнички дом/Zastupnički dom) en het indirect gekozen Huis van de Volkeren (Dom Naroda, Дом Народа). Bosnië en Herzegovina is ingedeeld in entiteiten en een district.
↑De Federatie van Bosnië en Herzegovina heeft als entiteit (entitet) een president (predsjednik) als staatshoofd, een premier (premijer) als regeringsleider en een volksvertegenwoordiging met een direct gekozen Huis van Afgevaardigden (Predstavnički dom/Zastupnički dom) en een indirect gekozen Huis van de Volkeren (Dom Naroda). De federatie is ingedeeld in kantons.
↑Een kanton (kanton; županija) binnen de Federatie van Bosnië en Herzegovina heeft een premier (premijer) en een vergadering (skupština). Een kanton is ingedeeld in gemeenten.
↑ abEen gemeente (općina; општина/opština) heeft een stadsburgemeester (gradonačelnik/градоначелник) of gemeenteburgemeester (načelnik opština) en een gemeentevergadering (skupština opštine).
↑De Servische Republiek, beter bekend als de Republika Srspka, heeft als entiteit (ентитет/entitet) een gekozen president (предсједник/predsjednik) als staatshoofd, een regeringspresident (предсједник владе/predsjednik vlade) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Nationale Vergadering (Народна Скупштина/Narodna Skupština). De republiek is ingedeeld in regio's (регија/regija) zonder bestuurlijke of administratieve rol. Een regio is ingedeeld in gemeenten.
↑Brčko heeft de status van district (distrikt; дистрикт/distrikt) en is formeel een condominium van de twee entiteiten. Het district heeft een stadsburgemeester (gradonačelnik/градоначелник) en een vergadering (skupština).
↑De Republiek Bulgarije heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau en in grote gemeenten gedeconcentreerde organen. Bulgarije heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een oblast (област, oblast), ook te vertalen met provincie, is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid en worden geleid door een gouverneur (управител, upravitel). Een oblast is ingedeeld in gemeenten. In de oblast Sofia-Stad bestaat maar één gemeente.
↑Een gemeente (община, obština) heeft een gekozen burgemeester (кмет, kmet) en een gekozen gemeenteraad (общински съвет, obštinski sǎvet). Een gemeente met meer dan 300.000 inwoners is ingedeeld in rayons. Deze vallen onder het gemeentebestuur.
↑De Republiek Cyprus heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Cyprus heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie. Een deel van het grondgebied is in handen van de afgescheiden en niet algemeen erkende republiek →Noord-Cyprus. De Verenigde Naties heeft een bufferzone ingericht. Cyprus claimt de Britse bases →Akrotiri en Dhekelia.
↑Cyprus heeft een gekozen president (πρόεδρος, próedros) als staatshoofd en regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het gekozen Huis van Afgevaardigden (Βουλή των Αντιπροσώπων, Voulī́ tōn Antiprosṓpōn). Cyprus is ingedeeld in districten. Deze vallen onder de centrale overheid.
↑Een district (επαρχία, eparchia) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid, met aan het hoofd een districtsofficier. Een district heeft ook een districtsraad. Een district is ingedeeld in steden en/of gemeenschappen.
↑Een stad (δήμος, dimos), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen burgemeester (δήμαρχος, dýmarchos) en een gekozen stadsraad (δημοτικό συμβούλιο, dimotikó symvoúlio).
↑Een gemeenschap (κοινοτικό, koinotito), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen president (πρόεδρος, próedros) en een gekozen gemeenschapsraad (κοινοτικό συμβούλιο, koinotikó symvoúlio).
↑Het Koninkrijk Denemarken heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het regioniveau en het gemeenteniveau. Onder de souvereiniteit van Denemarken vallen ook de autonome rijksdelen met eigen bestuurslagen. Denemarken heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie. Dit geldt niet voor Faeröer en Groenland.
↑Een regio (region) heeft een regioraad (regionsråd) met een regioraadvoorzitter (regionsrådsformand). Een regio is ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (kommune) heeft een gekozen gemeentebestuur (kommunalbestyrelse) dat een burgemeester (borgmester) kiest.
↑Een autonoom rijksdeel (selvstyrend rigsdel) is een zelfbesturend overzees onderdeel van Denemarken.
Bronnen:
(nl) Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (werking, waarvan artikel 2 over de bevoegdheden van de Unie en de lidstaten en artikel 355 over de relatie van de Europese Unie met de landen en gebieden overzee)
↑De Bondsrepubliek Duitsland is een federalerepubliek met landen als deelstanen. Duitsland heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het federale niveau, het deelstaatsniveau (de landen), het kreisniveau en het gemeentelijke niveau, aangevuld in Beieren met het districtsniveau, in Berlijn en Hamburg en (hier niet opgenomen) in een aantal andere steden en gemeenten met het deelgemeenteniveau en in een aantal deelstaten met het ambtsniveau. Daarnaast bestaan onder het landsniveau gedeconcentreerde organen. Duitsland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een land (Land) heeft een minister-president (Minister-Präsident) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Landsdag (Landtag). In de stadstaten Berlijn, Hamburg en Bremen gebruikt men de aanduidingen regerende of eerste burgemeester (regierender/erster Bürgermeister), Afgevaardigdenhuis (Abgeordnetenhaus) of Burgerschap (Bürgerschaft). De landen Berlijn en Hamburg zijn bestuurslaag op zowel lands- als gemeenteniveau en maken geen deel uit van een kreis. Het land Bremen is ingedeeld in stadsgemeenten. Een land kan ingedeeld zijn in regeringsdistricten. Beieren is ingedeeld in districten. Een land, al dan niet ingedeeld in regeringsdistricten is ingedeeld in kreisvrije steden en landkreisen. De regeringsdistricten vallen waar ze bestaan onder het landsbestuur.
↑ abEen regeringsdistrict (Regierungsbezirk) is een gedeconcentreerde onderdeel van het land waarin zij bestaan en worden geleid door een regeringspresident (Regierungspräsident). Een regeringsdistrict is ingedeeld in kreisvrije steden en landkreisen.
↑ abcdEen kreisvrije stad (kreisfreie Stadt), bestuurslaag op gemeente- en kreisniveau, heeft een gekozen (opper)burgemeester ([Ober]bürgermeister) en een gekozen stadsraad (Stadtrat). De aanduiding voor stadsraad kan per land verschillen. Kreisvrije steden heten in Baden-Württemberg stadkreis (Stadtkreis). Kreisvrije steden kunnen ingedeeld zijn in districten (Bezirk) met eigen organen.
↑ abLandkreisen heten in Noordrijn-Westfalen kreis (Kreis). In Noordrijn-Westfalen werken kreisvrije steden en kreisen samen in landschapsverbanden(Landschafstverband). In Noordrijn-Westfalen bestaat ook in Aken de stedenregio (Städteregion) i.p.v. de kreis. Een landkreis is ingedeeld in steden en/of gemeenten. In een deel van de landen werken deze samen in ambten of verbondsgemeenten.
↑ abcdEen landkreis (Landkreis) heeft een in het algemeen gekozen landraad (Landrat) en een gekozen kreisdag (Kreistag).
↑ abcdeEen stad (Stadt), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen (opper)burgemeester ([Ober]bürgermeister) en een gekozen gemeenteraad (Gemeinderat). De aanduiding voor gemeenteraad kan per land verschillen.
↑ abcdeEen gemeente (Gemeinde) heeft een gekozen burgemeester (Bürgermeister) en een gekozen gemeenteraad (Gemeinderat). De aanduiding voor gemeenteraad kan per land verschillen.
↑Een district (Bezirk), een bestuurslaag tussen het lands- en kreisniveau, heeft een gekozen districtsdag (Bezirkstag) die een uitvoerend voorzitter (Bezirkstagspräsident) en districtscommissie (Bezirksausschuss) kiest. Een district is ingedeeld in kreisvrije steden en landkreisen.
↑Een district (Bezirk), bestuurslaag onder het gemeenteniveau, heeft in Berlijn heeft een gekozen districtsafgevaardigdenvergadering (Bezirksverordnetenversammlung) die een districtsburgemeester (Bezirksbürgermeister) kiest, en in Hamburg heeft een districtsambtsleider (Bezirksamtsleiter) en een gekozen districtsvergadering (Bezirksversammlung).
↑ abIn Nedersaksen werken kreisvrije steden (land)kreisen samen in landschapsverbanden(Landschafstverband). Naast de landkreisen bestaat in Nedersaksen ook de regio's(Region).
↑Een ambt (Ambt) e.d., bestuurslaag tussen het gemeente- en kreisniveau, is een wettelijk geregelde samenwerkingsverband van gemeenten met overgedragen bevoegdheden. De samenwerkingsverbanden heten in Rijnland-Palts en Saksen-Anhalt verbondsgemeente (Verbandsgemeinde) en in Nedersaksen samtgemeente (Samtgemeinde). De structuur en de organen verschillen per land. Een ambt of verbondsgemeente is ingedeeld in steden en/of gemeenten.
↑Een stadsgemeente (Stadtgemeinde) is een bestuurslaag op gemeente- en kreisniveau in het land Bremen, waarbij . De Bremen heeft geen eigen bestuur, maar wordt door het land bestuurd. Bremerhaven heeft een gekozen opperburgemeester en een gekozen stadsafgevaardigdenvergadering.
↑In Saarland bestaat ook het regioverbond(Regionalverband).
De aanduiding Kreis betekent letterlijk cirkel, kring of kreits, wordt ook wel vertaald met district, maar wordt in het algemeen niet vertaald.
↑De Republiek Estland heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Estland kende tot 2018 provincies(maakond) als gedeconcentreerde onderdelen van de centrale overheid, maar deze zijn opgeheven. Estland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een stad (linn), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gemeenteraad (volikogu), die een burgemeester (linnapea) benoemt. Hij benoemt de overige leden van het lokale bestuur (valitsus). Enkele steden zijn ingedeeld in districten (linnaosa) met een eigen raad (volikogu).
↑Een gemeente (vald) heeft een gemeenteraad (volikogu), die een burgemeester (vallavanem) benoemt. Hij benoemt de overige leden van het lokale bestuur (valitsus). Enkele gemeenten zijn ingedeeld in parochies (osavald) met een eigen raad.
↑Faeröer is als zelfbesturend rijksdeel (selvstyrend rigsdel) deel van het Koninkrijk Denemarken, maar maakt geen deel uit van Denemarken zelf. Faeröer kiest wel leden van het Deense parlement. Faeröer heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het rijksdeelniveau en het gemeenteniveau. De eilanden zijn ingedeeld in regio's(syssel) zonder bestuurlijke of administratieve bevoegdheden. Faeröer maakt geen deel uit van de Europese Unie.
↑Faeröer heeft op rijksdeelniveau een rijksombudsman (ríkisumboð) als vertegenwoordiger van Denemarken, een premier (løgmaður, letterlijk wetsman) als leider van de regering (landsstýri) en als volksvertegenwoordiging de Wettenvergadering (Løgting). Faeröer is ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (kommuna; kommune) heeft een gekozen gemeenteraad (býráð) die een burgemeester (borgarstjóri) kiest.
↑De Republiek Finland heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het landschapsniveau, het sublandschapsniveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Binnen Finland heeft Åland als autonome landschap een autonome status. Finland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een regiobestuur (aluehallintovirasto; regionförvaltningsverk) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid met aan het hoofd een hoofddirecteur (ylijohtaja; överdirektör). Een regio is ingedeeld in landschappen.
↑Een landschap (maakunta; landskap) is een samenwerkingsverband van de steden en gemeenten en heeft een regioraad (maakunnan liitto) als vertegenwoordiging van de gemeenteraden. Een landschap is ingedeeld in sublandschappen.
↑ abEen sublandschap (seutukunta; ekonomisk region) is een samenwerkingsverband van de steden en gemeenten waarin het is ingedeeld.
↑ abEen stad (kaupunki; stad), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen gemeenteraad (kunnanvaltuusto/kommunfullmäktige), die soms een burgemeester (pormestari/borgmästare) maar meestal een hoofd-uitvoerende stadsdirecteur (kaupunginjohtaja/stadsdirektör) kiest als voorzitter van de bestuursraad (kunnanhallitus).
↑ abEen gemeente (kunta; kommun) heeft een gekozen gemeenteraad (kunnanvaltuusto/kommunfullmäktige), die hoofd-uitvoerende (kunnanjohtaja/kommunsdirektör) kiest als voorzitter van de bestuursraad (kunnanhallitus).
↑Het staatskantoor (Statens ämbetsverk) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid als variant van het regiobestuur voor Åland, met aan het hoofd het landshoofd (landshövding).
↑De Franse Republiek heeft algemene bestuurslagen op vijf niveaus: het centrale niveau, het regioniveau, het departementsniveau, het intercommunaliteitsniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen Parijs, Lyon en Marseille met het arrondissementsnivea. Daarnaast bestaan op en onder het departementsniveau gedeconcentreerde organen. Onder de souvereiniteit van Frankrijk vallen ook de overzeese collectiviteiten en territoria met eigen bestuurslagen. Frankrijk heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie. Dit geldt niet voor 4 van de overzeese collectiviteiten, de collectiviteit met bijzondere status, het overzees territorium en Clipperton.
↑Frankrijk heeft op centraal niveau een gekozen president(président) als staatshoofd en regeringsleider, die een premier(premier ministre) aanwijst, en als volksvertegenwoordiging het Franse Parlement(Parlement français), met de direct gekozen Nationale Vergadering(Assemblée nationale) en de indirect gekozen Senaat(Sénat). Frankrijk is ingedeeld in regio's en daarmee gelijk te stellen collectiviteiten. De prefecten op departementsniveau en de organen van de arrondissementen vallen onder de centrale overheid.
↑Een regio (région) heeft een gekozen regionale raad (conseil régional), die een voorzitter (président) kiest. Een regio is ingedeeld in departementen, in Parijs aangevuld met een stad en in Lyon aangevuld met een metropool.
↑ abcEen departement (département) heeft een gekozen departmentsraad (conseil départemental), die een voorzitter (président) kiest. De centrale overheid is vertegenwoordigd door een prefect (préfet). Een departement is ingedeeld in arrondissementen.
↑ abcdefEen arrondissement (arrondissement) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid en worden geleid door een secretaris-generaal van de prefectuur ( secrétaire général de préfecture) in de departementshoofdtowns en een onderprefect (sous-préfet) in de overige arrondissementen. Een arrondissement is ingedeeld in gemeenten, die samenwerken in intercommunaliteiten.
↑ abcdeEen intercommunaliteit (intercommunalité) is een wettelijk voorgeschreven samenwerkingsverband van gemeenten en heeft van een gemeente afgeleide organen. Intercommunaliteiten kunnen liggen in meer dan een arrondissement; de intercommunaliteit Métropole du Grand Paris omvat de Stad Parijs en delen van 5 departementen.
↑ abcdefEen gemeente (commune) heeft een gekozen gemeenteraad (conseil municipal), die een burgemeester (maire) kiest. Parijs, Lyon en Marseille zijn ingedeeld in gemeentelijke arrondissementen.
↑Parijs heeft de aparte status van stad (ville), bestuurslaag op departementsniveau, en maakt geen deel uit van een departement. Parijs heeft een gekozen burgemeester (maire) en een gekozen raad (conseil). Parijs is ingedeeld in gemeentelijke arrondissementen.
↑ abcDe (gemeentelijke) arrondissement (arrondissement) is een onderdeel van de gemeente. Buiten Parijs en Lyon heeft alleen de gemeente Marseille gemeentelijke arrondissementen. Een gemeentelijk arrondissement heeft een gekozen arrondissementsraad (conseil d'arrondissement), die een arrondissementsburgemeester (maire d'arrondissement) kiest.
↑Lyon heeft de status van metropool (métropole), bestuurslaag op arrondissementsniveau, en maakt geen deel uit van een departement. De metropool een gekozen raad van de metropool (conseil de la métropole) die een raadsvoorzitter (président du conseil) kiest. De metropool is ingedeeld in arrondissementen.
↑Twee van de regio’s zijn overzeese regio’s (régions d'outre-mer). Het betreft Guadeloupe en Réunion.
↑Twee van de departementen zijn overzeese departementen (département d'outre-mer). Het betreft Guadeloupe en Réunion. Hier valt het gebied van de regio en het departement samen.
↑Corsica heeft de status van collectiviteit (collectivité; cullettività), waarin regio en departement samengaan. Corsica heeft een gekozen vergadering (assemblée/assemblea) die een uitvoerende raad (conseil executif/cunsigliu esecutivu) met een voorzitter (président/presidente) kiest. De centrale overheid wordt vertegenwoordigd door een prefect (préfet). De collectiviteit is ingedeeld in arrondissementen.
↑Martinique, Frans-Guyana en Mayotte hebben de status van territoriale eenheidscollectiviteit (Collectivité territoriale unique), bestuurslaag op regio- en departementsniveau. Bij Mayotte is dat in de vorm van een departement zonder daarboven een regio. De collectiviteit heeft een vergadering (assemblée) die een uitvoerende raad (conseil executif) met een voorzitter (président) kiest respectievelijk een departmementsraad (conseil départemental). De centrale overheid wordt door een prefect vertegenwoordigd. De territoriale eenheidscollectiviteit is ingedeeld in arrondissementen. Mayotte wordt geclaimd door de →Comoren. Een deel van Frans-Guyana wordt geclaimd door →Suriname.
↑Een overzeese collectiviteit (collectivité d'outre-mer) heeft zelfbestuur.
↑De collectiviteit met bijzondere status (collectivité d'outre-mer) heeft zelfbestuur.
↑Het overzees territorium (territoire d'outre-mer) heeft geen zelfbestuur. Het district Adélieland van de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden is de niet-algemeen erkende claim van Frankrijk op een deel van Antarctica.
↑De bezitting (possession)Clipperton wordt direct bestuurd vanuit Parijs.
Bronnen:
(nl) Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (werking, waarvan artikel 2 over de bevoegdheden van de Unie en de lidstaten en artikel 355 over de relatie van de Europese Unie met de landen en gebieden overzee).
(fr) Constitution de la République française (staatsinrichting, artikel 72 over gemeenten, departementen, regio's, collectiviteiten met een bijzondere status en overzeese collectiviteiten, artikel 72-3 over overzeese gebieden, inclusief de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden en Clipperton, 73 over overzeese departementen, regio's en territoriale eenheidscollectiviteiten, artikel 74 over overzeese collectiviteiten en artikel 76-77 over Nieuw-Caledonië)
(fr) Code général des collectivités territoriales (artikel L4421-1, status Corsica, artikel L7111-1, status Frans-Guyana als territoriale collectiviteit, artikel L7211-1, status Martinique als territoriale collectiviteit, artikel L4437-1, status Mayotte als Departement zonder regio).
↑Georgië heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau en in de hoofdstad onder het gemeenteniveau gedeconcentreerde organen. Binnen Georgië zijn Abchazië en Adzjarië bij wet autonome republieken, die eenheden van lokaal zelfbestuur bevatten. Delen van Georgië, waaronder geheel Abchazië, zijn in handen van de afgescheiden →Republiek Abchazië en de afgescheiden →Republiek Zuid-Ossetië.
↑Georgië heeft per 2024 een indirect gekozen president (პრეზიდენტი, p’rezident’i) als staatshoofd, een premier (პრემიერ-მინისტრი, p’remier-minist’ri) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het gekozen Parlement van Georgië (საქართველოს პარლამენტი, sakartvelos p'arlament'i). Georgië is ingedeeld in regio's, het hoofdstedelijke district Tbilisi en de autonome republieken Adzjarië en Abchazië. Deze laatste ligt feitelijk buiten Georgische controle.
↑Tbilisi is het hoofdstedelijke district (დედაქალაქის, dedakalis) en is een bestuurslaag op gemeenteniveau. Het maakt geen deel uit van een regio. Tbilisi heeft een gekozen burgemeester (მერი, meri) en een gekozen gemeenteraad (საკრებულო, sak’reboelo). Tbilisi is ingedeeld in gedeconcentreerde rayons, die onder het stadsbestuur vallen.
↑Een regio (მხარე, mchare) is een gedeconcentreerd onderdeel van de centrale overheid, met aan het hoofd een staatscommissaris (სახელმწიფო რწმუნებული, sakhelmts’ipo rts’munebuli), informeel ook wel gouverneur genoemd, bijgestaan door een vertegenwoordiging van de municipaliteiten. Een regio is ingedeeld in eenheden van lokaal zelfbestuur: gemeenten (municipaliteiten) en zelfstandige steden (stadsgemeenten).
↑ abEen zelfbestuurde stad (ქალაქი, k'alak'i) is een bestuurslaag op gemeente niveau dat alleen een stad omvat (stadsgemeente) met een gekozen burgemeester (მერი, meri) en gekozen gemeenteraad (საკრებულო, sak’reboelo). Georgië heeft vijf zelfbestuurde steden: Batoemi, Koetaisi, Poti, Roestavi en Tbilisi. Tussen 2014 en 2017 hadden nog een zevental steden zelfbestuur buiten de rurale municipaliteit, maar dat was geen succes.
↑ abEen gemeente (მუნიციპალიტეტი, munitsip’alit’et’i, municipaliteit) is een bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen burgemeester (გამგებელი, gamgebeli) en een gekozen gemeenteraad (საკრებულო, sak'reboelo). Gemeenten komen overeen met voormalige districten (რაიონი, raioni) en zijn gevormd bij de decentralisatie hervorming in 2006.
↑ abEen gemeenschap (თემი, t'emi) is een verzameling van nederzettingen binnen een gemeente, en dient als administratieve eenheid binnen de gemeente. Het is geen zelfstandige bestuurseenheid.
↑Adzjarië heeft als autonome republiek (ავტონომიური რესპუბლიკა, avt’onomiuri resp’ublik’a) een regeringsvoorzitter (მთავრობის თავმჯდომარე, mtavrobis tavmjdomare) en als volksvertegenwoordiging een gekozen Opperste Raad (უმაღლესი საბჭო, umaghlesi sabch’o). Adzjarië is ingedeeld in gemeenten en de zelfstandige stad Batoemi.
↑Abchazië heeft als de jure autonome republiek (ავტონომიური რესპუბლიკა, avt’onomiuri resp’ublik’a) een door Georgië erkende autonome regering die in ballingschap in Tbilisi zetelt. Deze regering zetelde in de periode 2006-2008 in Tsjchalta (Azjara in de Kodori-vallei).
↑Met de hervorming van het lokale bestuur in 2006, toen de Georgische districten werden omgezet naar gemeenten (municipaliteiten), werd in Abchazië een 'tijdelijke administratief-territoriale eenheid' opgericht voor het lokale bestuur van de plaatsen in het territorium van Abchazië waar Tbilisi toen feitelijk het gezag nog over had. Dit kwam neer op de Kodori-vallei
↑Gibraltar valt als overzees territorium(overseas territory)onder de souvereiniteit van het Verenigd Koninkrijk, maar maakt geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk zelf. Het territorium heeft maar een bestuurslaag. Gibraltar wordt geclaimd door →Spanje
↑Gibraltar heeft op territoriumniveau een benoemde gouverneur (governor), een hoofdminister (chief minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het grotendeels gekozen Parlement van Gibraltar (Gibraltar Parliament). .
↑De Helleense Republiek heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het periferieniveau, het gemeenteniveau en het gemeenschapsniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau en onder het periferieniveau gedeconcentreerde organen. Binnen Griekenland heeft Athos als autonome monastieke staat een autonome status met een eigen bestuurslaag. Griekenland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Griekenland heeft een door het parlement gekozen president (πρόεδρος, próedros) als staatshoofd, een premier (πρωθυπουργός, prothypourgós) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het Parlement van de Hellenen (Βουλή των Ελλήνων, Voulí ton Ellínon). Griekenland is ingedeeld in decentrale administraties. Deze vallen onder de centrale overheid. Daarnaast kent Griekenland een autonome staat.
↑Een decentrale administratie (αποκεντρωμένη διοίκηση, apokendromeni dioíkisi) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid, met aan het hoofd een algemeen secretaris (γενικός γραμματέας, genikos grammateas). Een decentrale administratie is ingedeeld in periferieën.
↑Een periferie (περιφέρεια, periféria) heeft een gekozen periferiehoofd (περιφερειαρχης, perifereiarchis) aan het hoofd van een uitvoerend periferiecomité (εκτελεστική επιτροπή περιφέρειας, ektelestiki epitropi perifereias) en een gekozen periferieraad (περιφεριακο συμβούλιο, peripheriako simvoulio). Een periferie is ingedeeld in periferiedistricten. Deze vallen onder het periferiebestuur.
↑Een periferiedistrict (αεριφερειακή ενότητα, periferiaki enotitea) is een gedeconcentreerde onderdeel van de periferieën. De periferiedistricten zijn ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (δήμος, dimos), ook wel vertaald met stad, heeft een gekozen burgemeester (δημαρχος, dimarchos) aan het hoofd van een uitvoerend gemeentecomité (εκτελεστική επιτροπή δήμου, ektelestiki epitropi dimou) en een gekozen gemeenteraad (δημοτικό συμβούλιο, dimotiko simvoulio). Een gemeente is ingedeeld in stedelijke en lokale gemeenschappen.
↑Een stedelijke gemeenschap (δημοτική κοινότητα, dimotiki kinotita), ook wel vertaald met stedelijk district, heeft een gemeenschapsraad (συμβούλιο κοινότητας, symvoulio kinotitas) met een gemeenschapsvoorzitter (πρόεδρος κοινότητας, proedros kinotitas).
↑Een lokale gemeenschap (τοπική κοινότητα, topiki kinotita), ook wel vertaald met lokaal district, heeft een gemeenschapsraad (συμβούλιο κοινότητας, symvoulio kinotitas) met een gemeenschapsvoorzitter (πρόεδρος κοινότητας, proedros kinotitas).
↑Athos is een autonome staat (αυτόνομη πολιτεία, aftonomi politia) en heeft een Heilige Gemeenschap (Ιερά Κοινότητα, Iera Kinótita) als vertegenwoordiging van de kloosters, voorgezeten door de Eerste (Πρώτος, Protos).
(en) Constitution of Greece (staatsinrichting, artikel 101 over de decentrale administraties, artikel 102 over periferieën en gemeenten en 105 over de autonome monastieke staat)
↑Het Baljuwschap Guernsey valt als een kroonafhankelijkheid(crown dependency) onder de soevereiniteit van het Britse kroon, maar maakt geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk zelf en is ook geen Brits overzees territorium. Het Baljuwschap heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het baljuwschapsniveau en het parochieniveau. De afhankelijkheden zijn bestuurslagen op parochieniveau met meer autonomie.
↑Guernsey heeft op baljuwschapsniveau een benoemde luitenant-gouverneur (lieutenant governor) en een benoemde baljuw (bailiff), een voorzitter van de beleidscommissie (president of policy and resources committee) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Staten van Overweging (States of Deliberation). Guernsey is ingedeeld in parochies en afhankelijkheden.
↑Een parochie (parish) heeft twee bestuurders (constables) en een gekozen volksvertegenwoordiging, de douzaine (douzaine).
↑Een afhankelijkheid (dependency) heeft zelfbestuur.
↑Alderney heeft een gekozen volksvertegenwoordiging (States) met een uitvoerend voorzitter (president).
↑Sark heeft een erfelijk heer (seigneur) en een gekozen volksvertegenwoordiging, de chief pleas.
↑Hongarije heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het gewestniveau en het lokaleniveau. Daarnaast bestaan onder het gewestniveau gedeconcentreerde organen. Hongarije heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Boedapest heeft de status van hoofdstad (főváros), bestuurslaag op gewestniveau, en maakt geen deel uit van een gewest. Boedapest heeft een gekozen opperburgemeester (főpolgármester) en een gekozen hoofdstedelijke vergadering (fővárosi közgyűlés). Boedapest is ingedeeld in districten en verder in (stedelijke) districten.
↑ abEen district (járás) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid. Een district is ingedeeld in steden met gewestrecht, steden en/of gemeenten, in Boedapest in stedelijke districten.
↑Een district (kerület) in Boedapest heeft een gekozen burgemeester (polgármester) en een gekozen vertegenwoordigend orgaan (képviselõ-testület).
↑Een gewest (megye) heeft een gekozen gewestraad (megyei közgyûlés), die een raadsvoorzitter (közgyülés elnöke) kiezen. De gewesten worden in het Nederlands ook wel aangeduid als comitaten. Een gewest is ingedeeld in districten.
↑Een stad met gewestrecht (megyei jogú város), een bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen vertegenwoordigend orgaan (képviselõ-testület), voorgezeten door een (polgármester).
↑Een stad (város), een bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen vertegenwoordigend orgaan (képviselõ-testület), voorgezeten door een (polgármester).
↑Een gemeente (község), een bestuurslaag op lokaal niveau, een vorm van een gemeente, heeft een gekozen vertegenwoordigend orgaan (képviselõ-testület), voorgezeten door een (polgármester).
↑Ierland heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het countyniveau en het districtsniveau. Ierland is daarnaast ingedeeld in regio’s (region, reigiún), ingericht voor samenwerkingsdoeleinden. Ierland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Ierland heeft op centraal niveau een gekozen president(uachtarán/president) als staatshoofd, een premier (taoiseach) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen kamers van het Parlement(Oireachtas/Parliament) bestaande uit het Vergadering van Ierland(Dáil Éireann/Assembly of Ireland) en de Senaat van Ierland(Seanad Éireann/Senate of Ireland). Ierland is ingedeeld in steden, county's en geconsolideerde steden en county's.
↑Een stad (city; cathrach), bestuurslaag op countyniveau, heeft een gekozen stadsraad (city council) met een ceremonieel burgemeester (mayor) en een door de regering benoemde hoofdbestuurder (chief executive). De steden zijn niet verder ingedeeld,.
↑Een county heeft een gekozen countyraad (county council) met een ceremonieel voorzitter en een door de regering benoemde hoofdbestuurder (chief executive). Op drie county's na zijn de county's ingedeeld in gemeentelijke districten.
↑Een gemeentelijk district (municipal district; ceantar bardasach) heeft geen eigen orgaan, maar worden bestuurd door de countyraadsleden in het district gekozen. Sommige gemeentelijke districten hebben de aanduiding borough district (borough district, ceantar buirge).
↑Een stad en county (city and county; cathrach agus contae) heeft een gekozen stads- en countyraad (city and county council) met een ceremonieel burgemeester (mayor) en een door de regering benoemde hoofdbestuurder (chief executive). Een stad en county is ingedeeld in metropolitane districten.
↑Een metropolitaan district (metropolitan district; ceantar cathrach) heeft geen eigen orgaan, maar worden bestuurd door de stads- en countyraadsleden in het district gekozen.
De aanduiding county betekent letterlijk graafschap, maar wordt in het algemeen niet vertaald.
↑IJsland heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. IJsland is daarnaast ingedeeld in regio's(landsvæði) zonder bestuurlijke rol.
↑Een gemeente (sveitarfélag) heeft een gekozen gemeenteraad (sveitarstjórn, bæjarstjórn of borgarstjórn) die een uitvoerende comité (byggðaráð, bæjarráð of borgarráð) vormt en een burgemeester (oddviti or forseti, letterlijk: leider of president) als voorzitter kiest
↑De Italiaanse Republiek heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het tussenniveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het regioniveau gedeconcentreerde organen. Binnen Italië hebben Friuli-Venezia Giulia, Sardinië, Sicilië, Trentino-Zuid-Tirol en Val d'Aosta als autonome regio's een autonome status. Italië heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een regio (regione) en een autonome regio (hebben een gekozen president (presidente) die een regionaal bestuur (giunta regionale) leidt, en een gekozen regionale raad (consiglio regionale). Een regio is ingedeeld in provincies en/of metropolitane steden.
↑ abEen provincie (provincia) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid en een samenwerkingsverband van gemeenten. Iedere provincie heeft een benoemde prefect (prefetto). Een provincie is ingedeeld in gemeenten.
↑ abcdefghiEen gemeente (commune) heeft een gekozen burgemeester (sindaco) die een gemeentebestuur (giunta communale) leidt, en een gekozen raad (consiglio).
↑ abcDe metropolitane stad (città metropolitana), bestuurslaag op het tussenniveau, heeft de burgemeester van de hoofdstad als metropolitaan burgemeester (sindaco metropolitano) en een door de gemeenteraden gekozen metropolitane raad (consiglio metropolitano). Een metropolitane stad is ingedeeld in gemeenten.
↑Een autonome regio (regione autonoma) heeft, m.u.v. Trentino-Zuid-Tirol en Val d'Aosta, een gekozen president (presidente) die een regionaal bestuur (junta regionale) leidt, en een gekozen regionale raad (consiglio regionale). Friuli-Venezia-Giulia is ingedeeld in gemeenten die samenwerken in intergemeentelijke gebiedsunies. Sardinië is ingedeeld in provincies en een metropolitane stad. Sicilië is ingedeeld in gemeenten die samenwerken in vrije gemeenteconsortia. Trentino-Zuid-Tirol is ingedeeld in autonome provincies. Val d'Aosta is ingedeeld in gemeenten.
↑Een intergemeentelijke gebiedsunie (unione territoriale intercommunale) is een vrijwillig samenwerkingsverband van gemeenten op het tussenniveau met aan het hoofd de burgemeester van de hoofdplaats als een lokale bestuurder (amministrator locale).
↑Een vrij gemeenteconsortium (libero consorzio comunale), bestuurslaag op het tussenniveau, heeft een door de gemeentebestuursders gekozen president (presidente) die de (bestuurs)raad (consiglio) leidt en een vergadering (assemblea) met vertegenwoordigers van een gemeente.
↑Trentino-Zuid-Tirol heeft een van de landshoofdmannen van haar provincies als president (presidente/präsident), die een regionale regering (giunta regionale/Regionalregierung) leidt en een regionale raad (consiglio regionale/Regionalrat) bestaande uit de leden van de landdagen van de beide provincies.
↑Een autonome provincie (provincia autonoma; Duits: autonome Provinz), bestuurslaag op het tussenniveau, heeft die door de raad/landdag gekozen landshoofdman (presidente/Landeshauptmann) een provinciale regering/landsregering (giunta provinciale/Landesregierung) leidt en een gekozen provinciale raad/landdag (consiglio provinciale/Landtag). Een autonome provincie is ingedeeld in gemeenten.
↑Val d'Aosta heeft een door de raad gekozen president (presidente/président) die een regering voorzit en een regionale raad (consiglio regionale/conseil).
(it) Costituzione della Repubblica Italiana (staatsinrichting, artikel 114 over regio's, provincies, metropolitane steden en gemeenten en artikel 116 over autonome regio's en autonome provincies)
↑Het Baljuwschap Jersey valt als een kroonafhankelijkheid(crown dependency) onder de soevereiniteit van het Britse kroon, maar maakt geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk zelf en is ook geen Brits overzees territorium. Het baljuwschap heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het baljuwschapsniveau en het parochieniveau.
↑Jersey op baljuwschapsniveau heeft een benoemde luitenant-gouverneur (lieutenant governor) en een benoemde baljuw (bailiff), een hoofdminister (chief minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Statenvergadering (States Assembly/Assemblée des États). Jersey is ingedeeld in parochies.
↑Een parochie (parish) heeft een gekozen bestuurder (constable) en een gekozen parochievergadering(parish assembly).
↑De Republiek Kosovo heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Het grondgebied van Kosovo is ingedeeld in regio's (regione, регион /region) zonder bestuurlijke of administratieve rol. Servië beschouwt Kosovo als deel van Servië in de vorm van de autonome provincie Kosovo en Metohija. De gemeenten Leposavić, Severna Kosovska Mitrovica, Zubin Potok en Zvečan zijn niet in handen van de Kosovaarse overheid maar van een Servische gemeenschap.
↑De Republiek Kroatië heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het gewestniveau, het gemeenteniveau en het deelgemeenteniveau. Kroatië heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Zagreb heeft de status van stad (grad), bestuurslaag op gemeente- en gewestniveau, en maakt geen deel uit van een gewest. Zagreb heeft een gekozen burgemeester (gradonačelnik) en een gekozen stadsvergadering (gradska skupština). Zagreb is ingedeeld in stadsdelen.
↑Een stadsdeel (gradska četvrt), bestuurslaag op deelgemeenteniveau binnen Zagreb, heeft een gekozen stadsdeelraad (vijeće gradske četvrti) die een raadsvoorzitter (predsjednik vijeća) kiest.
↑Een gewest (županija) heeft een gekozen prefect (župan) en een gekozen gewestvergadering (županijska skupština). Županija wordt ook wel vertaald met provincie of comitaat. Een gewest is ingedeeld in steden en gemeenten.
↑Een stad (grad), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen burgemeester(gradonačelnik) en een gekozen stadsvergadering (gradska skupština) of stadsraad (gradsko vijeće). Een stad is ingedeeld in lokale comitégebieden.
↑ abEen lokaal comitégebied (mjesni odbor), bestuurslaag op deelgemeenteniveau, heeft een lokaal comitéraad (vijeće mjesnog odbora) die een raadsvoorzitter (predsjednik vijeća) kiest.
↑Een gemeente (općina) heeft een gekozen burgemeester(gradonačelnik) en een gekozen gemeenteraad (općinsko vijeće). Een gemeente is ingedeeld in lokale comitégebieden.
↑De Republiek Letland heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en stads- of districtsniveau. Daarnaast bestaan onder het districtsniveau gedeconcentreerde organen. Letland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Letland heeft op centraal niveau een door de volksvertegenwoordiging gekozen president(prezidents) als staatshoofd, een minister-president (ministru prezidents) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Vergadering(Saeima). Letland is ingedeeld in steden van de republiek en districten.
↑Een stad van de republiek (republikas pilsēta) heeft een gekozen raad (dome) die een voorzitter (priekšsēdētājs) aanwijst.
↑Een district (novads), ook wel vertaald met gemeente, heeft een gekozen raad (dome) die een voorzitter (priekšsēdētājs) aanwijst. Een district is deels ingedeeld in districtssteden en districtsparochies, deels niet ingedeeld. Deze vallen onder het districtsbestuur.
↑Een gemeente (Gemeinde) heeft een gekozen gemeenteraad (Gemeinderat) en een gekozen gemeentevoogd (Gemeindevorsteher). De wet voorziet ook in de gemeentevergadering (Gemeindeversammlung), een vergadering van alle kiesgerechtigden.
↑De Republiek Litouwen heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het gemeenteniveau gedeconcentreerde organen. Litouwen is ingedeeld in districten of provincies (apskritis) met sinds 2010 alleen nog maar een statistische rol. Litouwen heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een stadsgemeente (miesto savivaldybė) heeft een gekozen burgemeester (meras) en een gekozen gemeenteraad (savivaldybès taryba) die een directeur van de administratie (administracijos direktorius) benoemt. Een stadsgemeente is ingedeeld in ouderschappen. Dezevallen onder het gemeentebestuur.
↑ abcEen ouderschap (seniūnija) is een gedeconcentreerde onderdeel van een gemeente met aan het hoofd een gekozen oudere (seniūnas) of een benoemde ambtenaar. Een ouderschap kan als verdere onderverdeling de onder-ouderschap (seniūnaitija) hebben.
↑Een rayongemeente (rajono savivaldybė) heeft een gekozen burgemeester (meras) en een gekozen gemeenteraad (savivaldybès taryba) die een directeur van de administratie (administracijos direktorius) benoemt. Een rayongemeente is ingedeeld in ouderschappen. Deze vallen onder het gemeentebestuur.
↑Een gemeente (savivaldybė) heeft een gekozen burgemeester (meras) en een gekozen gemeenteraad (savivaldybès taryba) die een directeur van de administratie (administracijos direktorius) benoemt. Een gemeente is ingedeeld in ouderschappen. Deze vallen onder het gemeentebestuur.
↑Het Groothertogdom Luxemburg heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Luxemburg is ook ingedeeld in kantons (Kanton, canton), maar deze hebben geen bestuurlijke rol. Luxemburg heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een stad (Stied; ville; Stadt), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een benoemde burgemeester (Buergermeeschter/bourgmestre/Bürgermeister) en een gekozen gemeenteraad (Gemengerot/conseil communal/Gemeinderat) en een uitvoerend college van burgemeester en schepenen (Schäfferot/collège des bourgmestre et échevins/Schöffenrat).
↑Een gemeente (Gemeng; commune; Gemeinde) heeft een benoemde burgemeester (Buergermeeschter/bourgmestre/Bürgermeister) en een gekozen gemeenteraad (Gemengerot/conseil communal/Gemeinderat) en een uitvoerend college van burgemeester en schepenen (Schäfferot/collège des bourgmestre et échevins/Schöffenrat).
↑De Republiek Malta heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het regioniveau, het lokale niveau en het gemeenschapsniveau. Malta heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Malta heeft op centraal niveau een gekozen president(president/president) als staatshoofd, een premier (prim ministru/prime minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Kamer van Afgevaardigden (Kamra tad-Deputati/House of Representatives). Malta is ingedeeld in raadsgebieden die samenwerken in regio's.
↑Een regio (reġjun; region) is een samenwerkingsverband van raadsgebieden met eigen bevoegdheden en wordt bestuurd door afgevaardigden van de lokale raden.
↑Een lokaliteit (lokalità; locality) heeft een gekozen burgemeester (sindiku/mayor) en een gekozen lokale raad (( kunsilli lokal/local council). Binnen een deel van de lokaliteiten zijn gemeenschappen ingericht.
↑Een deel van de lokaliteiten kent op een deel van het grondgebied gemeenschappen. Een gemeenschap (komunità; community) heeft een gekozen administratief comité (kumitat amministrattiv/administrative committee).
↑Het Eiland Man valt als een kroonafhankelijkheid(crown dependency) onder de soevereiniteit van het Britse kroon, maar maakt geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk zelf en is ook geen Brits overzees territorium. Man heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het eilandsniveau en het districtsniveau.
↑Man heeft op eilandsniveau een benoemde luitenant-gouverneur (lieutenant governor) en een hoofdminister (chief minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Tynwald(Tynwald/Tinvaal, letterlijk: Veld van de Vergadering), bestaande uit de indirect gekozen Wetgevende Raad (Legislative Council/Yn Choonceil Slattyssagh) en het direct gekozen Huis van de Keys (House of Keys/Yn Kiare as Feed)). Man is ingedeeld in towndistricten, dorpsdistricten, districten en parochiedistricten.
↑Een towndistrict (town district) heeft een gekozen lokale autoriteit (local authority).
↑Een dorpsdistrict (village district) heeft een gekozen lokale autoriteit (local authority).
↑Een district (district) heeft een gekozen lokale autoriteit (local authority).
↑Een parochiedistrict (parish district) heeft een gekozen lokale autoriteit (local authority).
De aanduiding town wordt niet in het Nederlands vertaald.
↑De Republiek Moldavië heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het rayonniveau en het gemeenteniveau. Binnen Moldavië hebben Gagaoezië en Transnistrië als territoriale eenheden een autonome status. Gagaoezië heeft geen rayons. Een deel van het grondgebied, waaronder het merendeel van Transnistrië is in handen van de →Pridnestrovische Moldavische Republiek.
↑Moldavië heeft op centraal niveau een gekozen president(Președinte) als staatshoofd, een premier(prim-ministru) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het gekozen Parlement van de Republiek Moldavië (Parlamentul Republicii Moldova). Moldavië is ingedeeld in municipaliteiten, rayons en de facto een territoriale eenheid.
↑Een municipaliteit (municipiu), bestuurslaag op rayonniveau, heeft een gekozen (algemeen) burgemeester (primar general) en een gekozen gemeenteraad (consiliu municipal ). Een municipaliteit is ingedeeld in steden en/of gemeenten.
↑ abcdefEen stad (oraș) en een gemeente (comună) buiten de municipaliteiten hebben een gekozen burgemeester (primar) en een gekozen lokale raad (consiliu local). Alleen binnen de municipaliteit Chișinău bestaan steden en gemeenten, maar deze hebben geen eigen raad.
↑Een rayon (raion) heeft een gekozen rayonraad (consiliul raional) en een voorzitter (președinte) als bestuursvoorzitter. Een rayon is ingedeeld in steden en/of gemeenten.
↑Gagaoezië heeft als territoriale eenheid (unitate teritorială; territorial bölümlüü), bestuurslaag op rayoniveau, een autonome status. Gagaoezië heeft een gekozen gouverneur (başkan/guvernatorul) en een gekozen volksvergadering (halk topluşu/adunarea populară). De indeling van het afgescheiden →Transnistrië is niet vermeld. Gagaoezië is ingedeeld in steden en gemeenten.
↑Monaco kent maar één gemeente (commune), Monaco. De gemeente heeft een gekozen gemeenteraad (Conseil communal) met een door de raad gekozen burgemeester (maire).
↑Montenegro heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het stads- of gemeenteniveau, aangevuld binnen de hoofdstad met het stadsgemeenteniveau.
↑Montenegro heeft op centraal niveau een gekozen president(Predsjednik/предсједник) als staatshoofd, een regeringspresident (predsjednik vlade/предсједник владе) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Montenegrijnse Vergadering (Skupština Crne Gore/Скупштина Црне Горе). Montenegro is ingedeeld in gemeenten, de hoofdstad Podgorica en de oude koninklijke hoofdstad Cetinje.
↑Podgorica heeft de status van hoofdstad (glavni grad/Главни град) en heeft een gekozen gemeentevergadering (skupština opština/cкупштина општина) die een burgemeester (gradonačelnik/градоначелник)kiest. Podgorica is ingedeeld in stadsgemeenten.
↑Een stadsgemeente (gradska opština/градска општина) binnen Podgorica heeft vermoedelijk zelf ook een gemeentevergadering die een gemeentevoorzitter kiest.
↑Cetinje heeft de aanduiding van oude koninklijke hoofdstad (prijestonica/пријестоница) en heeft een gekozen gemeentevergadering (skupština opština/cкупштина општина) die een burgemeester (gradonačelnik/градоначелник)kiest.
↑Een gemeente (opština/општина) heeft een gekozen gemeentevergadering (skupština opština/cкупштина општина) die een burgemeester (gradonačelnik/градоначелник) of gemeentevoorzitter (predsjednik opštine/предсједник општинe) kiest.
↑Het Koninkrijk der Nederlanden heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het koninkrijksniveau, het landsniveau en binnen Nederland het provincieniveau en het gemeenteniveau. Het koninkrijk heeft trekken van een (ongelijke) federatie, ingedeeld in landen, waarbij Nederland een van de landen van het koninkrijk is. Onder de souvereiniteit van het koninkrijk vallen ook de andere landen. Nederland heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie. Alleen het land Nederland zonder de Caribische openbare lichamen is lid van de Europese Unie.
↑Het Koninkrijk der Nederlanden heeft op koninkrijksniveau een koning als staatshoofd bij erfopvolging, de Nederlandse minister-president als voorzitter van de rijksministerraad als regering. Het parlement van het land Nederland neemt rijkswetten aan na betrokkenheid van de regeringen van de andere landen.
↑Een land (ook Papiaments: pais; Engels: country) is een zelfbesturend overzees deel van het Koninkrijk.
Naast de hier genoemde bestuurslagen kent Nederland ook het waterschap op territoriale basis met een benoemde voorzitter, een dagelijks bestuur en een gekozen algemeen bestuur.
(nl) Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (werking, waarvan artikel 2 over de bevoegdheden van de Unie en de lidstaten en artikel 355 over de relatie van de Europese Unie met de landen en gebieden overzee).
De Turkse Republiek Noord-Cyprus (Turks: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) is een niet-algemeen erkendeonafhankelijke republiek, afgescheiden van →Cyprus.
↑De Turkse Republiek Noord-Cyprus heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Cyprus beschouwt Noord-Cyprus als deel van Cyprus, verdeeld over districten.
↑Noord-Cyprus heeft een gekozen president van de republiek(cumhurbaşkanı) als staatshoofd, een hoofdminister (başbakanı) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Vergadering van de Republiek(Cumhuriyet Meclisi). Noord-Cyprus is ingedeeld in districten. Deze vallen onder de centrale overheid.
↑Een district (ilçesi) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid. Een district is ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (belediyesi) heeft een gemeentepresident (belediyesi başkanı) en een gekozen gemeenteraad (belediye meclisi).
De Republiek Noord-Macedonië (Macedonisch: Република Северна Македонија, Republika Severna Makedonija; Albanees: Republika e Maqedonisë së Veriut) is een onafhankelijke en algemeen erkenderepubliek.
↑De Republiek Noord-Macedonië heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau, aangevuld in Skopje met het stadsniveau.
↑Noord-Macedonië heeft op centraal niveau een gekozen president (претседател, pretsedatel/presidenti) als staatshoofd, een premier (претседател на владата, pretsedatel na vladata/kryeministri) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Vergadering (Собрание на Република Северна Македонија, Sobranie na Republika Severna Makedonija/Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut). Noord-Macedonië is ingedeeld in regio’s (региони (region), rajoni) zonder bestuurlijke of administratieve rol. Het land is verder ingedeeld in gemeenten en de stad Skopje,
↑Groot-Skopje heeft de status van stad (град, grad; qyteti). Skopje heeft een gekozen burgemeester (градоначалник на град, gradonačalnik na grad/kryetari i qytetit) en een gekozen stadsraad (cовет на град, sovet na grad). Skopje is ingedeeld in gemeenten.
↑ abEen gemeente (општина, opština; komunua) heeft een gekozen burgemeester (градоначалник, gradonačalnik/kryetari) en een gekozen gemeenteraad (cовет на општината, sovet na opštinata).
↑Het Koninkrijk Noorwegen heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het provincieniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen Oslo met het stadsdeelniveau. Daarnaast bestaan op het provincieniveau gedeconcentreerde organen.Spitsbergen heeft als bijzonder statusgebied eigen bestuurslagen.
↑Oslo heeft de status van gemeente (kommune)Oslo en tevens provincie (fylke). Oslo heeft een gekozen stadsraad (bystyret) dat een uitvoerend stadsbestuur (byråd), geleid door de stadsbestuurleider (byrådsleder) en een burgemeester (ordfører) aanwijst. Oslo is ingedeeld in stadsdelen.
↑Een stadsdeel (bydeler) in Oslo heeft een eigen stadsdeelraad (bydelsutvalg).
↑Een provincie (fylke) bestaat uit de provinciegemeente (fylkeskommune) met een gekozen provincievergadering (fylkestinget) die een provinciecommissie (fylkesutvalget) en een provincieburgemeester, de fylkesordfører, kiest, en de provincieman (fylkemann) als vertegenwoordiger van de regering. Een provincie is ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (kommune) heeft een gekozen gemeenteraad (kommunestyret) dat een uitvoerend bestuur aanwijst, het formannskap en een burgemeester (ordfører).
↑Spitsbergen heeft de status van bijzonder statusgebied (område med særstatus) met een eigen bestuur geleid door een benoemde landdrost (sysselmann). Op Spitsbergen heeft alleen Longyearbyen een lokaal bestuur.
↑Longyearbyen heeft een lokale raad (lokalstyret).
↑Jan Mayen heeft de status van bijzonder statusgebied (område med særstatus) en wordt bestuurd via de provincieman van de provincie Nordland.
↑Het bijland (biland) Bouveteiland wordt direct bestuurd door de centrale overheid. De bijlanden Koningin Maudland en Peter I-eiland vormen de niet-algemeen erkende claim van Noorwegen op een deel van Antarctica.
↑Oekraïne heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het oblastniveau, het rayonniveau en het lokale niveau. Tot Oekraïne behoren de jure ook de autonome republiek van de Krim (Автономна Республіка Крим, Avtonomna Respublika Krym; Автономная Республика Крым, Avtomomaja Respublika Krym) met een autonome status en de stad Sebastopol. Beiden zijn echter bezet en geannexeerd door →Rusland. Deze annexatie is niet algemeen erkend. Een deel van de provincie Donetsk is in handen van de eenzijdig afgescheiden →Volksrepubliek Donetsk. Een deel van de provincie Loehansk is in handen van de eenzijdig afgescheiden →Volksrepubliek Loegansk.
↑Oekraïne heeft op centraal niveau een gekozen president (президент, prezident) als staatshoofd, een premier (прем'єр-міністр, prem'jer-ministr) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Opperste Raad (Верховна Рада, Verchovna Rada). Oekraïne is ingedeeld in oblasten en de facto de stad met bijzondere status Kiev.
↑Kiev heeft de status van stad met bijzondere status (місто зі спеціальним статусом, misto zi special'nim statusom), bestuurslaag op lokaal en op oblastniveau en maakt geen deel uit van een oblast of rayon. Kiev heeft een gekozen stadsraad (міська рада, mis'ka rada) en een direct gekozen burgemeester (мер, mer). Kiev heeft verder een door de president benoemde hoofd van de stedelijke staatsadministratie.
↑Een oblast (област, oblast) heeft een gekozen oblastraad (обласна рада, oblasna rada) en een door de raad gekozen voorzitter van de oblastraad (голова обласної ради, holova oblasnoji rady). De regering benoemt daarnaast een gouverneur. In het Nederlands kan ook de vertaling provincie worden gebruikt. Een oblast is ingedeeld in rayons en/of oblaststeden.
↑Een oblaststad (місто обласного значення, misto oblasnoho značennja), bestuurslaag op lokaal en rayonniveau, heeft een gekozen stadsraad (міська рада, mis'ka rada) die een stadshoofd (міський голова, mis'kij holova) kiest. De regering benoemt daarnaast een hoofd van de administratie.
↑Een rayon (район, rajon) heeft een gekozen rayonraad (районна рада, rayonna rada) en een door de raad gekozen voorzitter van de rayonraad (голова районної ради, holova rajonnoji rady). De regering benoemt daarnaast een hoofd van de administratie. Een rayon is ingedeeld in gemeenschappen of in rayonsteden, stedelijke nederzettingen en/of dorpen.
↑De territoriale indeling onder de rayons op lokaal niveau, is in ontwikkeling. De rayonsteden, stedelijke nederzettingen en dorpen worden als bestuurslaag geleidelijk vervangen door de bestuursvorm gemeenschap (громада, hromada).
↑Een rayonstad (місто районного значення, misto rajonnoho značennja), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen stadsraad (міська рада, mis'kij rada) en een gekozen stadshoofd (міський голова, mis'kij holova) die een uitvoerend commissie (виконавчий комітет, vykonavčyj komitet) leidt.
↑Een stedelijke nederzetting (селище міського типу, selišče mis'koho tipu), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen nederzettingsraad (селищна рада, selišča rada) en een gekozen nederzettingshoofd (селищний голова, seliščnij holova) die een uitvoerend commissie (виконавчий комітет, vykonavčyj komitet) leidt.
↑Een dorp (село, selo), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen dorpsraad (сільська рада, sil'ska rada) en een gekozen dorpshoofd (сільський голова, sil'ska holova) die een uitvoerend commissie (виконавчий комітет, vykonavčyj komitet) leidt.
↑De Republiek Oostenrijk is een federale republiek met landen als deelstaten. Oostenrijk heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het federale niveau, het landsniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen Wenen en Graz met het gemeentedistrictsniveau. Daarnaast bestaan onder het landsniveau gedeconcentreerde organen. Oostenrijk heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een land (Land) heeft een landshoofdman(Landeshauptman) als regeringsleider en een gekozen landdag (Landtag). Het land Wenen is tevens gemeente en verder ingedeeld in gemeentedistricten. De overige landen zijn ingedeeld in districten en statuutsteden. De districten en de statuutsteden voor zover zij de rol van district vervullen vallen onder het landsbestuur.
↑Wenen is land (Land) en gemeente (Gemeinde) tegelijk. Wenen heeft een burgemeester tevens landshoofdman (Bürgermeister/Landeshauptmann) aan het hoofd van het stads- en landsbestuur, de magistraat (Magistrat) en een gekozen gemeenteraad en landdag (Gemeinderat und Landtag). De burgemeester vervult ook de rol van het districtsbestuur.
↑ abGemeentedistricten bestaan alleen in Wenen en Graz. Een gemeentedistrict (Gemeindebezirk) heeft een gekozen districtsvertegenwoordiging (Bezirksvertretung) die een districtsvoorzitter (Bezirksvorsteher) kiest.
↑Een statuutstad (Statutarstadt), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een burgemeester (Bürgermeister) aan het hoofd van het stadsbestuur, de stadssenaat (Stadtsenat) en een gekozen gemeenteraad (Gemeinderat). In de meeste landen wordt de burgemeester direct gekozen. De burgemeester vervult ook de rol van de districtsbestuur. Graz is ingedeeld in gemeentedistricten.
↑Een district (Bezirk) is een gedeconcentreerde onderdeel van de landen, geleid door een districtshoofdman (Bezirkshauptmann). Een district is ingedeeld in marktgemeenten, landgemeenten, gemeenten en/of steden.
↑Een stad (Stadt), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een burgemeester (Bürgermeister) aan het hoofd van het stadsbestuur, de stadsraad (Stadtrat) en een gekozen gemeenteraad (Gemeinderat). In de meeste landen wordt de burgemeester direct gekozen.
↑ abcEen gemeente, d.w.z. een marktgemeente (Marktgemeinde), een landgemeente (Landgemeinde) of kortweg gemeente (Gemeinde), heeft een burgemeester (Bürgermeister) aan het hoofd van het gemeentebestuur (Gemeindevorstand) en een gekozen gemeenteraad (Gemeinderat). In de meeste landen wordt de burgemeester direct gekozen.
(de) Bundes-Verfassungsgesetz (staatsinrichting, artikel 2 en hoofdstuk IV over de landen, artikel 15 over de districten, artikel 108 e.v. over Wenen, artikel 115 e.v. over de gemeenten)
↑De Republiek Polen heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het wojwodschapsniveau, het districtsniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen Warschau met het stadsdeelniveau en in een deel van de stadsdistricten en gemeenten met het schoutambtsniveau.. Polen heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een wojwodschap (województwo) heeft een woiwodschapsvergadering (sejmik województwa) die een maarschalk (marszalek) kiest als hoofd van het regionale bestuur. Een woiwodschap is ingedeeld in stadsdistricten en districten.
↑Een stadsdistrict (powiat grodski), bestuurslaag op gemeenteniveau die geen deel uitmaakt van een district, heeft een gekozen president (prezydent) en een gekozen stadsraad (rada miasta). Het stadsdistrict Warschau is ingedeeld in stadsdelen. In de andere stadsdistricten kunnen schoutambten bestaan.
↑Een stadsdeel (dzielnice) binnen Warschau heeft een gekozen burgemeester (burmistrz) en een gekozen stadsdeelraad (rada dzielnicy)
↑ abcdBinnen gemeenten kan een schoutambt (sołectwo) bestaan. Een schoutambt heeft een gekozen schout (sołtys) en een gekozen schoutraad (rada sołecka).
↑Een district (powiat) heeft een gekozen districtsraad (rada powiatu) die een voorman (starosta) kiest die het districtsbestuur (zarzad powiatu) leidt. Een district is ingedeeld in stedelijke gemeenten, stedelijk-landelijke gemeenten en/of landelijke gemeenten.
↑Een stedelijke gemeente (gmina miejska) heeft een gekozen burgemeester (burmistrz) en een gekozen gemeenteraad (rada gminy). In stedelijke gemeenten kunnen schoutambten bestaan.
↑Een stedelijk-landelijke gemeente (gmina miejsko-wiejska) heeft een gekozen burgemeester (burmistrz) en een gekozen gemeenteraad (rada gminy). In stedelijke-landelijke gemeenten kunnen schoutambten bestaan.
↑Een landelijke gemeente (gmina wiejska) heeft een gekozen voogd (wójt) en een gekozen gemeenteraad (rada gminy). In landelijke gemeenten kunnen schoutambten bestaan.
↑De Portugese Republiek heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het regioniveau, het gemeenteniveau en het parochieniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Binnen Portugal hebben de Azoren en Madeira als autonome regio's een autonome status met een eigen bestuurslaag. Portugal heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een district (distrito) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid met in de praktijk nauwelijks meer een bestuurlijke rol. Een district is feitelijk vervangen door de metropolitane gebieden en de intermunicipale gemeenschappen, waarin gemeengen samenwerken.
↑Een metropolitaan gebied ( área metropolitana) heeft een metropolitane raad (conselho metropolitano), bestuurslaag op regioniveau, bestaande uit de voorzitters van de gemeentekamers en een metropolitane uitvoerende commissie (commisão executiva metropolitana) gekozen door de leden van de gemeentevergaderingen. Een metropolitaan gebied bestaat uit gemeenten.
↑ abcEen gemeente (municipio) heeft een gemeentevergadering (assembleia municipal) met de voorzitters van de parochies en gekozen leden, een uitvoerende gekozen gemeentekamer (câmara municipal) en een voorzitter van de gemeentekamer (presidente da câmara municipal) de lijsttrekker van de grootste partij in de gemeentekamer. Een gemeente is ingedeeld in parochies.
↑ abcEen parochie (freguesia) heeft een gekozen parochievergadering (assembleia de freguiesia) met een parochiebestuur (junta de frequesia) met als voorzitter van het parochiebestuur (presidente da junta de freguesia) de lijsttrekker van de grootste partij in de parochievergadering.
↑Een intergemeentelijke gemeenschap (comunidade intermunicipal), bestuurslaag op regioniveau, heeft een intergemeentelijke vergadering (assembleia intermunicipal) met leden uit de gemeentevergaderingen en een uitvoerende intergemeentelijke raad (conselho intermunicipal) bestaande uit de gemeentekamervoorzitters. Een intergemeenschappelijke gemeenschap bestaat uit gemeenten.
↑Binnen Portugal hebben de Azoren en Madeira als autonome regio (região autónoma) een autonome status. Een autonome regio heeft een wetgevende vergadering (assembleia legislativa), een voorzitter van de regionale regering (presidente do governo regional) en als landelijk vertegenwoordiger en co-voorzitter de minister van de republiek (ministro da república). Een regio is een ultraperifere gebieden van de Europese Unie. Een autonome regio is ingedeeld in gemeenten.
(pt) Constituição da República Portuguesa (staatsinrichting, artikel 6, 225 e.v. over de autonome regio's, 244 e.v. over de parochies, 249 e.v. over de gemeenten)
↑Roemenië heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het districtsniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen Boekarest met het sectorniveau. Daarnaast bestaan op het districtsniveau en in Boekarest gedeconcentreerde organen. Roemenië heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Boekarest heeft de status van municipaliteit (municipiu), bestuurslaag op gemeente- en districtsniveau, en maakt geen deel uit van een district. Boekarest heeft een gekozen algemeen burgemeester (primar general) en een gekozen algemene raad (consiliu general). Daarnaast is er een prefect (prefect) als vertegenwoordiger van de nationale regering. Boekarest is ingedeeld in sectoren.
↑Een sector (sector) binnen Boekarest heeft een gekozen burgemeester (primar) en een gekozen lokale raad (consiliul local).
↑Een district (județ) heeft een gekozen president (președinte) en een gekozen districtsraad (consiliul județean) en een prefect (prefect) als vertegenwoordiger van de nationale regering. Een district is ingedeeld in municipaliteiten, steden en/of gemeenten.
↑Een municipaliteit (municipiu), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen burgemeester (primar) en een gekozen lokale raad (consiliul local).
↑Een stad (oraş), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen burgemeester (primar) en een gekozen lokale raad (consiliul local).
↑Een gemeente (comună) heeft een gekozen burgemeester (primar) en een gekozen lokale raad (consiliul local).
↑De Russische Federatie is een federale republiek met subjecten met verschillende aanduidingen als deelstaten. De entiteiten zijn de federale steden, de republieken, de gewesten (krajs), de oblasten (provincies), de autonome oblast en de autonome districten.De Russische Federatie heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het federale niveau, het subjectniveau, het rayonniveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het federale niveau en onder het subjectniveau gedeconcentreerde organen.
↑Rusland heeft op federaal niveau een gekozen president (президент, prezident) als staatshoofd, een premier-minister (премьер-министр, prem'er-minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het Federale Vergadering (Федеральное Собрание, Federalnoje Sobranije) met de gekozen Staatsdoema (Государственная Дума, Gosudarstvennaja Duma) en de Federatieraad (Совет Федерации, Sovet Federacii) met vertegenwoordigers van de subjecten. Rusland is ingedeeld in federale districten, die onder de federale overheid vallen en daarnaast in federale steden, republieken, oblasten, autonome districten, gewesten en de autonome oblast.
↑Een federale district (Федеральный округ, federal'nyj okrug) is een gedeconcentreerd onderdeel van de federale overheid, met aan het hoofd een gevolmachtigd vertegenwoordiger (полномочный представитель, polnomočnij predstavitel') van de president.
↑De subjecten met de status federale stad (Федеральна город, federal'na gorod) hebben een verschillende inrichting. Moskou heeft een direct gekozen burgemeester (мэр, mer) en een gekozen stadsdoema (городская дума, gorodskaja duma). Moskou is ingedeeld in administratieve districten, die onder het stadsbestuur vallen. Sint-Petersburg heeft een gekozen gouverneur (губернатор, gubernator) en een gekozen wetgevende vergadering (законодательное собранное, zakonodatel'noe sobranhoje). Sebastopol heeft een gekozen wetgevende vergadering (законодательное собранное, zakonodatel'noe sobranhoje) die een gouverneur (губернатор, gubernator) kiest. Beide steden zijn ingedeeld in rayons, die onder het stadsbestuur vallen.
↑ abHet administratieve district (дминистративная округ, administrativnaja okrug) van Moskou en het rayon (район, rajon) van Sint Petersburg en Sebastopol zijn gedeconcentreerde onderdelen van de stad. Zij hebben een prefect en een eigen districtsraad. Zij zijn ingedeeld in gemeentelijke districten (Moskou), in steden, dorpen en gemeentelijke districten (Sint-Petersburg) en in steden en gemeentelijke districten.
↑ abcdefghijklmnopqrstuvwxyzaaabDe verschillende vormen van gemeentelijke formaties (муниципальные образования, munixipalnye obrazonija) hebben allemaal zelfbestuur geregeld in de wetgeving van de federale subjecten. Zij hebben een gekozen volksvertegenwoordiging en een al dan niet (direct) gekozen burgemeester (мэр, mer) of hoofd (глава, glava). De vormen zijn gemeentelijk district (муниципальный округ, municipalnyj okrug), stad (город, gorod), stedelijk district (городской округ, gorodskoj okrug), dorp (посёлок, posëlok), stedelijke nederzetting (городское поселение, gorodskoje poselenieje) en landelijke nederzetting (сельское поселение, sel'skoje poselenieje). Zij bestaan naast gedeconcentreerde organen van bovenliggende bestuurslagen.
↑ abDe toetreding van Sebastopol als federale stad en Krim als republiek is niet algemeen erkend. Beiden worden algemeen erkend als deel van →Oekraïne.
↑Een republiek (республи, respublik), bestuurslaag op subjectniveau, heeft een benoemd of gekozen hoofd (глава, glava) en een volksvertegenwoordiging. De aanduiding daarvan verschilt per republiek. In Tatarstan wordt het hoofd aangeduid als president. Een republiek is ingedeeld in stedelijke districten en gemeentelijke rayons.
↑ abcdefghHet gemeentelijke rayon heeft een gekozen volksvertegenwoordiging en een al dan niet (direct) gekozen hoofd (глава, glava). Een gemeentelijke rayon is ingedeeld in stedelijke nederzettingen en/of landelijke nederzettingen met daarnaast buitengebieden (межселенния территория;, mežselennija territorija) zonder eigen bestuur.
↑Een oblast (область, oblast'), bestuurslaag op subjectniveau, heeft een benoemde of gekozen gouverneur (губернатор, gubernator) en een volksvertegenwoordiging. De aanduiding daarvan verschilt per oblast. Een oblast is ingedeeld in stedelijke districten en gemeentelijke rayons. Irkoetsk is ingedeeld in districten, die onder het oblastbestuur vallen en Archangelsk en Tjoemen kennen daarnaast ook autonome districten.
↑Irkoetsk kent als gedeconcentreerde onderdeel het district (округ, okrug). Een district is ingedeeld in stedelijke districten en gemeentelijke rayons.
↑ abEen autonoom district (автономмный округ, avtonomnyj okrug), bestuurslaag op subjectniveau, heeft een benoemde of gekozen gouverneur (губернатор, gubernator) en een volksvertegenwoordiging. De aanduiding daarvan verschilt per autonoom district. 3 van de 4 autonome districten zijn zowel federale entiteit als onderdeel van een oblast. Het betreft Chanto-Mansië, Jamalië en Nenetsië in Archangelsk en Tjoemen. Het autonome district Tsjoekotka maakt geen deel uit van een oblast. Een autonoom district is ingedeeld in stedelijke districten en gemeentelijke rayons.
↑Een gewest (край, kraj), bestuurslaag op subjectniveau, heeft een benoemde of gekozen gouverneur (губернатор, gubernator) en een volksvertegenwoordiging. De aanduiding daarvan verschilt per gewest. Een gewest is ingedeeld in stedelijke districten en gemeentelijke rayons.
↑Het autonome oblast (автономная область, avtonomnaja oblast), bestuurslaag op subjectniveau, heeft een gekozen wetgevende vergadering (законодательное собранное, zakonodatel'noe sobranhoje) die een gouverneur (губернатор, gubernator) kiest. Het autonome oblast is ingedeeld in stedelijke districten en gemeentelijke rayons.
↑De Republiek San Marino heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het kasteelniveau
↑San Marino heeftop centraal niveau twee kapiteinen-regent(capitano reggente) als staatshoofd, een staatscongres (congresso si stato) als regering en als volksvertegenwoordiging de gekozen Grote en Algemene Raad (Consiglio Grande e Generale). San Marino is ingedeeld in kastelen.
↑Een kasteel (castello) heeft een gekozen kapitein van het kasteel (capitano di castello) en een gekozen kasteelbestuur (giunta di castello).
De Republiek Servië (Servisch: Република Србија/Republika Srbija) is een onafhankelijke en algemeen erkenderepubliek. De afscheiding van →Kosovo wordt door veel landen, maar niet door Servië erkend.
↑De Republiek Servië heeft algemene bestuurslagen op twee niveaus: het centrale niveau en het gemeenteniveau, aangevuld in Belgrado met een overkoepelend niveau en binnen steden met het stadsgemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Binnen Servië hebben Vojvodina en Kosovo en Metohija als autonome provincie een autonome status. Kosovo en Metohija is in handen van de →Republiek Kosovo, waarvan de afscheiding niet door Servië wordt erkend.
↑Servië heeft op centraal niveau een gekozen president (председник/predsednik) als staatshoofd, een premier (председник владе/predsednik vlade) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Nationale Vergadering (Народна скупштина/Narodna Skupština). Servië is ingedeeld in bestuursdistricten, de stad Belgrado en de facto een autonome provincie, Vojvodina. districten vallen onder de centrale overheid.
↑Belgrado heeft als stad (град/grad) een gekozen burgemeester (градоначелник/gradonacelnik) en een gekozen stadsvergadering (cкупштина града/skupština grada) die een uitvoerende stadsraad (градско веће/gradsko vece) kiest. Belgrado is ingedeeld in stadsgemeenten en gemeenten.
↑ abcEen stadsgemeente (градска општина/gradska opština) binnen een stad heeft een gekozen gemeentevoorzitter (председник општинe/predsednik opštine) en een gekozen gemeentevergadering (cкупштина општинe/ skupština opštine) die een uitvoerende gemeenteraad (општинскo веће/opštinsko vece) kiest.
↑ abcEen gemeente (општина/opština) heeft een gekozen gemeentevoorzitter (председник општинe/predsednik opštine) en een gekozen gemeentevergadering (cкупштина општинe/ skupština opštine) die een uitvoerende gemeenteraad (општинскo веће/opštinsko vece) kiest.
↑ abEen bestuursdistrict (управни округ/upravni okrug) is een uitvoeringsorganen van de centrale overheid, met aan het hoofd een prefect (начелник /načelnik). Een bestuursdistrict is ingedeeld in steden en gemeenten.
↑ abEen stad (град/grad), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een gekozen burgemeester (градоначелник/gradonacelnik) en een gekozen stadsvergadering (cкупштина града/skupština grada) die een uitvoerende stadsraad (градско веће/gradsko vece) kiest. Een deel van de steden is verder ingedeeld in stadsgemeenten
↑De autonome provincie (aутономна покрајина/autonomna pokrajina) Vojvodina heeft een gekozen vergadering van de autonome provincie (cкупштина аутономне пoкрајине/skupština autonomne pokrajine) die een provinciale regering (пoкрајинска влада/pokraijnska vlada) aanwijst. Vojvodina is ingedeeld in bestuursdistricten. De tweede autonome provincie, Kosovo en Metohija is feitelijk niet in handen van Servië.
↑De Republiek Slovenië heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het gemeenteniveau en het gemeenschapsniveau. Daarnaast bestaan onder het centrale niveau gedeconcentreerde organen. Het grondgebied van Slovenië is ook ingedeeld in statistische regio(statistična regija) zonder bestuurlijke of administratieve rol. Slovenië heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een bestuurseenheid (upravne enote) is een gedeconcentreerde onderdeel van de nationale overheid met aan het hoofd een chef (načelnik). Bestuurseenheden zijn ingedeeld in stedelijke gemeenten en/of gemeenten.
↑Een stedelijke gemeente (mestna občina) heeft een gekozen burgemeester (župan) en een gekozen stadsraad (mestni svet). Een stedelijke gemeente is ingedeeld in buurtgemeenschappen.
↑Een stedelijke gemeenten heeft als verdere indeling de buurtgemeenschappen (četrta skupnost) met een eigen raad.
↑Een gemeente (občina) heeft een gekozen burgemeester (župan) en een gekozen gemeenteraad (občinski svet). Een gemeente kan ingedeeld zijn in lokale gemeenschappen.
↑Een gemeente kan als verdere indeling de lokale gemeenschap (krajevna skupnost) met een eigen raad hebben.
↑De Slowaakse Republiek heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het gewestniveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan onder het gewestniveau gedeconcentreerde organen. Slowakije heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een zelfbestuursgewest (samosprávny kraj) heeft een gekozen voorzitter (predseda) en een gekozen raad van het zelfbestuursgewest (( zastupiteîstvo samosprávneho kraja). Een zelfbestuursgewest is ingedeeld in districten.
↑Een district (okres) is een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid. Een district is ingedeeld in steden en/of gemeenten, maar kan ook beperkt zijn tot een deel van een stad.
↑Een stad (mesto) heeft een gekozen burgemeester (primator) en een gekozen stadsraad (mestské zastupiteîstvo) die een stadsbestuur (mestská rada) benoemt.
↑Een gemeente (obec) heeft een gekozen burgemeester (starosta) en een gekozen gemeenteraad (obecné zastupiteîstvo) die een gemeentebestuur (obecná rada) kan benoemen.
↑Spanje heeft trekken van een federale monarchie met autonome gemeenschappen als deelstaten. De heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het gemeenschapsniveau, het provincieniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen een deel van de gemeenschappen met het comarcaniveau en parochieniveau. De gemeenschappen waarbij geen provincieniveau is vermeld, vervullen de gemeenschapsorganen tevens de rol van provinciale organen. In de gemeenschappen waar geen comarca's zijn vermeld kunnen comarca's met een niet-bestuurlijke rol bestaan. Spanje heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie. Spanje claimt het Britse overzeese territorium →Gibraltar.
↑De bestuursinrichting van een autonome gemeenschap (comunidad autónoma) varieert en de gebruikte aanduidingen voor de organen verschillen per gemeenschap. Een autonome gemeenschap heeft een gekozen regionale vergadering (asamblea regional) die een president (presidente) kiest die een regeringsraad (consejo de gobierno) vormt. De indeling van de gemeenschappen is verschillend. Een deel van de gemeenschappen is ingedeeld in provincies of historische gebieden (Baskenland). Een deel van de gemeenschappen vervult zelf de rol van provincie en is ingedeeld in comarca's of direct in gemeenten. Andere gemeenschappen zijn ingedeeld in eilanden. In de regionale ambtstalen worden ook de termencomunitat autònoma, autonomia erkidegoa en comunidade autónoma gebruikt.
↑ abcEen provincie (provincia) heeft een provinciale vertegenwoordiging (diputación provincial) gekozen door en uit de gemeentelijke raadsleden. Daarnaast bestaat een vertegenwoordiging van de hogere autoriteiten. Een provincie is ingedeeld in comarca's of direct in gemeenten.
↑ abcEen (bestuurlijke) comarca (comarca) heeft een comarcaraad (consejo comarcal) gekozen door en uit de gemeentelijke raadsleden. Een comarca is ingedeeld in gemeenten.
↑ abcdefghijEen gemeente (municipio) heeft een gemeentebestuur (ayuntamiento) bestaande uit een gekozen plenum (pleno), en een door de raadsleden gekozen burgemeester (alcalde) kiest die een lokale regeringsraad (junta de gobierno local) vormt. In Asturië heeft een gemeente de aanduiding concejo. In een deel van de gemeenschappen bestaan in gemeenten parochies (Asturië en Galicië) of raden (Navarra).
↑Binnen een gemeente kan een parochie bestaan. Een parochie (parroquia) heeft een voorzitter (presidente) en een gekozen bestuur (junta).
↑Een eiland (isla; Catalaans: illa), bestuurslaag op provincieniveau, heeft een gekozen eilandraad, in de Baleaeren (consell insular) en in de Canarische Eilanden (cabildo insular), waaruit een voorzitter en een uitvoerend bestuur worden gevormd. De provincies van de Canarische Eilanden vervullen geen bestuurlijke rol meer.
↑Het historische gebied (territorio histórico; Baskisch: lurralde historikoa), bestuurslaag op provincieniveau, heeft een gekozen algemeen bestuur (batzar nagusiak/juntas generales) met een uitvoerende forale vertegenwoordiging (foru aldundia/diputación foral).
↑Een cuadrilla (cuadrilla) heeft een cuadrillabestuur (junda de cuadrilla) gekozen door en uit de gemeentelijke raadsleden.
↑Binnen Castilië en León bestaat alleen in een deel van de provincie León een comarca.
↑Binnen een gemeente kan een parochie bestaan. Een parochie (parroquia) heeft een beperkte vorm van zelfbestuur.
↑Binnen een gemeente kan een raad worden ingesteld. Een raad (concejos; Baskisch: kontzejua), bestuurslaag op parochieniveau, wordt gelijktijdig met de gemeentelijke raadsleden gekozen en wijst een bestuur aan.
↑De autonome stad (ciudad autónoma) heeft een gekozen vergadering (asamblea) die een burgemeester-voorzitter (alcalde-presidente) kiest. Beide steden worden geclaimd door →Marokko.
(es) Constitución Española (staatsinrichting, artikel 140 over de gemeenten, artikel 141 over de provincies en eilanden en artikel 143 e.v. over autonome gemeenschappen)
De Pridnestrovische Moldavische Republiek (Roemeens (Moldavisch in het cyrillisch alfabet): Република Молдовеняскэ Нистрянэ, Republica Moldovenească Nistreană; Russisch: Приднестровская Молдавская Республика, Pridnestrovskaja Moldavskaja Respublika; Oekraïens: Придністровська Молдавська Республіка, Prydnistrovs'ka Moldavs'ka Respublika) is een niet-algemeen erkendeonafhankelijke republiek, afgescheiden van →Moldavië. Moldavië beschouwt Transnistrië als deel van Moldavië, gelegen in de territoriale eenheid Transnistrië en een aantal rayons.
↑De Pridnestovische Moldavische Republiek heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het rayonniveau en het gemeenteniveau.
↑Transnistrië heeft op centraal niveau een gekozen president (președinte; президент, prezident; президент, prezident) als staatshoofd, een premier (prim-ministru; председатель правительства, predsedatel' pravitel'stva; голова уряду, holova urjady) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de gekozen Opperste Raad (Советул Супрем, Sovetul Suprem; Верховный Совет, Verchovnyj Sovet; Верховна Рада, Verchovna Rada). Transnistrië is ingedeeld in steden en rayons.
↑ abEen stad (оращ, oraş; город, gorod; місто, misto) heeft een gekozen stadsraad van volksvertegenwoordigers (городской совет народных депутатов) en een bestuurshoofd (глава администрации, glava administracii). Enkele steden maken geen dele uit van een rayon.
↑Een rayon (раионул, Raionul; район, rajon; район, rajon) heeft organen, deze zijn niet beschikbaar. Een rayon is ingedeeld in steden en/of gemeenten.
↑Een gemeente (комуне, comune; сельский совет, sel'skij sovet: сільська рада, sil'ska rada) heeft organen, deze zijn niet beschikbaar.
↑De Tsjechische Republiek heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het gewestniveau en het stads- of gemeenteniveau, aangevuld binnen de Praag en een deel van de statuutsteden met het stadsdeelniveau. Daarnaast bestaan onder het regioniveau gedeconcentreerde organen. De gewesten zijn ingedeeld in districten(okres) zonder bestuurlijke rol. Tsjechië heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Praag heeft de status van hoofdstad (hlavní město) en vervult ook de rol van een gewest. Praag heeft een gekozen hoofdstadsraad (Zastupitelstvo hlavního města) die een opperburgemeester (primátor) en een gemeentebestuur (rada obce) kiest. Praag is ingedeeld in stadsdelen.
↑ abEen stadsdeel (městská část) heeft een stadsdeelraad die een burgemeester en een bestuur kiest. Niet alle statuutsteden hebben stadsdelen.
↑Een gewest (kraj) heeft een gekozen gewestraad (zastupitelstvo kraje) die een voorzitter (hejtman) en een gewestbestuur (rada kraje) kiest. Een gewest is ingedeeld in statuutsteden, gemeenten met uitgebreide bevoegdheid, gemeenten met opgedragen lokale autoriteit en/of gemeenten.
↑Een statutaire stad (statutární město) heeft een gekozen stadsraad (zastupitelstvo města) die een opperburgemeester (primátor) en een stadsbestuur (rada města) kiest. Een statuutstad is eventueel ingedeeld in stadsdelen.
↑ abcEen gemeente (obec) heeft een gekozen gemeenteraad (zastupitelstvo obce) die een burgemeester (starosta) en een gemeentebestuur (rada obce) kiest. Gemeenten kunnen de titel marktplaats (městys) krijgen. De gemeenten worden verdeeld in drie categorieën: de gemeente met uitgebreide bevoegdheid (obec s rozšířenou působností), de gemeente met opgedragen lokale autoriteit (obec s pověřeným obecním úřadem) en de gewone gemeente.
↑De Republiek Turkije heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale of landsniveau, het provincie- of grootstedelijk niveau en het gemeenteniveau.
↑Een provincie (il) heeft een benoemde gouverneur (vali) en een gekozen provincieraad (il meclisi).
↑Een provinciegemeente (il belediyesi) heeft een gekozen burgemeester (belediye başkanı) en een gekozen gemeentevergadering (belediye meclisi). Een provincie is ingedeeld in provinciegemeenten en districten.
↑Een district (ilçe) is een gedeconcentreerde onderdeel van de provincies met een ondergouverneur (kaymakam) aan het hoofd Een district is ingedeeld in districtsgemeenten, plaatselijke gemeenten en/of dorpen..
↑ abEen districtsgemeente (ilçe belediyesi) heeft een gekozen burgemeester (belediye başkanı) en een gekozen gemeentevergadering (belediye meclisi).
↑Een plaatselijke gemeente (belde belediyesi) heeft een gekozen burgemeester (belediye başkanı) en een gekozen gemeentevergadering (belediye meclisi).
↑Een dorp (köy), bestuurslaag op gemeenteniveau, heeft een benoemde hoofdman (muhtar) en een deels gekozen dorpsraad van ouderen (köy ihtiyar meclisi).
↑Een grootstedelijke gemeente (büyükşehir belediyesi) heeft een gekozen grootstedelijke burgemeester (büyükşehir belediye başkanı) en een gemeentevergadering (belediye meclisi) met afgevaardigden van de districtsgemeentevergaderingen. Daarnaast is er een benoemde gouverneur (vali) als vertegenwoordiger van de regering. Een grootstdelijke gemeente is ingedeeld in districtsgemeenten.
↑Vaticaanstad heeft slechts een algemene bestuurslaag.
↑Vaticaanstad heeft een paus(papa) als door kardinalen gekozen staatshoofd die een regeringsvoorzitter (presidente del governatorato) aanwijst. Vaticaanstad kent geen andere bestuurslagen.
Het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland (Engels: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) is een onafhankelijke en algemeen erkende min of meer federale monarchie.
↑Het Verenigd Koninkrijk heeft trekken van een asymmetrische federatie, en kent de landen Engeland, Noord-Ierland, Schotland en Wales, waarbij Engeland geen eigen bestuur heeft. Het Verenigd Koninkrijk heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het federale niveau, het landsniveau, het countyniveau, het districtsniveau en het lokale niveau, aangevuld in Londen met het regioniveau. Onder de souvereiniteit van het Verenigd Koninkrijk vallen ook de overzeese territoria met eigen bestuurslagen. Onder de souvereiniteit van de Britse kroon vallen ook de kroonafhankelijkheden met eigen bestuurslagen.
↑Het Verenigd Koninkrijk heeft op koninkrijksniveau als Commonwealth Realm een koningin(queen) als gedeeld staatshoofd, een premier(prime minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging binnen het Parlement(Parliament) het gekozen Lagerhuis(House of Commons) en daarnaast het deels benoemde, deels uit hoofde van hun beroep, en deels als vertegenwoordiging van de adel ingerichte Hogerhuis(House of Lords). Het Verenigd Koninkrijk is ingedeeld in landen.
↑Zie voor een toelichting op ieder land (country) ieder van de landen.
↑Engeland heeft anders dan de andere landen geen eigen organen en is ingedeeld in regio's.
↑Zie voor een toelichting op de regio (region) Groot Londen en de overige regio's
↑De regio Groot Londen heeft als enige regio eigen bevoegdheden. De regio heeft een gekozen burgemeester(mayor) en een gekozen vergadering(assembly). De regio is ingedeeld in boroughs en de city, of London.
↑Een borough, bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen borough raad (borough council).
↑De city of London, bestuurslaag op lokaal niveau, behoort binnen Groot Londen niet tot een van de boroughs en valt niet onder de autoriteit van Groot Londen. De city heeft een burgemeester (lord mayor), een gekozen hof van wethouders (court of aldermen) en een gekozen hof van burgers (court of commonners).
↑Engeland heeft geen bestuursorganen, maar kent voor statistische en voor samenwerkingsdoeleinden regio's. Binnen regio's kunnen gecombineerde autoriteiten (combined authority) bestaan met eigen organen en bevoegdheden, afgeleid van de deelnemende county's, districten en eenheidsautoriteiten. Een regio is ingedeeld in metropolitane county's, landelijke county's en/of eenheidsautoriteiten.
↑Een metropolitane county (metropolitan county) heeft geen eigen bestuur en worden bestuurd door de metropolitane boroughs. Een deel van de metropolitane county's heeft een gecombineerde autoriteit (combined authority) met vertegenwoordigers van de districtsraden en een direct gekozen burgemeester (mayor). Een metropolitane county is ingedeeld in metropolitane boroughs.
↑Een metropolitane borough (metropolitan borough), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een metropolitane districtsraad (metropolitan district council).
↑Een landelijke county (shire county) heeft een gekozen countyraad (county council) en daarnaast hetzij een al dan niet gekozen burgemeester (mayor) hetzij een raadsleider (leader of the council) met een aangewezen hoofdbestuurder (chief executive). Een landelijke county's is ingedeeld in districten.
↑Een district (district) in Engeland, dat ook de aanduiding stad (city) of borough kan hebben, bestaat binnen de landelijke counties en heeft een gekozen districtsraad (district council) of boroughraad (borough council) en daarnaast hetzij een al dan niet gekozen burgemeester (mayor) hetzij een raadsleider (leader of the council) met een aangewezen hoofdbestuurder (chief executive) hetzij alleen een aangewezen hoofdbestuurder. In een district kunnen parochies bestaan.
↑ abNiet het gehele grondgebied van de districten en eenheidsautoriteiten is ingedeeld in parochies. Een parochie (parish), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een parochiebijeenkomst (parish meeting) van alle ingezetenen en kunnen een gekozen parochieraad (parish council) instellen. Parochies kunnen ook de aanduiding town hebben.
↑Een eenheidsautoriteit (unitary authority), bestuurslaag op county- en districtsniveau, in Engeland worden bestuurd door een gekozen eenheidautoriteit (unitary authority) en heeft daarnaast hetzij een al dan niet gekozen burgemeester (mayor) hetzij een raadsleider (leader of the council) met een aangewezen hoofdbestuurder (chief executive). In een eenheidsautoriteit kunnen parochies bestaan.
↑Het land Schotland heeft een eerste minister (first minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het Schotse Parlement (Scottish Parliament). Schotland is ingedeeld in raadsgebieden.
↑Een raadsgebied (council area; Schots: comhairlean), bestuurslaag op countyniveau, in Schotland heeft een raad (council) of stadsraad (city council) met een leider van de raad (leader of the council). Een raadsgebied is ingedeeld in gemeenschappen.
↑Een gemeenschap (community), bestuurslaag op lokaal niveau, in Schotland heeft een gekozen gemeenschapsraad (community council).
↑Het land Wales heeft een eerste minister (first minister) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Nationale Vergadering voor Wales (National Assembly for Wales). Wales is ingedeeld in hoofdgebieden.
↑Een hoofdgebied (principal area; Welsh: awdurdodau unedol), bestuurslaag op countyniveau, in Wales, aangeduid als county (county/sirl), county en stad (county and city/dinas sirl) of county borough (county borough/bwrdeist sirol) heeft een raad (council/cyngor) en daarnaast hetzij een gekozen burgemeester (mayor) of een aangewezen hoofdbestuurder (chief executive). In een hoofdgebied kunnen gemeenschappen bestaan.
↑Een gemeenschap (community; cymuned), bestuurslaag op lokaal niveau, in Wales kan een gekozen gemeenschapsraad (community council) hebben.
↑Het land Noord-Ierland heeft een eerste minister (first minister) en een plaatsvervangend eerste minister (deputy first minister) als regeringsleiders en als volksvertegenwoordiging de Noord-Ierland Vergadering (Northern Ireland Assembly). Noord-Ierland is ingedeeld in districten.
↑Een district (district) in Noord-Ierland, bestuurslaag op countyniveau, heeft een districtsraad (district council) met een burgemeester ([lord] mayor) of een voorzitter (chairperson). De districtsraden kunnen ook de aanduiding stadsraad (city counil) of boroughraad (borough council) hebben.
↑Een Brits overzees territorium (British overseas territory) kan zelfbestuur hebben. Een van de territoria, het Brits Antarctisch Territorium is de niet-algemeen erkende claim van het Verenigd Koninkrijk op een deel van Antarctica.
↑Een kroonafhankelijkheid (crown dependency) heeft zelfbestur.
De termen county, letterlijk graafschap, en borough, afgeleid van burg of burcht, en town worden niet in het Nederlands vertaald.
↑De Republiek Wit-Rusland heeft algemene bestuurslagen op vier niveaus: het centrale niveau, het oblastniveau, het rayonniveau en het lokale niveau.
↑Wit-Rusland heeft op centraal niveau een gekozen president (прэзідэнт, prezident/президент, prezident ) als staatshoofd en regeringsleider die een eerste minister (прэм'ер-міністр, prem'er-ministr/премьер-министр, prem'er-ministr) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging de Nationale Vergadering (Нацыянальны сход, Nacyjanal'ny schod/ Национальное собрание, Nacional'noje sobranje) bestaande uit het gekozen Huis van Afgevaardigden (Палата Прадстаўнікоў, Palata Pradstaŭnikoŭ/Палата Представителей, Palata Predstavitelej) en de deels indirect gekozen en deels benoemde Raad van de Republiek (Савет Рэспублікі, Savet Respubliki/Совет Республики, Sovet Respubliki). Wit-Rusland is ingedeeld in oblasten en de stad Minsk.
↑Minsk heeft de status van stad (горад, horad; город, gorod), bestuurslaag op oblastniveau, en bijzonder bestuursrayon (спецыяльны адміністратыўны раён, specyjal'ny administratyjny rajon, специальный административный район, special'nyj administrativnyj rajon) en maakt geen deel uit van een oblast. Minsk heeft een stadsraad van afgevaardigden (гарадскі савет дэпутатаў, garadski savet deputataŭ/городской cовeт депутатов, gorodskoj sovet deputatov) die een voorzitter kiezen en een door de president benoemde bestuursvoorzitter. Minsk is ingedeeld in rayons.
↑Een rayon (раён, rajon; район, rajon) binnen Minsk heeft een rayonraad van afgevaardigden (pаённы савет дэпутатаў, rajonny savet deputataŭ/pайонный cовeт депутатов, rajonnyj sovet deputatov) en een door de bestuursvoorzitter van Minsk benoemde bestuursvoorzitter.
↑Een oblast (вобласць, voblasc'; область, oblast') heeft een oblastraad van afgevaardigden (абласны савет дэпутатаў, ablasny savet deputataŭ/oбластной cовeт депутатов, oblastnoj sovet deputatov) en een door de president benoemde bestuursvoorzitter. In het Nederlands kan ook de vertaling provincie worden gebruikt. Een oblast is ingedeeld in rayons en oblaststeden.
↑Een oblaststad (горад абласнога падпарадкавання, horad ablasnoha padparadkavannja; город областного подчинения, gorod oblastnogo podčinenija), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een stadsraad van afgevaardigden (гарадскі савет дэпутатаў, garadski savet deputataŭ/городской cовeт депутатов, gorodskoj sovet deputatov) die een voorzitter kiezen en een door de oblastbestuursvoorzitter benoemde bestuursvoorzitter. Een oblaststad maakt geen deel uit van een rayon.
↑Een rayon (раён, rajon; район, rajon) heeft een rayonraad van afgevaardigden (pаённы савет дэпутатаў, rajonny savet deputataŭ/районный cовeт депутатов, rajonnyj sovet deputatov) en een door de oblastbestuursvoorzitter benoemde bestuursvoorzitter. Een rayon is ingedeeld in rayonsteden, nederzettingen en/of dorpen.
↑Een rayonstad (горад раённага падпарадкавання, horad rajonnaga padparadkavannja; город районного подчинения, gorod rajonnogo podčinenija), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een stadsraad van afgevaardigden (гарадскі савет дэпутатаў, garadski savet deputataŭ/городской cовeт депутатов, gorodskoj sovet deputatov) die een voorzitter kiezen.
↑Een nederzetting (пасялковы савет, pasjalkovy savet; поселковый совет, poselkovyj sovet), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen nederzettingsraad (пасялковы савет, pasjalkovy savet/поселковый совет, poselkovyj sovet).
↑Een dorp (сельскі савет, sel'ski savet; сельский совет, sel'skij sovet), bestuurslaag op lokaal niveau, heeft een gekozen dorpsraad (сельскі савет, sel'ski savet/сельский совет, sel'skij sovet).
De Republiek Zuid-Ossetië (Ossetisch: Республикæ Хуссар Ирыстон-Паддзахад Алани, Respublika Chussar Iryston-Paddzachad Alani; Russisch: Республика Южная Осетия-Государство Алания, Respublika Južnaja Osetija-Gosudarstvo Alanija) is een de factoafscheidingsrepubliek van →Georgië met zeer beperkte internationale erkenning en staat feitelijk onder Russische controle.
↑De Republiek Zuid-Ossetië heeft formeel bestuurslagen op twee niveaus: centraal (lands)bestuur en lokaal bestuur (rayons of zelfstandige steden). Ondanks een constitutionele bepaling, is het lokaal zelfbestuur nooit in werking getreden. Sinds 2013 geldt hier zelfs een moratorium op. Met andere woorden, er is geen (gekozen) raad en het lokaal bestuur heeft geen eigen budget. Georgië beschouwt het gebied als integraal deel van Georgië, waarbij het territorium van de voormalige Zuid-Ossetische Autonome Oblast verdeeld is over de Georgische regio's (mchare) en gemeenten.
↑Zuid-Ossetië heeft op centraal niveau een gekozen president (президент, prezident) als staatshoofd, een premier (премьер-министр, prem'er-ministr) als regeringsleider en als volksvertegenwoordiging het gekozen Nationaal Parlement van de Republiek Zuid-Ossetië (Республикæ Хуссар Ирыстоны Националон Ныхас, Respublika Chussar Irystony Nacionalon Nychas/Парламент Южной Осетии, Parliament of South Ossetia). Zuid-Ossetië is bestuurlijk ingedeeld in vier rurale rayons en twee zelfstandige steden: hoofdstad Tschinvali en Kvaisa.
↑Tschinvali en Kvaisa zijn zelfstandige steden (cахар, sahar; город, gorod) en maken geen deel uit van een rayon. Ze hebben een bestuurshoofd maar geen volksvertegenwoordiging (cовет депутатов, sovet deputatov, afgevaardigdenraad).
↑Een rayon (район, rajon; район, rajon) heeft een bestuurshoofd en geen volksvertegenwoordiging (cовет депутатов, sovet deputatov, afgevaardigdenraad) en is ingedeeld in gemeenschappen (landelijke administraties), een collectie van een of meer nederzettingen.
↑Gemeenschappen of ook wel 'landelijke administraties' (сельских администраций, sel'skikh administratsiy) zijn collecties van een of meer nederzettingen. Dit kunnen zowel dorpen (хъæу, ch'aeu; селсo, selo) zijn als nederzettingen met stedelijk karakter (посѐлка городского типа; posèlka gorodskogo tipa). De indeling is administratief en zij kennen geen lokaal zelfbestuur.
↑Het Koninkrijk Zweden heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het centrale niveau, het regioniveau en het gemeenteniveau. Daarnaast bestaan op het regioniveau gedeconcentreerde organen. Zweden heeft als lidstaat burgers bindende bevoegdheden overgedragen aan de supranationaleEuropese Unie.
↑Een regio (region/län) heeft als voormalige landsting zelfbestuur en is als provincie (län) gelijktijdig een gedeconcentreerde onderdeel van de centrale overheid. Een regio heeft een gekozen regiovergadering(regionfullmäktige) met een uitvoerend regiobestuur (regionstyrelse) en als provincie een door de regering benoemde provinciehoofd(landshövding). Een regio is ingedeeld in gemeenten.
↑Een gemeente (kommun) heeft een gekozen gemeentevergadering (komunfullmäktige) met een uitvoerend gemeentebestuur (kommunstyrelse). In Gotland vallen gemeente en regio samen.
↑De Zwitserse confederatie is een federale republiek met kantons als deelstaten. Zwitserland heeft algemene bestuurslagen op drie niveaus: het federale niveau, het kantonniveau en het gemeenteniveau, aangevuld binnen Graubünden met het regioniveau en in de stad Zürich met het kreisniveau. Daarnaast bestaan onder het kantonniveau gedeconcentreerde organen.
↑Zwitserland heeft de bondsraad(Bundesrat/conseil fédérale/consigio federale) als collectief staatshoofd en regering met een jaarlijks roulerend voorzitter, de bondspresident(Bundespräsident/président de la conféderation/presidente della confederazione), en als volksvertegenwoordiging de gekozen Bondsvergadering(Bundesversammlung/Assemblée fédérale/Assemblea Federale) bestaande uit de Nationale Raad van Zwitserland(Nationalrat der Schweiz/Conseil national suisse/Consiglio nazionale della Svizzera) en de Standenraad(Ständerat/Conseil des États/Consiglio degli Stati). Zwitserland is ingedeeld in kantons.
↑Een kanton (Kanton; canton; cantone; chantun) heeft een kantonregering en een kantonsparlement. De aanduidingen verschillen per kanton. Een deel van de kantons is ingedeeld in districten in een of twee lagen, de overige kantons zijn direct ingedeeld in gemeenten.Waar ze bestaan vallen districten, bestuursregio's, bestuurskreisen en cirkels onder het kantonbestuur.
↑ abcdefghIn Zwitserland verschilt per kanton de aanduiding voor en de bestuursinrichting van een gemeente. Kleinere gemeenten hebben vaak een vergadering van inwoners, grotere vaak een gemeenteraad. Een gemeente (Gemeinde; commune; comune; vischnanca) heeft een gemeentepresident met verschillende aanduidingen. In een deel van de kantons bestaan naast de zgn. politieke gemeenten ook de burgergemeente (Bürgergemeinde; commune bourgeoise; patriziato; vischnanca burgaisa) met ieder onderscheiden bevoegdheden.
↑Een regio (Region; regiun; regione) wordt bestuurd door de deelnemende gemeenten die een conferentie van gemeentepresidenten vormen.
↑ abcdefEen district (Bezirk; district; distretto) (met verschillende benamingen) is een gedeconcentreerde onderdeel van de kantons. In Bern bestaan twee lagen, de bestuursregio (Verwaltungsregion; région administrative) en de bestuurskreis (Verwaltungskreis; arrondissement administrative). In Ticino bestaat naast het district ook de cirkel (circolo). De districten zijn ingedeeld in gemeenten.
↑Zürich is een gemeente aangeduid als stad en is ingedeeld in kreisen.
(en) Constitute met een overzicht van grondwetten wereldwijd
(en) Constitutions, Legislationsonline met toegang tot grondwetten van de lidstaten van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE/OSCE)
(en) Divisons of Powers, European Committee of the Regions met overzichten van sub-nationaal bestuur in de Europese Unie, kandidaatleden, potentiële kandidaten, Eastern partnership landen, Southern Neigbourhood Area landen en IJsland
Abchazië
bewerken
Akrotiri en Dhekelia
bewerken
.svg){kind=small}
Åland
bewerken
Albanië
bewerken
Alderney
bewerken
Andorra
bewerken
Armenië
bewerken
Azerbeidzjan
bewerken
Azoren
bewerken
België
bewerken
.svg){kind=small}
Bosnië en Herzegovina
bewerken
Bulgarije
bewerken
Cyprus
bewerken
Denemarken
bewerken
Duitsland
bewerken
Estland
bewerken
Faeröer
bewerken
Finland
bewerken
Frankrijk
bewerken
Georgië
bewerken
Gibraltar
bewerken
Griekenland
bewerken
Guernsey
bewerken
Hongarije
bewerken
Ierland
bewerken
IJsland
bewerken
Italië
bewerken
Jan Mayen
bewerken
Jersey
bewerken
Kosovo
bewerken
Kroatië
bewerken
Letland
bewerken
Liechtenstein
bewerken
Litouwen
bewerken
Luxemburg
bewerken
Malta
bewerken
Man
bewerken
Moldavië
bewerken
Monaco
bewerken
Montenegro
bewerken
Nederland
bewerken
Noord-Cyprus
bewerken
Noord-Macedonië
bewerken
Oekraïne
bewerken
Oostenrijk
bewerken
Polen
bewerken
Portugal
bewerken
Roemenië
bewerken
Rusland
bewerken
San Marino
bewerken
Sark
bewerken
Servië
bewerken
Slovenië
bewerken
Slowakije
bewerken
Spanje
bewerken
Transnistrië
bewerken
.svg){kind=small}
Tsjechië
bewerken
Turkije
bewerken
Vaticaanstad
bewerken
.svg){kind=small}
Wit-Rusland
bewerken
Zuid-Ossetië
bewerken
Zweden
bewerken
Zwitserland
bewerken
.svg){kind=small}
Europese Unie
bewerken
