BMW E12

automodel van BMW

De eerste BMW van de 5-serie kwam als opvolger van de „BMW nieuwe klasse“ op de markt en werd gebouwd van september 1972 tot juni 1981, met een facelift in 1976. In Zuid-Afrika werd hij nog verder geproduceerd tot 1985. Het voertuig kreeg de interne modelaanduiding E12 mee.

BMW E12
BMW E12
BMW 520 Serie 1 (1972-1976)
Merk BMW
Vlag van Duitsland Duitsland
Modellen 518,520/4,520i(M10)
520/6(M20)
,525,528,528i,530(M30)
M3.0,M3.0i,M3.3i,M3.5i,M535i (Motorsport)
520 A4,B7 Turbo,B7S Turbo (Alpina)
Type E12 (5-serie)
Productiejaren 1972–1981
Productieaantal 1972 - 1981 : 699,094 ex.[1]
722.435 ex. (incl. E12/8 (1981 -1985 ZA))
Koetswerkstijl
4-deurs limousine
Zitplaatsen 5
Voorganger BMW nieuwe klasse
Opvolger BMW E28
Ontwerper Marcello Gandini
Fabriek München-Milbertshofen,
Dingolfing, Duitsland
Rosslyn, Zuid-Afrika
Jakarta, Indonesië(CKD)
Vendas Novas, Portugal(CKD)
Bangkok(Latkrabang),Thailand(CKD)
Montevideo, Uruguay(CKD)
Afmetingen (L×B×H) L:4,600 m x B:1,690 m x 1,4256 m
Wielbasis 2.600 mm
Portaal  Portaalicoon   Auto

Met de invoering van de 5-serie begon men bij BMW met een nieuwe klasseordening per serie. De eerste 5-serie werd enkel als vierdeurs aangeboden.

Voorgeschiedenis bewerken

Reeds in 1968 plande BMW een opvolger voor de „BMW nieuwe klasse“ (1800 en 2000). Reeds vroeg kwam men op de naam "520", om te refereren aan de BMW 501 en 502. Ontworpen als opvolger voor de populaire BMW nieuwe klasse middenklasse sedan, waren de E12 5-serie-modellen kleiner dan de grote BMW E3 sedan, maar groter dan de tweedeurs "02"-modellen.

In maart 1970 stelde Bertone een prototype, de "BMW 2200TI" (Garmisch), getekend door Marcello Gandini, voor. Die had echter nog rechthoekige koplampen, die echter niet bij het BMW-typische, sportieve karakter pasten. In 1971 werd dit gecorrigeerd.

Tijdens de ontwikkelingsfase werden tot 2,3 liter (2299 cm³) vergrote M10-motoren ontwikkeld, die in carburatorversie 84,6 kW (115 pk) en met injectie 103,6 kW (140 pk) leverden. Voor serieproductie werden ze echter niet behouden.

De nu als 5-serie bekendstaande wagens werden in september 1972 gelanceerd, te beginnen met de 520 en de 520i. De E12 was bovendien de eerste BMW waar het serienummer (in dit geval een vijf) vooraan stond. Halverwege 1975 werd hij hierin gevolgd door de E21 (eerste 3-serie) en begin 1976 de E24 (eerste 6-serie). Ook voor het eerst bij BMW verhuisde de hendel van de richtingaanwijzer van rechts naar links van het stuurwiel.

Koetswerk bewerken

De E12 was enkel als vierdeurslimousine te verkrijgen. Hij beschikte over een vormstijve veiligheidskooi, kreukelzones voor en achter, een geïntegreerde rolbeugel, rondom aangebrachte versterkingen en een naar voren scharnierende motorkap met veiligheidsvergrendeling. Zijn luchtweerstandscoëfficiënt bedroeg 0,44.

In augustus 1976 werd de E12 optisch aangepast. Belangrijkste kenmerken waren de ter hoogte van de BMW-"nieren" licht gewelfde motorkap, de grotere achterlichten, de tankklep die van achter (rechts naast het kenteken) naar de rechter achtervleugel verhuisde en de gewijzigde ventilatieopeningen in het dashboard.

Metaalglanslak en stalen schuifdak, al dan niet elektrisch bediend, waren van begin af aan als optie verkrijgbaar. Een afsluitbare tankdop was dat ook, maar de 528 en 528i hadden hem standaard. Vanaf het tweede semester 1980 werd hij standaard voor alle modellen. Slijkvangers achter als optie waren er vanaf de tweede serie. Vanaf 1979 kon je hem ook bestellen zonder typeaanduiding op het kofferdeksel. Verchroomde wielringen waren optie op de 518, 520/4 en 520/6 en op alle andere standaard.

Je kon ook een naakte bodyshell van een 525 of 528 bestellen voor ombouw naar M-model of opbouw door tuningspecialisten zoals Alpina, Schnitzer , Hartge, GS e.d.

Voor de Amerikaanse markt was er de 530i met overgedimensioneerde bumpers en bijkomende richtingaanwijzers op de spatborden. Deze versie werd ook in Japan aangeboden. Vanaf juli 1978 werd de 530i vervangen door de 528i, dit model werd eveneens in Japan geleverd, vanaf modeljaar 1980 ginds met normale bumpers maar met bijkomende richtingaanwijzers op de spatborden.

In Frankrijk werd de E12 geleverd met gele koplampen en grotere buitenspiegels. In Italië kreeg de eerste serie E12 tweekleurige (helder - oranjerood) richtingaanwijzers voor.

Interieur bewerken

Vanaf maart 1974 was tegen meerprijs een met schuim bekleed stuurwiel verkrijgbaar, bij de 528 behoorde dit al tot de standaarduitvoering vanaf zijn marktintroductie. Bij de 2de serie E12's behoorde dit stuur voor alle modellen tot de standaarduitrusting, vanaf augustus 1978 kon je datzelfde stuur tegen meerprijs ook met een lederbekleding krijgen. Een sportstuur was vanaf maart 1974 verkrijgbaar.

Verlaagde stoelen, waren zonder meerprijs beschikbaar, tussen 1974 en 1978 moest er wel ineens voor deze optie bijbetaald worden en voor de 525 en 528 was ze tot begin 1977 zelfs niet beschikbaar. Deze optie was echter niet combineerbaar met hoogteverstelling op de stoelen, tenzij voor een korte periode in 1976, toen kon het wel. Deze hoogteverstelling was standaard op de bestuurdersstoel bij de grote zescilinders, bovendien nog gecombineerd met stuurkolomverstelling. Dit pakket kon tegen meerprijs ook op de andere modellen genomen worden. Vanaf augustus 1979 kon je daarbovenop tegen meerprijs ook hoogteverstelling krijgen op de bijrijdersstoel. Hoofdsteunen voor waren tot halfweg 1973 optie en daarna gewoon standaard. Hoofdsteunen achter, kunstlederen bekleding en velours matten waren vanaf de lancering reeds tegen meerprijs op alle modellen beschikbaar. Echt leder kon ook, maar niet op de 518. Vanaf het tweede semester 1977 kon je zowaar Recaro-stoelen bestellen.

Een afsluitbaar handschoenkastje stond op de optielijst en was op de 528's standaard. De grote zescilinders hadden ook ventilatieopeningen achteraan op de optielijst staan, vanaf halfweg 1974 ook op de andere modellen beschikbaar, behalve de 518, die kreeg ze pas in 1977 als optie. Vanaf augustus 1979 werden ze voor alle types standaard. Ook een uitgebreid aanbod aan autoradio's stond op de optielijst, evenals een automatische antenne. Een toerenteller was optie bij de 518, 520/4 en 520/6, de rest had die standaard. Vanaf najaar 1973 kon je elektrische ruitbediening bijbestellen, behalve op de 518, met uitzondering van een korte periode in 1974, toen kon het wel. Vanaf 1976 kon je ook kiezen enkel de voorste zijramen elektrisch te bedienen, behalve weer op de 518. Centrale deurvergrendeling kwam halfweg 1977 op de optielijst te staan.

De 530i voor de Japanse en Amerikaanse markt werd bijna uitsluitend met lederen bekleding en airco geleverd.

Motoren bewerken

In de E12 werd een uitgebreid motorenpalet aangeboden – beginnend met de kleine 1,8-liter-basismotor in de 518 (vanaf 1974), die reeds in de BMW 1800 gebruikt werd, tot de krachtige 3,5-liter-motor in de tegen het einde van de serie in kleine oplage gebouwde M535i. De BMW 518, 520 en 520i kregen de beproefde viercilindermotoren van het type M10 ingebouwd. De 518 werd van een Solex 38 PDS valstroomcarburator met handchoke voorzien (vanaf de tweede serie Solex DITA 32/32 valstroomcarburator met startautomaat en vanaf het tweede semester 1980 een valstroom-registercarburator Zenith 2B4). De 520 werd met een Stromberg 175CDET variabele-venturi dubbele carburator met startautomaat uitgerust. De 520i erfde de Kugelfischer PL 04 klassieke inspuitpomp met warmdraairegelaar van de 2002tii. Vanaf februari 1975 kreeg hij het meer moderne K-Jetronic systeem van Bosch. Vanaf de zomer van 1977 werd de BMW 520 met de nieuw ontwikkelde kleine zescilinder-Motor M20 uitgerust, weer voorzien van een Solex-carburator, de Solex 4 A1, een dubbele registercarburator (vierkleps dus). De varianten met grotere cilinderinhoud van de 5-serie BMW's werden voorzien van de grote zescilinder-Motor M30. In 1973 werd de 525 geïntroduceerd met twee Zenith (32/40INAT) registercarburators met startautomaat, in 1974 gevolgd door de 528, met twee Zenith (35/40 INAT) registercarburators met startautomaat. Bij beide werden de Zenith's vervangen door een Solex 4 A1 - carburator bij de introductie van de 2de serie. Tot slot werd in 1977 de 528i met Bosch L-jetronic elektronische benzine-injectie met warmdraairegelaar gelanceerd. De 70 l brandstoftank van de 525 was eind 1972 reeds beschikbaar op de andere modellen en werd vanaf 2de semester 1974 standaard voor alle modellen.

De 530i voor de Japanse en Amerikaanse markt had om te voldoen aan de strenge Amerikaanse uitlaatgasnormen een L-jetronic-inspuitsysteem en een uitlaatgasnaverbrander. De 528i aldaar had L-jetronic-injectie, drieweg katalysator en Lambda-sonde. Vanaf november 1979 was in Japan ook een 518i met K-jetronic leverbaar. Vanaf 1978 dook er ook een 518i op in Zweden, dit was echter een minder luxueuze versie van de 520i. Vanaf juni 1979 was er dan een "echte" 518i in Zweden, die net zoals de Japanse versie een K-jetronic-inspuitsysteem heeft.

Een dieselmotor was er nog niet in de BMW E12, daar BMW toen nog geen dieselmotoren in zijn motorenaanbod had. De logge dieselmotoren uit de jaren 70, meestal nog zonder turbolader, pasten toentertijd niet in het dynamische concept van BMW. Bij wijze van verrassing werd bij het opvolgmodel E28 een dieselmotor (M21) aangeboden, die van de M20-motor afgeleid werd.

Aandrijving bewerken

Standaard werd een vierbak geleverd. Een drietrapsautomaat was beschikbaar op alle modellen behalve de 520i. De 518 bood deze optie echter maar kortstondig tussen halfweg 1977 en eind 1978. Een spaarzame vijfbak was vanaf augustus 1979 beschikbaar als optie. Een sportieve vijfbak was vanaf halfweg 1974 tot halfweg 1977 beschikbaar op de 520/4 en 520i, en opnieuw vanaf half 1978 op de grote zescilinders en vanaf half 1979 ook op de kleine zescilinder. Een 25%-sperdifferentieel stond vanaf het begin op de optielijst. Standaard werden op de 528's 195/70 HR 14 banden op staalvelgen 6Jx14H2. Deze waren op alle andere modellen als optie verkrijgbaar. Standaard waren deze geschoeid op 175 HR 14 op stalen 6Jx14H2. Beide bandensets konden uiteraard ook op lichtmetalen velgen besteld worden.

Ophanging bewerken

Tot eind 1978 werden de 520i, 525 en 528's standaard met versterkte stabilisatoren voor en achter geleverd, deze waren als optie ook op de andere modellen leverbaar. Daarna was enkel een sportophangingspakket met ook een hardere veer/demper-combinatie, dat vanaf half 1977 werd aangeboden, beschikbaar. Ook niveauregeling achter kon je vanaf februari 1978 bestellen. In 1973 en 1974 kon je ook nog hardere veren krijgen (525 enkel 1973, 518 enkel 1974) tegen meerprijs (voor de 520i in 1974 zonder meerprijs). Een versterkte vering voor voertuigen met trailerkoppeling was er vanaf serie 2, in 1979 kon je er zelfs een trailerkoppeling met afneembare kop bijkopen.

Veiligheidsvoorzieningen bewerken

De viercilinders en de kleine zescilinder kregen een eenvoudig remsysteem met schijven voor en trommels achter en een remservo. De grote zescilinders hadden schijven rondom en remservo.

Van begin af aan kon je een tweede buitenspiegel bestellen. Vanaf 1975 waren elektrisch bedienbare buitenspiegels als optie beschikbaar, vanaf 1977 voor de grote zescilinders en vanaf augustus 1979 voor alle werd die aan bestuurderszijde standaard. Mistlichten en een wis/was installatie op de koplampen stonden ook op de optielijst. Een verwarmde achterruit was standaard, behalve het eerste jaar van de 518, toen was ie nog optie. Een gelaagde voorruit was in het begin optie en vanaf 1976 standaard. Groen getint glas was optie en vanaf serie 2 was er ook een bruine versie. Dit glas kon vanaf eind 1973 ook met airco gecombineerd worden. Voor de waarschuwingsdriehoek moest je bijbetalen.

Automatische driepuntsveiligheidsgordels waren aanvankelijk optie en vanaf september 1973 voor en vanaf juli 1979 achter standaard. Een blusapparaat van 2 kg kon je vanaf de tweede helft van 1978 tegen meerprijs krijgen. Ook voor de verbandkoffer moest je bijbetalen. Een stijlvolle werktuigkoffer aan de binnenkant van het kofferdeksel vond je ook op de optielijst.

Elektrische installatie bewerken

Een batterij van 12V/55 Ah was standaard op de grote zescilinders en als optie verkrijgbaar op de andere types. De standaard 55 A/770 W-alternator (optie op de 518 en 520/4) kon vanaf augustus 1979 mits opleg vervangen worden door een 65 A/910 W-exemplaar gecombineerd met een 12V/66 Ah-startbatterij, behalve op de 518.

Productie bewerken

Aanvankelijk werd de BMW E12 enkel in de BMW-hoofdvestiging München-Milbertshofen gebouwd. Na de inbedrijfsname van het nieuwe BMW-fabriek Dingolfing (de vroegere Glas-fabrieken) in 1973 werd de productie beetje bij beetje naar Dingolfing verplaatst. In 1975 was het definitief gedaan met de productie van 5-serie modellen in München. Via de firma Wilhelm Krawehl uit Hamburg werd geëxporteerd naar Zuid-Amerika. In juni 1981 werd de productie van de E12 in Duitsland beëindigd. In het totaal werden 722.435 exemplaren van de eerste 5-serie gebouwd.

Reeds in 1973 begon men met de assemblage van de 5serie-limousine in Zuid-Afrika. De Duitse fabrieken leverden CKD-voertuigbouwsets (CKD = Completely Knocked Down), aan de BMW-fabriek in Rosslyn, Pretoria die ze assembleerde. Hierdoor kon men de hoge importbelastingen ontwijken. Na de beëindiging van de E12-productie in Duitsland nam de Zuid-Afrikaanse fabriek de persen uit Duitsland over en produceerde voortaan de E12 met het interieur en de ophanging van het opvolgermodel E28 nog tot 1985. Deze staan bekend als E12/8 modellen. Daar bestond het gamma uit de 520 met de tweeliter viercilinder (85 kW/115 pk), de 528 met carburator (125 kW/170 pk, met standaard ZF-drietrapsautomaat) en de 530 (130 kW/177 pk met een manuele vierbak).De BMW E28 loste in 1985 eindelijk ook in Zuid-Afrika de BMW E12 af en werd daar tot 1989 geproduceerd.

Ook in andere landen werden CKD-voertuigbouwsets geassembleerd. De Firma Convex SA in Montevideo, Uruguay produceerde tussen 1978 en 1981 660 520/6'en[2] voor de lokale markt. Opmerkelijk is dat deze wagens geen chassisnummer hebben, registratie gebeurde op motornummer. Eveneens opmerkelijk is dat voor de in optie verkrijgbare automaat niettemin gebruik werd gemaakt van een "bodyshell" van de handgeschakelde versie.[2] In Portugal was de Firma VN - Montagem e Reparação de Automóveis Batista Russo, Lda. voor de montage verantwoordelijk. In 1973 en 1974 werden daar 696 handgeschakelde 520/4's gebouwd[2]. In Thailand verzorgde de Firma Yontrakit de Import van CKD-kits en assembleerde 3.780 E12's (2112 520/4's van 1973 tot 1977 en 1668 520/6'en in 1978 en 1979)[2] in Bangkok. In Indonesië bouwde P. T. Indonesia Service Coy, Jakarta (ISC) tussen 1976 en 1981 780 E12's (480 520/4's tussen 1976 en 1978, en nog eens 300 520/6'en tussen 1978 en 1981)[2].

BMW Motorsport GmbH (BMW M GmbH) in München bouwde in het begin op bestelling de BMW 525 en BMW 528 om. De wagens kregen meer vermogen door inbouw van motoren met grotere cilinderinhoud. Vanaf 1980 bood M GmbH de BMW M535i in groteren getale aan. Zijn 3,5-Liter-Motor kwam uit de 7-serie, en was constructief met de 3-liter motor verwant, zodat zulke ombouw een logische keuze was voor vermogenstoename.

Galerij bewerken

Motoren bewerken

Voertuigen gebouwd door BMW Duitsland bewerken

Serie 1 bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
518 1766 cm³ 89 x 71 8,6 : 1 Solex 38 PDS 4 66,2 kW (90 pk) bij 5500 145 Nm bij 3500 160 05/1974 tot 02/1975
518 1766 cm³ 89 x 71 8,3 : 1 Solex 38 PDS 4 66 kW (90 pk) bij 5800 143 Nm bij 3700 160 02/1975 tot 08/1976
520/4 1990 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Stromberg 175CDET 4 84,6 kW (115 pk) bij 5800 165 Nm bij 3700 173 08/1972 tot ?/1973
520/4 1990 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Stromberg 175CDET 4 84,6 kW (115 pk) bij 5800 165 Nm bij 3700 176 ?/1973 tot 08/1976
520i 1990 cm³ 89 x 80 9,5 : 1 Kugelfischer PL 04 4 95,6 kW (130 pk) bij 5800 181 Nm bij 4500 183 03/1972 tot ?/1973
520i 1990 cm³ 89 x 80 9,5 : 1 Kugelfischer PL 04 4 95,6 kW (130 pk) bij 5800 181 Nm bij 4500 184 ?/1973 tot 02/1975
520i 1990 cm³ 89 x 80 9,3 : 1 Bosch K-Jetronic 4 92 kW (125 pk) bij 5700 175 Nm bij 4350 181 02/1975 tot 08/1976
525 2494 cm³ 86 x 71,6 9,0 : 1 Zenith 32/40 INAT 6 106,5 kW (145 pk) bij 6000 212 Nm bij 4000 193 06/1973 tot 01/1975
525 2494 cm³ 86 x 71,6 9,0 : 1 Zenith 32/40 INAT 6 106,7 kW (145 pk) bij 6000 212 Nm bij 4000 193 01/1975 tot 08/1976
528 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Zenith 35/40 INAT 6 121 kW (165 pk) bij 5800 238 Nm bij 4000 198 11/1974 tot 08/1976
530i*** 2985 cm³ 89 x 80 8,1 : 1 Bosch L-jetronic 6 130 kW (176 pk) bij 5500 231 Nm bij 4500 200 07/1974 tot 07/1976

Serie 2 bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
518 1766 cm³ 89 x 71 8,3 : 1 Solex DITA 32/32 4 66 kW (90 pk) bij 5800 143 Nm bij 3700 160 04/1976 tot 01/1978
518 1766 cm³ 89 x 71 8,3 : 1 Solex DITA 32/32 4 66 kW (90 pk) bij 5800 140 Nm bij 3700 160 01/1978 tot 02/1980
518 1766 cm³ 89 x 71 9,5 : 1 Zenith 2B4 4 66 kW (90 pk) bij 5500 140 Nm bij 4000 160 02/1980 tot 05/1981
518i* 1766 cm³ 89 x 71 9,3 : 1 Bosch K-jetronic 4 75 kW (102 pk) bij 5800 135 Nm bij 4500 167 06/1979 tot 06/1981
518i** 1766 cm³ 89 x 71 8,8 : 1 Bosch K-jetronic 4 74 kW (100 pk) bij 5800 135 Nm bij 4500 160 11/1979 tot 06/1981
520/4 1990 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Stromberg 175CDET 4 85 kW (115 pk) bij 5600 165 Nm bij 3700 176 05/1976 tot 03/1979
520/6 1990 cm³ 80 x 66 9,2 : 1 Solex 4 A1 6 90 kW (122 pk) bij 6000 160 Nm bij 4000 180 03/1977 tot 06/1981
520i 1990 cm³ 89 x 80 9,3 : 1 Bosch K-Jetronic 4 92 kW (125 pk) bij 5700 175 Nm bij 4350 181 08/1976 tot 07/1979
525 2494 cm³ 86 x 71,6 9,0 : 1 Solex 4 A1 6 110 kW (150 pk) bij 5800 212 Nm bij 4000 193 05/1976 tot 02/1977
525 2494 cm³ 86 x 71,6 9,0 : 1 Solex 4 A1 6 110 kW (150 pk) bij 5800 208 Nm bij 4000 193 02/1977 tot 06/1981
528 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Solex 4 A1 6 125 kW (170 pk) bij 5800 238 Nm bij 4000 198 03/1976 tot 09/1977
528i 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 130 kW (177 PS) bij 5800 235 Nm bij 4300 208 01/1977 tot 02/1978
528i 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 135 kW (184 pk) bij 5800 240 Nm bij 4200 208 02/1978 tot 06/1981
528i*** 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 124 kW (169 pk) bij 5500 245 Nm bij 4500 200 07/1978 tot 07/1981
530i*** 2985 cm³ 89 x 80 8,1 : 1 Bosch L-jetronic 6 130 kW (176 pk) bij 5500 231 Nm bij 4500 200 07/1976 tot 08/1978

* Speciale versie enkel voor Zweden
** Speciale versie enkel voor Japan
*** Speciale versie voor VS en Japan

Voertuigen gebouwd door BMW Motorsport GmbH (vandaag BMW M GmbH) bewerken

Serie 1 bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
M 3.0 2985 cm³ 89 x 80 ? 6 132 kW (180 pk) bij 6000 ? Nm bij ? ? ?/1974 tot 01/1977
M 3.0i 2985 cm³ 89 x 80 ? Bosch L-jetronic 6 147 kW (200 pk) bij 5500 ? Nm bij ? ? ?/1974 tot 01/1977
M 3.0i 2985 cm³ 89 x 80 ? Bosch L-jetronic 6 143 kW (195 pk) bij 5500 ? Nm bij ? ? ?/1974 tot 01/1977
M 3.3i 3210 cm³ 89 x 86 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 147,1 kW (200 pk) bij 5500 290 Nm bij 4250 212 ?/1974 tot 01/1977

Serie 2 bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
M 3.3i 3210 cm³ 89 x 86 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 147,1 kW (200 pk) bij 5500 290 Nm bij 4250 212 01/1977 tot ?/1979
M 3.5i 3453 cm³ 93,4 x 84 9,3 : 1 Bosch L-jetronic 6 160 kW (218 pk) bij 5200 310 Nm bij 4000 222 ?/1979 tot ?/1980
M 535i 3453 cm³ 93,4 x 84 9,3 : 1 Bosch L-jetronic 6 160 kW (218 pk) bij 5200 310 Nm bij 4000 222 04/1980 tot 05/1981

Zuid-Afrikaanse versies bewerken

Serie 1 bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
518 1766 cm³ 89 x 71 8,6 : 1 Solex 38 PDS 4 66,2 kW (90 pk) bij 5500 145 Nm bij 3500 160 07/1975 tot 04/1976
518 1766 cm³ 89 x 71 8,3 : 1 Solex 38 PDS 4 66 kW (90 pk) bij 5800 143 Nm bij 3700 160 04/1976 tot 02/1977
520/4 1990 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Stromberg 175CDET 4 84,6 kW (115 pk) bij 5600 165 Nm bij 3700 173 03/1974 tot 01/1977
525 2494 cm³ 86 x 71,6 9,0 : 1 Zenith 32/40 INAT 6 108 kW (145 pk) bij 6000 208 Nm bij 4000 ? 12/1974 tot 01/1977
528 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Zenith 35/40 INAT 6 121,4 kW (165 pk) bij 5800 238 Nm bij 4000 190 03/1975 tot 01/1977
530MLE 2985 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 132 kW (179 pk) bij 6000 260 Nm bij 3700 208 05/1976 tot 3/1977

Serie 2 bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
518 1766 cm³ 89 x 71 8,3 : 1 Solex DITA 32/32 4 66 kW (90 pk) bij 5800 143 Nm bij 3700 160 02/1977 tot 01/1979
518 1990 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Solex DITA 32/32 4 85 kW (115 pk) bij 5800 165 Nm bij 3700 176 02/1979 tot 03/1982
520/4 1990 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Stromberg 175CDET 4 84,6 kW (115 pk) bij 5600 165 Nm bij 3700 173 02/1977 tot 01/1979
520/6 1990 cm³ 80 x 66 9,2 : 1 Solex 4 A1 6 90 kW (122 pk) bij 6000 160 Nm bij 4000 180 02/1979 tot 03/1982
525 2494 cm³ 86 x 71,6 9,0 : 1 Solex 4 A1 6 108 kW (145 pk) bij 6000 208 Nm bij 4000 ? 02/1977 tot ?/1979
528 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Solex 4 A1 6 121,4 kW (165 pk) bij 5800 238 Nm bij 4000 190 02/1977 tot 01/1979
528i 2788 cm³ 86 x 80 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 130 kW (177 PS) bij 5800 235 Nm bij 4300 208 02/1979 tot 03/1982
530i 2985 cm³ 89 x 80 9,0 : 1 Bosch L-jetronic 6 132 kW (179 pk) bij 6000 260 Nm bij 3700 ? 05/1977 tot ?/1980
M 535i 3453 cm³ 93,4 x 84 9,3 : 1 Bosch L-jetronic 6 160 kW (218 pk) bij 5200 310 Nm bij 4000 206,3 07/1981 tot 03/1982

Serie 3 E12/8 type bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
518i 1766 cm³ 89 x 71 10,0 : 1 Bosch K-jetronic 4 77 kW (104,7 pk) bij 5800 145 Nm bij 4500 169 04/1982 tot 08/1984
520i 1990 cm³ 80 x 66 9,8 : 1 Bosch L-jetronic 6 92 kW (125 pk) bij 5800 165 Nm bij 4500 182 04/1982 tot 03/1985
528i 2788 cm³ 86 x 80 9,3 : 1 Bosch L-jetronic 6 135 kW (184 pk) bij 5800 260 Nm bij 4200 207 04/1982 tot 03/1985
M 535i 3453 cm³ 93,4 x 84 9,3 : 1 Bosch L-jetronic 6 160 kW (218 pk) bij 5200 310 Nm bij 4000 222 04/1982 tot 03/1985

Alpina bewerken

Model Inhoud Boring x Slag Compressie Carburatie Cilinder Vermogen bij 1/min Koppel bij 1/min Vmax Gebouwd van/tot
520 A4 1990 cm³ 80 x 66 ? 4 114 kW (155 pk) bij 6600 201 Nm bij 5000 211 04/1973 tot -
B7 Turbo 2986 cm³ 89 x 80 ? 6 221 kW (300 pk) bij 6000 462 Nm bij 2500 251 12/1978 tot 02/1982, 149 Stk
B7S Turbo 3453 cm³ 93,4 x 84 ? 6 243 kW (330 pk) bij 5800 500 Nm bij 3000 260 11/1981 tot 05/1982, 60 Stk

Na enige Tuning-Varianten bracht Alpina in 1978 de E12 als B7 Turbo uit, en was toentertijd de snelste Limousine ter wereld. Hij had een drieliter-Turbomotor (BMW M30) met 300 pk. Vanaf 1981 bouwde Alpina ook nog eens 60 stuks B7S Turbo met 3,5 Liter en 330 pk.

Prijslijsten bewerken

Prijzen België (Januari 1978 - alle prijzen excl. BTW)
518 520 520A 525 525A 528i 528iA
01/78 244000 BF 285800 BF 309800 BF 307600 BF 333600 BF 369800 BF 393800 BF
  • Optielijst
518 520 525 528i
Servostuur 14100 BF 14100 BF 14100 BF Standaard
Open dak 12900 BF 12900 BF 12900 BF 12900 BF
El. open dak 17900 BF 17900 BF 17900 BF 17900 BF
El. ruiten voor niet beschikbaar 8600 BF 8600 BF 8600 BF
El. ruiten voor/achter niet beschikbaar 15900 BF 15900 BF 15900 BF
Groen getinte ruiten 3500 BF 3500 BF 3500 BF 3500 BF
Airco + getint glas groen + Alternator 55A 43600 BF 43600 BF 43600 BF 43600 BF
Autom. veiligheidsgordels achter 2500 BF 2500 BF 2500 BF 2500 BF
2 hoofdsteunen achter 2400 BF 2400 BF 2400 BF 2400 BF
Halogeenmistlampen 2300 BF 2300 BF 2300 BF 2300 BF
Koplampsproeiers en -wissers 6900 BF 6900 BF 6900 BF 6900 BF
Tweede buitenspiegel 500 BF 500 BF Standaard Standaard
5-versnellingsbak niet beschikbaar 17400 BF niet beschikbaar niet beschikbaar
Sperdifferentieel 25% 8300 BF 8300 BF 8300 BF 8300 BF
Versterkte stabilisatoren voor + achter 1600 BF 1600 BF Standaard Standaard
Toerenteller 4100 BF 4100 BF Standaard Standaard
Sportstuur 2400 BF 2400 BF 2400 BF 2400 BF
Recaro bestuurderszetel 6000 BF 6000 BF 6000 BF 6000 BF
Recaro zetels voor 12000 BF 12000 BF 12000 BF 12000 BF
175 HR14 op Lichtmetalen velgen 6x14 15900 BF 14800 BF 14800 BF Standaard
195/70 HR14 op Lichtmetalen velgen 6x14 21100 BF 20000 BF 20000 BF 14500 BF
195/70 VR14 op Lichtmetalen velgen 6x14 niet beschikbaar niet beschikbaar niet beschikbaar 17700 BF
195/70 HR14 op Stalen velgen 6Jx14 6600 BF 5500 BF 5500 BF niet beschikbaar
195/70 VR14 op Stalen velgen 6Jx14 niet beschikbaar niet beschikbaar niet beschikbaar 3200 BF
Metaalkleur 10400 BF 10400 BF 10400 BF 10400 BF
Lederen bekleding niet beschikbaar 29700 BF 29700 BF 29700 BF
Tapijt in velours 1600 BF 1600 BF 1600 BF 1600 BF
Afsluitbaar handschoenkastje en tankdop 600 BF 400 BF 400 BF Standaard
Centrale vergrendeling elektrisch 5700 BF 5500 BF 5500 BF 5100 BF
Prijzen Nederland (alle prijzen incl. BTW (16%, vanaf '77 18%)
518 518A 520 520A 520i 520/6 520/6A 525 525A 528 528A 528i 528iA M 535i
08/75 ƒ 20590 N.B. ƒ 23200 ƒ 24998 ƒ 24998 N.B. N.B. ƒ 26477 ƒ 28275 ƒ 29638 ƒ 31436 N.B. N.B. N.B.
04/76 ƒ 22388 N.B. ƒ 25259 ƒ 27115 ƒ 27231 N.B. N.B. ƒ 28681 ƒ 30537 ƒ 31987 ƒ 33843 N.B. N.B. N.B.
05/77 ƒ 24249 N.B. ƒ 27435 ƒ 29352,5 ƒ 29618 N.B. N.B. ƒ 31122,5 ƒ 33040 ƒ 34751 ƒ 36668,5 N.B. N.B. N.B.
01/79 ƒ 26166,5 ƒ 28172,5 N.B. N.B. N.B. ƒ 30975 ƒ 32981 ƒ 34043 ƒ 36143,4 N.B. N.B. ƒ 40120 ƒ 42220,4 N.B.
01/81 ƒ 28792 N.B. N.B. N.B. N.B. ƒ 34102 ƒ 36226 ƒ 38645 ƒ 41123 N.B. N.B. ƒ 45666 ƒ 48144 ƒ 65962

*N.B. = niet beschikbaar

In totaal zijn er tussen 1976 en 1981 een nette 14.436 E12's in Nederland verkocht.[3]

E12 in de autosport bewerken

Met de E12 werd ook geracet. In Engeland reed Tom Walkinshaw ermee in het 1977 BSCC (British Saloon Car Championship) en Huub Vermeulen reed met een Alpina-versie in het Nederlandse toerwagenkampioenschap. Het meeste succes had hij echter in België. In 1977 wonnen Eddy Joosen en Jean-Claude Andruet met een 530i US uit de Juma-renstal van Julien Mampaey de 24 uur van Spa-Francorchamps. Ook Luigi-racing en Serge Power-racing, het Zwitserse Eggenberger en het Franse WM-team brachten 530's aan de start.

Wegauto's tijdlijn, 1952 tot nu bewerken

BMW-modellen van 1952 tot heden
Type Serie Jaren 50 Jaren 60 Jaren 70 Jaren 80 Jaren 90 Jaren 00 Jaren 10 Jaren 20
2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4
Dwergauto Iso Isetta
Miniklasse 600
Compacte klasse 700 i3 (I01)
Compacte middenklasse 1 02 touring E36 compact E46 compact E81/E82
/E87/E88
F20/F21 F40
2 F44
Middenklasse 3 1602/1802/2002 E21 E30 E36 E46 E90-93 F30 G20
3 GT 1600 GT F34
Hogere Middenklasse 5 1500/1800/2000 E12 E28 E34 E39 E60-E62 F10 G30 G60
5 GT F07
Topklasse 7 501/502/2.6/3.2/2600/3200 E3 E23 E32 E38 E65/E66 F01/F02 G11 G70
Coupé 2 F22 G42
4 F32 G22
i4 (G26)
6 2000 CS E9 E24 E63/E64 F12/F13 G32
8 3200 CS Glas 3000 V8 E31 G15
Roadsters Z Z1 (E30) Z3 (E36) Z4 (E85/E86) Z4 (E89) Z4 (G29)
Z8 (E52)
Sportwagens   503/507 M1 i8 (I12/I15)
MPV 2 F45/F46 U06
SUV X1 E84 F48 U11
iX1 (U11)
X2 F39 U10
iX2 (U10)
X3 E83 F25 G01
iX3 (G08)
X4 F26 G02
X5 E53 E70 F15 G05
X6 E71 F16 G06
X7 G07
iX I20

Bronnen bewerken

  • Automobil Revue, Katalognummer 1979
  1. Oswald, Werner (1. Auflage 2001), Deutsche Autos 1945-1990, Band 4. Motorbuch Verlag, Stuttgart. ISBN 3-613-02131-5.
  2. a b c d e http://e12.de/palette/ckd/02a71l10.htm. Gearchiveerd op 30 juli 2017.
  3. https://www.autoblog.nl/archive/2011/11/09/bmw-5-serie-alle-generaties-en-verkoopcijfers. Gearchiveerd op 29 september 2022.

Externe link bewerken

Zie de categorie BMW E12 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.