Arkel (dorp)
Arkel is een Nederlands dorp in de gemeente Molenlanden, in de Alblasserwaard, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, iets ten noorden van Gorinchem in het gelijknamige Land van Arkel. In 2023 had Arkel 3.420 inwoners.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Zuid-Holland
| ||
| Gemeente | Molenlanden | ||
| Coördinaten | 51° 52′ NB, 4° 60′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 8,02[1] km² | ||
| - land | 7,67[1] km² | ||
| - water | 0,34[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
3.420[1] (426 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 1.529 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 1432 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de gemeente Giessenlanden | |||
| |||
Geschiedenis bewerken
De naam Arkel (Arkloa, Arclo) is mogelijk afgeleid van ark, "kleine sluis of dam"[2] ofwel van Germaans *arga, slecht,[3] en -loo, bos.
Arkel wordt nog steeds omringd door water: enerzijds de Linge, aan de andere zijde het Merwedekanaal. Arkel strekt zich vanaf het dorp helemaal uit over het Verbindingskanaal tot Kedichem, Nieuwland en zelfs bijna tot Leerdam.
Volgens 16e-eeuwse kroniekschrijvers zou Arkel al in 983 gesticht zijn door Jan van Arkel, die daar huwde met ene "Rooie Jannetje", die ter plaatse woonde en waar hij zijn leven lang zeer op steunde. Deze versie wordt tegenwoordig[(sinds) wanneer?] echter als niet-historisch beschouwd.
Wat zeker is dat Herbaren II van der Lede, leenman van de heerlijkheid Ter Leede, zich rond 1234-1240 bij Arkel vestigde. Hij werd hiermee de stamvader van het geslacht van Arkel.
De geschiedenis van Arkel is nauw verweven met die van de nabijgelegen vestingstad Gorinchem. De Heren van Arkel hebben lange tijd over dit gebied, en over Gorinchem geheerst.
Bestuur bewerken
Bij de vorming van de gemeentes op 1 januari 1812 ging Arkel deel uitmaken van de gemeente Kedichem. Al op 1 april 1817 werd Arkel een zelfstandige gemeente. Op 1 januari 1986 kwam een eind aan de zelfstandigheid en werd Arkel deel van de gemeente Giessenlanden. Deze gemeente ging op zijn beurt op 1 januari 2019 op in de gemeente Molenlanden.
Bezienswaardigheden bewerken
Het dorp Arkel heeft weinig culturele bezienswaardigheden en bestaat voor het grootste gedeelte uit naoorlogse woningen. Het koepelkerkje aan de Onderweg is echter wel bijzonder. Tot 1865 stond er een kruiskerkje, maar dat was zo erg vervallen, dat in 1866, met financiële steun van Willem II een nieuwe kerk werd gebouwd, die echter in 1929 afbrandde. In dat jaar werd het huidige Koepelkerkje gebouwd.
In het dorp staat de voormalige korenmolen Jan van Arkel uit 1852.
Vervoer bewerken
Station Arkel is het treinstation van Arkel.
Buslijnen 80, 704 en 705 hebben diverse haltes in Arkel. Al het openbaar vervoer in Arkel wordt uitgevoerd door Qbuzz
Geboren bewerken
- Maria van Arkel ca.1389–1415), Vrouwe van Egmont en IJsselstein
- Cornel Lagrouw (1958–1989), cameraman
Zie ook bewerken
- Lijst van burgemeesters van Arkel
- Lijst van rijksmonumenten in Arkel
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Arkel
- Wapen van Arkel
Bronnen, noten en/of referenties
|