Andrzej Sapkowski
Andrzej Sapkowski (Łódź, 21 juni 1948) is een Pools fantasyschrijver. Hij is het bekendst door zijn succesvolle boekenreeks De Hekser.
| Andrzej Sapkowski | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Andrzej Sapkowski op Lucca Comics and Games in 2015.
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | 21 juni 1948 | |||
| Geboorteplaats | Łódź, Polen | |||
| Land |  Polen
| |||
| Beroep | Auteur | |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1986–heden | |||
| Genre | High fantasy/fantasy, geschiedenis | |||
| Bekende werken | De Hekser Saga (Saga o wiedźminie) De Hussieten Trilogie | |||
| Onderscheidingen | ESFS award Janusz A. Zajdelprijs Paszport Polityki Premio Ignotus | |||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| Website | ||||
| ||||
Biografie bewerken
Sapkowski studeerde economie, en voordat hij zich op het schrijven stortte, werkte hij als een hoofdvertegenwoordiger voor een buitenlands handelsbedrijf. Zijn eerste kort verhaal, De Hekser (Wiedźmin), werd gepubliceerd in Fantastyka, een toonaangevend fantasyliteratuurmagazine in Polen, in 1986 en was zowel bij lezers als critici enorm succesvol. Sapkowski heeft een cyclus of boekenreeks gecreëerd gebaseerd op de wereld van De Hekser, bestaande uit drie verzamelingen van kortverhalen en vijf romans. Deze boekenreeks en vele andere werken hebben van hem een van de bekendste fantasyauteurs in Polen gemaakt in de jaren 90 van de 20e eeuw.[1]
Het hoofdpersonage van De Hekser is Geralt, een mutant-moordenaar die sinds zijn kindertijd is getraind om monsters op te sporen en te vernietigen. Geralt leeft in een moreel ambigu universum, maar slaagt er niettemin in zich aan zijn eigen coherente ethische gedragscode te houden. Tegelijkertijd cynisch en nobel, is Geralt vergeleken geworden met Raymond Chandler zijn personage Philip Marlowe.[1] De wereld waarin deze avonturen plaatsvinden is enorm beïnvloed door Slavische mythologie.[2]
Sapkowski heeft vijf Janusz A. Zajdelprijzen gewonnen, waarvan drie voor de kortverhalen "Mniejsze zło" (Het minste kwaad) (1990), "Miecz przeznaczenia" (Het zwaard van het lot) (1992) en "W leju po bombie" (In een bomkrater) (1993), en twee voor de romans "Krew elfów" (Bloed van Elfen) (1994) en "Narrenturm" (2002). Hij won ook de Spaanse Premio Ignotus, in de categorie beste anthologie, voor De laatste wens in 2003, en voor "Muzykanci" (De muzikanten), in de categorie beste buitenlands kortverhaal, in datzelfde jaar.
In 1987, won Sapkowski de prestigieuze Polityka's Passportprijs,[3] die jaarlijks wordt toegekend aan artiesten van wie men hoge verwachtingen koestert op internationaal succes.
In 2000, werd een televisieserie gebaseerd op de Hekser-cyclus uitgebracht in Polen en op de internationale markt, getiteld Wiedźmin (The Hexer).[4] Een gelijknamige film werd samengesteld uit scènes van de televisieserie maar beiden waren een flop.[5]
Sapkowski's boeken zijn vertaald naar het Tsjechisch, Hongaars, Russisch, Litouws, Duits, Spaans, Frans, Oekraïens, Portugees, Fins, Slowaaks, Bulgaars, Engels, Italiaans, Nederlands en Zweeds.
De Poolse gameproducent CD Projekt RED creëerde een RPG-game voor PC gebaseerd op dit universum, genaamd The Witcher, die in oktober 2007 werd uitgebracht.[6] Er is ook een mobiele versie van het spel dat werd gecreëerd door Breakpoint Games en wordt uitgegeven door Hands-On Mobile[7] in West-Europa, Latijns-Amerika en Pacifisch Azië. Het vervolg op dit spel, The Witcher 2: Assassins of Kings werd in 2011 uitgebracht. In 2015 zag The Witcher 3: Wild Hunt het levenslicht.
In 2019 bracht Netflix een serie uit die is gebaseerd op de The Witcher boekenserie van Sapkowski. Het eerste seizoen van de serie werd op 20 december 2019 beschikbaar en was Netflix's best bekeken originele titel van dat jaar. Op 17 december 2021 kwam het tweede seizoen beschikbaar.
Bibliografie bewerken
Opmerking: als er bij de Nederlandse vertaling van de titel geen jaar staat, is het boek nog niet in het Nederlands vertaald.
De Hekser Saga bewerken
Kortverhalencollecties bewerken
- Wiedźmin (1990) (De Hekser), 5 verhalen (4 werden herdrukt in Ostatnie życzenie, 1 in Coś się kończy, coś się zaczyna).
- Miecz przeznaczenia (1992) (Het zwaard van het lot, 2012)[8], 6 verhalen.[9]
- Ostatnie życzenie (1993) (De laatste wens, 2011), 7 verhalen.[10]
- "Spellmaker" in A Polish Book of Monsters, geredigeerd en vertaald door Michael Kandel (2010).
- Coś się kończy, coś się zaczyna (2000) (Iets eindigt, iets begint), 8 verhalen (slechts twee behoren tot de De Hekser saga).
- Maladie i inne opowiadania (2012) (Maladie en andere verhalen), 10 verhalen (slechts twee behoren tot de De Hekser saga).
De Hekser Saga bewerken
- Krew elfów (1994) (Het Bloed van Elfen, 2014)[11]
- Czas pogardy (1995) (De Jaren van Verachting, 2015)[12]
- Chrzest ognia (1996) (De Vuurdoop, 2015)[13]
- Wieża Jaskółki (1997) (De Zwaluwentoren, 2016)[14]
- Pani Jeziora (1999) (De Vrouwe van het Meer, 2016)[15]
Opzichzelfstaande roman bewerken
- Sezon burz (2013) (Het Seizoen van Stormen, 2017)[16]
De Hussieten Trilogie bewerken
- Narrenturm (2002) (Narrenturm).
- Boży bojownicy (2004) (Strijders van God).
- Lux perpetua (2006) (Lux perpetua/Het eeuwige licht).
Andere romans bewerken
- Żmija (2009) (Adder), een roman die zich afspeelt tijdens de Afghaanse Oorlog (1979-1989).
Andere werken bewerken
- Oko Yrrhedesa (1995) (Het Oog van Yrrhedes), rollenspel.
- Świat króla Artura. Maladie (1995) (Wereld van koning Arthur. Maladie), essay en een geïllustreerd kortverhaal dat zich afspeelt in de Arthuriaanse mythologie.
- Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini (2001) (Manuscript ontdekt in de Drakengrot), encyclopedisch fantasycompendium.
Noten bewerken
- ↑ a b (pl) M. Oramus, Jedynie słuszny wizerunek wiedźmina, in Polityka 36 (2000), pp. 52–54. Gearchiveerd op 28 maart 2019.
- ↑ (en) L. Nolen, The Last Wish by Andrzej Sapkowski, OFBlog.blogspot.be (29/07/2007). Gearchiveerd op 4 maart 2016.
- ↑ (en) P. Kozioł - trad. H. Chmielewska-Szlajfer, Andrzej Sapkowski - biography, Culture.pl (2010). Gearchiveerd op 7 december 2021.
- ↑ (en)
Wiedzmin (TV mini-series 2002– ) in de Internet Movie Database.
- ↑ (en) Wiedzmin (2001) in de Internet Movie Database.
- ↑ (en) The Witcher Official Website – Official Release Date!, TheWitcher.com (09/07/2007).
- ↑ Hands-On Mobile website
- ↑ The Witcher In 2014 uitgebracht als Het zwaard der voorzienigheid gebundeld met De laatste wens
- ↑ Het zwaard van het lot (Miecz przeznaczenia), Onbegrensde mogelijkheden (Granica możliwości), Een ijssplinter (Okruch lodu), Het eeuwige vuur (Wieczny ogień), Een klein offer (Trochę poświęcenia), Iets meer (Coś więcej).
- ↑ De laatste wens (Ostatnie życzenie), De stem van het gezond verstand (Głos rozsądku), De hekser (Wiedźmin), Een kiem van waarheid (Ziarno prawdy), Het minste kwaad (Mniejsze zło), Een kwestie van prijs (Kwestia ceny), De rand van de wereld (Kraniec świata).
- ↑ The Witcher Het bloed van elfen. boekenwereld.com. Gearchiveerd op 25 februari 2014. Geraadpleegd op 19 februari 2014.
- ↑ The Witcher De jaren van verachting. boekenwereld.com. Gearchiveerd op 12 september 2014. Geraadpleegd op 12 september 2014.
- ↑ The Witcher De Vuurdoop. boekenwereld.com. Gearchiveerd op 26 mei 2015. Geraadpleegd op 26 mei 2015.
- ↑ The Witcher De Zwaluwentoren. boekenwereld.com. Gearchiveerd op 22 december 2015. Geraadpleegd op 11 december 2015.
- ↑ The Witcher De Vrouwe van het Meer. boekenwereld.com. Gearchiveerd op 5 mei 2016. Geraadpleegd op 19 april 2016.
- ↑ The Witcher Het Seizoen van Stormen. standaardboekhandel.be. Geraadpleegd op 10 mei 2017.
Referenties bewerken
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Andrzej Sapkowski op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- (en) L. Nolen, The Last Wish by Andrzej Sapkowski, OFBlog.blogspot.be (29/07/2007).
- (pl) M. Oramus, Jedynie słuszny wizerunek wiedźmina], in Polityka 36 (2000), pp. 52–54. (Pools, volledig raadpleegbaar na betaling)
- (en) P. Kozioł - trad. H. Chmielewska-Szlajfer, Andrzej Sapkowski - biography, Culture.pl (2010).