Ait Waryaghar
De Ait Waryagher (Berbers: ⴰⵢⵜ ⵡⴰⵔⵢⴰⵖⴻⵔ) is een van de grootste stammen uit de Rifstreek in het noorden van Marokko. Enkele plaatsen die onder hun stamgebied vallen zijn Ajdir, Imzouren en Ait Bouayach. Ze spreken het westelijke-Riffijnse dialect.
De Ait Waryagher waren de belangrijkste groep die aan het begin van de 20e eeuw deelnam aan de Rif-oorlogen (zie Rif-Republiek) tegen het Spaanse protectoraat in de Rif. De Spaanse autoriteiten beschouwden de stam als de kern van insumisión voor het koloniale gezag in de oostelijke zone van het protectoraat (zie Slag om Annual).
Khmasstelsel bewerken
De Ait Waryagher zijn samen met Iqer'iyen de enige Riffijnse stammen die het khmas-stelsel hanteren. Een khams (enkelvoud van khmas) is een soort zelfstandige stam binnen een stam, met een eigen amghar (stamleider). Dit zijn de vijf khmas van de Ait Waryagher:
- Khams van de Ait Youssef Ou Ali
- Khams van de Ait Bouayach
- Khams van de Imrabten
- Khams van de Ait Abdellah
- Khams van de Ait Hadifa
Na de onafhankelijkheid van Marokko in 1956 werd er een nationaal bestuursregime ingevoerd. Hiermee werd het voorheen geldende Khmasstelsel opgeheven.
Geografie bewerken
De stam van de Ait Waryagher bestrijkt een groot gebied in het centrum van de Rif. De Ait Waryagher grenst aan de volgende stammen:
- westen: Targuist en Ait Itteft
- oosten: Ait Temsamane en Ait Touzine
- noorden: Ibaqouyen
- zuiden: Igzenayen en Ait Ammart
Steden en dorpen bewerken
- Arbaa Taourirt
- Ait Hadifa
- Ait Kamara
- Ait Youssef Ou Ali
- Ajdir
- Al Hoceima
- Ait Bouayach
- Ait Abdellah
- Boukidan
- Chakrane
- Imrabten
- Imzouren
- Izafzafen
- Izemmouren
- Mnoud
- Nekkour
- Tamassint
- Tazourakht
- Tifarouine
Literatuur (selectie) bewerken
- David Montgomery Hart: De Ai͏̈th Waryaghar van het Marokkaanse Rifgebied. Etnografie en geschiedenis. Vertaling door Christien Franken & Sietske de Boer. Den Haag, Stem van Marokkaans Democraten-Nederland, 2007. ISBN 9090204709
Ait Waryaghar in Nederland bewerken
In Nederland wonen ongeveer 30.000 personen[bron?] met een Ait Wayaghar-achtergrond. Deze zijn met name te vinden in Rotterdam-Noord, Den Haag en in West-Brabant (Roosendaal en Bergen op Zoom).
| Bronnen, noten en/of referenties |