De Slag bij Gisors was een militair treffen op 28 september 1198 bij Courcelles-lès-Gisors tussen koning Filips II van Frankrijk en koning Richard I van Engeland.
| Slag bij Gisors
|
|
De slag bij Gisors in de Annalen van Saint-Denis (14e eeuw): Filips II van Frankrijk (links) en Richard I van Engeland (rechts) aan het hoofd van hun troepen.
|
| Datum
|
28 september 1198
|
| Locatie
|
Courcelles-lès-Gisors, Picardië
|
| Resultaat
|
Overwinning van Richard I van Engeland.
|
| Strijdende partijen
|
|
|
| Leiders en commandanten
|
|
|
| Troepensterkte
|
| 200-500[1] ridders, bereden krijgsknechten en voetvolk[2]
|
1500 ridders, ongekend aantal huurlingen[2]
|
|
| Verliezen
|
| ca. 20 ridders[3]
|
onbekend
|
|
|
|
Het conflict begon na het vervallen van een tijdelijke wapenstilstand tussen Filips II en Richard I, waarop beide koningen elkaars grondgebied begonnen binnen te vallen en te plunderen. Daarbij wist Richard het kasteel van Courcelles-lès-Gisors, waarop Filips II met enkele honderden ridders (voornamelijk uit het kroondomein[2]) de Engelse koning uitreed. Hij wou namelijk vermijden dat het door hem in 1193 op de - toen gevangen - Richard veroverde kasteel van Gisors terug in Angevijnse handen zou vallen.[4]
Richard wist de kleine strijdmacht van de Franse koning te onderscheppen, waarop deze op de vlucht sloeg over een brug over de Epte richting Gisors. Door het gewicht van de manschappen die overstaken stortte deze in en vielen verscheidene Fransen, waaronder Filips II, in de rivier. Richard schrijft hierover in zijn brief aan bisschop Filips van Durham: et rex Franciae, ut audivimus, bibit de riveria ("en de koning van Frankrijk, dat hebben we gehoord, dronk uit de rivier").[3] De connétable van Frankrijk, Jean de Montmirail, redde die dag door zijn snelle optreden evenwel Filips II van de verdrinkingsdood.[5] Filips II wist weliswaar het kasteel van Gisors te bereiken, maar een groot aantal van zijn ridders (90 à 100) waren minder fortuinlijk en werden krijgsgevangenen gemaakt.[2]
Kort voor deze slag zou Richard Dieu et mon droit ("God en mijn recht") hebben aangenomen als zijn persoonlijk motto (in zijn brief aan de bisschop: Deus et jus nostrum[6]), hetwelk nadien uitgroeide tot devies van het Britse koningshuis.
- ↑ Les Grandes Chroniques de France 16 (= IV, p. 112)
- ↑ a b c d J.W. Baldwin, The Government of Philip Augustus: Foundations of French Royal Power in the Middle Ages, Berkeley - Los Angeles - Oxford, 1986, p. 280.
- ↑ a b Roger van Hoveden, Chronica s.a. 1198 (= W. Stubbs (ed.), Chronica Magistri Rogeris de Hovenden, IV, Londen, 1886, pp. 58).
- ↑ J. Bradbury, The Routledge Companion to Medieval Warfare, Abingdon - New York, 2004, p. 240.
- ↑ Anoniem auteur, Vita B. Johannis de Monte-Mirabili 34 (J. Stiltingh - C. Suysken - J. Perier - J. Cleus (edd.), Acta Sanctorum Septembris: Ex Latinis & Graecis, aliarumque gentium, VIII, Antwerpen, 1762, pp. 224-225).
- ↑ Roger van Hoveden, Chronica s.a. 1198 (= W. Stubbs (ed.), Chronica Magistri Rogeris de Hovenden, IV, Londen, 1886, p. 59).
- Les Grandes Chroniques de France 16 (= IV, pp. 111-113).
- L'Histoire de Guillaume le Marechal vv. 11 022-11 030.
- Anonieme auteur, Vita B. Johannis de Monte-Mirabili 34 (J. Stiltingh - C. Suysken - J. Perier - J. Cleus (edd.), Acta Sanctorum Septembris: Ex Latinis & Graecis, aliarumque gentium, VIII, Antwerpen, 1762, pp. 224-225).
- Rigord, Gesta Philippi Augusti s.a. 1198 (= M.-J.-J. Brial (ed.), Recueil des historiens des Gaules et de la France, XII, Parijs, 18772, p. 49).
- Roger van Hoveden, Chronica s.a. 1198 (= W. Stubbs (ed.), Chronica Magistri Rogeris de Hovenden, IV, Londen, 1886, pp. 56-59).
- Roger van Wendover, Chronica Majora II 448.
- J.W. Baldwin, The Government of Philip Augustus: Foundations of French Royal Power in the Middle Ages, Berkeley - Los Angeles - Oxford, 1986, pp. 280-281.
- J. Bradbury, The Routledge Companion to Medieval Warfare, Abingdon - New York, 2004, p. 240.
- J. Gillingham, Richard I, Londen, 1999 (= 2002), pp. 315-317
