Sint-Amands

Sint-Amands is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Puurs-Sint-Amands. Sint-Amands ligt op de rechteroever van de Schelde. Het grondgebied van deze deelgemeente heeft de vorm van een vijfhoek, en wordt langs 3 zijden omgeven door de Vlaamse provincie Oost-Vlaanderen. Sint-Amands grenst enkel aan de noordzijde en de oostzijde aan de provincie Antwerpen, respectievelijk aan het grondgebied van de Bornemse deelgemeenten Mariekerke, Bornem en de andere Puurs-Sint-Amandse deelgemeenten Oppuurs en Lippelo. Een inwoner van Sint-Amands wordt een Sint-Amandsenaar genoemd.

Sint-Amands

Deelgemeente in België
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Gemeente	Puurs-Sint-Amands
Fusie	2019
Coördinaten	51° 3′ 9″ NB, 4° 12′ 18″ OL
Overig
Postcode	2890
Netnummer	052
NIS-code	12041(A)
Oude NIS-code	12034A
Detailkaart
Portaal    België

Villa Van Stappen, van 1939 tot de fusie in 2019 het gemeentehuis van de voormalige gemeente Sint-Amands. Nu een van de gemeentehuizen van Puurs-Sint-Amands.

Toeristische stoomtrein Dendermonde-Puurs

Geschiedenis

Sint-Amands werd voor het eerst in de historische documenten vermeld in het jaar 822. Van die tijd zijn er echter geen monumenten overgebleven. Wel is er de Sint-Amanduskerk die uit de 17e eeuw stamt. Ook staan er in de Kerkstraat nog enkele huizen waarvan de 17e- en 18e-eeuwse gevels bewaard gebleven zijn.

De Sint-Amanduskerk van Sint-Amands bij valavond

In Sint-Amands bevindt zich, langs de oever van de Schelde, het praalgraf van de Belgische schrijver Emile Verhaeren (1855-1916).

Op 1 januari 2019 fuseerde de toenmalige fusiegemeente Sint-Amands (bestaande uit Sint-Amands, Lippelo en Oppuurs) met Puurs (bestaande uit Puurs, Breendonk, Liezele en Ruisbroek) ter vorming van Puurs-Sint-Amands.

Geografie

Sint-Amands heeft een landelijk karakter en maakt deel uit van de regio Klein-Brabant.

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
		Mariekerke, Bornem
Hamme				Oppuurs
Baasrode		Buggenhout, Opdorp		Lippelo

Demografie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Sint-Amands maakt, als deelgemeente van Puurs-Sint-Amands, deel uit van het kieskanton Puurs-Sint-Amands, gelegen in het provinciedistrict Mechelen, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Sint-Amands		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Antwerpen	Mechelen			Puurs-Sint-Amands
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen					Mechelen-Turnhout	Mechelen	Puurs-Sint-Amands	Puurs-Sint-Amands
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

Voormalige Burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1638 - 1652	Joannes Boeykens
	1848 - 1882	Joseph Jacques Peeters
	1883 - 1901	Joannes Martinus "Jan" Collier
	1902 - 1923	Karel Van Assche
	1923 - 1927	Jan De Clercq
	1927 - 1935	Honoré Van den Bergh
	1935 - 1944	Paul Van Assche
	1944 - 1952	Constant Vinck
	1953 - 1964	Edmond De Smedt
	1965 - 1988	Georges Ceurvelt (CVP)
	1989 - 2006	Karel De Smedt (CVP / CD&V)
	2007 - 2012	Freddy Sarens (CD&V)
	2013 - 2018	Peter Van Hoeymissen (CD&V)

Voor de voormalige burgemeesters van voor 1976 van de andere deelgemeenten, zie de voormalige gemeenten Lippelo en Oppuurs.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2012

Partij of kartel		10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19
	CVP1 / CD&V2	65,681	14	59,91	14	53,961	12	63,121	13	45,341	10	50,372	11	38,842	8
	PVV1 / VLD2 / Open Sint-Amands3	21,141	3	10,651	1	7,571	0	-		15,152	3	12,892	2	9,013	1
	L.O.S.	-		-		-		-		24,16	5	27,02	5	32,84	7
	Gemeentebelangen1 / N-VA2	-		-		-		-		-		9,721	1	19,312	3
	SP	13,18	2	13,39	2	21,56	4	13,87	2	8,68	1	-		-
	Agalev	-		4,22	0	-		-		6,67	0	-		-
	VU	-		11,85	2	16,91	3	23,01	4	-		-		-
Totaal stemmen		4761		5092		5176		5216		5354		5714		5815
Opkomst %						93,06		92,25		91,68		94,49		91,59
Blanco en ongeldig %		3,42		3,18		3,48		4,6		3,44		4,59		2,85

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt.
Zie voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 en later op de fusiegemeente Puurs-Sint-Amands.

Bezienswaardigheden

Kapel van Onze-Lieve-Vrouw Ten Donkere

Boonhofkapel

16e-eeuwse burgerhuizen in de Kerkstraat, allen beschermde monumenten. Tevens is de straat ook erkend als dorpsgezicht.

Zicht op de kaai van Sint-Amands vanaf de dijk ter hoogte van Den Amandus

Zicht vanop de Schelde, van de dorpen Mariekerke (vooraan) en Sint - Amands (achteraan)

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Sint-Amands voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Provinciaal Museum Emile Verhaeren: Museum gewijd aan dichter Emile Verhaeren. Ook zijn grafmonument en geboortehuis bevinden zich in de gemeente.
• Het Molenmuseum (Sint-Amands) of Museum voor Molinologie.
• De toeristische spoorlijn Dendermonde-Puurs. In de zomer kan men dus vanuit Baasrode of Puurs met de oude stoomtrein naar Sint-Amands sporen.

Mobiliteit

• De toeristische spoorlijn Dendermonde-Puurs. In de zomer kan men dus vanuit Baasrode of Puurs met de oude stoomtrein naar Sint-Amands sporen.
• Veerdienst (alleen voor fietsers en voetgangers).

Economie

Net als de meeste gemeenten aan de Schelde kent Sint-Amands een industrieel verleden. Op de terreinen van de Kouter bevonden zich, in de eerste helft van de twintigste eeuw twee fabrieken: een leerlooierij en een meststoffenfabriek. Daarnaast bevond zich in de Verhaerenstraat tot eind 20ste eeuw de industriële bloemmaalderij van Scheldemolens.

Geboren

• Emmanuel Benedict Rollier (1769-1851), leider tijdens de Boerenkrijg van 1798
• Jacob Olivier Van de Velde (1795-1855), rector universiteit St. Louis (1840), bisschop van Chicago (1848) en Natchez (1853)
• Jan Van Droogenbroeck (1835-1902), dichter (pseudoniem: Jan Ferguut)
• Emile Verhaeren(1855-1916), dichter
• Arthur Borms (1890-1952), politicus
• Romain De Saegher (1907-1986), schilder
• Didier De Witte (1934-1970), letterkundige

Externe link

• Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Sint-Amands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.