Senggi

Het Senggi (of Viid) is een Papoeataal in Papoea, Indonesië. De sprekers van het Senggi wonen in het district Senggi, in het regentschap Keerom.

Senggi Viid
Gesproken in	Papoea, Indonesië
Sprekers	250
Taalfamilie	Papoeatalen Grenstalen ("Border") Senggi
Taalcodes
ISO 639-1	-
ISO 639-2	-
ISO 639-3	snu
Portaal    Taal

De ISO 639-3-code luidt snu.

Classificatie

De taal wordt beschouwd als deel van de Grenstalen ("Border" taalfamilie).

Geografie

Dorpjes:

• Senggi
• Tómfor
• Oembĕkwei (of Ambĕkoi)

Het dorpje Oembĕkwei ligt op ongeveer een uur gaans te voet zuidwestelijk van het dubbeldorp Senggi-Tòmfór.

Voornaamwoorden

Persoonlijke voornaamwoorden

Persoonlijke voornaamwoorden:

Nederlands	Senggi-taal
ik	ká
jij	rá
hij	ĕk
wij	doeká
wij beiden	bĕrágĕ
jullie	doerá

Bezittelijke voornaamwoorden

jágá 'huis':

Nederlands	Senggi-taal
mijn huis	káná jágá
jouw huis	árĕná jágá
zijn huis	ágĕná jágá
ons huis	doekana jágá
jullie huis	doerana jágá

koei 'casuaris':

Nederlands	Senggi-taal
mijn casuaris	káná koei
jouw casuaris	árĕná koei
zijn casuaris	ágĕná koei
ons casuaris	doekana koei
jullie casuaris	doekana koei

Werkwoorden

Werkwoordsvormen:

Nederlands	Senggi-taal
ik eet	kán náp
jij eet	rá sĕnau/náp
hij eet	ágĕ neráp/náp
wij eten	doeká náp
wij beiden eten	bĕrágĕ-náp
jullie eten	doerá sĕnau/náp

Nederlands	Senggi-taal
ik slaap	kán nisĕrup
jij slaapt	rá sĕroe
hij slaapt	ágĕ-rup
wij slapen	doeká nisĕrup
wij beiden slapen	bĕrágĕ rup
jullie slapen	doerá sĕroe

Ontkenning:

• ká-mòn-ĕráp 'Ik eet niet.'
• ká-mòn-rĕrĕbĕrisĕrup 'Ik slaap niet.'

Verleden tijd:

• ká-fàn-bĕrinĕráp 'Ik heb gegeten.'
• kánisimá bĕrisĕrup 'Ik heb geslapen.'

Verwantschap

Senggi	Nederlands
ájà	vader
ápà	moeder, moeder's zuster, oudere broers echtgenoten
ndándr	grootvader
ásà	grootmoeder, zusters zoon's echtgenoten
róàn	overgrootvader
kóàn	overgrootmoeder
ĕngèrsoem	betovergrootvader
kwarsoem	betovergrootmoeder
nándr	oudere broers
tòtsòk	jongere broers, jongere broer's echtgenoten
mòloe	oudere zusters
tánĕmàndr	jongere zusters
sòngà	oudere en jongere zusters' echtgenoten
jĕmĕna	echtgenote
(bo)ràktòt	zoon
mátàr	dochter
tòt	oudere broers' zoons
tòtĕmátàr	oudere broers' dochters
(bò)àndi	jongere broers' zoons
(mà)àndi	jongere broers' dochters
(bò)tĕsĕk	jongere zusters' zoons
(mà)tĕsĕk	jongere zusters' dochters
moanrándr	zoons' echtgenoten, oudere en jongere broers' zoons' echtgenoten
pau	dochters' echtgenoten, oudere en jongere broers' dochters' echtgenoten, jongere zusters' dochter's echtgenoten
nrándr	zoons' kinderen (m. en v.), oudere en jongere broers' zoons' kinderen (m. en v.)
dĕmoem	dochters' kinderen (m. en v.)
pi / pü	moeder's broers
ngwándr	moeder's broers' echtgenoten
manggau	moeder's broers' zoons
kĕmai	moeder's broers' dochters, moeder's zusters' dochters

Persoonlijke namen

Mannen

• Kòpòli
• Mánèrĕkou
• Rápàn
• Báp
• Màndá
• Kònai
• Pati
• Nesam
• Kwát
• Wálè
• Bár
• Jir, Jèr
• Woes
• Brauw
• Woi
• Mbòk
• Wènà
• Tembai
• Namai
• Wóni
• Gòm
• Wájàp
• Kòja
• Sauwi
• Mapai
• Kaifal ?
• Kwanabi ?

Vrouwen

• Wòk
• Fĕrou
• Koerop
• Aikoei
• Faai
• Wakĕrai
• Kwoiná
• Bófòr
• Sòkai
• Aak
• Noad
• Woiti
• Rapai
• Ambrai
• Lanai
• Pooe
• Katoewai
• Jĕfa
• Jei
• Kèlau
• Nòk
• Bĕning

Woordenlijst

Woordenlijst (Galis 1956):

Nederlands	Senggi-Taboe
aarde	pit
ader	anini
alang-alang	wósàmbá
albino	mik-soemboe
allemaal	nonóm
as	tókòs
bajam	sòmb
baren	tátĕfĕgáb
batatas	sókòrkai
been, bot	ké
berg	kèmbèrĕ
billen	sombe
bintangoer-vrucht	kòròfò
blad, kladi	fòr
blauw	ngòr
bloed	nine
boom	ti, djek
borst	màndr
bos	tijĕr
branden	oerĕbi
broodvrucht	tèng
bruidsprijs	ròh
buik	soak
buikpijn	sásákárák
buizerd	kòmbi
cacao	sĕtèp
casuaris	koei
dag	mònggò-poelei?
dansen	tànggálá
dat, die	ámĕná
dit, deze	áná
djeroekboom	wábisau
dood	moendr, moerk
dorp	méjàm
drinken, eten	sĕnaoe
droog	sarlk
echtgenoot	doeĕ
echtgenote	jĕmĕná
eet - verbod	mátábĕnaoe
ei	toe
elefantiasis	pòsòk
eten	sĕnaoe, mandas
fluit	pàn
framboesia	sòkòròpòkr
gaan liggen, slapen	sĕroe
gaan zitten	nosoendoe
gat, opening	nándr
geadopteerde, wees	toentàt
gedi	tòng
geel	ás
geven	djau
goed	jĕnik
groen	pòngnòng
groot	foon
grootouders (clan, lineage)	ndándrĕndoe
hals	momkek
hand	angla
hemel	wòb
hoest?	màmpĕpĕnák
hoofd	ĕlpèk, rĕpèk
hoofdpijn	rĕpèkkárák
hond	wàndr
horen	salo
huid	kép
huilen	wà, wandjik?
huis	jágá
huwelijks-verbod	mátábfĕgai
karang	bĕli
kasbi	oembĕtai
kiespijn	ròkárák
kladi, blad	fòr
klapperpalm	sàmb
klein	ták
knie	koembloe
komen	sĕpoko
komkommer	pwàt
koud (klimaat)	nener
lang	koekitámau
lange boon	gĕndr
lichaam, vlees	nik
lopen	selea
luis	koe
maan	wòs
malaria	kárákpáp
mannelijk	bòt
medicijnman	sòngwà
mens, man	doe
menstruatie	kókánijágá?
moeder	ápá
mond	nambetep
mondharp	bĕmb
morgen, gisteren	sòm
muskiet	kies
nacht	sĕ
nagel	noté
neus	pĕngĕ
neusvleugel	án
niboeng-boom	tòm
niet	mòn, moine
nieuw	nim
noorden	nĕgĕriĕb
oebi-kajoe	mòr
omheining	poer
oog	nou
oor	aten
oorlog	ndoer
oosten	rĕbĕk
overmorgen, eergisteren	sòm-noemboe
peniskalebas	tàm
plantstok, tak	roeh
pinangpalm	pànrá
pisang	fò
regen	fowek-fowek
rond	nófau
rood	soemboe?
rook	toekoer
rotan	wàs
ruilen	ásĕp-ásĕp
sago	nátièp
sagopalm	ná
sajoer gedi	tóng
sajoer lilin	jĕsèpĕ
schaduw, ziel	sòngwátei
sirih	kai
slang	djemok
staan	sĕpoeloe
staart	sok
stam (mensen)	máná
steen	kwondr, kwawek?
ster, kleine	tĕmar
ster, heldere	pói
suikerriet	mi
tabak	sábòkò
tand	noenalk
tong	ró
trom	wòng
trompet, houten	foef
tuberculose?	fár
tuin	tàkárá
vandaag	sòr
vader	ájà
varken	sàr
varken (wild)	nijènè
varken (tam)	sàr méjàm
veel	dándr
veer	toa
versiering, snijwerk	bĕrè
verzadigd	sastoe
vis	wàr
vliegen	bobela
vlieg	angbop
vlinder	afaf
voet, been	mongla
vogel	djoewek?
vrouwelijk	màt
vuur	tou
warm (klimaat)	pap
wat?	mátei
water, rivier, regen	pò
weduwe	doeĕ-kòpòr
weduwnaar	jĕmĕnàm-kòpòr
wees	ájá-pátoem
weg, pad	mona
westen	woenoe
wie?	áni
wind	woer
wit	jamba
wolk	koe
wond	fĕnèng
wortel	sambĕla
zaad, pit	ló, foe
zand	sengger
ziek	kárák
ziel, schaduw	songwátei
zien	sĕnefo
zon	pòlá
zuiden	sakariĕb
zuigeling	ták
zwanger	tàtzá
zwart	si
zwemmen	sĕtenao
1	mònggau
2	tàmblá
3	tàmblá-mimònggau

Bronnen, noten en/of referenties