Spoorlijn Weesp - Leiden

spoorlijn in Nederland
(Doorverwezen vanaf Schiphollijn)

De Spoorlijn Weesp - Leiden, ook wel Schiphollijn genoemd, is een spoorlijn die de Luchthaven Schiphol verbindt met Weesp, via Amsterdam-Zuid, enerzijds en Leiden anderzijds.

Schiphollijn
Weesp - Leiden Centraal
Spoorlijn Weesp - Leiden op de kaart
Totale lengte49,2 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorNS
Geopend
Weesp - Amsterdam RAI: 23 mei 1993
Amsterdam RAI - Amsterdam Zuid: 31 mei 1981
Amsterdam Zuid - Schiphol: 21 december 1978
Schiphol - Leiden: 31 mei 1981
Huidige statusin gebruik
Geëlektrificeerdbij aanleg
Aantal sporen2 (gedeeltelijk 4)
Baanvaksnelheid
Weesp - Riekerpolder aansl.: 130
Riekerpolder aansl. - Hoofddorp: 140
Hoofddorp - Leiden Centraal: 160
Beveiliging of treinbeïnvloedingATB EG, ATB+
Treindienst doorNS
NS International
Intercity direct
Eurostar
Traject
vSTRd lijn van Zutphen
lijn van Lelystad
vBHFd 142,4 Weesp
dWBRÜCKEdWBRÜCKEd Muiderspoorbrug
Amsterdam-Rijnkanaal
vvSPLnad
nvSTR+vvSTRdRAu~R A9
vwÜSTu2dvwÜSTc3 145,8 Gaasperdammerweg aansluiting
vwSPLe+c1udSTR+4
edHSTSTRd Overweg langs de Diemen
WBRÜCKE1dWBRÜCKE Diem
v-SHI2grSTR
dABZg+ldKRZuABZg+r 147,6 Muiderstraatweg aansluiting
dSTRrdSTRrSTR lijn naar Amsterdam Centraal
mKRZo tram  19 
WBRÜCKE1 Weespertrekvaart
dSTRuSPLa+l van werkplaats GVB
dSTRudWECHSELudABZg+l Metrolijn  53 
vBHF-STRudHST 148,7 Diemen Zuid
vÜSTludSTR 149,4 Venserpolder aansluiting
exdSTR+lexcdSTRqveABZgr-STRudHSTc Venserpolder
exdSTRudSTR+lucSTRqmvKRZoudSTRrc Metrolijn  53 
exdSTRudSTRcvSTR-STRlcd aansl. lijn Amsterdam - Elten
xdKRZuumdKRZuTBHF-Roq lijn Elten - Amsterdam
xmdKRZuudABZqruBHF-Mq
150,3
0
Duivendrecht
Metrolijn  50   54 
xdKRZudSTRqTBHF-Loq lijn Amsterdam - Elten
exdABZgrdSPLa aansluiting gasfabriek opgebroken
exvSTRl- +
exSTRq + nvSPLa
+
aansl. lijn Amsterdam - Elten, tot 1989
dvwÜSTu+ldKRZu~R Utrechtboog van Amsterdam Bijlmer ArenA
vvSPLne 1,5 Duivendrecht aansluiting west
dSKRZ-AodSKRZ-Ao A2E35
dSKRZ-AodSKRZ-Ao A10 buitenring
udSTR+rvSTRd Metrolijn  50   51 
udWBRÜCKEdWBRÜCKEdWBRÜCKEd Amstel
(Rozenoordspoorbrug)
udSTRedABZg+rvSTR- aansl. Amsterdam Museumplein, nooit gebouwd
udSTRvÜSTd
udKRZomvKRZod tram  4 
udBHF-LdBHF-MdBHF-Rd 4,1 Amsterdam RAI
udABZg+rvSTRd Metrolijn  52 
udBHF-LvBHF-Rd 5,5 Amsterdam Zuid
uedABZglemvKRZod Metrolijn  51  opgeheven
udKRZomvKRZod tram  5   25 
udBSTvÜSTd opstelterrein GVB
udHSTvSTRd Amstelveenseweg
udKRZomvKRZod tram  24 
edABZq+lumdKRZodKRZodKRZo lijn van A'dam Willemspark naar Aalsmeer, EMA
exvSHI4l- + uv-STR
exvSHI4+r- + vSTR
+
verbindingsboog opgebroken
udWBRÜCKEdWBRÜCKEdWBRÜCKEd 7,0 Schinkel
udSTRrvSTRd Metrolijn  50   51 
dSKRZ-AodSKRZ-Ao A10E22 buitenring
nvSPLa
dKRZu~LvwÜSTu+rd lijn van Amsterdam Centraal
vvSPLne Riekerpolder aansluiting
vÜST
vWBRÜCKE1 Ringvaart
vSKRZ-Mo A9 gesloopt
vSKRZ-Au A9
tvSTRa Schipholspoortunnel
tvSKRZ-A A4E19 zuidbaan
AMS baan 09/27
+ tSHI1c2
tSPLe + tvSHI1r-SHI1l
+ tSHI1c3
tdBHF-LtvBHF-RFLUG 14,3 Schiphol Airport
+ tSHI1c1
tSPLa + tvSHI1+r-SHI1+l
+ tSHI1c4
tvSKRZ-A A4E19
tvSKRZ-A A5
tvSTRe
evKRZo lijn Aalsmeer - Haarlem nu hoofdwaterleiding WRK I
vÜST
v-SHI2grvSHI2gl-
dSTRvBHFdSTR 19,9 Hoofddorp
vÜSTvÜST
dSTRvÜSTdSTR
v-STRvABZgl-STRovSTRo-STR+r
v-STRSPLevSTR-KBSTe opstelterrein Hoofddorp
STRldKRZuABZql HSL-Zuid naar Antwerpen-Luchtbal
BHF 24,3 Nieuw Vennep
eKRZ lijn Hoofddorp - Leiden Heerensingel
SKRZ-Au A44
WBRÜCKE1 Hoofdvaart
hKRZWae+GRZq Ringvaart, grens Noord-Holland - Zuid-Holland
BHF 34,7 Sassenheim
vSTR+r-STRd lijn van Amsterdam Centraal
vÜSTo+ld
veBHF-STRd Warmond
vWBRÜCKE1d Warmonder Leede
vSTR-eABZg+ld aansluiting Leiden Heerensingel opgebroken
vÜSTd
demvKRZouexv-STR+r tramlijnen van Katwijk, Haarlem & Den Haag, opg.
dvBHF-LdKBHFa-RuexdHST 41,3 Leiden Centraal
dvSTRedSHI2g+luexdSHI2gr tramlijn n. Haarlemmerstraat, Hoge Rijndijk & Scheveningen
dSTRvÜST lijn naar Woerden
vSTRd lijn naar Rotterdam Centraal

Geschiedenis bewerken

De lijn werd aangelegd om een railverbinding te creëren met Schiphol en een extra en kortere verbinding te creëren tussen Amsterdam en Den Haag / Rotterdam. Voordien liep de spoorlijn Amsterdam - Den Haag via Haarlem, een omweg die na de drooglegging van de Haarlemmermeer in de 19e eeuw geen fysieke noodzakelijkheid meer was.

Door de Schiphollijn kon de Oude Lijn (Amsterdam-Haarlem-Rotterdam) worden ontlast, zodat er meer haltes op de trajecten Amsterdam-Haarlem en Haarlem-Leiden geopend konden worden.

Het eerste deel van de Schiphollijn was het baanvak station Schipholstation Amsterdam Zuid, dat werd geopend op 20 december 1978. Dit baanvak had, althans voor reizigersvervoer, geen verbinding met de rest van het Nederlandse spoorwegnet. Voor de aanvoer van rollend materieel werd gebruikgemaakt van de oude Haarlemmermeerspoorlijnen.

Het station van Schiphol ligt in de zes kilometer lange Schipholspoortunnel.

In 1981 werd de lijn verlengd naar Amsterdam RAI en werd de Schiphollijn aan de zuidzijde bij Leiden met het landelijke spoorwegnet verbonden. Toen werden ook de stations Hoofddorp en Nieuw Vennep geopend.

In 1986 kwam de verbinding van Amsterdam Centraal met Schiphol tot stand, via de westtak van de Ringspoorbaan. Deze lijn sluit bij de Riekerpolder, tussen Amsterdam Zuid en Schiphol, aan op de Schiphollijn. Bij Hoofddorp werd een opstelterrein aangelegd.

In 1992 kwamen 5 mensen om het leven bij een treinongeluk in de buurt van Hoofddorp.

In 1993 werd de zuidtak van de Ringspoorbaan verlengd van Amsterdam RAI via Duivendrecht en Diemen Zuid naar Weesp. Dit traject was niet geheel nieuw, want op een deel van dit traject lag al een verbindingsspoor voor treinen tussen rangeerterrein te Watergraafsmeer en Utrecht, dat in de nieuwe lijn werd opgenomen. Sindsdien is er vanuit Schiphol een verbinding in de richting Amsterdam Zuid – Weesp, en vervolgens hetzij naar Almere, hetzij naar Hilversum.

In 1996 kwam een spoorverdubbeling van twee naar vier sporen gereed op het traject Amsterdam Riekerpolder (aansluiting Westtak en Zuidtak) – Schiphol – Hoofddorp. Sinds 2000 telt Station Schiphol zes sporen. Het stationsgebouw uit 1978 werd in 1995 afgebroken en geïntegreerd in Schiphol Plaza.

In 2003 en 2006 werden twee nieuwe aansluitingen opgeleverd die van belang waren voor de Schiphollijn: de Hemboog, aan de westtak, en de Utrechtboog, aan de zuidtak. Door de Hemboog is er een directe verbinding ontstaan met Zaandam. Reizigers van en naar Schiphol uit de richting ZaandamPurmerendHoorn hoeven hierdoor niet meer over te stappen in Sloterdijk.

Oorspronkelijk waren er op de Hemboog geen perrons waar reizigers konden uit- en instappen. Deze zijn echter inmiddels aangelegd en sinds de dienstregeling van 2009 stoppen er tweemaal per uur in beide richtingen treinen.

Door de Utrechtboog is een directe verbinding ontstaan met Utrecht, waardoor reizigers tussen Utrecht's-HertogenboschEindhoven en Schiphol niet meer hoeven over te stappen in Duivendrecht.

Tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep ligt parallel aan de Schiphollijn een deel van de Hogesnelheidslijn-Zuid. Deze was gereed in 2007 en zou in 2008 in gebruik worden genomen. Inmiddels rijden de Thalys en de Intercity direct vanaf 13 december 2009 over de HSL. Tussen Hoofddorp en Amsterdam Centraal liggen er geen HSL sporen en rijden de treinen op de bestaande sporen. In 2011 is een nieuw station geopend aan de Schiphollijn: station Sassenheim.

Treindiensten bewerken

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
700 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleAssenGroningen Vormt tussen Den Haag Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 1800. Vormt tussen Lelystad Centrum en Leiden Centraal samen met de 1800 een scheve kwartierdienst met de serie 2400. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuurdienst met serie 500. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations.
1400 Intercity (NS) Utrecht CentraalAmsterdam CentraalSchiphol AirportDen Haag HSRotterdam Centraal Nachtnet. De treinserie 21400 voor de trajectverlengingen Rotterdam Centraal – Eindhoven Centraal en Utrecht Centraal – Eindhoven rijden uitsluitend in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. In het eerste deel van de nachten volgend op woensdag en donderdag stopt de trein in Gouda in plaats van Delft. Daarnaast worden bussen ingezet op het traject Rotterdam Centraal – Delft – Den Haag HS.
1600 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidDuivendrechtHilversumAmersfoort CentraalApeldoornDeventerAlmeloHengeloEnschede Vormt tussen Schiphol en Amersfoort Centraal een halfuursdienst met serie 11600. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Enschede een halfuursdienst met serie 1700.
1800 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleMeppelLeeuwarden Vormt een halfuurdienst tussen Den Haag Centraal en Zwolle met serie 700 en tussen Zwolle en Leeuwarden met serie 600.
2400 Intercity (NS) (Lelystad CentrumAlmere BuitenAlmere CentrumAmsterdam Zuid – )Schiphol AirportLeiden CentraalDen Haag HSDelftSchiedam CentrumRotterdam CentraalDordrecht Rijdt alleen tijdens de spits van maandag t/m donderdag tussen Schiphol Airport en Lelystad Centrum v.v. Tussen de spitsen en vrijdag de gehele dag tot 20:00 is deze serie gekoppeld te Schiphol Airport aan de 3500. Rijdt niet na 20:00 en in het weekend.
3100 Intercity (NS) Schiphol AirportUtrecht CentraalVeenendaal-De KlompEde-WageningenArnhem CentraalNijmegen Rijdt niet na 20:00 uur en in het weekend. Tussen de spitsen wordt er niet tussen Arnhem Centraal en Nijmegen gereden.
3200 Intercity (NS) Arnhem CentraalEde-WageningenUtrecht CentraalAmsterdam ZuidSchiphol AirportLeiden CentraalDen Haag HSDelftSchiedam CentrumRotterdam Centraal Spitstrein, rijdt alleen van maandag tot en met donderdag.
3300 Sprinter (NS) (Den Haag CentraalLeiden Centraal – )HoofddorpSchiphol AirportZaandamPurmerendHoorn(Hoorn Kersenboogerd) 's Avonds na 20:00 uur, op vrijdag de hele dag en in het weekend wordt er alleen gereden tussen Hoofddorp en Hoorn.
3500 Intercity (NS) Schiphol AirportUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalHelmondVenlo Wordt in de avonduren en op zondag vervangen door serie 3700. Tussen de spitsen van maandag t/m donderdag en vrijdag de gehele dag tot 20:00 wordt deze serie te Schiphol Airport gekoppeld aan de 2400 van/naar Dordrecht. Rijdt tijdens de late avonduren vanaf 22:00 alleen tussen Schiphol Airport en Utrecht Centraal v.v.
3700 Intercity (NS) DordrechtRotterdam CentraalSchiedam CentrumDelftDen Haag HSLeiden CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalHelmondVenlo Rijdt van maandag t/m donderdag enkel in de avonduren en rijdt van vrijdag t/m zondag vrijwel de hele dag en vervangt dan series 2400 en 3500. Rijdt in de late avond alleen tussen Schiphol Airport en Utrecht Centraal v.v.
4300 Sprinter (NS) HoofddorpSchiphol AirportAmsterdam ZuidWeespAlmere CentrumAlmere BuitenAlmere OostvaardersLelystad Centrum Vormt van maandag t/m donderdag tot 19:00 uur tussen Hoofddorp en Weesp een kwartierdienst met serie 5700. Vormt van maandag t/m donderdag in de spitsuren tussen Weesp en Almere Oostvaarders een scheve kwartierdienst met serie 4600.
4600 Sprinter (NS) (Den Haag Centraal – )Leiden CentraalSchiphol AirportAmsterdam SloterdijkAmsterdam Centraal(WeespAlmere CentrumAlmere BuitenAlmere Oostvaarders) Rijdt in de avonduren en het weekend ook van/naar Den Haag Centraal. Rijdt enkel van maandag t/m donderdag in de spitsuren tussen Amsterdam Centraal en Almere Oostvaarders. Vormt tussen Hoofddorp en Weesp een scheve kwartierdienst met Sprinter 5800. Vormt tussen Weesp en Almere Centrum een scheve kwartierdienst met Sprinter 4300.
5700 Sprinter (NS) Utrecht CentraalHilversumWeespAmsterdam ZuidSchiphol AirportHoofddorp Rijdt alleen van maandag t/m donderdag (tot 20:00 uur).
5800 Sprinter (NS) Amersfoort VathorstAmersfoort CentraalHilversumWeespAmsterdam Centraal – (Amsterdam SloterdijkSchiphol AirportHoofddorp) Rijdt tussen Amsterdam Centraal en Hoofddorp enkel van maandag t/m donderdag in de spitsuren en in het weekeinde tussen 7:00 en 21:00 uur. Rijdt in de vroege ochtend en na 20:30 uur niet tussen Amersfoort Vathorst en Amersfoort Centraal.
9200 IC 35 Intercity direct, Beneluxtrein (NS International) Amsterdam CentraalSchiphol AirportRotterdam CentraalBredaNoorderkempenAntwerpen-CentraalMechelenBrussels Airport-ZaventemBrussel-NoordBrussel-CentraalBrussel-Zuid Via HSL, tussen Schiphol en Rotterdam is bij een reis binnen Nederland een toeslag verschuldigd.
11600 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidDuivendrechtHilversumAmersfoort CentraalAmersfoort Schothorst Vormt tussen Schiphol Airport en Amersfoort Centraal een halfuurdienst met serie 1600. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst een halfuurdienst met serie 11700.
12600 Intercity (NS) GroningenAssenZwolleLelystad CentrumAlmere CentrumAmsterdam Centraal Een trein op vrijdag- en zaterdagnacht in de richting van Amsterdam Centraal.
24400 Intercity (NS) Amsterdam Bijlmer ArenASchiphol AirportLeiden Centraal Nachtnet. Rijdt alleen in de nachten volgend op dinsdag en woensdag.
Nachttrein 32700 Nachttrein (Arriva) MaastrichtSittardRoermondWeertEindhoven Centraal's-HertogenboschUtrecht CentraalAmsterdam Bijlmer ArenAAmsterdam ZuidSchiphol Airport Rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag.
Nachttrein 32790 Nachttrein (Arriva) GroningenAssenZwolleLelystad CentrumAlmere CentrumAmsterdam ZuidSchiphol Airport Rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag.

Dynamisch Verkeersmanagement bewerken

Op de stations Schiphol Airport en Amsterdam Zuid wordt gebruikgemaakt van Dynamisch Verkeersmanagement. Dit houdt in dat op statische informatieborden zoals gele vertrekstaten, en tot op het laatst ook op dynamische systemen, zoals reisplanners en displays in de stationshallen en boven de perrons, niet staat op welk spoor een trein vertrekt, maar het tweetal sporen aan een perron wordt vermeld. Pas op het laatste moment kan men op de displays op het perron zien op welk van de twee sporen de betreffende trein komt of staat. Ook is de beveiliging gewijzigd in november 2007; sindsdien is het mogelijk dat 24 treinen per uur in elk van beide richtingen de tunnel passeren.

Spoorverdubbeling bewerken

In het kader van het project Openbaar Vervoer Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (OV-SAAL) is het baangedeelte tussen de aansluiting Riekerpolder en de splitsing bij de Utrechtboog tussen 2012 en 2016 viersporig gemaakt. Hiermee is capaciteit ontstaan voor meer rechtstreekse treinen vanuit Almere richting Schiphol en vanuit Hilversum en Utrecht richting Schiphol. Bij Riekerpolder sluit de westelijke tak van de ringspoorbaan aan op het traject tussen station Amsterdam Zuid en station Schiphol Airport. Deze aansluiting is omgebouwd naar een dubbele vorkaansluiting. Treinen naar en van station Amsterdam Centraal kunnen nu zonder hinder voor andere treinen naar het optimale spoor in de Schipholspoortunnel geleid worden, en omgekeerd. Het treinverkeer van en naar station Schiphol en station Hoofddorp en verder, en het treinverkeer van en naar de HSL-Zuid profiteren hiervan.

Stations en gebouwen bewerken

Overzicht van stations langs de lijn:[1]

Station Geopend Huidig gebouw
Weesp 1874 1967, NS, 2e gebouw, uniek ontwerp
Diemen Zuid 1993 1993, NS, 1e gebouw, uniek ontwerp
Duivendrecht 1993 1993, NS, 1e gebouw, uniek ontwerp
Amsterdam RAI 1981 1991, NS, 2e gebouw, uniek ontwerp
Amsterdam Zuid 1978 2012, NS, 3e gebouw, uniek ontwerp
Schiphol Airport 1978 1995, NS, 2e gebouw, geïntegreerd in Schiphol Plaza
Hoofddorp 1981 1998, NS, 2e gebouw, uniek ontwerp
Nieuw Vennep 1981 1986, NS, 2e gebouw, uniek ontwerp
Sassenheim 2011 2011, NS, 1e gebouw, uniek ontwerp
Leiden Centraal 1843 1987, NS, 4e gebouw, uniek ontwerp van Reijnders

De stations Leiden en Weesp waren al eerder geopend aan andere spoorlijnen.

 
Plaquette van de opening van Schiphol-Amsterdam Zuid op 20 december 1978
 
Plaquette van de opening van de lijndelen Leiden-Schiphol en Amsterdam Zuid-Amsterdam RAI op 1 juni 1981

Zie ook bewerken

Externe link bewerken