S5 (Georgië)
De S5 (Georgisch: საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა ს5, Saertashoriso mnishvnelobis gza S5, weg van internationaal belang), ook bekend als 'Tbilisi - Bakoertsiche - Lagodechi (grens van de Republiek Azerbeidzjan)' en Kacheti Highway, is een 160 kilometer lange hoofdroute binnen het Georgische wegennet.[1] De route begint in Tbilisi en gaat in oostelijke richting langs de luchthaven Tbilisi om via Sagaredzjo bij de grensovergang met Azerbeidzjan bij Lagodechi te eindigen. Na de Georgisch-Azerbeidzjaanse grens gaat de weg verder als M5 naar Zaqatala en Yevlach. De route ligt behalve in de stadsregio Tbilisi ook in de regio Kvemo Kartli maar voornamelijk in de regio Kacheti. Deze laatste geeft de weg zijn bijnaam, "Kacheti Highway". Als een van de weinige Georgische S-wegen is de S5 geen onderdeel van het Europese E-routenetwerk en Aziatische AH-routenetwerk. Binnen het Georgische S-netwerk kruist de weg de S9 Tbilisi Bypass.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| S5 over Iori Plateau bij Vaziani | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tbilisi - Bakoertsiche - Lagodechi (Azerbeidzjaanse grens) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Land |  Georgië
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Regio | Tbilisi stadsregio, Kvemo Kartli, Kacheti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gemeente | Tbilisi, Gardabani, Tetritskaro, Marneoeli, Bolnisi, Dmanisi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lengte | 160 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Beheerder | Wegendepartement Georoad | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lijst van Georgische hoofdwegen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Traject | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Traject in kilometers van west naar oost
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Terwijl het segment in de hoofdstedelijke regio tot aan de kruising met de Tbilisi Bypass voornamelijk is gebouwd als een 4 a 6-baansexpressweg, wat het sinds de jaren 1970 tot de luchthaven al is geweest, is de rest van de route een tweebaansautoweg die door steden en dorpen loopt. Om de verkeersstroom in de drukke Alazani-vallei te verbeteren, is een bypass gepland tussen Bakoertsiche en Tsnori, en wordt 35 kilometer tussen de Tbilisi Bypass en de stad Sagaredzjo uitgebouwd naar een autosnelweg.[2]
Achtergrond Bewerken
De zogeheten "Kacheti Highway" bestaat al sinds het interbellum als "eerste klas" hoofdroute,[3][4] waarbij het gedeelte in Tbilisi tot aan het vliegveld al in de jaren 1970 meerstrooks was aangelegd.
Met de introductie van een nieuw wegnummeringssysteem in de Sovjet-Unie in 1982 werd vrijwel de gehele huidige S5 tot Lagodechi genummerd als nationale Sovjet route A-302 "Tbilisi - Lagodechi via Bakoertsiche".[5] De laatste kilometers naar de Azerbeidzjaanse grens waren onderdeel van de A-315 "Karamaryam - Lagodechi, door Ismailly". Vóór 1982 had de route geen wegnummer, zoals het geval was met de meeste hoofdwegen in de Sovjet-Unie.[6]
In 1996 werd het Sovjet systeem vervangen door het huidige Georgische wegnummeringssysteem met onder meer de (S-)categorie "weg van internationaal belang". De S5 "Tbilisi - Bakoertsiche - Lagodechi (grens van de Republiek Azerbeidzjan)" verving de A-302 en A-315 aanduiding tot de Azerbeidzjaanse grens.[7] De S5 verbindt voornamelijk de belangrijke wijnregio Kacheti met de rest van het land en geldt als secundaire route naar Azerbeidzjan.
Toekomst Bewerken
Na afronding van ontwerpstudies in 2021,[2][8] is in 2022 de bouw begonnen van de uitbouw naar autosnelweg van het 35 kilometer lange segment tussen de S9 Tbilisi Bypass en Sagaredzjo. De weg zal gedeeltelijk verlegd worden om dorpen en steden heen. Het project is in drie secties verdeeld, en wordt gefinancierd door de staat. Daarnaast wordt het aansluitende traject Sagaredzjo - Badjaoeri (17 km) ook uitgebouwd. Hiervoor is financiering via de Wereldbank toegezegd.[9][10] Daarnaast wordt een 17 kilometer lange bypass met twee rijstroken aangelegd tussen Bakoertsiche en Tsnori,[11] waarvan de bouw in het eerste kwartaal van 2022 is begonnen. Dit gedeelte van de S5 in de Alazani vallei gaat door dicht bebouwd gebied en kent een keten aan dorpen en stadjes. Het project wordt uitgevoerd door de China Road and Bridge Corporation en kost bijna 88 miljoen Georgische Lari, ongeveer 29 miljoen euro, dat wordt gefinancierd door de Asian Development Bank uit het staande krediet voor de Batoemi Bypass (S2).[12] Aansluitend is in 2021 ten noorden van Bakoertiche al de soortgelijke Goerdzjaani Bypass geopend, ten behoeve van de ontlasting van de nationale route Sh42.[13]
| Project uitbouw Tbilisi - Sagaredzjo - Badiauri | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sectie | Van-tot | Lengte | Financiering | Constructeur | Begin bouw | Geopend | Opmerkingen |
| 3 | Tbilisi Bypass - Vaziani | 4,0 km | $150m Staatskas[14] | New Road Ltd (GE)[15] | April 2022[16][17] | ||
| 1 | Vaziani - Sagaredzjo | 23,8 km | China Road and Bridge Corporation (CN)[15] | ||||
| 2 | Sagaredzjo | 7,7 km | Göçay İnşaat Taahhüt ve Ticaret (TK)[15] | ||||
| 4 | Sagaredzjo - Badjaoeri | 17,0 km | €97,7m Wereldbank[18] | Göçay İnşaat Taahhüt ve Ticaret (TK)[19] | |||
| Bakoertiche - Tsnori | 16,6 km | €29m Asian Development Bank[20] | China Road and Bridge Corporation (CN)[21] | Q1 2022[12] | Budget onderdeel van Batoemi Bypass project krediet.[12] | ||
| Bron afstanden secties 1 en 2: Legislative Herald of Georgia[22] ■ In aanleg
| |||||||
Route Bewerken
De route begint in de praktijk in de George W. Bush Straat in het Isani district ten oosten van het centrum van Tbilisi. Volgens de Georgische "Wet op motorwegen" (artikel 4.2a) is het Vrijheidsplein (Tavisupleba) het referentiepunt voor het berekenen van de lengte en de kilometerpalen van de hoofdwegen die beginnen in Tbilisi.[23] Dit ligt ongeveer 4 kilometer van het feitelijke startpunt van de Kacheti Highway. Met uitzondering van het deel in Tbilisi, is de weg overal tweebaans. Verder is deze route betrekkelijk vlak te noemen zonder grote hoogteverschillen te overbruggen. Een groot deel van de route ligt rond de 450-600 meter boven zeeniveau en bereikt de weg in de Alazani-vallei zijn laagste punt van 200 m boven zeeniveau terwijl het hoogste punt van 840 meter wordt bereikt in de buurt Sagaredzjo.
Tbilisi - Sagaredzjo Bewerken
De Kacheti Highway begint als ongelijkvloerse stadsautoweg met 3 rijstroken per richting en parallelle rijstroken tot aan de luchthaven Tbilisi. In 2020 is dit traject vernieuwd en van internationaal elan voorzien.[24] Door de wijk Lilo versmalt de weg zich naar twee rijstroken per richting, waarna de weg vanaf de stadsgrens bij de rivier Lotsjini verder versmalt naar tweebaans autoweg. De S5 kruist hier de S9 Tbilisi Bypass, waar een van de weinige klaverbladknooppunten in Georgië ligt. In oostelijke richting loopt de route door het droge Oost-Georgische landschap, het Iori Plateau, en passeert onderweg enkele dorpen en heuvels. Net ten oosten van Vaziani is de nationale route Sh38 naar Telavi een alternatief naar het noorden van Kacheti en de Alazani vallei via de Gombori-pas van 1.640 meter boven zeeniveau. In de buurt van Sagaredzjo slingert de weg langs de voet van het Gomborigebergte dat zich in zuidoostelijke richting uitstrekt vanaf de Grote Kaukasus en de Iori en Alazani-riviervalleien scheidt. Sagaredzjo is het regionale centrum van dit deel van Kacheti en biedt de toegangsweg naar het historische David Garedzja-klooster op de grens met Azerbeidzjan.
Sagaredzjo - Tsnori Bewerken
De weg en de spoorlijn Tbilisi - Goerdzjaani - Telavi volgen parallel de voet van het Gomborigebergte door een aantal dorpen, waaronder Manavi. Net voor het doorkruisen van het Gomborigebergte leidt de nationale route Sh40 naar het toeristische stadje Signagi dat bovenop de bergkam ligt en een prachtig uitzicht biedt over de Alazani-vallei. De S5 echter gaat door een lage passage van het gebergte met een hoogste punt van 770 meter en komt uit in het stadje Bakoertische. Bij de kruising gaat de S5 verder naar het zuidwesten, parallel aan de Alazani-riviervallei, terwijl de nationale route Sh42 naar het noordoosten hoofdroute vormt naar Goerdzjaani, Telavi en Achmeta. Door de intensieve wijnproductie in deze regio is de zuidelijke flank van de Alazani-vallei dichtbevolkt met een reeks dorpen en stadjes die aan elkaar geregen liggen op de route van de Sh42 en S5 wegen. De S5 tussen Bakoertsiche en Tsnori zal in de toekomst een bypass krijgen langs de reeks dorpen.[11] Voor een hoofdroute met deze status is dit deel van de weg op sommige plaatsen vrij smal.
Tsnori - Lagodechi Bewerken
In Tsnori buigt de snelweg S5 naar het noordoosten over de vruchtbare en groene Alazani-riviervallei. De Alazani is de belangrijkste rivier in Kacheti en levert het water voor de intensieve druiven- en fruitteelt in de regio. Aan de overkant van de vallei loopt de route weer door een reeks dorpen, maar minder dichtbevolkt. Bij Ninigori komt de S5 samen met de regionale verkeersader langs de noordkant van de vallei, de Sh43, die via Kvareli naar Achmeta leidt. Aan de voet van het Kaukasusgebergte ligt Lagodechi vlakbij de grens met Azerbeidzjan. De rivier Matsimis Tskali is hier de grens tussen de twee landen, waar een samlle brug overheen ligt. Na de rivier gaat de weg verder als M5 door naar Zaqatala.
Externe links Bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|