Republiek Utrecht

De republiek Utrecht was van 1852 tot 8 mei 1858 een onafhankelijke Boerenrepubliek in de tegenwoordige Zuid-Afrikaanse provincie KwaZoeloe-Natal. De republiek was vernoemd naar de stad Utrecht in Nederland, het land van herkomst van de voorouders van veel Afrikaners.

Republiek Utrecht
←  1852 – 1858  →
(Details)
Kaart
Algemene gegevens
Hoofdstad	Utrecht
Oppervlakte	2048 km2
Talen	Nederlands
Religie(s)	Nederduits Gereformeerd
Regering
Regeringsvorm	Republiek
Staatshoofd	Landdrost

Geschiedenis

Ligging van Utrecht in Natal

In 1848 werd de republiek Kliprivier door Engeland ingenomen. Ongeveer twee derde van de Natalse Voortrekkers zijn toen verder getrokken naar het gebied van de Transoranje en Transvaal. Namens de achterblijvers hebben drie man, te weten A.T. Spies, J.C. Klopper en C.J. van Rooyen in 1852 grond ten oosten van de Buffelsrivier geruild tegen 300 dieren voor Zoeloekoning Mpande. Deze transactie verliep eenvoudig omdat Van Rooyen op vriendschappelijke voet stond met Mpande en hem in eerdere instantie als koning gezalfd had op de Bijbelse wijze. Deze Buffelsrivier werd beschouwd als de grens van het gebied van de Engelsen en het gebied van de Voortrekkers.

In 1852 en 1853 zochten de achterblijvers aansluiting bij de Zuid-Afrikaansche Republiek, maar deze ging niet op hun verzoek in. Daarop stichtten de Voortrekkers de Republiek Utrecht die niet groter was dan 32 bij 64 kilometer.

De republiek Utrecht werd bestuurd door een landdrost. Dit ambt werd vervuld door:

• 1852 - 1855: A.T. Spies (1800 - 1889), die al in functie was voor het uitroepen van de republiek
• 1855 - februari 1856: J.C. Steyn
• Februari 1856 - 8 mei 1858: Andreas Theodorus Spies (tweede keer)

Op 8 mei 1858 sloot Utrecht zich aan bij de Boerenrepubliek Lydenburg en in 1860 werd deze republiek onderdeel van de Zuid-Afrikaansche Republiek. Na de Tweede Boerenoorlog werd Utrecht samen met Vryheid overgedragen aan de Natalkolonie.

Bronnen, noten en/of referenties

• Archief van Transvaal, Pretoria
• Die Utrechtse Eeufeesgedenkboek 1854-1954, Munisipaliteit van Utrecht (1954)

Boerenrepublieken en Griekwalanden