Spoorlijn Gonesse - Lille-grens (LGV)

De spoorlijn Gonesse - Lille-grens, deel van de LGV Nord is een Ligne à Grande Vitesse tussen enerzijds Parijs (aansluiting Gonesse) en anderzijds het noorden van Frankrijk, België en Engeland. De hogesnelheidslijn heeft een lengte van bijna 210 km en heeft als lijnnummer 226 000.

RFN 226 000 Gonesse - Lille-grens (LGV)
Totale lengte	209,8 km
Spoorwijdte	normaalspoor 1435 mm
Aangelegd door	SNCF
Geopend Gonesse - Arras: 18 mei 1993 Arras - Fretin: 26 september 1993 Fretin - Wannehain: 2 juni 1996
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	bij aanleg
Aantal sporen	2
Baanvaksnelheid	300 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	TVM
Treindienst door	SNCF
Traject
Legenda lijn 272 000 van Paris-Nord 0,0 aansluiting Gonesse lijn 272 000 naar Lille-Flandres RERD 3,9 Croult 6,5 A104 10,5 A1E15E19 lijn 226 301 Triangle de Vémars grens Val-d'Oise - Seine-et-Marne lijn 226 310 van aansl. Chevry-Cossigny grens Seine-et-Marne - Oise 30,8 Nonette 37,5 lijn 231 000, Chantilly - Gouvieux - Crépy-en-V., opg. 46,8 Tunnel van Verberie 1 242m 47,2 Tunnel van Verberie 2 141m 47,8 Oise 51,4 lijn 242 000, Creil - Jeumont lijn 226 303 van Longueil-Sainte-Marie 52,3 A1E15E19 37,5 lijn 232 000, Ormoy-Villers - Boves opg. 62,0 lijn 317 000, Rochy-Condé - Soissons 66,3 Aronde grens Oise - Somme 90,0 lijn 259 000 van Saint-Just-en-Chaussée opg. 91,6 Avre 97,2 lijn 226 305 98,2 lijn 261 000 van Amiens 104,4 lijn 261 000 naar Laon 104,4 lijn 259 000 naar Douai buiten gebruik 109,5 A29E44 110,8 TGV Haute-Picardie 114,0 tunnel van Assevilliers 490m 121,1 Somme grens Somme - Pas-de-Calais grens Pas-de-Calais - Somme grens Somme - Pas-de-Calais grens Pas-de-Calais - Somme grens Somme - Pas-de-Calais lijn Achiet - Marcoing opgebroken 143,3 Beugnâtre uitwijksporen en noodperron lijn Boisleux - Marquion opgebroken lijn 226 306 naar aansluiting l'Arbre Robert 148,8 0,0 aansluiting Croisilles lijn 272 000 van Paris-Nord 187,9 9,6 aansluiting l'Arbre Robert lijn 226 306 van aansluiting Croisilles 160,5 Skarpe 161,2 lijn 272 000 naar Lille-Flandres 162,0 lijn 226 309 163,0 A26E15 lijn 281 000, Lens - Corbehem opgebroken grens Pas-de-Calais - Nord grens Nord - Pas-de-Calais lijn Hénin-Beaumont - fosse 8 opg. A21 177,7 lijn 284 000, Ostricourt - Lens 181,1 Deule 182,5 Oignies uitwijksporen en noodperron grens Pas-de-Calais - Nord lijn 285 600, Libercourt - Carvin opgebroken 191,1 lijn 272 000, Paris-Nord - Lille-Flandres 192,9 A1E17 37,5 lijn 265 000, Templeuve - Don-Sainghin opg. 198,0 0,0 aansluiting Fretin lijn 267 000, Hirson - Fives 201,0 A23 aansluiting Sainghin 201,9 lijn 216 000 naar Calais-Fréthun aansluiting Péronne lijn 216 302 van aansluiting Sainghin lijn 268 000, Somain - Halluin 208,6 Wannehain uitwijksporen en noodperron 209,8 grens Frankrijk - België HSL 1 naar Halle

Geschiedenis

De lijn is geopend in 1993. Sinds 1996 is ook de aansluiting met de Belgische HSL 1 naar Brussel gerealiseerd, eerst tot aan de aansluiting Antoing op Spoorlijn 78, in 1997 als volledige hogesnelheidslijn tot Halle.

In 1995 werd de lijn uitgebreid met een tak naar de luchthaven Charles de Gaulle en Disneyland Parijs. Beide stations zijn bereikbaar met de RER en zijn een handig opstappunt voor veel inwoners aan de oostkant van Parijs. Deze tak vormt tevens de verbinding met de LGV Sud-Est en wordt Raccordement d'interconnexion nord-sud genoemd. De maximumsnelheid op deze ringspoorlijn rond Parijs is 270 km/h, in tegenstelling tot de rest van de LGV Nord waar de maximumsnelheid 300 km/h bedraagt. Met de Raccordement d'interconnexion nord-sud is een aftakking gebouwd die de LGV dieper in het Parijse stedelijke gebied brengt. Daarmee is de afstand van Paris Gare de Lyon naar de LGV verkort. Zowel de afsnijding naar het Raccordement d'interconnexion nord-sud en de oorspronkelijke verbinding naar de TGV-lijn functioneren naast elkaar.

Bij het in dienst stellen van de LGV Nord is een flinke tariefverhoging op de LGV-trajecten toegepast, samen met het invoeren van nieuwe verkoopsoftware (Socrates) afkomstig van het Sabre-reserveringssysteem uit de luchtvaart. Die methode bleek weinig succesvol. De reizigersaantallen bleven achter bij de verwachtingen. SNCF voerde daarop een prijsverlaging door.

Aansluiting Fretin

Ter hoogte van het dorp Fretin bevindt zich de aansluiting op het tweede gedeelte van de LGV Nord, de lijn aansluiting Fretin - Calais-Fréthun naar Rijsel en verder via de Kanaaltunnel naar Engeland. Deze aansluiting is gebouwd in de vorm van een driehoek, waarbij vanuit elke richting kruisingsvrij naar de beide andere richtingen kan worden afgebogen. De doorgaande verbinding is Brussel - Parijs. Deze kan met de maximumsnelheid worden bereden. De twee aftakkingen (Parijs - Rijsel en Brussel - Rijsel) kennen een snelheidsbeperking van 220 km/h.

Stations

Aan de lijn ligt een station:

• Station TGV Haute-Picardie bevindt zich bij het knooppunt van de A1 en A29, en kent een busdienst op Amiens en Saint-Quentin. Deze twee steden zijn met elkaar verbonden via een lokale spoorlijn, maar deze kruist de LGV te Chaulnes, 5 kilometer ten zuiden van het TGV-station. Op het station stoppen geen TGV-treinen naar Parijs (Paris Nord), omdat vanuit Amiens en Saint-Quentin Parijs sneller bereikt kan worden via de klassieke spoorlijn dan met de combinatie shuttlebus+TGV. De TGV's die er stoppen nemen de ringlijn rond Parijs en houden daar halt in luchthaven Charles de Gaulle en Disneyland Parijs.

Treindiensten

De volgende treinen maken gebruik van de spoorlijn:

Eurostar

Zie Eurostar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Eurostar op het viaduct van Haute-Colme.

• Eurostar Londen - Parijs. Binnenlandse reizigers kunnen met een TGV-vervoersbewijs meereizen van Parijs naar Calais-Fréthun (bij de Kanaaltunnel). Er worden geen binnenlandse reizigers toegelaten voor Parijs - Rijsel (Lille). Binnenlandse reizigers dienen wel de veiligheidscontroles te passeren en in het bezit te zijn van geldige reispapieren voor het Verenigd Koninkrijk.
• Eurostar Londen - Brussel. De meeste treinen stoppen in Rijsel (Lille) en vervoeren reizigers tussen Brussel en Rijsel. Er is een geïntegreerd hogesnelheidstrein-tariefstructuur voor het traject Brussel - Rijsel, waarbij het niet uitmaakt of men een Eurostar of een TGV neemt. Nadeel van de Eurostar is de lange inchecktijd van 30 minuten.
• Eurostar Londen - luchthaven Charles de Gaulle en Disneyland Parijs. Deze rijdt dagelijks. In de zomer rijden er Eurostars door naar Avignon en in de wintersportseizoenweekenden naar Bourg-Saint-Maurice.

TGV

Zie Train à Grande Vitesse voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

TGV bij Moussy-le-Neuf.

• Internationaal: De TGV's van Brussel naar Zuid-Frankrijk stoppen in Lille Europe, waar ze worden gekoppeld aan een ander TGV-treinstel. Dit zijn de TGV Brussel - Straatsburg, de TGV Brussel - Nice, de TGV Brussel Montpellier - Perpignan en sinds December 2019 de TGV Brussel - Nantes.
• TGV 'interconnection'. Naast de TGV's uit Brussel, bestaat er vanaf Lille Europe een groot aantal TGV's dat verder dan Parijs rijdt. Bijvoorbeeld: Bordeaux, Mulhouse, Marseille, Nantes en Rennes. Lille Europe is hiermee een belangrijk overstapstation voor reizigers uit Londen en Brussel. Sommige TGV's rijden over de klassieke lijn via Douai om Arras te bedienen en bij Arras de LGV op te rijden. In het verleden maakten enkele TGV's naar Brussel gebruik van de route via Douai, wat een flink tijdverlies betekende. (Samen met de stop in Rijsel, kost dit ongeveer drie kwartier.)
• TGV Nord: Rijsel - Parijs. Is in principe een klokvaste uurdienst die meestal met Eurostartreinstellen wordt uitgevoerd. Vanwege de korte reistijd is de restauratie op deze verbinding stopgezet. Deze treinen stoppen in Lille-Flandres en niet Lille Europe. Enkele treinparen rijden door naar Roubaix en Tourcoing.
• Parijs - Arras en verder. Deze TGV's takken net voor Arras van de LGV af. Te Arras worden ze zich meestal in twee treindelen gesplitst. Een deel gaat dan naar Douai en Valenciennes, en een ander deel naar Béthune, Hazebroek (Hazebrouck) en Duinkerke (Dunkerque). Bij Arras zijn er goede aansluitingen met de lokale TER-treinen.
• Parijs Calais, Boulogne, Duinkerke via Rijsel (Lille). Er zijn vanuit Parijs slechts enkele treinen naar Calais-Ville, Duinkerke en naar Boulogne. Vanuit de LGV is er een aansluiting op de lijn Hazebroek - Duinkerke. De treindienst Parijs - Calais wordt aangevuld met Eurostarstops in Calais Frethun, waar TER-aansluitingen zijn naar Calais-Ville en Boulogne.

Thalys

Zie Thalys voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

TGV Haute Picardie met Thalys.

• Thalys Brussel - Parijs. Veel Thalys-treinen rijden door naar Amsterdam of Keulen. Tussen Parijs en Brussel is er in de brede spits een halfuursdienst en rijden er meestal gekoppelde treinstellen.
• Winterthalys Amsterdam - Brussel - Bourg-Saint-Maurice. Rijdt op zaterdag tijdens het wintersportseizoen.
• Zomerthalys Amsterdam - Brussel - Marseille. Rijdt elke zaterdag in de hoogzomer. Van Brussel rijdt hij zonder tussenstops door tot Valence.
• Thalys Amsterdam - Brussel - Luchthaven Charles de Gaulle - Disneyland Parijs. Op het stuk Brussel - Luchthaven Charles de Gaulle - Disneyland Parijs concurreert hij met de TGV diensten van SNCF. Thalys is sneller op deze verbinding omdat de TGV stopt in Lille Europe (en soms in Arras en/of Haute-Picardie TGV)

Opgeheven verbindingen:

• Er heeft ook een Thalys Brussel - Genève gereden. Dit is geen succes geworden door de ongunstige vertrek- en aankomsttijden in Genève. De treinen konden niet op betere tijden rijden, door een gebrek aan treinpaden op de overbelaste Parijs - Lyon LGV.
• Thalys Luik - Namen - Charleroi - Bergen (Mons) - Parijs. Deze Thalys gebruikte de aansluiting van de lijn Bergen - Doornik op de LGV. Tot de voltooiing van de LGV Lille - Brussel maakten alle Parijs - Brusselthalyssen gebruik van deze verbinding. Deze dienst was niet kostendekkend, maar moest onder politieke druk blijven rijden. Hij vormde ook een compensatie voor het verdwijnen van de internationale verbinding van Bergen (Mons) met Parijs via de klassieke route en het opheffen van de internationale verbinding Luik - Namen - Charleroi - Jeumont - Aulnoye-Aymeries - Parijs.
• Thalys Oostende - Brugge - Gent - Brussel-Zuid - Parijs. Deze Thalys was een gevolg van de Belgische wafelijzerpolitiek en gold als Vlaamse equivalent van de lijn Luik - Namen - Charleroi - Bergen - Parijs. Het verschil is dat deze 'Vlaamse' Thalys nog steeds via Brussel-Zuid ging en geen minuut tijdwinst opleverde op het traject Brussel - Oostende. Een biljet Oostende/Brugge/Gent - Parijs was duurder dan het nemen van een NMBS trein tussen Oostende/Brugge/Gent en Brussel en vervolgens gebruik te maken van de veel frequentere Thalysverbinding Brussel - Parijs. Hierdoor was deze Thalys meestal leeg tussen Oostende en Brussel.

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
Eurostar 9000	Eurostar (SNCF)	[ Paris-Nord – ] / [ Marne la Vallée-Chessy – ] / [ Bourg-Saint-Maurice – ] London St Pancras	Vanaf Bourg-Saint-Maurice van december tot april.
Eurostar 9100	Eurostar (Eurostar)	Amsterdam Centraal – Rotterdam Centraal – Brussel-Zuid – Lille-Europe – London St Pancras International	Lille-Europe wordt onregelmatig bediend. Calais-Fréthun, Ashford, Ebbsfleet worden niet bediend in 2020-2023 (minstens).
TGV 5000	TGV (SNCF)	[ Marseille-Saint-Charles – Avignon TGV – ] / [ Montpellier-Saint-Roch – ] Lyon-Part-Dieu – Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Lille-Europe
TGV 5200	TGV (SNCF)	[ [ Nantes – ] / [ Rennes – ] Le Mans – ] / [ Bordeaux-Saint-Jean – Saint-Pierre-des-Corps – ] Massy TGV – Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – [ Lille-Europe ] / [ Lille-Flandres ]
TGV 7000	TGV (SNCF)	Paris-Nord – [ Arras – ] Lille-Flandres	Een trein per dag via Arras.
TGV 7100	TGV (SNCF)	Paris-Nord – Arras – Douai – Valenciennes
TGV 7200	TGV (SNCF)	Paris Nord – Arras – [ Lille-Flandres – Tourcoing ] / [ Lille-Europe – Dunkerque ]
TGV 7300	TGV (SNCF)	Paris-Nord – Arras – Béthune – Dunkerque
TGV 7500	TGV (SNCF)	Paris Nord – Lille-Europe – Calais-Fréthun – Boulogne-Ville – Rang-du-Fliers - Verton	2 treinen per dag tot Rang-du-Fliers - Verton
Ouigo 7660	TGV (SNCF)	Tourcoing – Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy – Massy TGV – Saint-Pierre-des-Corps – Poitiers – Angoulême – Bordeaux-Saint-Jean
Ouigo 7815	TGV (SNCF)	Lille-Flandres – Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy – Lyon-Perrache
Ouigo 7830	TGV (SNCF)	[ Lille-Flandres – TGV Haute-Picardie – ] / [ Tourcoing – ] Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy – [ Lyon-Part-Dieu – ] / [ Lyon-Saint-Exupéry TGV – Valence-Rhône-Alpes-Sud TGV – ] Avignon TGV – Aix-en-Provence TGV – Marseille-Saint-Charles
Ouigo 7860	TGV (SNCF)	[ Lille-Flandres – ] / [ Tourcoing – TGV Haute-Picardie – ] Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy – [ Lyon-Part-Dieu – Valence-Rhône-Alpes-Sud TGV – ] / [ Lyon-Saint-Exupéry TGV – ] Nîmes-Pont-du-Gard – Montpellier-Sud-de-France
TGV 9800	TGV (SNCF)	[ Luxemburg – Thionville – Metz-Ville – Strasbourg-Ville – Mulhouse-Ville – Belfort-Montbéliard TGV – Besançon Franche-Comté TGV – Dijon-Ville – Mâcon-Ville – ] / [ Brussel-Zuid – Lille-Europe – Arras – TGV Haute-Picardie – Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – [ Champagne-Ardenne TGV – Meuse TGV – Lorraine TGV – Strasbourg-Ville ] / [ Marne la Vallée-Chessy – [ Massy TGV – Le Mans – [ Laval – Rennes ] / [ Angers-Saint-Laud – Nantes ] ] / [ Creusot TGV – ] Lyon-Part-Dieu – [ Avignon TGV – Marseille Saint-Charles ] / [ Montpellier-Saint-Roch – Perpignan ] ]	Dagelijkse verbinding met Montpellier en Marseille. Perpignan - Brussel tweemaal per week.
Eurostar 9300	Eurostar (Eurostar)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – Paris-Nord	Diverse ritten alleen tussen Amsterdam en Brussel
Eurostar 9400	Eurostar (SNCF/NMBS)	Paris Nord – Brussel-Zuid – Luik-Guillemins – Aachen Hbf – Köln Hbf – Düsseldorf Hbf – Duisburg Hbf – Essen Hbf – Bochum Hbf – Dortmund Hbf	Vijf treinen per dag. Enkele treinen verder naar Dortmund.
Eurostar 9900	Eurostar (Eurostar)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – [ Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy ] / [ Chambéry-Challes-les-Eaux – Albertville – Moûtiers - Salins - Brides-les-Bains – Aime-La Plagne – Landry – Bourg-Saint-Maurice ] / [ Valence-Rhône-Alpes-Sud TGV – Avignon TGV – Aix-en-Provence TGV – Marseille Saint-Charles ]	Marne la Vallée-Chessy 2 keer per dag. Bourg-Saint-Maurice 1 keer per week in de winter. Marseille Saint-Charles 1 keer per week in de zomer.
K 90+	TER GV (SNCF)	Dunkerque – Lille Europe – Arras – Amiens
K 92+	TER GV (SNCF)	Calais-Fréthun – Lille Europe – Arras
K 94+	TER GV (SNCF)	Rang-du-Fliers - Verton – Étaples-Le Touquet – Boulogne-Ville – Calais-Fréthun – Lille Europe – Arras

Aansluitingen

In de volgende plaatsen is er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

aansluiting Gonesse

RFN 272 000, spoorlijn tussen Parijs en Lille

triangle de Vemars

RFN 226 301, raccordement van Vémars

RFN 226 310, raccordement d'interconnexion nord-sud

Longueil-Sainte-Marie

RFN 226 303, raccordement van Longueil-Sainte-Marie

Hattencourt

RFN 226 305, raccordement van Hattencourt

aansluiting Croisilles

RFN 226 306, raccordement van Arras-sud

aansluiting Rœux

RFN 226 309, raccordement van Arras-nord

aansluiting Fretin

RFN 216 000, spoorlijn tussen de aansluiting Fretin en Calais-Fréthun

aansluiting Péronne

RFN 216 302, raccordement van Fretin

Lille-grens

HSL 1 tussen Halle en Esplechin

Trivia

Na de indienststelling van de LGV Nord verscheen er ineens letterlijk een gat in de grond onder de sporen. Er bleek een loopgraventunnel uit de Eerste Wereldoorlog te zijn ingestort. De spoorlijn gaat namelijk dwars door het vroegere loopgravenfront. Dit resulteerde in snelheidsbeperkingen voor de treindiensten gevolgd door een intensief grond- en archievenonderzoek naar de aanwezigheid van meerdere loopgraventunnels.

Bronnen, noten en/of referenties

• https://routes.fandom.com/wiki/LGV_Nord-Europe

Hogesnelheidslijnen