Prinses Margrietkanaal

kanaal in Friesland, Nederland

Het Prinses Margrietkanaal is een scheepvaartkanaal in de provincie Friesland en onderdeel van de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.

Prinses Margrietkanaal
Prinses Margrietkanaal
Lengte 64,5 km
Scheepsklasse Va (vanaf september 2011)
Jaar ingebruikname 1951
Van IJsselmeer bij Lemmer
Naar Van Starkenborghkanaal bij Stroobos
Loopt door Friesland
Prinses Margrietkanaal (Kolonelsdiep) nabij Schuilenburg
Prinses Margrietkanaal (Kolonelsdiep) nabij Schuilenburg
Kunst Prinses Margriettunnel
Kunst Prinses Margriettunnel
Portaal  Portaalicoon   Maritiem

Geschiedenis

bewerken

Met de aanleg van het kanaal is begonnen in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Het Friese deel daarvan is in 1955 vernoemd naar Prinses Margriet, het Groningse deel heet sinds 1938 Van Starkenborghkanaal. De laatste gedeelten van het Prinses Margrietkanaal zijn pas na de Tweede Wereldoorlog nieuw gegraven, onder andere het gedeelte van Grouw (Pikmeer) tot Oude Schouw. In 1951 is het Friese gedeelte van de verbinding Lemmer - Groningen opengesteld. Delen van het kanaal hebben onder de overkoepelende naam Prinses Margrietkanaal ook de historische namen behouden zoals Knillisdjip of Kolonelsdiep, Nije Wjittering en Krûme Ie.

Het kanaal begint 2 km ten westen van Lemmer aan het IJsselmeer bij de Prinses Margrietsluis. Na ongeveer 2 km komt het uit in het meer de Groote Brekken waar aan de noordoostzijde de Follegasloot richting het Tjeukemeer begint. Daarna loopt het kanaal langs brug Spannenburg naar het Koevordermeer. Daarna volgt aan de westzijde het zijkanaal Jeltesloot. Vandaar loopt het kanaal verder over de Prinses Margriettunnel in de A7 bij Uitwellingerga naar het Sneekermeer. Aan de overzijde van het meer vervolgt het kanaal zijn route door de Terhornstersluis bij Terhorne. Bij Oude Schouw kruist het de Boorne en verder over het Akwadukt Mid-Fryslân in de A32. Daarna langs Grouw door het Pikmeer en vanaf daar ten noorden langs het Nationaal Park De Oude Venen. Voor Bergum langs de Wijde Ee en na het dorp door het Bergumermeer. Vanaf daar loopt het langs Kootstertille en Gerkesklooster naar de Groningse grens bij Stroobos en gaat verder als Van Starkenborghkanaal.

In 2007 zijn aan beide kanten van de Prinses Margriettunnel bij Uitwellingerga in het beton dichtregels aangebracht door kunstenaar Jacques Peeters in het kader van kunstproject Woordenstroom.[1]

Reconstructie vaarroute Lemmer-Delfzijl

bewerken

Rijkswaterstaat werkt aan de aanpassing van de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.[2] De vaarroute loopt via het Prinses Margrietkanaal naar het Van Starkenborghkanaal en eindigt in het Eemskanaal. Dit traject is een van de drukste en belangrijkste van Nederland. Het vervoer van goederen via deze route blijft groeien en ook de pleziervaart neemt toe. Om deze groei op te vangen en de doorstroming van de scheepvaart te bevorderen en veilig te houden, wordt de vaarweg verbreed en verdiept. Als eerste wordt de vaarweg verruimd, zodat deze straks geschikt is voor de grootste schepen, klasse Va. Verder wordt een deel van de oevers aangepast en een aantal bruggen wordt vervangen.

In 2011 werd bekend dat het het kanaal in eigendom, beheer en onderhoud door de provincies Friesland en Groningen aan Rijkswaterstaat[3] zal worden overgedragen.

Oeververbindingen

bewerken

Van Lemmer tot de grens met Groningen zijn er de volgende oeververbindingen:

Km.: Naam: Soort: Traject: Afbeelding:
92,0 Prinses Margrietsluis verkeersbrug
(basculebrug/liggerbrug)
N359
Leeuwarden - Lemmer
(Plattedijk)
 
84,1 Spannenburg verkeersbrug
(basculebrug/liggerbrug)
N354
Sneek - Oosterzee
(Strjitwei)
 
73,7 Prinses Margriettunnel verkeerstunnel A7E22
Zaandam - Groningen
 
73,6 Uitwellingerga verkeersbrug
(basculebrug/liggerbrug)
Sneek - Joure
(Nije Dyk)
 
70,0 Pont Kolmeersland veerpont
(juni - september)
Sneek - Kolmeersland (Starteiland)
66,6 Zonnepont Fietsa Versa fiets- envoetveer
(1 april - 15 oktober)
Terherne - Jachthaven de Sneekerhof
63,3 Aldskou verkeersbrug
(basculebrug/liggerbrug)
Irnsum - Akkrum
(Oudeschouw)
 
61,2 Spoorbrug Grou spoorbrug
(draaibrug)
Arnhem - Leeuwarden  
61,2 Akwadukt Mid-Fryslân aquaduct A32
Meppel - Leeuwarden
 
58,3 Veerpont de Burd veerpont Grou - De Burd  
51,7 Zonnepont De Oerhaal fiets- en voetveer
(23 april - 25 september)
Wartena - Eernewoude
49,0 Fonejachtbrug verkeersbrug
(basculebrug/liggerbrug)
N31
Leeuwarden - Drachten
(Waldwei)
Wartena - Garijp
(Stûkenwei)
 
48,0 Zonnepont Schalkediep fiets- en voetveer
(1 april - 30 september)
Suawoude - Garijp  
44,6 Hendrik Bulthuis Akwadukt aquaduct N356
Nijega - Holwerd
 
44,1 Burgumerdaam verkeersbrug
(basculebrug/liggerbrug)
Sumar - Burgum
(Van Harinxmaweg)
 
38,4 Skûlenboarch verkeersbrug
(draaibrug)
Eestrum - Eastermar
(Skulenboargerwei)
 
36,3 Kootstertille verkeersbrug
(ophaalbrug)
N369
Drachten - Twijzel
 
30,4 Blauwverlaat verkeersbrug
(liggerbrug/basculebrug)
N358
Frieschepalen - Buitenpost
(Uterwei)
 
27,5 Stroobos verkeersbrug
(draaibrug)
Gerkesklooster - Stroobos
(Miedweg)
 

Afbeeldingen

bewerken
bewerken