Portret van Willem IV

Portret van Willem IV is een schilderij van Jacques Aved in het Rijksmuseum in Amsterdam.

Portret van Willem IV
Kunstenaar	Jacques Aved
Jaar	1751
Techniek	Olieverf op doek
Afmetingen	107,5 × 67,5 cm
Verblijfplaats	Rijksmuseum Amsterdam
Locatie	Amsterdam
Inventarisnummer	SK-A-6
RKD-gegevens
Portaal    Kunst & Cultuur

Voorstelling

Het stelt stadhouder Willem IV van Oranje-Nassau voor in zijn hoedanigheid als kapitein-generaal en admiraal-generaal van de Republiek. Hij is staand, ten voeten uit afgebeeld met de ene hand in zijn zij en de andere hand wijzend naar links. Hij draagt een harnas met om zijn middel een oranje sjerp als verwijzing naar het prinsdom Orange. Op zijn hoofd draagt hij een staartpruik. Verder draagt hij drie symbolen van de Orde van de Kousenband: de ster, het blauwe grootlint en de kousenband zelf met het devies Honi soit qui mal y pense.

Michiel van Mierevelt. Portret van Maurits, prins van Oranje. 1613-1620. Amsterdam, Rijksmuseum.

Linksvoor liggen enkele symbolen van de oorlog: een kanon, een helm en de Nederlandse driekleur. Op de achtergrond wordt links de Nederlandse vloot bevoorraad door middel van roeiboten. Rechtsachter komt een legereenheid het strand op marcheren. Het portret beeldt de prins dus af als opperbevelhebber van marine en leger. De Oranjes lieten zich al vanaf de 16e eeuw afbeelden als militair aanvoerder in harnas. Aved schilderde het in het laatste levensjaar van de prins.

Overige versies

Van het werk bestaat een tweede versie, ook ten voeten uit, in het Rijksmuseum (inv. SK-A-872). Verder bestaan er twee kleinere versies, ten halve lijve, één in het Rijksmuseum (inv. SK-A-880) en één in het Mauritshuis (inv. 461).

Toeschrijving en datering

Het schilderij is rechtsonder gesigneerd en gedateerd ‘J Aved / 1751’.

Herkomst

Het werk werd in 1806 voor 21 gulden gekocht door de Nationale Konst-Gallerij in Den Haag van P.C. Huybrechts in Den Haag en Amsterdam. De levering vond plaats op 13 mei 1806. De Nationale Konst-Galerij is een voorloper van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Externe links

• Webpagina Rijksmuseum Amsterdam
• RKDimages, kunstwerknummer 261497

Literatuur

• Anoniem (1809) Catalogus der schilderijen, oudheden, enz. op het Koninklijk Museum te Amsterdam, Amsterdam: Gebroeders van Cleeff, p. 2, cat.nr. 3 (als ‘Het Portrait van Prins Willem den 4den’).
• Anoniem (1830) Aanwijzing der schilderijen, berustende op ’s Rijks Museum, te Amsterdam, [s.l.: s.n.], p. 4, cat.nr. 4 (als ‘Het portret van prins Willem den vierden’).
• P.L. Dubourcq (1858) Beschrijving der schilderijen op 's Rijks Museum te Amsterdam met Fac Simile der Naamteekens, Amsterdam: Frans Buffa & Zonen, p. 2, cat.nr. 3 (als Portret van Prins Willem IV).
• Anoniem (1903) Catalogus der Schilderijen miniaturen, pastels, omlijste teekeningen, enz. in het Rijks-Museum te Amsterdam, Amsterdam: Boek- en kunstdrukkerij v/h Roeloffzen-Hübner en Van Santen, p. 35, cat.nr. 389 (als Prins Willem IV).
• E.W. Moes en Eduard van Biema (1909) De Nationale Konst-Gallery en het Koninklijk Museum, Amsterdam: Frederik Muller & Co., p. 84, 101, 105, 131, 204. Zie archive.org.
• Anoniem (1934) Catalogus der schilderijen pastels–miniaturen–aquarellen tentoongesteld in het Rijksmuseum te Amsterdam, Amsterdam: J.H. de Bussy, p. 33, cat.nr. 389 (als Prins Willem IV).
• Pieter J. J. van Thiel et al. (1976) All the paintings of the Rijksmuseum in Amsterdam, Maarssen: Gary Schwartz, ISBN 90-6179-010-7, p. 90-91, cat.nr. A 6 (als Willem IV (1711-51), prins van Oranje-Nassau).

Noten